«Παρελαύνοντας» στα κανάλια τη βδομάδα που μας πέρασε, ο υπουργός Παιδείας προπαγάνδιζε το μεγάλο «τόλμημα» της κυβέρνησης, το νομοσχέδιο για τη δήθεν «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ. Πραγματοποίησε συναντήσεις με τους αρμόδιους φορείς και με τον πρωθυπουργό, διακήρυξε ότι το νομοσχέδιο έχει την πλήρη στήριξη της κυβέρνησης και εξήγγειλε την έναρξη ενός διαλόγου - μαϊμού, πάνω στις επιμέρους λεπτομέρειες του νομοθετήματος κι όχι στις βασικές κατευθύνσεις του.

Το νομοσχέδιο μιλάει για οριοθέτηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για δυο παράλληλους και διακριτούς τομείς στην ανώτατη εκπαίδευση, για πτυχίο - «πρώτο ακαδημαϊκό τίτλο σπουδών». Τι εννοεί με όλα αυτά και τι πραγματικά σημαίνουν, τι συνέπειες έχουν για σπουδαστές, φοιτητές και αποφοίτους;

Στην ουσία, πατώντας πάνω στην αγωνία εκατοντάδων σπουδαστών και αποφοίτων των ΤΕΙ, η κυβέρνηση έρχεται μ' αυτό το νομοσχέδιο να ξεκινήσει την εφαρμογή των κατευθύνσεων της «Διακήρυξης της Μπολόνια» στη χώρα μας. Δεν αναβαθμίζει τα ΤΕΙ όπως ισχυρίζεται, αλλά υποβαθμίζει συνολικά και τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ και ανοίγει τον κύκλο νέων δεινών για την ανώτατη Παιδεία μας και τους αποφοίτους της.

Ο «Ρ» αποκαλύπτει σήμερα την απάτη της «ανωτατοποίησης» και παρουσιάζει την πρόταση που αποτελεί και μοναδική λύση: την εφαρμογή Ενιαίας Ανώτατης Εκπαίδευσης, χωρίς διαχωρισμούς σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, αλλά με ισότιμα ιδρύματα που θα παρέχουν ολόπλευρη επιστημονική και υψηλής ποιότητας γνώση.

Η επίθεση της κυβέρνησης στην ανώτατη εκπαίδευση ξεκίνησε και επίσημα με το πρώτο νομοσχέδιο, αυτό για τη λεγόμενη «ανωτατοποίηση» των ΤΕΙ. Με ένα εξασέλιδο σχέδιο νόμου, το υπουργείο Παιδείας προωθεί την ονομαστική και μόνο ένταξη των ΤΕΙ στην ανώτατη εκπαίδευση και επιλέγει -όχι τυχαία- να ξεκινήσει μ' αυτό την εφαρμογή των κατευθύνσεων της «Διακήρυξης της Μπολόνια», δηλαδή του εκπαιδευτικού οράματος του ευρωπαϊκού κεφαλαίου στη χώρα μας.

Το νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά και την έρευνα είχε συναντήσει εξ αρχής έντονες αντιδράσεις από το φοιτητικό κίνημα και άλλα τμήματα της ακαδημαϊκής κοινότητας, έτσι το Υπουργείο άλλαξε τις προτεραιότητές του και δεν προώθησε πρώτα εκείνο όπως αναμενόταν, αλλά ξεκίνησε την επίθεση με ένα νομοθέτημα που δημιουργεί αυταπάτες και φρούδες ελπίδες αναβάθμισης στους δεκάδες χιλιάδες σπουδαστές των ΤΕΙ. Παρουσίασε, λοιπόν την υποβάθμιση των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, όπως αυτή υπαγορεύεται από την Μπολόνια ως «ανωτατοποίηση».

