Με «προειδοποιήσεις» για έναν πόλεμο μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη, εκκλήσεις για «ενότητα» μεταξύ Ευρώπης - ΗΠΑ και για δέσμευση στη ΝΑΤΟική «ιερή συμμαχία» «γιορτάστηκαν» την περασμένη βδομάδα τα 75 χρόνια από την ίδρυση του ΝΑΤΟ (4 Απρίλη 1949).

Η επέτειος βρίσκει την ιμπεριαλιστική σύγκρουση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας στην Ουκρανία σε κρίσιμη φάση στο πεδίο, και τον ευρωατλαντικό άξονα να προσπαθεί να συμβιβάσει αντιθέσεις στο εσωτερικό του. Το βέβαιο είναι πως η σύγκρουση με τη Ρωσία για τον συσχετισμό δυνάμεων σε Ανατολική Ευρώπη, Βαλτική και Μαύρη Θάλασσα θα κλιμακωθεί μακροπρόθεσμα.

Στο «τραπέζι» της Συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ την περασμένη Τετάρτη και Πέμπτη, η οποία συνέπεσε με την επέτειο της ίδρυσης, τέθηκαν ζητήματα όπως η άμεση αποστολή στρατιωτικών εξοπλισμών, συστημάτων αεράμυνας και πυρομαχικών στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, αλλά και η μακροπρόθεσμη στήριξη του Κιέβου με προβλέψιμες δεσμεύσεις σε βάθος πενταετίας, το μέλλον της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ κ.ά. Τελικές αποφάσεις αναμένονται στη Σύνοδο Κορυφής τον Ιούλη στην Ουάσιγκτον, η οποία από πολλούς αναλυτές χαρακτηρίζεται η πιο κρίσιμη στην ιστορία του ΝΑΤΟ.

Η σύνοδος των ΥΠΕΞ έγινε στη «σκιά» του αμερικανικού στρατιωτικού πακέτου 61 δισ. δολαρίων που προωθεί η κυβέρνηση Μπάιντεν, αλλά παραμένει μπλοκαρισμένο στο Κογκρέσο εξαιτίας του βέτο μερίδας των Ρεπουμπλικάνων, καθώς και στον απόηχο της συζήτησης που άνοιξε ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, για το ενδεχόμενο αποστολής «δυτικών» στρατευμάτων στην Ουκρανία.

Εβδομήντα πέντε χρόνια αργότερα (από την ίδρυση του ΝΑΤΟ), η Ευρώπη είναι «αντιμέτωπη με πόλεμο μιας έκτασης που πιστεύαμε πως είχε πια παρέλθει», τόνισε ο γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, «ξεχνώντας» βέβαια την καθοριστική «συμβολή» της λυκοσυμμαχίας στη συγκέντρωση της εύφλεκτης ύλης για αυτήν την εφιαλτική για τους λαούς προοπτική.

Αντίστοιχες εκτιμήσεις και «προειδοποιήσεις» για μία γενικευμένη πολεμική σύγκρουση στην Ευρώπη διατυπώνουν όλο και συχνότερα Ευρωπαίοι πολιτικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι.

Ο Στόλτενμπεργκ, κατά τη διάρκεια της τελετής για τα 75 χρόνια του ΝΑΤΟ και παρουσία των 32 ΥΠΕΞ των κρατών - μελών, κάλεσε τις ΗΠΑ να παραμείνουν κοντά στους Ευρωπαίους, σε μια περίοδο που αυξάνεται η ανησυχία για την «αμερικανική δέσμευση» έναντι της Ευρώπης.

«Πιστεύω στην Αμερική και στην Ευρώπη μαζί μέσα στο ΝΑΤΟ, επειδή μαζί είμαστε πιο ισχυροί και πιο ασφαλείς», δήλωσε, προσθέτοντας πως «η Ευρώπη έχει ανάγκη την Αμερική για την ασφάλειά της» και «ταυτόχρονα η Βόρεια Αμερική έχει ανάγκη την Ευρώπη για τη στρατιωτική συνεισφορά της, τα δίκτυα πληροφοριών της ή την ισχύ της διπλωματίας της».

«Με το ΝΑΤΟ οι ΗΠΑ έχουν περισσότερους φίλους και περισσότερους συμμάχους από οποιαδήποτε άλλη δύναμη» στον κόσμο, επέμεινε ο Στόλτενμπεργκ, «απαντώντας» σε μια συζήτηση που έχει ανοίξει στο εσωτερικό των ΗΠΑ για τις γεωπολιτικές προτεραιότητες, καθώς εντείνεται η αντιπαράθεση με την Κίνα σε Ασία - Ειρηνικό. Ταυτόχρονα, φουντώνει και η συζήτηση στην Ευρώπη, αν τα ευρωπαϊκά κράτη θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν μόνα τους, χωρίς τις ΗΠΑ, σε μια ευρείας κλίμακας σύγκρουση.

