Χιλιάδες στρέμματα δασικών εκτάσεων καταστρέφονται κάθε χρόνο από πυρκαγιές στην Αττική. Οι "πνεύμονες" πρασίνου όλο και λιγοστεύουν, θύματα της "ανάπλασης" που γίνεται στο πληγωμένο κορμί της αττικής γης, από τις μπουλντόζες τεχνικών εταιριών και οικοπεδοφάγων. Θεωρητικά, θα περίμενε κανείς ότι η Εκκλησία της Ελλάδας, που κατέχει τεράστιες δασικές εκτάσεις, θα συνέβαλλε στη διατήρηση αυτών των "πνευμόνων ζωής". Ομως, στην πράξη αυτό που την ενδιαφέρει, απ' ό.τι φαίνεται, είναι η είσπραξη χρημάτων. Και για το σκοπό αυτό δε διστάζει να στηριχτεί ακόμη και σε μεγάλες ιδιωτικές εταιρίες, που διαθέτουν χρήμα και μέσα, προκειμένου να πετύχει τον αποχαρακτηρισμό αυτών των εκτάσεων, έτσι ώστε να είναι δυνατή η "αξιοποίησή τους".

Ετσι, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδας αποφάσισε να "βγάλει στο σφυρί" 3.781 στρέμματα αναδασωτέας δασικής έκτασης στον Κοκκιναρά της Πεντέλης. Πρόκειται για το "εκκλησιαστικό αγροδασόκτημα Κοκκιναρά Πεντέλης", που ανήκει στην Εκκλησία της Ελλάδας και συγκεκριμένα στον Οργανισμό Διοικήσεως Εκκλησιαστικής Περιουσίας (ΟΔΕΠ). Στις 3 - 1 - 1996 προκήρυξε δημόσιο διαγωνισμό, "προκειμένου να προβεί εις αξιοποίησιν και ανάδειξιν" του αγροδασοκτήματος. Καλούνται, δηλαδή, εταιρίες ή κοινοπραξίες εταιριών ή ιδιώτες να υποβάλουν μέχρι την 1η Απρίλη 1996 "ολοκληρωμένας προτάσεις με στόχον την επίτευξιν των καλυτέρων οικονομικών, οικολογικών και κοινωνικών αποτελεσμάτων".

Σύμφωνα με πληροφορίες, μεγάλη αμερικανική εταιρία έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον της με σκοπό να κατασκευάσει μεγάλο πολυ-κλαμπ με αθλητικές και άλλες δραστηριότητες, ενώ ανάμειξη στην υπόθεση φέρονται να έχουν και υψηλόβαθμα στελέχη της ΝΔ. Επίσης, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ενδιαφέρον υπάρχει και από σουηδική επιχείρηση.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η περιοχή αυτή είχε καεί το 1981. Οι καμένες δασικές εκτάσεις της περιοχής και ολόκληρο το "αγροδασόκτημα" της Εκκλησίας κηρύχτηκαν μεν αναδασωτέες με απόφαση (1028/26 - 4 - 1982) του νομάρχη Ανατολικής Αττικής, αλλά η απόφαση αυτή δε δημοσιεύτηκε ποτέ στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Το 1992 έγινε νέα πρόταση του Δασαρχείου Πεντέλης (2786/26 - 6 - 1992) και η έκταση αυτή επανακηρύχτηκε αναδασωτέα, πάλι με απόφαση του νομάρχη Ανατολικής Αττικής (4289/27 - 1 - 1994), που αυτή τη φορά δημοσιεύτηκε κανονικά. Είναι γνωστό ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία "ιδιωτικά δάση και δασικαί εκτάσεις ή μέρη τούτων καταστραφέντα από 11ης Ιουνίου 1975 ή καταστρεφόμενα εφεξής εκ πυρκαϊάς δε δύνανται να μεταβιβασθούν εν κατατμήσει, ουδέ κατ' ιδανικά μερίδια, διά δικαιοπραξίας εν ζωή επί τριάκοντα έτη από της τοιαύτης καταστροφής των".

Ομως ό,τι δεν μπορεί να γίνει νόμιμα, μπορεί να πραγματοποιηθεί αν ανοίξεις "ερμηνευτικά παραθυράκια", με τη χρήση επιστημονικής στήριξης. Αυτό σκέφτηκε φαίνεται η Ιερά Σύνοδος και ανέθεσε στην εταιρία "Τοπιοτεχνική ΕΠΕ" τη σύνταξη "τεχνικοοικονομικής μελέτης αξιοποίησης - διαχείρισης του αγροδασοκτήματος". Πρόκειται για την ίδια εταιρία που είχε αναλάβει τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων των έργων διάνοιξης της περιφερειακής λεωφόρου Υμηττού και του επονομασθέντος ως "Μαρίκειου" Πολυδύναμου Κέντρου, με τις οποίες άνοιγε ο δρόμος για την καταστροφή εκατοντάδων στρεμμάτων δάσους.

