Για να δυναμώσει ο αγώνας ενάντια στην παραπέρα εμπορευματοποίηση του νερού, εγγύηση είναι το ΚΚΕ, το μόνο κόμμα που στέκεται απέναντι στους σχεδιασμούς του Ταμείου Ανάκαμψης

Τον ορατό κίνδυνο να υπονομευτεί η δυνατότητα υδροδότησης του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων λόγω της απαίτησης για άντληση πρόσθετων ποσοτήτων κατά κύριο λόγο από τη βιομηχανία εμφιάλωσης σε σχέση και με την κακή κατάσταση του δικτύου ύδρευσης αναδεικνύουν οι εργαζόμενοι στη Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας.

Σύμφωνα με τους εργαζόμενους, υπάρχουν μετρήσεις που δείχνουν ότι η κατάσταση του υδροφόρου ορίζοντα στο λεκανοπέδιο έχει πτωτικές τάσεις, με αποτέλεσμα τις διακοπές νερού τη θερινή περίοδο, σε κάποιες συνοικίες. Την πραγματικότητα αυτή αποτυπώνουν και τα Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων για το Υδατικό Διαμέρισμα της Ηπείρου, μέσω του ΦΕΚ της 1ης Αναθεώρησης του ΣΔΛΑΠ Ηπείρου το 2017. Επειδή βάσει νόμου η ύδρευση υπερτερεί από οποιαδήποτε άλλη χρήση θεσπίστηκε για το υδατικό υποσύστημα Μιτσικελίου το αποσπασματικό μέτρο της απαγόρευσης νέων γεωτρήσεων ή επαύξησης της άντλησης νέων ποσοτήτων νερού από τις υφιστάμενες, που δεν υπηρετούν την ύδρευση της πόλης.

Το μέτρο κινητοποίησε επιχειρηματικά συμφέροντα της περιοχής που χρηματοδότησαν μελέτες για να τεκμηριώσουν την επάρκεια υδατικών αποθεμάτων. Αρχικά επέβαλαν την κατάτμηση του υδατικού διαμερίσματος του Μιτσικελίου - Βελλάς σε δύο υποσυστήματα, Μιτσικελίου και Βελλάς, όπου στο δεύτερο δεν ισχύει το μέτρο της απαγόρευσης, για να μπορούν στο μέλλον να αντλήσουν ακόμα περισσότερο νερό. Στη συνέχεια μεθοδεύτηκε η παράνομη άρση του μέτρου της απαγόρευσης νέων γεωτρήσεων μέσω της ουσιαστικής τροποποίησης των κειμένων τεκμηρίωσης το 2020, που επέτρεψε ήδη την έγκριση δύο νέων αδειών άντλησης στις βιομηχανίες εμφιάλωσης «ΖΑΓΟΡΙ» και «ΒΙΚΟΣ».

Σύμφωνα με τους εργαζόμενους της Διεύθυνσης Υδάτων, η διαχρονική υποστελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών, ο ελλιπής κρατικός έλεγχος της κατάστασης των υδατικών αποθεμάτων και η απαίτηση των βιομηχανιών εμφιάλωσης να αρθούν οποιαδήποτε εμπόδια στην κερδοφορία θέτουν σε κίνδυνο αυτό που έπρεπε να προστατεύεται από τον νόμο. Δηλαδή, το γεγονός ότι είναι απαραίτητο να υπερτερεί η ύδρευση για το λεκανοπέδιο από οποιαδήποτε άλλη χρήση.

Ενάντια στις καταγγελίες του Συλλόγου Εργαζομένων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για την άρση της απαγόρευσης του μέτρου και την ασυμβατότητα ανάμεσα στο ΦΕΚ και στα κείμενα τεκμηρίωσης, κατά παράβαση των διοικητικών διαδικασιών του ελληνικού κράτους, πλήρη κάλυψη έδωσε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε απάντηση Ερώτησης της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ.

Αποκορύφωμα της συγκάλυψης του εγκλήματος η φωτογραφική διάταξη στον τελευταίο νόμο για το νερό, όπου στο άρθρο 32 παράγραφος 6 ορίζεται ότι «με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι δυνατόν να εγκρίνονται διορθώσεις λεπτομερειακού χαρακτήρα που (...) αποκαθιστούν ανομοιομορφίες και ασυμβατότητες μεταξύ των ΣΔΛΑΠ και των Αναλυτικών Κειμένων Τεκμηρίωσης που τα συνοδεύουν» (Νόμος 5737/2023, ΦΕΚ 78Α).

