Με την ΕΕ σε ρόλο απλού παρατηρητή ξεκίνησαν χτες στη Λευκωσία οι συνομιλίες Ελληνοκυπρίων - Τουρκοκυπρίων, για επίλυση του Κυπριακού με βάση το αμερικανόπνευστο «σχέδιο Ανάν». Η τουρκοκυπριακή ηγεσία παρουσίασε κείμενο με τις θέσεις της, οι οποίες κρίνεται ότι ανατρέπουν βασικά σημεία ακόμα κι αυτού του σχεδίου. Μεταξύ άλλων ζητούν την αναγνώριση δύο κρατών και τη συνεχή παρουσία Τούρκων στρατιωτών στο νησί. Η δεύτερη συνάντηση των δύο πλευρών ξεκινά σήμερα το πρωί στις 9.30.

Οι δυο πλευρές προσήλθαν στις διαπραγματεύσεις, καταθέτοντας σημεία για τις αλλαγές που επιθυμούν επί του «σχεδίου Ανάν». Η ελληνοκυπριακή πλευρά θέτει περιορισμένες απαιτήσεις που αφορούν τη λειτουργικότητα της λύσης. Ο Ραούφ Ντενκτάς επιδιώκει λύση στη βάση των δύο κρατών.

Σύμφωνα με το έγγραφο που κατέθεσε ο Πρόεδρος Τάσος Παπαδόπουλος, η ελληνοκυπριακή πλευρά τονίζει:

1. Πρέπει να σημειωθεί ότι έχει παρέλθει ένας χρόνος και ορισμένες πτυχές του σχεδίου πρέπει να επανεξετασθούν και ρυθμιστούν. (Η υπογραφή της Συνθήκης Προσχώρησης. Η μερική άρση του περιορισμού στην ελεύθερη διακίνηση. E/κ και T/κ επιθυμούν και μπορούν να ζήσουν μαζί.Ημερομηνίες).

2. Διασφάλιση της εφαρμογής των προνοιών του σχεδίου και των υποχρεώσεων των μερών. (Ασφάλεια, επικύρωση της Συνθήκης μετά από την έναρξη ισχύος της Ιδρυτικής Συμφωνίας. Εδαφος που θα επιστραφεί να τεθεί κάτω από τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών. Τα Συντάγματα των συνιστώντων κρατών να είναι συμβατά με την Ιδρυτική Συμφωνία, το κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο. Νόμοι των συνιστώντων κρατών να είναι επίσης συμβατοί. Μεταβατικές ρυθμίσεις, να μην τεθεί σε κίνδυνο η πλήρης εφαρμογή του σχεδίου).

3. Λειτουργικότητα και ευρυθμία της διευθέτησης και ομαλή συμμετοχή ειδικότερα στην ΕΕ. (Προεδρικό συμβούλιο 6-3, προεδρική θητεία 40-20 μήνες. Πλήρης αντιπροσώπευση στα όργανα της ΕΕ, δυνατότητα να συμμετέχει αποτελεσματικά και εξασφαλίζοντας την εφαρμογή του κεκτημένου).

4. Ολοκλήρωση του καταλόγου των διεθνών συμφωνιών και των «ιερών» νόμων.

5. Εποικοι και μετανάστευση (αριθμός εποίκων - καμία συνεχής ροή των εποίκων - Σένγκεν).

6. Οικονομικές πτυχές (κόστος της λύσης, της λειτουργίας του κράτους, Επιτροπή).

7. Δικαστική εξουσία (Πρωτόδικο Δικαστήριο).

Ωστόσο, εάν η άλλη πλευρά εγείρει περαιτέρω ζητήματα (ιδιοκτησία, πρόσφυγες, ανώτατα όρια, έδαφος κλπ...) η ελληνοκυπριακή πλευρά δηλώνει ότι θα εγείρει κι αυτή.

