Eurokinissi

Αποκαλυπτικά όσα έγιναν στη διήμερη επίσκεψη στην Ελλάδα του υπουργού Εξωτερικών της γείτονα, Ν. Τσαβούσογλου, ο οποίος χτες το πρωί συναντήθηκε με τον Κυρ. Μητσοτάκη στο Μαξίμου. Κατά πληροφορίες, οι δυο πλευρές έδωσαν διαβεβαιώσεις για «αμοιβαία βούληση για την προώθηση μιας θετικής ατζέντας».

Ακολούθησε συνάντηση στο υπουργείο Εξωτερικών του Τσαβούσογλου με τον Ελληνα ομόλογό του. Στις δηλώσεις τους κατόπιν ανακοίνωσαν την πραγματοποίηση συνάντησης Μητσοτάκη - Ερντογάν στο περιθώριο της επερχόμενης Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, στις 14/6 στις Βρυξέλλες.

Παραπέρα, ο Δένδιας ανακοίνωσε ότι αποφασίστηκε η υλοποίηση προγραμμάτων οικονομικής συνεργασίας, προκειμένου, όπως είπε, να προχωρήσει μία «διαδικασία πρώτης συνεννόησης και σταδιακής ομαλοποίησης» των σχέσεων των δύο χωρών, παρά το γεγονός, όπως είπε, ότι υπάρχει «πλήρης επίγνωση των διαφορετικών και διαμετρικά αντίθετων θέσεων» σε πολλά ζητήματα.

Ο, δε, Τσαβούσογλου έκανε λόγο για συμφωνία 25 σημείων που επετεύχθη για την προώθηση των οικονομικών και εμπορικών διμερών θεμάτων, σημειώνοντας πως «όλα τα μνημόνια συνεργασίας και οι μηχανισμοί που θα εγκαθιδρύσουμε μας βρίσκουν απόλυτα σύμφωνους».

Αναφέρθηκε ακόμη στους νέους γύρους των διερευνητικών επαφών, στα ΜΟΕ, και ανέφερε ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει τη βούληση να προχωρήσει η συνεργασία «χωρίς όρους και προϋποθέσεις», με βάση «κοινά συμφέροντα», αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί πως στον τέτοιο, ευρωατλαντικής κοπής διάλογο, η Αγκυρα θέτει όλες τις αιτιάσεις της σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Επίσης, οι δύο υπουργοί δήλωσαν ότι συμφωνήθηκε η αμοιβαία αναγνώριση των πιστοποιητικών εμβολιασμών κατά του κορονοϊού, που θα διευκολύνει ακόμη περισσότερο τον τουρισμό.

Το «εφ' όλης της ύλης» περιεχόμενο του παζαριού ανάμεσα στις δυο αστικές τάξεις αποτύπωναν χτες και οι διαρροές από την κυβέρνηση, που έλεγαν ότι στον μεταξύ τους διάλογο ο Δένδιας επεσήμανε στον Τσαβούσογλου ότι «έχουν γίνει συγκρατημένα βήματα διαλόγου όπως η επανάληψη των διερευνητικών επαφών, οι πολιτικές διαβουλεύσεις, η τηλεδιάσκεψη για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και πιο πρόσφατα η συνάντηση του υφυπουργού Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη με τον Τούρκο ομόλογό του Σ. Ονάλ».

Και μετέφεραν τα όσα υποτίθεται είπε ο υπουργός Εξωτερικών επαναλαμβάνοντας τις θέσεις της κυβέρνησης για το τουρκικό «casus belli», «τον μη σεβασμό στις διατάξεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας», το «τουρκο-λιβυκό μνημόνιο» και συνολικά την «ανάγκη σταθεροποίησης στη Λιβύη», τις παραβιάσεις, το Μεταναστευτικό, τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη και την «ανησυχία» για τη συνέχιση της κατασκευής του πυρηνικού σταθμού στο Akkuyu «σε μια ιδιαίτερα σεισμογενή περιοχή», για την οποία η τουρκική πλευρά συμφώνησε να παρασχεθούν σχετικές πληροφορίες μέσω της ρωσικής κατασκευάστριας εταιρείας.

Οι 25 θεματικές οικονομικής συνεργασίες, τις οποίες προβάλλουν ως τη «θετική» διμερή ατζέντα (15 εκ των οποίων εισηγήθηκε η Αθήνα στην πρόσφατη επίσκεψη Δένδια στην Αγκυρα, 8 η Τουρκία και 2 αφορούν την περιβαλλοντική συνεργασία), κατά πληροφορίες αφορούν την ενίσχυση και διευκόλυνση του διασυνοριακού εμπορίου (οδικές, σιδηροδρομικές και θαλάσσιες μεταφορές), τον τουρισμό και τις τηλεπικοινωνίες.