Ο ανταγωνισμός στη χρήση του νερού, η στήριξη της κερδοφορίας των «δυναμικών επιχειρήσεων», όπως ανέφερε ο πρωθυπουργός στις 5/4 από τα Γιάννενα, κατά την επίσκεψή του σε εργοστάσιο εμφιάλωσης, είναι ένα από τα βασικά εμπόδια στην υδροδότηση των κατοίκων. Στο Πέραμα, στην Κρύα, στην Κατσικά και στην Αμφιθέα το νερό τους καλοκαιρινούς μήνες δεν επαρκεί για όλη τη μέρα και γίνονται συστηματικές διακοπές, ενώ οι εταιρείες εμφιάλωσης έχουν αυξήσει την άντληση υδάτων κατά 55%.

Το περιθώριο κέρδους για τις δύο βιομηχανίες ανέρχεται στο 49,51%. Πρόσθετα, για την παραχώρηση των πηγών πληρώνουν «ψίχουλα», δήμος και Περιφέρεια Ηπείρου φρόντισαν να διαγράψουν πρόστιμα 2,45 εκατ. ευρώ, ενώ η λίστα με τα «δώρα» συμπληρώνεται με παχυλές επιδοτήσεις, φοροαπαλλαγές και εργασιακές σχέσεις Μεσαίωνα.

Η άλλη όψη του αντιλαϊκού νομίσματος της εμπορευματοποίησης είναι η ανταποδοτική λειτουργία των Δημοτικών Επιχειρήσεων Υδρευσης. Στα Γιάννενα ΔΕΥΑ Ιωαννίνων και ΣΥΔΛΙ (Σύνδεσμος Υδροδότησης Δήμων Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων) αποτελούν καραμπινάτα παραδείγματα για το πώς, χωρίς καμία κρατική χρηματοδότηση, οι Γιαννιώτες πληρώνουν πανάκριβα κάθε στάλα νερού που φτάνει στο σπίτι τους.

Σύμφωνα με τους εργαζόμενους στη ΔΕΥΑΙ, η εταιρεία πουλάει στον καταναλωτή μεσοσταθμικά 1,47 ευρώ το κυβικό στον παλιό δήμο Ιωαννιτών, τιμολόγιο υψηλότερο από τον μέσο πανελλαδικό όρο, όταν στην Πάτρα είναι 0,35 ευρώ. Ακόμη, χρεώνει τη λαϊκή οικογένεια, που μετρά και το τελευταίο ευρώ για την επιβίωσή της, την ίδια τιμή που πουλάει στους επιχειρηματικούς ομίλους. Με απαιτήσεις 14,6 εκατ. ευρώ, αρνείται να αποκαλύψει τα ονόματα των μεγάλων οφειλετών, αν και είναι κοινό μυστικό ότι το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά τις δημόσιες υπηρεσίες και τον δήμο Ιωαννιτών. Δηλαδή, τη δημόσια υπηρεσία και τον δήμο που δεν τα χρηματοδοτεί το κράτος, τα «επιχορηγεί» ο Γιαννιώτης μέσω των λογαριασμών. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, από το 2017 υπάρχει απόφαση για ανάθεση είσπραξης οφειλών προς ΔΕΥΑ από τη ΔΟΥ «στραγγίζοντας» τις λαϊκές οικογένειες με διακανονισμούς και διακοπές νερού.

Την ίδια ώρα, εξαιτίας του απαρχαιωμένου δικτύου ύδρευσης, οι συνολικές απώλειες νερού ανέρχονται στο 70%, αφού ο εκσυγχρονισμός του κρίνεται οικονομικά ασύμφορος. Παράλληλα, στο ΣΥΔΛΙ, για τη συντήρηση ενός δικτύου 300 χιλ., το κράτος παρέχει έναν ηλεκτρολόγο μηχανικό και 14 τεχνίτες. Στη ΔΕΥΑΙ η μείωση του προσωπικού από τη δεκαετία του 2000 ανέρχεται στο 50%. Ο όγκος των εργασιών έχει διπλασιαστεί, λόγω της οικιστικής ανάπτυξης και της ενσωμάτωσης των πρώην καποδιστριακών δήμων. Στο έδαφος αυτό, επεκτείνονται οι προσλήψεις συμβασιούχων και οι εργολαβίες σε κάθε πλευρά της λειτουργίας της επιχείρησης.