Χαρακτηριστικά, ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κάλεσε με την ευκαιρία της 75ης επετείου να συνεχιστεί «η ιερή δέσμευση» των ΗΠΑ «προς τους συμμάχους μας, δηλαδή να υπερασπιστούμε κάθε σπιθαμή εδάφους του ΝΑΤΟ», κάτι που, όπως είπε, «ενισχύει και τη δική μας ασφάλεια και δίνει στις ΗΠΑ ένα οχύρωμα που δεν έχει αντίστοιχο στον κόσμο».

Ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία, Ντ. Τραμπ, έχει απειλήσει πως οι ΗΠΑ δεν θα εγγυώνται πλέον την προστασία των χωρών του ΝΑΤΟ έναντι της Ρωσίας, εάν οι χώρες της Ευρώπης δεν αυξήσουν σημαντικά τις στρατιωτικές δαπάνες. Στη συνέχεια διαβεβαίωσε ότι οι δηλώσεις αυτές έγιναν για να «διαπραγματευτεί» και να ασκήσει πίεση στους Ευρωπαίους.

«Μην λησμονείτε ότι όλα αυτά είναι πιο σημαντικά γι' αυτούς παρά για εμάς, εμείς έχουμε έναν ωκεανό που μας χωρίζει από κάποια προβλήματα. Εναν μεγάλο και ωραίο ωκεανό», δήλωσε πρόσφατα.

«Το ΝΑΤΟ πρέπει να αντιμετωπίζει τις ΗΠΑ δίκαια, γιατί χωρίς τις ΗΠΑ το ΝΑΤΟ κυριολεκτικά δεν υπάρχει καν», είχε προειδοποιήσει ο Τραμπ σε συνέντευξη τον Μάρτη στο βρετανικό κανάλι GB NEWS.

Ο γγ του ΝΑΤΟ πρότεινε τη δημιουργία ενός Ταμείου για την Ουκρανία ύψους 100 δισ. ευρώ για την επόμενη 5ετία, για να διασφαλιστεί «σταθερή και προβλέψιμη βοήθεια ασφαλείας στην Ουκρανία για μεγάλο χρονικό διάστημα», για «να βασιζόμαστε λιγότερο στις εθελοντικές συνεισφορές και περισσότερο σε δεσμεύσεις του ΝΑΤΟ».

Επίσης οι ΥΠΕΞ συζήτησαν τη δημιουργία ενός νέου φορέα που θα αναλάβει τον συντονισμό των παραδόσεων όπλων και πυρομαχικών, αλλά και της εκπαίδευσης Ουκρανών στρατιωτών.

Μέχρι σήμερα οι ΗΠΑ είχαν τον ρόλο του συντονισμού των παραδόσεων όπλων στο Κίεβο μέσω της «Ομάδας Επαφής για την Αμυνα της Ουκρανίας», που συνέρχεται στην αμερικανική βάση Ραμστάιν στη Γερμανία.

Η πρόταση για το Ταμείο του ΝΑΤΟ είναι αντικείμενο διαπραγματεύσεων και δεν έχει διευκρινιστεί αν προηγούμενες δεσμεύσεις κρατών - μελών για στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία θα συνυπολογιστούν στο Ταμείο αυτό. Εξάλλου, πολλά μέλη του ΝΑΤΟ είναι παράλληλα και μέλη της ΕΕ, όπου πρόσφατα αποφασίστηκε η περαιτέρω ενίσχυση των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων με 5 δισ. ευρώ φέτος μέσω ενός ειδικού Ταμείου Βοήθειας για την Ουκρανία (UAF). Με την απόφαση το χρηματοδοτικό ανώτατο όριο του «Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη» θα ξεπεράσει τα 17 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021 - 2027.

Η Γαλλία, η Γερμανία και η Πολωνία πρότειναν από την πλευρά τους με κοινή δήλωση, όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ να αφιερώσουν το 2% του ΑΕΠ τους σε στρατιωτικές δαπάνες. Μόνο περίπου 20 από τις 32 χώρες - μέλη εκπληρώνουν τον στόχο αυτό, ενώ ορισμένα κράτη προτείνουν το 2% να είναι πλέον υποχρεωτικά η ελάχιστη βάση.

Ο Βρετανός ΥΠΕΞ, Ντ. Κάμερον, δήλωσε από τη σύνοδο στις Βρυξέλλες πως για να διασφαλιστεί η ισχυροποίηση του ΝΑΤΟ, «πολλές χώρες διαθέτουν ήδη περισσότερα από το 2% του ΑΕΠ σε στρατιωτικές δαπάνες, κάτι που πρέπει να κάνουμε όλα τα μέλη της συμμαχίας». Είναι αναγκαίο «μπροστά στη συνεχιζόμενη ρωσική επιθετικότητα και σε έναν πιο επικίνδυνο κόσμο».

