Η Λαϊκή Συμμαχία αποτελεί, σύμφωνα με τις Θέσεις, τη συμμαχία της εργατικής τάξης με τη φτωχή αγροτιά και τους αυτοαπασχολούμενους της πόλης. Επιδιώκουμε δηλαδή τη συγκρότηση Μετώπου των κοινωνικών δυνάμεων που αντικειμενικά έχουν αντίπαλο τα μονοπώλια, τον καπιταλισμό. Η πάλη τους πρέπει να ωριμάζει την αναγκαιότητα της Λαϊκής Εξουσίας, ενώ ταυτόχρονα θα διεκδικεί τα δημοκρατικά δικαιώματα και τις ελευθερίες που έχει ανάγκη το λαϊκό κίνημα, στο έδαφος του καπιταλισμού, προκειμένου να βελτιώσει τη θέση του, να υπερασπιστεί τις ανάγκες του. Με την παρέμβαση του Κόμματος, μέσα από αυτή την πάλη, να αναδεικνύεται η αναγκαιότητα της επαναστατικής ανατροπής και του σοσιαλισμού.

Ο όρος Λαϊκή Συμμαχία είναι αντίστοιχος με τα χαρακτηριστικά ενός λαϊκού κινήματος υπό την ιδεολογική και πολιτική ηγεμονία της εργατικής τάξης που έτσι κι αλλιώς αποτελεί τη μόνη κοινωνική δύναμη στον καπιταλισμό που αντικειμενικά, από τη θέση της στην υλική παραγωγή και τα συμφέροντα που απορρέουν από αυτή, βρίσκεται πιο κοντά στην αντιιμπεριαλιστική, αντιμονοπωλιακή, δηλαδή αντικαπιταλιστική πάλη, αγώνα για τις ελευθερίες και τα δικαιώματά της μέσα στο σύστημα της δικτατορίας των μονοπωλίων.

Τα κοινωνικά στρώματα της πόλης και της υπαίθρου που δεν αποτελούν δορυφόρους των μονοπωλίων, που δεν κατέχουν μεγάλης έκτασης και απόδοσης γη, διαρκώς και ραγδαία επιδεινώνεται η θέση τους όσο βαθαίνει η κρίση. Η κρίση επιτάχυνε τις διαδικασίες που οι καπιταλιστές είχαν δρομολογήσει από καιρό για τη συρρίκνωσή τους. Σήμερα έχουν μπροστά τους δύο πιθανότητες: ή θα προλεταριοποιηθούν βίαια ή θα κρατήσουν τη θέση τους στην καπιταλιστική οικονομία τελικά, χωρίς να επανέλθουν ποτέ στην προηγούμενη κατάστασή τους. Το τελευταίο δεν θα το επιτρέψει το επίπεδο ωρίμανσης του ελληνικού καπιταλισμού, δηλαδή η πρωτοφανής συσσώρευση κεφαλαίων και η διάχυση της δράσης των μονοπωλίων σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, ακόμα και εκεί που παραδοσιακά διατηρούσαν κάποιου είδους «προνόμια» τέτοια στρώματα.

Ποιος είναι ο ρόλος των αυτοαπασχολούμενων και μικρών ΕΒΕ σε αυτή τη συμμαχία; Ποια τμήματα αυτού του στρώματος έχουν συμφέρον να συμπαραταχθούν με την εργατική τάξη ενάντια στα μονοπώλια; Με ποιους όρους και προϋποθέσεις αυτά τα τμήματα του λαού, παρά τις ταλαντεύσεις και τις αναστολές, θα τραβήξουν το δρόμο της σύγκρουσης με τα μονοπώλια ως την κατάργησή τους. Πώς θα ξεπεράσουν συγχύσεις και αυταπάτες που δημιουργεί η θέση τους στη παραγωγή αλλά και η πάντα καλά σχεδιασμένη, εδώ και δεκαετίες, παρέμβαση της αστικής τάξης;

Ο ρόλος των μικρών ΕΒΕ είναι ρόλος συμμάχου με ιδιαίτερα προβλήματα και εγγενείς αδυναμίες, αλλά απαραίτητου για την ταξική πάλη και τη θετική εξέλιξη της επαναστατικής ανατροπής. Είναι φανερό, από τη σκοπιά της πολιτικής οικονομίας ότι έχει αντικειμενικά συμφέρον να συμπαραταχθεί το τμήμα εκείνο που δεν μπορεί να πραγματοποιήσει διευρυμένη αναπαραγωγή των όποιων κεφαλαίων του. Είναι το τμήμα εκείνο που συμπιέζεται και αφανίζεται από το μονοπωλιακό ανταγωνισμό. Στο σημείο αυτό θεωρώ ότι είναι σωστό να επισημάνω, ότι δεν αποτελεί στοιχείο προσδιορισμού ο αριθμός των εργαζόμενων που απασχολεί (2 ή 3 ή 5 κλπ) ένας μικρός επαγγελματίας. Μια σειρά άλλα στοιχεία προσδιορίζουν τη δυνατότητά του να διευρύνει τις διαστάσεις της αναπαραγωγής των διαθέσιμων κεφαλαίων του και θα χρειαζόταν ιδιαίτερος χώρος και περισσότερος χρόνος για μια πρόχειρη έστω προσέγγιση. Εδώ υπάρχει μια σχετική καθυστέρηση στην περαιτέρω μελέτη του Κόμματος για τη διάρθρωση, το κίνημα και τις σχέσεις του κοινωνικού στρώματος των ΕΒΕ με την εργατική τάξη, το κίνημά της, την επαναστατική θεωρία και πράξη. Είναι θετικό ότι υπάρχει στις Θέσεις ανάλογη δέσμευση για τη νέα ΚΕ.