Οι εργαζόμενοι στη ΔΕΥΑ καταγγέλλουν ότι το μέτρο της απαγόρευσης πρόσληψης μόνιμου προσωπικού από το 2010 θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία της υδροδότησης της πόλης. Χαρακτηριστικά στο αντλιοστάσιο της Κρύας, την καρδιά του υδροδοτικού συστήματος, αντιστοιχούν για 24ωρη βάρδια δύο μόλις μόνιμοι εργαζόμενοι. Αποτέλεσμα, η λειτουργία του να καλύπτεται οριακά, με διπλοβάρδιες, συμβασιούχους και την εντατικοποίηση να χτυπάει «κόκκινο», με σοβαρές συνέπειες για την υγεία και την ασφάλειά τους.

Ο νέος αντιλαϊκός νόμος της κυβέρνησης της ΝΔ για τη «Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων» επιταχύνει την παραχώρηση της κερδοφόρας διαχείρισης του νερού και των αστικών αποβλήτων στους επιχειρηματικούς ομίλους.

Από τη μια, η ανταποδοτικότητα στα τιμολόγια του νερού με κατεύθυνση της ΕΕ θα επιβαρυνθεί με «πράσινα» χαράτσια, ώστε να εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Από την άλλη, οι ΔΕΥΑ μετατρέπονται σε απλούς παρόχους που θα «συνυπάρχουν» με ιδιωτικές εταιρείες ή και ΣΔΙΤ. Η διαχείριση του νερού, η κατανομή των χρήσεών του (ύδρευση, άρδευση, εμφιάλωση, Ενέργεια) θα καθορίζονται από τη ΡΑΕ με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια μοιράζοντας την «πίτα» της αγοράς στα πρότυπα της Ενέργειας.

Αυτοί οι σχεδιασμοί υιοθετούνται από όλα τα αστικά κόμματα, αποτελούν προαπαιτούμενο του Ταμείου Ανάκαμψης και προγραμματικές θέσεις της επόμενης αντιλαϊκής κυβέρνησης με όποια σύνθεση και να προκύψει.

Ο νόμος απορρίφθηκε καθολικά από τους εργαζόμενους και τα συνδικάτα όλης της χώρας. Στα Γιάννενα πραγματοποιήθηκαν συλλαλητήριο από το Εργατικό Κέντρο, σύσκεψη φορέων απ' όλο τον νομό. Ο αγώνας αυτός πρέπει να δυναμώσει.

Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που αποκάλυψε τον αντιλαϊκό χαρακτήρα αυτών των σχεδιασμών. Με Ερωτήσεις του σε Βουλή και Ευρωβουλή έφερε το θέμα της άρσης απαγόρευσης για το υδατικό σύστημα του Μιτσικελίου.

Η ΚΟ Ιωαννίνων του ΚΚΕ εξέδωσε τετρασέλιδη ανακοίνωση ενώ τα μέλη της πρωταγωνιστούν στα συνδικάτα, στις γειτονιές, στο Δημοτικό Συμβούλιο, μαζί με τον λαό, για δραστική μείωση των τιμολογίων, να μην υπάρξει καμία διακοπή νερού στα λαϊκά νοικοκυριά. Είμαστε δίπλα στους εργαζόμενους στα εργοστάσια εμφιάλωσης, της ΔΕΥΑΙ και του ΣΙΔΛΙ για αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, κατάργηση των εργολάβων.

Οι εξελίξεις με το νερό πρέπει να αποτελέσουν κριτήριο ψήφου. Στις 21 Μάη πρέπει να βγουν αδύναμα τα κόμματα που υπηρετούν αυτούς τους αντιλαϊκούς σχεδιασμούς και θα επιδιώξουν να τους υλοποιήσουν μέσα από την επόμενη αντιλαϊκή κυβέρνηση. Ενα ισχυρό ΚΚΕ αποτελεί την καλύτερη εγγύηση ότι ο λαός θα βγει πιο δυνατός την επόμενη μέρα.

Ομως, η ψήφος στο ΚΚΕ ανοίγει και τον δρόμο για να πάψει το νερό να αποτελεί εμπόρευμα. Γιατί η διαχείριση του νερού προς όφελος του λαού προϋποθέτει απαλλαγή από τους νόμους της αγοράς και του καπιταλιστικού κέρδους. Νερό, μονάδες επεξεργασίας, δίκτυα, άρδευση, αποχέτευση να γίνουν κοινωνική κρατική ιδιοκτησία, για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών και την προστασία του περιβάλλοντος.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο ενιαίος κρατικός φορέας νερού θα διαχειρίζεται το σύνολο των υδατικών πόρων, θα προχωρά στο σύνολο των αναγκαίων έργων υποδομής και θα συνεργάζεται με την κρατική βιομηχανία παραγωγής αναγκαίου υλικού με αποκλειστικό κριτήριο την ικανοποίηση των αναγκών του λαού για επαρκές, φθηνό, ασφαλές και ποιοτικό νερό.