Η ολομέτωπη οικονομική, κοινωνική, ιδεολογική και πολιτική επίθεση του μεγάλου κεφαλαίου εναντίον των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων αίρει πολλές αυταπάτες, που εμποδίζουν την ατομική αυτογνωσία και την κοινωνική συνειδητοποίηση. "Δεδομένα" ανατρέπονται, συνειδήσεις αλλάζουν, συντελούνται σοβαρές διεργασίες μέσα στο λαό, προς την κατεύθυνση της ριζοσπαστικοποίησης.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλες πολιτικές επιλογές της άρχουσας τάξης, όπως η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Καπιταλιστική Ενοποίηση, η ενεργοποίηση της Ελλάδας ως "μεσάζοντα" της "νέας τάξης" του ιμπεριαλισμού στην ευρύτερη περιοχή, ο "εκσυγχρονισμός" στα πλαίσια της "παγκοσμιοποίησης", αμφισβητούνται.

Συνειδητοποιεί ο μικρομεσαίος βιοτέχνης και μαγαζάτορας πως αντίπαλος, και όχι απλώς ανταγωνιστής, είναι η πολυεθνική των πολυκαταστημάτων.

Κατανοεί ο συνταξιούχος πως δε γίνεται να επιβιώσει αξιοπρεπώς με την εφαρμογή των εκθέσεων Σπράου. Γνωρίζει ο νέος πως δεν έχουν όλοι την ίδια δυνατότητα πρόσβασης στη μόρφωση, στη γνώση και την επαγγελματική αποκατάσταση.

Ο εκ πεποιθήσεως αριστερός αντιλαμβάνεται ότι ο Σημίτης δε δηλώνει μόνον, αλλά και "επί το έργον" είναι "καραμανλικότερος του Καραμανλή". Ο εκ παραδόσεως σοσιαλιστής καταλαβαίνει πως τα περί "εκσυγχρονιστικού σοσιαλισμού" του Τσουκάτου δε συνάδουν με τη δική του ευαισθησία για κοινωνική δικαιοσύνη.

Ο εκ παραδρομής νεοφιλελεύθερος συνειδητοποιεί πως η "ελεύθερη" αγορά, που ευαγγελίζεται η ΝΔ, δεν αφήνει περιθώρια ούτε καν για την αξιοποίηση ατομικών προσόντων.

Ο εξ αδρανείας πολιτικά ανένταχτος κατανοεί πως, όσο "άλλοι αποφασίζουν γι' αυτόν χωρίς αυτόν", τόσο περισσότερο πλησιάζει στον "Καιάδα" της κοινωνικής απόσυρσης.

Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