Στο λεκανοπέδιο του Νευροκοπίου που αποτελείται από 11 χωριά με 8.000 κατοίκους, βόρεια στο νομό στα σύνορα με τη Βουλγαρία, οι αγρότες περνούν τους πιο δύσκολους καιρούς όλων των εποχών. Βλέπουν την κύρια παραγωγή τους, την πατάτα, να σαπίζει στις αποθήκες. Βλέπουν τα χρέη στην Αγροτική Τράπεζα να αυξάνουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και να ανέρχονται σήμερα για όλο το Λεκανοπέδιο στο αστρονομικό, για τα δεδομένα της περιοχής, ποσό των 10 δισ. δραχμών. Είδαν, ξημερώματα 1ης Ιούνη, τον παγετό να καίει τις καλλιέργειές τους.

Στο Νευροκόπι συναντήσαμε τον αγρότη Γ. Τοπαλατζή και μας μίλησε για τα"βουνά" των δυσκολιών που πρέπει καθημερινά να αντιμετωπίσουν και να προσπεράσουν. Δυσκολίες που ξεκινάνε από τη στιγμή που θα φυτέψουν την πατάτα και έχουν να κάνουν με τις άσχημες καιρικές συνθήκες, με τα ζιζάνια, με τον καθημερινό τους μόχθο στα χωράφια για το πότισμα, το λίπασμα, το καθάρισμα της καλλιέργειας. Αν όλα πάνε καλά και έρθει η ώρα της συγκομιδής τότε αρχίζουν οι άλλες δυσκολίες. Αν θα μπορέσουν να την πουλήσουν, αν την πουλήσουν σε καλή τιμή ή για ένα κομμάτι ψωμί. Αν δεν τα καταφέρουν τότε η πατάτα θα σαπίσει στις αποθήκες, όπως συνέβη πέρσι που η παραγωγή τους πετάχτηκε στα σκουπίδια.

Ο αγρότης συνεχίζει με πικρία: "Η τιμή της πατάτας πέφτει, γίνονται εισαγωγές από άλλες χώρες και εμείς την πετάμε. Ο σπόρος εισάγεται κι αυτός, ενώ είχαμε ένα από τα καλύτερα κέντρα παραγωγής, έκλεισε κι αυτό χωρίς κανείς να μάθει το γιατί. Ο αποταμιευτήρας που κατασκευάζεται και που θα μείωνε το κόστος άρδευσης καθυστερεί πολύ. Είναι μεγάλο το κόστος παραγωγής και πολύ λίγα μας μένουν καθαρά. Να σκεφτείτε ότι το κόστος για κάθε στρέμμα κυμαίνεται από 120-180.000 δραχμές, ενώ αν καταφέρουμε να δώσουμε όλη την παραγωγή με 60 δραχμές το κιλό, που είναι μια καλή περίπτωση, τότε θα έχουμε 180.000 δραχμές για το κάθε στρέμμα, που σημαίνει ότι ένα ελάχιστο ποσό μας μένει στην τσέπη. Πια, είναι μαζοχισμός να σπέρνουμε πατάτες".

Τον λόγο παίρνει ο αγρότης Π. Ουτσετάρης και τονίζει: "Φέτος αναγκαστήκαμε να σπείρουμε το Μάη, γιατί τον Απρίλη χιόνιζε και μόλις είπαμε ότι όλα θα πήγαιναν καλά, έπεσε ο παγετός. Η ζημιά σε ένα ποσοστό μπορεί να επανορθωθεί, αλλά η συνέπεια θα είναι ότι θα μας προλάβει ο καύσωνας του καλοκαιριού, οπότε θα αυξηθεί το κόστος για το πότισμα, ενώ και η παραγωγή μας θα είναι μειωμένη. Δεν αποκλείεται βέβαια, όπως έχει ξανασυμβεί, να βρέχει το καλοκαίρι και να σαπίσουν οι καλλιέργειες".