Το τουρκοκυπριακό έγγραφο ζητά:

1. Ενίσχυση της διζωνικότητας, ειδικότερα μέσω της επιστροφής λιγότερων Ελληνοκυπρίων. Κάνοντας τη γραμμή του συνόρου πιο ευθεία. Και καλύτερη διατύπωση του διεθνικού και διζωνικού χαρακτήρα της διευθέτησης (δηλαδή, η Γερουσία να αποτελείται από 24 Ε/κ και 24 Τ/κ, χωριστές πλειοψηφίες σε ειδικά ζητήματα).

2. Η συνολική διευθέτηση πρέπει να αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι υπάρχουν δύο ίσοι και συνιστώντες λαοί στο νησί και ότι η αρχή, αρμοδιότητα, συμπεριλαμβανομένης της ενιαίας κυριαρχίας του νέου συνεταιρικού κράτους, θα πηγάζει ισότιμα από τον ελληνοκυπριακό και τουρκοκυπριακό λαό.

3. Οι παρεκκλίσεις θα πρέπει να διαρκέσουν τουλάχιστον μέχρι να ενταχθεί η Τουρκία στην ΕΕ, ενώ μερικοί περιορισμοί σε σχέση με τη διζωνικότητα και τη διεθνικότητα να συνεχιστούν.

4. Η διασφάλιση μικρότερης, αλλά συνεχιζόμενης στρατιωτικής παρουσίας της Τουρκίας, σύμφωνα με τα εγγυητικά της δικαιώματα.

«Είμαι σίγουρος ότι τα ΗΕ θα ζητήσουν επίσης τις απόψεις μας όσον αφορά τα θέματα τα σχετιζόμενα με την οικονομική εναρμόνιση, (επιτρέποντας την ίδια ώρα τη διατήρηση των ειδικών σχέσεών μας με την Τουρκία) και τη λεπτομερή απαρίθμηση των ρυθμίσεων για την αποκατάσταση των επηρεαζομένων ανθρώπων» καταλήγει ο Ντενκτάς.

Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος δήλωσε, αργότερα σε δημοσιογράφους, πως τα πλείστα θέματα που τέθηκαν από την τουρκική πλευρά είναι εκτός του πλαισίου του «σχεδίου Ανάν».

Από την πλευρά του ο Ντενκτάς δήλωσε ότι ζήτησε παρεκκλίσεις από το Κοινοτικό Δίκαιο και μάλιστα να γίνουν αποδεκτές από την ΕΕ. Πρόσθεσε ότι ρωτήθηκε ο Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για τη Διεύρυνση Γκούντερ Φερχόιγκεν αν αυτό μπορεί να γίνει και αυτός απάντησε θετικά!

Αργότερα ο ίδιος ο Φερχόιγκεν - γκρεμίζοντας για άλλη μια φορά τους μύθους που καλλιεργεί η ελληνική κυβέρνηση περί άμεσης εμπλοκής της ΕΕ στις συνομιλίες - τόνισε πως η ΕΕ δε λαμβάνει μέρος στις διαπραγματεύσεις και ότι ο ρόλος της Ενωσης είναι να διευκολύνει τη διαδικασία. Μάλιστα, ο Ειδικός Σύμβουλος του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Αλβάρο ντε Σότο (προΐσταται των διαπραγμνατεύσεων) χαρακτήρισε «κοινωνική» τη χτεσινή συνάντηση Φερχόιγκεν με τους εκπροσώπους των δύο κοινοτήτων.

Σχετικά με το πρόγραμμα των συνομιλιών, σημειώστε ότι κάθε πρωί στις 9.30 θα πραγματοποιείται κατά κανόνα συνάντηση των ηγετών των δύο κοινοτήτων με τον Αλβάρο ντε Σότο. Τα απογεύματα θα μένουν ελεύθερα για «εσωτερικές διαβουλεύσεις».

• Χτες το πρωί σημειώθηκε βομβιστική επίθεση κατά της οικίας του ψευδοπρωθυπουργού Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στην κατεχόμενη Κερύνεια, λίγες ώρες πριν από την επανέναρξη των συνομιλιών.