Προβλέψεις για επενδύσεις - ρεκόρ στον τομέα της Ενέργειας το 2022 σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά υψηλότερο ενεργειακό κόστος, ιδιαίτερα για τα φτωχότερα λαϊκά στρώματα, αποτυπώνει η πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας με τίτλο «World Energy Investment 2022».

Η ετήσια αυτή μελέτη εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο οι επενδυτές αξιολογούν τους «κινδύνους» και τις «ευκαιρίες» σε όλους τους τομείς της αγοράς καυσίμων και ηλεκτρικής ενέργειας, των σπάνιων γαιών, της αποδοτικότητας και του τομέα έρευνας και ανάπτυξης, σε ένα παγκόσμιο «πλαίσιο αβεβαιότητας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα εξελιχθούν τα γεγονότα το 2022, δηλαδή τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, τις προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία και, σε ορισμένες χώρες, τους συνεχιζόμενους κινδύνους για τη δημόσια υγεία από την πανδημία».

Οπως τονίζει η έκθεση, μερικά από τα πιο σημαντικά κριτήρια που διαμορφώνουν το επενδυτικό τοπίο για την Ενέργεια στις νέες συνθήκες είναι η ενεργειακή ασφάλεια, το αυξημένο κόστος και η μεγάλη ώθηση στα έσοδα, που φέρνουν οι υψηλές τιμές των καυσίμων. Ταυτόχρονα, η όξυνση των ανταγωνισμών με τον πόλεμο στην Ουκρανία δημιουργεί μαζί με άλλους παράγοντες «ένα ισχυρό μείγμα πιέσεων και κινήτρων για τους επενδυτές Ενέργειας».

Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, το 2022 αναμένεται αύξηση των παγκόσμιων επενδύσεων στον τομέα της Ενέργειας κατά 8% σε σχέση με το 2021, που αντιστοιχεί σε 2,4 τρισ. δολάρια, πολύ περισσότερα απ' ό,τι πριν την πανδημία.

Οι επενδύσεις αυξάνονται σε όλους τους κλάδους της Ενέργειας, αλλά η ώθηση προήλθε τα τελευταία χρόνια από τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας - Ανανεώσιμες Πηγές και τα δίκτυα - και τις αυξημένες δαπάνες για την αποδοτικότερη τελική χρήση. Οι επενδύσεις σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο, άνθρακα και καύσιμα χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών είναι ο μόνος τομέας που παραμένει κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα (2019). Αυτό συμβαίνει παρά τις υψηλές τιμές των καυσίμων, οι οποίες δημιουργούν μια άνευ προηγουμένου αύξηση της κερδοφορίας για τους προμηθευτές. Οπως αναφέρει η έκθεση, το καθαρό εισόδημα για τους παγκόσμιους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου αναμένεται να διπλασιαστεί το 2022, σε ένα πρωτοφανές ύψος, αυτό των 4 τρισ. δολαρίων.

Οι επενδύσεις στις ΑΠΕ βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της τάσης αύξησης των κεφαλαίων που επενδύονται στην Ενέργεια, παρά την αύξηση του κόστους που σημειώνεται τους τελευταίους μήνες. Οι ΑΠΕ, τα δίκτυα και η αποθήκευση Ενέργειας αντιπροσωπεύουν, πλέον, περισσότερο από το 80% των συνολικών επενδύσεων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Η τάση αυτή έχει γιγαντωθεί από το 2020. Κατά την πενταετία μετά την υπογραφή της Συμφωνίας του Παρισιού το 2015, ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης των επενδύσεων σε ΑΠΕ ήταν λίγο παραπάνω από 2%, ενώ από το 2020 το ποσοστό αυτό έχει εκτιναχθεί στο 12%.

Οπως σημειώνει η έκθεση, η τάση αυτή βασίστηκε στην αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα του κόστους πολλών τεχνολογιών ΑΠΕ, αλλά «και από τα μέτρα πολιτικής και τα δημοσιονομικά μέτρα που θεσπίστηκαν για τη στήριξη των μεταβάσεων, συχνά στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη διασφάλιση βιώσιμων ανακτήσεων μετά την πανδημία». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έκθεσης, μέχρι και τον Μάρτιο του 2022 οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο είχαν διαθέσει 710 δισ. δολάρια για τη χρηματοδότηση έργων ΑΠΕ και «βιώσιμης ανάκαμψης».

Τα υψηλότερα επίπεδα επενδύσεων σε ΑΠΕ το 2021 σημειώθηκαν στην Κίνα (380 δισ. δολάρια), στην ΕΕ (260 δισ. δολάρια) και στις ΗΠΑ (215 δισ. δολάρια).

Οσον αφορά την Ευρώπη και την προσπάθεια «απεξάρτησης» από το ρωσικό φυσικό αέριο, η έκθεση σημειώνει πως αυτή θέτει νέες απαιτήσεις στις παγκόσμιες αγορές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Το πρόβλημα που εντοπίζεται είναι ότι «τα περισσότερα έργα (υποδομών) αντιμετωπίζουν περίοδο κατασκευής τριών έως τεσσάρων ετών και περιόδους αποπληρωμής για επενδεδυμένα κεφάλαια που υπερβαίνουν κατά πολύ τον άμεσο ευρωπαϊκό "αγώνα" για εναλλακτικό εφοδιασμό. Η αύξηση των μακροπρόθεσμων δεσμεύσεων LNG εξακολουθεί να παγώνει από τους Ασιάτες αγοραστές, και μόνο δύο νέα έργα LNG έχουν φτάσει μέχρι στιγμής στο τελικό επενδυτικό στάδιο από τότε που οι τιμές του φυσικού αερίου άρχισαν να αυξάνονται στα μέσα του 2021». Τα έργα αυτά είναι η επέκταση του σταθμού εξαγωγής LNG «Pluto», ύψους 11 δισ. δολαρίων, στην Αυστραλία, και ένας νέος αντίστοιχος σταθμός, κόστους 13 δισ. δολαρίων, στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ.

Παρά την εικόνα επενδυτικής φρενίτιδας στην Ενέργεια, που από το 2017 (με μοναδική εξαίρεση το 2020) απορροφά σταθερά πάνω από 2 τρισ. δολάρια επενδύσεων κάθε χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο, η έκθεση επισημαίνει ότι για πρώτη φορά το συνολικό κόστος Ενέργειας που θα κληθούν να πληρώσουν οι καταναλωτές το 2022 είναι πιθανό να ξεπεράσει τα 10 τρισ. δολάρια, «πλήττοντας περισσότερο τα φτωχότερα τμήματα της κοινωνίας». Κι αυτό παρά την αύξηση των ΑΠΕ στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής, που απορροφά το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων και παρουσιάζεται από όλες τις κυβερνήσεις και τα κόμματα - οπαδούς της «πράσινης» ανάπτυξης ως το «ελιξήριο» για φτηνότερο τάχα ρεύμα στον λαό. Με μια κουβέντα, «άνθρακες» οι ΑΠΕ για τις λαϊκές ανάγκες, χρυσάφι όμως για τους «πράσινους» μονοπωλιακούς ομίλους.