Και οι δύο μάς καταγγέλλουν ότι είναι καθεστώς πια οι αγρότες να ξεκινάνε με δάνεια κι επειδή η παραγωγή δεν αποδίδει πολλά ή καταστρέφεται από τις καιρικές συνθήκες, τότε το χρέος μεγαλώνει και στη συνέχεια όλα πάνε στραβά. Το μεγαλύτερο χαστούκι το "φάγανε" οι αγρότες του Λεκανοπεδίου την περίοδο '90-'93, οπότε και εξαπλασιάστηκε η τιμή του λιπάσματος, ενώ αυξήθηκε και η τιμή του πετρελαίου. Το '90 η τιμή της πατάτας ήταν μόλις 23 δραχμές και αναγκάστηκαν να την εξαγάγουν στην Αλβανία, προκειμένου να μην την πετάξουν.

Στην κουβέντα μας μπαίνει και ο Π. Παγιάς ο οποίος σημειώνει: "Είμαστε έρμαια των εμπόρων. Σπάνια πια πουλάμε καλά, μας πατάνε στον σβέρκο. Οι αποθήκες μας "βογκάνε" και το χειμώνα που, ίσως θα μπορούσαμε να πουλήσουμε ένα μέρος, έρχονται οι εισαγωγές και μας δίνουν το τελειωτικό χτύπημα. Και το τραγικό είναι ότι εμείς εδώ δεν μπορούμε να καλλιεργήσουμε τίποτα άλλο, μόνο καλλιέργειες μικρού βιολογικού κύκλου, εξαιτίας του περίεργου κλίματος της περιοχής. Συμπαράσταση δεν έχουμε από κανέναν, είμαστε μόνοι μας. Πιο παλιά γίνονταν τουλάχιστον αποσύρσεις και παίρναμε και κάποιες αποζημιώσεις τώρα σταμάτησαν κι αυτές".

Τα προβλήματά τους θα μπορούσαν να λυθούν εν μέρει, αν λειτουργούσε το εργοστάσιο συσκευασίας, το οποίο ανήκει στην Ενωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Δράμας, και παρότι είναι πανέτοιμο από το 1989 δε λειτουργεί. Η Ενωση ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει το εργοστάσιο, γιατί οι παραγωγοί δε θα δίνουν τις πατάτες τους σ' αυτό αλλά στους εμπόρους. Οι αγρότες όμως, με τους οποίους κουβεντιάσαμε στο Νευροκόπι, χαμογελούν ειρωνικά στο άκουσμα αυτής της δικαιολογίας. Προς το παρόν το εργοστάσιο το χρησιμοποιεί η επιχείρηση "Tasty" (παράγει τα γνωστά πατατάκια) ως αποθηκευτικό χώρο. Η επιχείρηση αυτή αγοράζει από κάποιους παραγωγούς του Λεκανοπεδίου ένα μέρος της παραγωγής τους, όσο της χρειάζεται, έναντι ενός ποσού που αρκεί μόνο για να καλύψει "το χαμαλίκι τους", όπως μας κατήγγειλαν οι αγρότες.

Για τα προβλήματα γενικότερα των αγροτών του νομού μάς μίλησε και ο πρόεδρος της Ενωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών, Θ. Ιωαννίδης,ο οποίος σημείωσε: "Κάποτε η περιοχή ήταν καπνοπαραγωγική με έναν πολύ καλής ποιότητας καπνό, τώρα δεν καλλιεργείτε πια αυτό το προϊόν, ο κόσμος στράφηκε σε άλλες καλλιέργειες. Βλέπετε, οι ποσοστώσεις, οι μικρές τιμές, έγινε ασύμφορη η παραγωγή αυτή. Οι βαμβακοκαλλιεργητές επίσης έχουν προβλήματα, δεν τους αποδίδεται και η συνυπευθυνότητα. Στα σιτηρά, από τη μια έχουν χαμηλές τιμές από την άλλη η επιδότηση τείνει να μηδενιστεί. Η πατάτα, επίσης, έχει πρόβλημα, από τη μια χαμηλή τιμή από την άλλη άσχημες καιρικές συνθήκες, ενώ δε συγκαταλέγεται στα προστατευμένα προϊόντα και γίνονται αθρόες εισαγωγές, οι παραγωγοί δεν μπορούν να πουλήσουν, ενώ πολλές φορές δεν καλύπτουν ούτε το κόστος, έτσι τα χρέη στην Αγροτική αυξάνονται. Μετά το κλείσιμο των βιομηχανιών πρέπει να υπάρξει τουλάχιστον αγροτική ανάπτυξη, να φροντίσει γι' αυτό η πολιτεία".