Προεργασία για αυτά τα 25 σημεία είχε γίνει ήδη από το Σάββατο, στη συνάντηση του αρμόδιου υφυπουργού Εξωτερικών Κ. Φραγκογιάννη με τον Τούρκο ομόλογό του Σ. Ονάλ, στην Καβάλα, οπότε και, όπως λέγεται, υπήρξε συμφωνία για την προώθηση των μέτρων οικονομικής συνεργασίας.

«Οι συζητήσεις εστιάστηκαν σε ζητήματα επιχειρηματικής συνεργασίας, τουρισμού, διασυνδεσιμότητας σε διμερές και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και στην επαναδραστηριοποίηση παλαιότερων πρωτοβουλιών, η υλοποίηση των οποίων εκκρεμεί», τονίζουν οι ίδιες πηγές, προσθέτοντας ότι η συνάντηση μεταξύ των δυο υφυπουργών «αποτελεί την έναρξη των επαφών αυτών», σηματοδοτώντας την πρεμούρα τους να το πάνε και παρακάτω.

Διευθετήσεις, άλλωστε, προχωρούν ήδη. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, μεταξύ 25 και 27 Μάη πραγματοποιήθηκε στην Αδριανούπολη της Τουρκίας διμερής συνάντηση εμπειρογνωμόνων, υπό τα υπουργεία Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, με αποκλειστικό θέμα την αποτύπωση, με τη χρήση σύγχρονων τεχνικών, της υφιστάμενης οριογραμμής στην περιοχή του ποταμού Εβρου, όπως αυτή έχει ορισθεί από το Πρωτόκολλο των Αθηνών του 1926.

Επίσης, δεν περνά απαρατήρητο ότι ενόψει των συναντήσεων με τους Τούρκους κυβερνητικούς παράγοντες, το ελληνικό ΥΠΕΞ έσπευδε το Σάββατο να χαιρετίσει την ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης από την ιταλική Γερουσία της συμφωνίας Ελλάδας - Ιταλίας για την οριοθέτηση των αντίστοιχων θαλασσίων ζωνών τους. Συμφωνία, βέβαια, που, θυμίζουμε, αναγνωρίζει μειωμένη επήρεια σε ελληνικά νησιά και κατοχυρώνει αλιευτικά δικαιώματα για την Ιταλία στις ελληνικές θαλάσσιες ζώνες, και την οποία φέρεται να καλοβλέπει σαν προηγούμενο η Αγκυρα.

Αλλωστε, η τουρκική αστική τάξη βάζει στο «τραπέζι» το σύνολο των απαράδεκτων αξιώσεών της, όπως φάνηκε π.χ. ήδη από την Κυριακή, στην «ιδιωτική επίσκεψη» Τσαβούσογλου στη Θράκη, όπου με το «καλημέρα» έθεσε θέμα τουρκικής μειονότητας.

Η πολυπληθής τουρκική αποστολή προσγειώθηκε στην Αλεξανδρούπολη και στη συνέχεια πήγε στην Κομοτηνή, στο τουρκικό προξενείο. Εκτός από τον πρόξενο της Τουρκίας, ο Μ. Τσαβούσογλου συναντήθηκε με τους ψευτομουφτήδες, ενώ επισκέφθηκε το μειονοτικό γυμνάσιο - λύκειο της Κομοτηνής και τον τάφο του Αχμέτ Σαδίκ.

Ο Τσαβούσογλου, σε ανάρτησή του, σημείωσε πως «θα είμαστε πάντα σταθερά με την τουρκική μειονότητα, στον αγώνα τους για τα δικαιώματά τους». Σε άλλη ανάρτηση έγραψε: «Επισκεφθήκαμε το Γυμνάσιο Τζελάλ Μπαγιάρ, ένα από τα δύο Τουρκικά μειονοτικά γυμνάσια. Είναι σημαντικό για τα παιδιά μας να λαμβάνουν εκπαίδευση υπό τις καλύτερες συνθήκες στη μητρική τους γλώσσα σε όλες τις ηλικίες. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την επίλυση των προβλημάτων τους», συμπλήρωσε.

Αντιδρώντας εκ μέρους της Αθήνας, ο εκπρόσωπος του ελληνικού ΥΠΕΞ, Αλ. Παπαϊωάννου, απάντησε ότι η Ελλάδα «εφαρμόζει πλήρως τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία αναφέρεται ρητά και ξεκάθαρα σε Μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη», ενώ πρόσθεσε πως «οι συνεχείς προσπάθειες διαστρέβλωσης της πραγματικότητας αυτής από την Τουρκία, καθώς και οι αιτιάσεις περί δήθεν μη προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών αυτών, ή περί δήθεν διακριτικής μεταχείρισης είναι αβάσιμες και απορρίπτονται στο σύνολό τους» και πως προϋπόθεση της βελτίωσης των σχέσεων «αποτελεί ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου».

