Στο ερώτημα του τίτλου αν και το έχει απαντήσει πριν από 110 χρόνια ο Λένιν, η ΚΕ του κόμματος το θέτει εκ νέου με το προτεινόμενο σχέδιο καταστατικού.

Στο ισχύον καταστατικό το άρθρο 1 γράφει: «Μέλος του ΚΚΕ μπορεί να γίνει κάθε άνδρας και γυναίκα, άνω των 18 χρονών, με τον όρο ότι αποδέχεται το πρόγραμμα και το καταστατικό του, ότι ανήκει και δουλεύει σε μια από τις οργανώσεις του και ότι πληρώνει κανονικά τη συνδρομή του». Και το άρθρο 2 συμπληρώνει: «Μέλη του ΚΚΕ γίνονται εργάτες, αγρότες, άλλοι εργαζόμενοι, διανοούμενοι και άλλα πρόσωπα πρωτοπόρα στους αγώνες του λαού».

Στο σχέδιο του νέου καταστατικού το άρθρο 5 αναφέρει: «Μέλος του ΚΚΕ είναι όποιος και όποια αποδέχεται την ιδεολογία, το Πρόγραμμα και το Καταστατικό του, είναι πάνω από 18 χρονών, ανήκει και δουλεύει σε μία από τις Οργανώσεις του και πληρώνει κανονικά τη συνδρομή του». Και το άρθρο 6 προσθέτει: «Μέλη του ΚΚΕ γίνονται κατά κύριο λόγο εργάτες και εργάτριες. Επίσης πρωτοπόροι εργαζόμενοι από τα λαϊκά στρώματα, καθώς και φοιτητές, σπουδαστές και νοικοκυρές, που συμμετέχουν ενεργά στην ταξική πάλη».

Οι διαφορές, όσο και αν φαίνονται γραμματικού - συντακτικού χαρακτήρα, είναι κατά πολύ σπουδαιότερες αν πάρουμε υπόψη το συνολικό πνεύμα και γράμμα του καταστατικού και των προσυνεδριακών ντοκουμέντων.

Μια σοβαρή διαφορά, μετά τον αποκλεισμό της διανόησης, είναι η περίπου αντικατάσταση ή για την ακρίβεια, συνύπαρξη της έννοιας του «πρωτοπόρου» με αυτού που «συμμετέχει ενεργά στην ταξική πάλη». Ενεργό συμμετοχή στην ταξική πάλη έχει κάθε απεργός. Μπορεί κάθε απεργός να γίνει μέλος του κόμματος; Επειτα, υπάρχουν εργαζόμενοι που δεν ανήκουν στα λαϊκά στρώματα; Προς τι όλες αυτές οι αμφιλεγόμενες διατυπώσεις;

Το 1903 το κίνημά μας έζησε τον ιστορικό διαχωρισμό σε μπολσεβίκους και μενσεβίκους με αφορμή τη διαμάχη Λένιν-Μάρτοφ για το άρθρο 1 του καταστατικού του ΣΔΕΚΡ και το ποιος πρέπει να θεωρείται μέλος του κόμματος. Η διαμάχη εκείνη εκφράστηκε στο αν πρέπει ή όχι να ανήκει σε μια απ' της οργανώσεις, το μέλος του κόμματος. Ο Λένιν υποστήριξε ότι «δεν επιτρέπεται να συγχέει κανείς το κόμμα σαν πρωτοπόρο τμήμα της εργατικής τάξης με όλη την τάξη».

Αν και σε σχέση με τότε, έχει επιτευχθεί και δεν αμφισβητείται το «ελάχιστο όριο οργάνωσης», παραμένει επίκαιρη η υπόμνησή του πως: αν για έναν κομμουνιστή «η έννοια πολιτική πάλη καλύπτεται από την έννοια οικονομική πάλη ενάντια στους εργοδότες και στην κυβέρνηση, είναι φυσικό να περιμένουμε πως γι' αυτόν και η έννοια οργάνωση επαναστατών θα καλύπτεται λίγο-πολύ από την έννοια: οργάνωση εργατών». Πρόσθετε ακόμη πως στην οργάνωση επαναστατών «πρέπει να σβήνει κυριολεκτικά κάθε διάκριση ανάμεσα σε εργάτες και διανοούμενους».

Η αποδοχή του Προγράμματος και του Καταστατικού για την ένταξη στο κόμμα διασφαλίζει εκείνο το «ελάχιστο όριο οργάνωσης» για τη «διεύθυνση της ταξικής πάλης του προλεταριάτου». Είναι, ταυτόχρονα, προϊόντα θεωρητικής αφαίρεσης και εφαρμοσμένου Μαρξισμού-Λενινισμού. Προς τι λοιπόν η προσθήκη της αποδοχής της ιδεολογίας ...του ΚΚΕ; Τι υπονοείται μ' αυτή την περιττή, πρωτοφανή και καινοφανή διατύπωση;

Στο ερώτημα του τίτλου, η απάντηση παραμένει: Το Κόμμα είναι «ο επιστημονικός σοσιαλισμός ΜΕΣΑ στο εργατικό κίνημα». Το νέο σχέδιο καταστατικού στρέφει σε λάθος κατεύθυνση την απάντηση.