Η Βρετανία διαθέτει μεταξύ 2,1% - 2,3% του ΑΕΠ και πλέον συζητιέται έντονα να φτάσει στο 2,5%.

Η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών «είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε ώστε η Σύνοδος του ΝΑΤΟ φέτος το καλοκαίρι στην Ουάσιγκτον να είναι επιτυχής και ο καλύτερος τρόπος για να προετοιμαστούμε για το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών το φθινόπωρο, όποιο και αν είναι αυτό», υπογράμμισε με νόημα ο Κάμερον.

Σύμφωνα με άρθρο του Αμερικανού στρατιωτικού αναλυτή και συμβούλου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Edward Luttwak, στο περιοδικό «UnHerd», «αυτή η αριθμητική είναι αναπόφευκτη: Οι χώρες του ΝΑΤΟ θα πρέπει σύντομα να στείλουν στρατιώτες στην Ουκρανία, διαφορετικά θα αποδεχτούν την καταστροφική ήττα».

«Οι Βρετανοί και οι Γάλλοι, μαζί με τις σκανδιναβικές χώρες, προετοιμάζονται ήδη αθόρυβα να στείλουν στρατεύματα - τόσο μικρές μονάδες επίλεκτων όσο και προσωπικό υλικοτεχνικής υποστήριξης - που μπορούν να παραμείνουν μακριά από το μέτωπο. Οι τελευταίοι θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο απελευθερώνοντας Ουκρανούς για επανεκπαίδευση σε ρόλους μάχης. Οι μονάδες του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν επίσης να ανακουφίσουν τους Ουκρανούς, που είναι επί του παρόντος δεσμευμένοι στην ανάκτηση και την επισκευή κατεστραμμένου εξοπλισμού και θα μπορούσαν να αναλάβουν τα τεχνικά μέρη των υφιστάμενων προγραμμάτων εκπαίδευσης για νεοσύλλεκτους», αναφέρει το άρθρο.

«Αυτοί οι στρατιώτες του ΝΑΤΟ μπορεί να μην δουν ποτέ μάχη - αλλά δεν χρειάζεται για να βοηθήσουν την Ουκρανία να αξιοποιήσει στο έπακρο το λιγοστό ανθρώπινο δυναμικό της», προσθέτει.

Ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, υπέγραψε την περασμένη βδομάδα διάταγμα για μείωση του ηλικιακού ορίου επιστράτευσης από τα 27 στα 25 έτη, καθώς οι ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις δεν διαθέτουν επαρκή αριθμό στρατιωτών για να πολεμήσουν τις ρωσικές δυνάμεις.

Πάντως η Γερμανία και οι ΗΠΑ φαίνεται να αποκλείουν μέχρι στιγμής το ενδεχόμενο να στείλουν στρατιώτες στην Ουκρανία και η γερμανική κυβέρνηση ξεκαθάρισε πρόσφατα πως το άρθρο 5 του ΝΑΤΟ δεν ενεργοποιείται αν στρατιώτες κρατών - μελών της «συμμαχίας» σκοτωθούν σε ουκρανικό έδαφος.

«Δεν έχουμε κανένα σχέδιο να αναπτύξουμε μάχιμα στρατεύματα του ΝΑΤΟ στην ουκρανική επικράτεια, δεν έχει υπάρξει κανένα αίτημα για κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ, χωρίς να αποκλείει ουσιαστικά το παραπάνω σενάριο.

Σχετικά με την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν υπάρχει συναίνεση αυτήν τη στιγμή και θεωρείται απίθανο η Σύνοδος Κορυφής του Ιούλη να προσφέρει στην Ουκρανία συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Πάντως πολλά υπόγεια παζάρια βρίσκονται σε εξέλιξη.

Σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα «La Repubblica», οι εκπρόσωποι του ΝΑΤΟ συζητούν το ενδεχόμενο το Κίεβο να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας και την ένταξη της Ουκρανίας. Το ζήτημα συζητιέται άτυπα και γίνεται όλο και πιο ρεαλιστικό, ειδικά ενόψει των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ.

Το δημοσίευμα αναφέρει πως θα προταθούν στη Ρωσία η Κριμαία και τα ανατολικά εδάφη που κατακτήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια και στη συνέχεια να «διορθώσει» τα σύνορα και να δεχθεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ό,τι έχει απομείνει από την Ουκρανία.

Ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, δήλωσε την ετοιμότητα της Ρωσίας για συνομιλίες «διευθέτησης της ουκρανικής κρίσης» από τη στιγμή που λαμβάνονται υπόψη οι νέες εδαφικές πραγματικότητες. Ο ίδιος χαρακτήρισε το «ειρηνευτικό σχέδιο» της Κίνας το πιο «λογικό».