Η μελέτη προκειμένου να καταλήξει στα επιθυμητά για τους αναδόχους αποτελέσματα, συντάχθηκε με τη μέθοδο της φωτοερμηνείας, χωρίς να πάρει υπόψη της τους χάρτες του δασικού κτηματολογίου. Ετσι, θέτει τις βάσεις του αποχαρακτηρισμού, αφού καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το αγροδασόκτημα αποτελείται από 2.285 στρέμματα δάσος, 912 στρέμματα χορτολιβαδικές εκτάσεις και 583 στρέμματα γεωργικά εδάφη. Σημειώνει, βέβαια, ότι "τα παραπάνω μεγέθη εκφράζουν τη γνώμη της συντάκτριας εταιρίας και ουδόλως δεσμεύουν τη γνώμη της Δασικής Υπηρεσίας". Επισημαίνει δε με νόημα ότι "για τη νομική κατοχύρωση του είδους και του μεγέθους των εδαφοπονικών μορφών απαιτείται η προώθηση του χαρακτηρισμού των εκτάσεων του κτήματος, σύμφωνα με τα όσα ορίζει ο νόμος 998/79 στο άρθρο 14".

Με βάση αυτή την κατανομή του κτήματος η "Τοπιοτεχνική" προχωρά στη διερεύνηση των δυνατοτήτων αξιοποίησης και αλλαγής χρήσης των εκτάσεων και καταλήγει στα εξής συμπεράσματα:

• Οσον αφορά τις δυνατότητες οικιστικής ανάπτυξης, αναφέρει ότι δεν είναι δυνατή στα δασικά εδάφη.
• Για τα χορτολιβαδικά και γεωργικά εδάφη, αποκλείει τη δυνατότητα ένταξης στο σχέδιο πόλης (Ζώνη Α προστασίας της Πεντέλης), σημειώνοντας ότι απαιτείται τροποποίηση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος, όπως αποκλείει, επίσης, τη δυνατότητα ιδιωτικής πολεοδόμησης. Αναφέρει, όμως, ότι είναι δυνατή η ανέγερση κτιρίων αναψυχής, αθλητισμού και ορειβατικών καταφυγίων.

Στο κεφάλαιο "Δυνατότητες μεταβίβασης πώλησης" η μελέτη αναφέρει ότι με βάση το άρθρο 35 του νόμου 998/79, όπως συμπληρώθηκε με το νόμο 2145/93, "συμπεραίνεται ότι δεν υπάρχει δυνατότητα μεταβίβασης του κτήματος, ούτε και με τη χρήση προσημειώματος". Ομως, συμπληρώνει αυτό το συμπέρασμα με τα εξής "διαφωτιστικά": "Πλην, όμως, οι εκτάσεις που περικλείονται στα όρια του κτήματος και προ της εκδηλώσεως πυρκαϊάς είχαν αγροτική ή χορτολιβαδική μορφή, εξαιρούνται των διατάξεων του παραπάνω άρθρου, μπορούν δε να μεταβιβασθούν και να χειριστούν ανάλογα". Και προτείνει προς το σκοπό αυτό "την κίνηση των διαδικασιών", προκειμένου να μη χαρακτηριστεί ολόκληρη η περιοχή ως δασική, όπως προβλέπουν οι προσωρινοί χάρτες του δασικού κτηματολογίου και πριν αυτοί οριστικοποιηθούν.

Ετσι, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι "η πιθανότητα διεκδίκησης των εδαφοπονικών αυτών μορφών θα έδινε τη δυνατότητα μεταβίβασης" περίπου 1.495 στρεμμάτων. Με άλλα λόγια, μέχρι 1.495 στρέμματα μπορούν να παραδοθούν βορά στις "αναπλαστικές" ερπύστριες των εκσκαφέων.

