Το ΚΚΕ πολύ έγκαιρα έχει τοποθετηθεί για το πρόβλημα στο χώρο του Αιγαίου. Στην εισήγηση της ΚΕ του ΚΚΕ στο 17ο Συνέδριο σημειωνόταν γι' αυτό: «Μέσα από την προώθηση της νέας δομής του ΝΑΤΟ και τις αλλαγές των στρατηγείων, έχουν παραχωρηθεί κυριαρχικά δικαιώματα Αμυνας στην Ατλαντική Συμμαχία και την Τουρκία. Η αμφισβήτηση μέρους των συνόρων, ακόμα και νήσων και βραχονησίδων από την Τουρκία, στηρίζεται και προωθείται από τις ΗΠΑ και την ΕΕ».

Κανείς δεν αμφισβητεί το γεγονός πως το Αιγαίο έχει τεθεί πλέον υπό ΝΑΤΟική επιδιαιτησία. Σ' αυτό το πλαίσιο ενθαρρύνεται η έγερση αξιώσεων σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας από την πλευρά της Τουρκίας, χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ. Αξιώσεις, που ουδέποτε στο παρελθόν - πολύ περισσότερο τώρα - συνάντησαν όχι καταδίκη αλλά ούτε καν κάποια στοιχειώδη αντίδραση από πλευράς ΕΕ. Απεναντίας η στάση της, όπως και των ΗΠΑ, είναι ενισχυτική των βλέψεων της γειτονικής χώρας. Αλλωστε, πρόκειται για χώρα με ειδικό βάρος για τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα στην ευρύτερη περιοχή λόγω και του μεγέθους της αλλά και της γεωστρατηγικής της θέσης.

Εξάλλου, όπως τονιζόταν αμέσως μετά στην εισήγηση προς το 17ο Συνέδριο, «οι συνεχείς παραβιάσεις και διεκδικήσεις στο Αιγαίο δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ένα συνηθισμένο, μικρής σημασίας, ζήτημα, αλλά στο φόντο των εξελίξεων στην περιοχή, των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων που όλα δείχνουν ότι θα οξυνθούν το επόμενο διάστημα. Η πάλη για τα κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο, για την ακεραιότητα της χώρας είναι αναπόσπαστα δεμένη με την πάλη κατά των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών στην περιοχή. Είναι πάλη κατά του πολέμου και υπέρ της ειρήνης».

Η εκτίμηση αυτή του ΚΚΕ αναδείχνεται από τις εξελίξεις απόλυτα επίκαιρη. Οι εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν μπορούν να αποσπαστούν και να ιδωθούν ξέχωρα από την όξυνση του ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού, από τις γενικότερες ιμπεριαλιστικές στοχεύσεις για τα Βαλκάνια και την ευρύτερη Μέση Ανατολή, οι οποίες στην παρούσα φάση απαιτούν το κλείσιμο των εκκρεμών ζητημάτων με τρόπο που να διασφαλίζει την απρόσκοπτη προώθησή τους. Ομως, όπως και αν κλείσει ο «συμβιβασμός», όσο δίκαιος και αν θεωρηθεί αυτός, τρέφουν αυταπάτες όσοι πιστεύουν πως «από κει και πέρα οι δυο χώρες θα ζήσουν χωρίς άλλα προβλήματα και τριβές». Γιατί όσο υπάρχουν ιμπεριαλιστές που παρεμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή τόσο θα αναπτύσσονται οι μεταξύ τους αντιθέσεις. Και αυτές, με τη σειρά τους, θα αναθερμαίνουν παλιά και θα γεννούν νέα προβλήματα μεταξύ των χωρών της περιοχής.

Να γιατί, λοιπόν, το ΚΚΕ εκτιμά πως οι λαοί της Ελλάδας και της Τουρκίας οφείλουν να εντείνουν την αντιιμπεριαλιστική τους πάλη, να χτυπήσουν δηλαδή την αιτία πρόκλησης και διαιώνισης των προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών. Προβλήματα που οι ίδιοι πληρώνουν είτε σηκώνοντας δυσβάσταχτα εξοπλιστικά προγράμματα είτε με το ίδιο τους το αίμα. Το Αιγαίο μπορεί να γίνει θάλασσα που θα ενώσει τους δύο λαούς στο βαθμό που αυτοί συνειδητοποιήσουν την ανάγκη να πάρουν την υπόθεση της φιλίας, του αμοιβαίου σεβασμού και της αρμονικής τους συμβίωσης στα δικά τους χέρια.