Στις 7 Δεκέμβρη 1973 πραγματοποιείται στο Ανατολικό Βερολίνο το 9ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Το 9ο Συνέδριο συνήλθε σε μια κρίσιμη περίοδο, που στη χώρα κυριαρχούσε η στρατιωτικοφασιστική δικτατορία, αλλά δυνάμωνε και η αντίσταση του λαού. Ενα μήνα πριν τη σύγκληση του Συνεδρίου είχε γίνει ο ξεσηκωμός του Πολυτεχνείου, που αποτέλεσε κορυφαία εκδήλωση του αντιδικτατορικού αγώνα. Στο Συνέδριο αντιπροσωπεύτηκαν όλες σχεδόν οι οργανωμένες δυνάμεις του Κόμματος.

Το 9ο Συνέδριο υπέβαλε σε κριτική την πολιτική και δράση του Κόμματος από το 8ο Συνέδριό του και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι στη γραμμή και στη δράση του από το 8ο Συνέδριο μέχρι την 12η Ολομέλεια (Φλεβάρης 1968), κυριάρχησε βασικά η δεξιά οπορτουνιστική παρέκκλιση και προσδιόρισε τις αιτίες.

Το Συνέδριο έθεσε πρωταρχικό καθήκον την οικοδόμηση ισχυρού κόμματος με γερές οργανώσεις, ριζωμένες μέσα στην εργατική τάξη, στην εργαζόμενη αγροτιά και σε όλο τον εργαζόμενο λαό, δεμένες με τις μάζες, κόμμα ικανό να μπει επικεφαλής της πάλης του ελληνικού λαού και να τον οδηγήσει στη νίκη.

Το 9ο Συνέδριο ψήφισε νέο Πρόγραμμα του ΚΚΕ, στο οποίο χαρακτήρισε την Ελλάδα «χώρα με μέσο επίπεδο ανάπτυξης, με διαμορφωμένο κρατικο - μονοπωλιακό καπιταλισμό και με χαρακτηριστικό γνώρισμα τη σημαντική εξάρτηση από το ξένο μονοπωλιακό κεφάλαιο και το διεθνή ιμπεριαλισμό, γίνεται χώρα βιομηχανική - αγροτική» και στη στρατηγική επεξεργασία θεωρούσε ότι η χώρα θα φτάσει στο σοσιαλισμό μέσα από μια ενιαία επαναστατική διαδικασία, που θα περιλαμβάνει δυο στάδια επαναστατικών μετασχηματισμών: ένα δημοκρατικό, αντιμονοπωλιακό, αντιιμπεριαλιστικό και ένα σοσιαλιστικό στάδιο.

Το Συνέδριο, παίρνοντας υπόψη την ύπαρξη της στρατιωτικοφασιστική δικτατορίας, καθόρισε σαν πρώτο βήμα της ενιαίας επαναστατικής διαδικασίας την εγκαθίδρυση του «καθεστώτος της Νέας Δημοκρατίας».

Το 9ο Συνέδριο, διορθώνοντας τη λαθεμένη θέση του 8ου Συνεδρίου που χαρακτήριζε τη μη μονοπωλιακή αστική τάξη σαν «εθνική αστική τάξη», καθόρισε ότι «η ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου της ενιαίας επαναστατικής πορείας θα πραγματοποιηθεί από την εργατική τάξη σε συμμαχία με την εργαζόμενη αγροτιά και με τη συσπείρωση γύρω από τη συμμαχία αυτή των μεσαίων στρωμάτων της πόλης, της προοδευτικής δημοκρατικής διανόησης, καθώς και άλλων δυνάμεων, που θα συμμετάσχουν στην εγκαθίδρυση της Νέας Δημοκρατίας και που στην πορεία θα πειστούν για την ανάγκη της ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού αυτού».

Το Συνέδριο εξέλεξε Κεντρική Επιτροπή, από την οποία επανεκλέχτηκε Α` Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ ο Χαρίλαος Φλωράκης.