Κατάπτυστο κείμενο αποτελεί η προκήρυξη, αφού, ούτε λίγο ούτε πολύ, ζητάει οικονομικά ανταλλάγματα σε χρήματα και έκταση για "το οικονομικό συμφέρον της Εκκλησίας", θέτοντας τον εξής καταπληκτικό όρο: "Λόγω της αναφερθείσης εδαφολογικής καταστάσεως του κτήματος, διά την αξιοποίησίν του θα απαιτηθούν διαδικασίαι προς χαρακτηρισμόν του, άδειαι από δημοσίους Αρχάς και Προεδρικά Διατάγματα. Ταύτα πάντα θα πραγματοποιηθούν αποκλειστικώς και μόνον ενεργείαις και δαπάναις του ανακηρυχθησομένου πλειοδότου". Στην ουσία δηλαδή, η Ιερά Σύνοδος των Αγίων Πατέρων μας ζητάει την εκδήλωση ενδιαφέροντος από όσους έχουν τη δύναμη και το χρήμα για να πετύχουν τον αποχαρακτηρισμό της επίμαχης περιοχής! Επειδή, όμως, υπάρχει και το ρίσκο στις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν για τον αποχαρακτηρισμό, οι Αγιοι Πατέρες παίρνουν τα μέτρα τους. Η προκήρυξη του διαγωνισμού προβλέπει ότι "τυχόν κίνδυνος περιαγωγής του αγροδασοκτήματος εις δυσχερεστέραν από πάσης απόψεως θέσιν, βαρύνει τον πλειοδότη".

Η μελέτη της εταιρίας, με βάση την οποία προκηρύχτηκε ο διαγωνισμός, ομολογεί απροκάλυπτα ότι "εφόσον ο χαρακτηρισμός που προτείνεται στα κεφάλαια της παρούσης εργασίας αποδώσει στον ιδιοκτήτη γεωργικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις, αυτές μπορούν να μεταβιβαστούν ελεύθερα και να χειρισθούν σύμφωνα με το νόμο".

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η προκήρυξη είναι παράνομη, γιατί προσπαθεί να τροποποιήσει το ΠΔ 755/88, που αφορά τις χρήσεις γης και τις ζώνες προστασίας του Πεντελικού.

Οπως παράνομη είναι και η παράγραφος 8 της προκήρυξης, η οποία αφορά δικαιοπραξία, που απαγορεύεται από το άρθρο 35 του νόμου 998/1979. Αναλυτικότερα, η παράγραφος αυτή αναφέρει ότι "ο φάκελος της οικονομικής προσφοράς απαραιτήτως θα περιέχη το προσφερόμενον υπό του υποψηφίου προς την Εκκλησίαν ποσοστόν ανταλλάγματος κατά δύο τρόπους, ήτοι κατ' αξίαν και κατ' επιφάνειαν. Εις την δευτέραν περίπτωσιν θα αναφέρεται το ποσοστόν που προκύπτει εκ του λόγου της συνολικής καθαράς κυρίας επιφανείας που προσφέρεται εις την οικοπεδούχον ως αντάλλαγμα (αφαιρουμένων των κοινοχρήστων χώρων) προς την συνολικήν κυρίαν επιφάνειαν ολοκλήρου της εκτάσεως (αφαιρουμένων επίσης των κοινοχρήστων χώρων)".

Τεράστιες είναι οι ευθύνες του ελληνικού κράτους και των εταίρων του δικομματισμού για τη μη ύπαρξη οριστικών χαρτών του δασικού κτηματολογίου, για το ανεπίλυτο ιδιοκτησιακό πρόβλημα σε περιοχές της Πεντέλης και τη μη εφαρμογή του νόμου για την εκκλησιαστική περιουσία, που άνοιξαν έτσι την όρεξη των εργολάβων. Θα δεσμευτούν, άραγε, οι αρμόδιοι υπουργοί ΠΕΧΩΔΕ και Γεωργίας ότι δε θα επιτρέψουν καμιά αλλαγή του σημερινού νόμιμου χαρακτήρα της έκτασης; Θα επέμβουν οι αρμόδιες εισαγγελικές αρχές για την ακύρωση της διενέργειας του διαγωνισμού;

Η έκταση αυτή θα ήταν δυνατό να σωθεί, αν το υπουργείο Γεωργίας την απαλλοτριώσει υπέρ του δημοσίου με την τιμή που προκύπτει χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της δασικής προσόδου, η οποία είναι κοινά αποδεκτή. Σύμφωνα με αυτή, η αξία του "κτήματος" ανέρχεται σε 88 εκατομμύρια δραχμές. Μετά την απαλλοτρίωση η χρήση αυτής της έκτασης μπορεί να δοθεί στην Τοπική Αυτοδιοίκηση για την προστασία του οικοσυστήματος της Πεντέλης προς όφελος των γύρω δήμων και των κατοίκων του Λεκανοπεδίου. Οι κάτοικοι, οι μαζικοί φορείς της περιοχής και οι ΟΤΑ δεν πρέπει να μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια. Διεκδικώντας λύσεις θα σώσουν άλλο έναν "πνεύμονα" της Αττικής που κινδυνεύει.