Το τμήματα των μικρών και αυτοαπασχολούμενων της πόλης που έχουν την ευκαιρία να βρεθούν σε κοινή δράση με τους εργαζόμενους, το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα των εργατών, το ΠΑΜΕ, έχουν τη δυνατότητα να βαθύνουν τα πολιτικά χαρακτηριστικά και της δικιάς τους πάλης, να τη συνδέσουν με το ζήτημα της εξουσίας, το ρόλο και το χαρακτήρα της Λαϊκής Συμμαχίας. Μόνο με ανάπτυξη της παρέμβασης του ταξικού εργατικού κινήματος διαλύονται αυταπάτες, ξεκαθαρίζονται συγχύσεις, περιορίζονται ταλαντεύσεις για τη γραμμή πάλης και το στρατηγικό στόχο. Αποτελεί κυρίαρχη προϋπόθεση για τη χειραφέτηση τέτοιων μαζών, από την επιρροή της αστικής ιδεολογίας και την απαλλαγή τους από δεσμεύσεις και εξαρτήσεις των πολυποίκιλων καπιταλιστικών μηχανισμών, η ενίσχυση της παρέμβασης του ταξικού εργατικού κινήματος. Κρίνεται τελικά ο βαθμός εξέλιξης της ικανότητας της εργατικής τάξης να κερδίζει ιδεολογικά και πολιτικά κοινωνικούς συμμάχους, αποσπώντας τους ταυτόχρονα από το στρατόπεδο του αντιπάλου. Στον ηγετικό, επί της ουσίας, ρόλο της εργατικής τάξης εξασφαλίζεται σε μεγάλο βαθμό η αντιμετώπιση της «φυσικής» αστάθειας τέτοιων στρωμάτων.

Οι Θέσεις εύστοχα αναφέρουν (σελ. 44): «Η δύναμη της Λαϊκής Συμμαχίας βρίσκεται στον ηγετικό ρόλο της εργατικής τάξης, (...) τη συνειδητή προσπάθεια του εργατικού κινήματος να διαμορφώνει, μαζί με τους συμμάχους του, κοινό πλαίσιο και κατεύθυνση δράσης».

Πώς όμως κατοχυρώνεται ο ηγετικός ρόλος της εργατικής τάξης μέσα στη Λαϊκή Συμμαχία; Στη σελίδα 48 των Θέσεων δίνεται η απάντηση. Θα κατακτιέται και θα αναγνωρίζεται στην πράξη. Δεν επιβάλλεται ούτε προσυμφωνείται. Κυρίως δεν κατοχυρώνεται με τη διαρκή προφορική επανάληψη.

Δεν είναι λοιπόν ευθύνη μόνο των κομματικών δυνάμεων που προέρχονται από τα αντίστοιχα κοινωνικά στρώματα το ζήτημα της κοινωνικής συμμαχίας, αλλά κυρίως ταξική ανάγκη και επομένως στοιχείο ωρίμανσης για τις εργατικές δυνάμεις του Κόμματος και το εργατικό κίνημα που καθοδηγούν. Στοιχείο ωριμότητας της συνειδητής, οργανωμένης, πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης είναι η δυνατότητα να σχεδιάζει, να οργανώνει και να υλοποιεί τη διείσδυση της επαναστατικής θεωρίας στα στρώματα που χρειάζεται να τραβήξει μαζί της η εργατική τάξη μέχρι το στρατηγικό στόχο και μετά από αυτόν.

Το ΠΑΜΕ πήρε, με την καθοδήγηση του Κόμματος, κάποιες πρωτοβουλίες που αποτελούν παρακαταθήκη στο συντονισμό της πάλης και μια καλή αρχή στην οικοδόμηση της Λαϊκής Συμμαχίας. Οι Συσπειρώσεις κάνανε μερικά αξιόλογα βήματα, με την παρέμβαση των κομμουνιστών, στη συγκέντρωση δυνάμεων και την πολιτικοποίηση του αγώνα, την ενίσχυση της αντιμονοπωλιακής πάλης. Εχουμε δρόμο αρκετό όμως για να αναπτυχθεί η κοινωνική συμμαχία σε επίπεδο κλάδων και γειτονιάς, να δυναμώσει η κοινή δράση. Δε μένει παρά να βάλουμε επαναστατικό πείσμα ώστε το εργατικό κίνημα να βρεθεί έτοιμο και σε θετικές και σε αρνητικές εξελίξεις με σημαντικές κοινωνικές συμμαχίες, με σωστό προσανατολισμό και αντίστοιχη οργάνωση. Οι θέσεις του Συνεδρίου δίνουν την κατεύθυνση πιο ξεκάθαρα από ποτέ και δημιουργούν τις προϋποθέσεις, μέσα από τις συλλογικές διαδικασίες, για καλύτερη μελέτη, εξειδίκευση και εκλαΐκευση της πολιτικής μας πρότασης, της επαναστατικής στρατηγικής.