Αλλά κι από προηγούμενα ακόμα, μιλώντας στο «Βήμα», ο Τσαβούσογλου έβαλε ευθέως θέμα περιορισμού των ελληνικών χωρικών υδάτων και απεμπόλησης του δικαιώματος για επέκταση στα 12 ν.μ. Οπως είπε, «η Αγκυρα δεν τα απορρίπτει κατηγορηματικά όπου το επιτρέπουν οι περιστάσεις», αναφέροντας ως παραδείγματα Μαύρη Θάλασσα και Ιόνιο. Ομως στην περίπτωση του Αιγαίου υποστήριξε ότι «θα επηρεαζόταν καταρχάς σοβαρά η ελευθερία της ναυσιπλοΐας», προσθέτοντας ότι «δεν μπορούμε να επιτρέψουμε μια τέτοια επέκταση».

«Μία αμοιβαία αποδεκτή θέση επί του εύρους των χωρικών υδάτων θα επηρέαζε θετικά τα υπόλοιπα θέματα», τόνισε χαρακτηριστικά, επιβεβαιώνοντας βασικά μια σειρά παράγοντες στην Ελλάδα που επιμένουν ότι μια σειρά γύροι διερευνητικών επαφών επικεντρώθηκαν ακριβώς σε αυτό το ζήτημα.

Δείχνοντας εξάλλου πως και η διαδικασία για την προσφυγή στη Χάγη λειτουργεί ως «μοχλός» διευθετήσεων, ο ίδιος δεν απέκλεισε προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο, τονίζοντας πως ακριβώς επειδή για κάτι τέτοιο «χρειάζεται να διαπραγματευτούμε μια ειδική συμφωνία. Αυτός είναι ο λόγος που επιμένουμε να δίνουμε έμφαση στη σημασία του διαλόγου», κατηγορώντας την Ελλάδα πως εκείνη είναι που αρνείται τη δικαιοδοσία του δικαστηρίου για ζητήματα όπως η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών κ.τ.λ.

Σε αυτό το πλαίσιο επέμεινε ότι το «Oruc Reis» στην κρίση του Αυγούστου πέρυσι «διεξήγαγε τις έρευνές του εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας», κατηγόρησε την Αθήνα ότι αγνόησε τις τουρκικές εκκλήσεις για διάλογο και υπερασπίστηκε το τουρκολιβυκό Μνημόνιο.

Κάλεσε δε την Αθήνα «να εγκαταλείψει τον Χάρτη της Σεβίλλης (σ.σ. στον οποίον καταγράφεται η σύνδεση ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ). Ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ούτε η ΕΕ εγκρίνουν αυτόν τον χάρτη. Πρέπει να επαναλάβω ότι είναι λάθος ο υπολογισμός της Ελλάδας να σκέφτεται ότι η Τουρκία θα περιοριστεί μόνο στις ακτές του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου», σημείωσε.

Εξάλλου, δεν παρέλειψε να χαρακτηρίσει ως «απλά παράλογη» την ελληνική θέση αναφορικά με την ΑΟΖ του Καστελόριζου, συμπληρώνοντας ότι «οι γεωγραφικές συνθήκες τόσο στο Αιγαίο όσο και στη Μεσόγειο εντέλλουν ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, όπως ελπίζουμε να πετύχουμε, πρέπει πρώτα να συζητηθεί σε διμερείς διαπραγματεύσεις και επί τη βάση της αρχής της ευθυδικίας». Πρόσθεσε ότι η στάση της Τουρκίας σε αυτή τη θέση παραμένει αναλλοίωτη.

Τέλος, όσον αφορά το Κυπριακό, ο Τούρκος ΥΠΕΞ σύστησε να γίνει «μελέτη» της τουρκοκυπριακής πρότασης που κατατέθηκε στη Γενεύη (σ.σ. ανοικτά δύο κρατών), ισχυριζόμενος ότι «η επιμονή σε ξεπερασμένα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας μάς οδηγεί μόνο σε φαύλο κύκλο», ζητώντας να υπάρξει μια πιο «ανοιχτόμυαλη προσέγγιση». Σημείωσε ότι όραμα της τουρκικής πλευράς είναι η δημιουργία μιας σχέσης συνεργασίας μεταξύ των δυο κρατών στο νησί, στη βάση της κυριαρχικής ισότητας και του ίσου διεθνούς καθεστώτος.