Ποια είναι αυτή η ανωτατοποίηση; Τα πτυχία των ΤΕΙ θα αποτελούν «βασικό τίτλο σπουδών της ανώτατης εκπαίδευσης», ή αλλιώς, «πρώτο ακαδημαϊκό τίτλο». Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι τα ΤΕΙ θα χορηγούν πτυχίο αντίστοιχο του μπάτσελορ, δηλαδή του πρώτου κύκλου σπουδών σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Μπολόνια. Ενα πτυχίο που προοπτικά θα είναι σαφώς κατώτερο από αυτό που δίνουν σήμερα τα ελληνικά πανεπιστήμια και πολύ περισσότερο προσαρμοσμένο στις ανάγκες της «αγοράς» παρά στην υψηλή επιστημονική θεωρητική γνώση.

Τυπικά, με αυτό το πτυχίο οι απόφοιτοι των ΤΕΙ θα έχουν τις ίδιες δυνατότητες με αυτές των αποφοίτων των ΑΕΙ για πρόσβαση στον δεύτερο κύκλο σπουδών που προβλέπει η Διακήρυξη, δηλαδή στα μεταπτυχιακά. Συνολικά, όμως, το ποσοστό των αποφοίτων του πρώτου κύκλου σπουδών που θα καταφέρνει να προχωρήσει στο δεύτερο θα είναι πολύ μικρό. Οι εκθέσεις για την αναμόρφωση των μεταπτυχιακών που έχει λάβει το Υπουργείο, αναφέρουν ότι μόνο ένα 15% των αποφοίτων θα συνεχίζει με μεταπτυχιακές σπουδές και το σχετικό νομοσχέδιο, που θα προωθηθεί με τη σειρά του, αναφέρει ότι «η τάση μαζικοποίησης που χαρακτηρίζει τις προπτυχιακές σπουδές δεν μπορεί να ισχύσει για τα μεταπτυχιακά».

Με άλλα λόγια, ξεκαθαρίζουν ότι θα έχουμε μαζική αλλά υποβαθμισμένη προπτυχιακή εκπαίδευση, επιπέδου πρακτικής και ληξιπρόθεσμης επαγγελματικής κατάρτισης και μεταπτυχιακά επιστημονικής ειδίκευσης για λίγους. Για μια ελίτ που θα μπορεί να αντεπεξέλθει στο οικονομικό κόστος τους και θα έχει περάσει τα ταξικά φίλτρα, που θα αποτελούν κριτήρια εισαγωγής στα προγράμματα (προσωπικές συνεντεύξεις, συστατικές επιστολές κ.ά.).

Σ' αυτό το πλαίσιο συνολικής υποβάθμισης της ανώτατης εκπαίδευσης, υποτίθεται ότι τα ΤΕΙ «αναβαθμίζονται». Η πραγματικότητα όμως είναι ότι η «ανωτατοποίηση» αποτελεί απάτη της κυβέρνησης. Ο υπουργός Παιδείας δηλώνει όταν πτυχία των παλιών αποφοίτων των ΤΕΙ με αυτά των σημερινών, που θα είναι «πτυχία ανώτατης εκπαίδευσης» δε θα έχουν καμιά διαφορά, θα είναι ισότιμα. Αυτό και μόνο είναι αρκετό για να δείξει ότι οι αλλαγές είναι μόνο ονομαστικές κι όχι επί της ουσίας.

Η διάρκεια σπουδών στα τμήματα των ΤΕΙ ορίζεται κατά κανόνα σε οκτώ εξάμηνα, συμπεριλαμβανομένης της πτυχιακής εργασίας και της πρακτικής άσκησης, ενώ σε κάποια τμήματα μπορεί να παραμείνει στα επτά εξάμηνα, ανάλογα το γνωστικό αντικείμενο. Ομως, η διάρκεια των σπουδών δεν αναβαθμίζει τα ιδρύματα από μόνη της χωρίς να συνοδεύεται με άνοδο του επιπέδου των προγραμμάτων σπουδών.

Σχετικά με τα προγράμματα σπουδών, το νομοσχέδιο αναφέρει χαρακτηριστικά: «θα συνεχιστεί και θα ολοκληρωθεί σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, η αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών των διαφόρων τμημάτων ΤΕΙ, ώστε να εκσυγχρονιστεί το εκπαιδευτικό περιεχόμενο κάθε τμήματος και να ενσωματωθούν οι κατάλληλες προδιαγραφές που έχουν συμφωνηθεί και με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που καθιστούν δυνατή τη συγκρισιμότητα και την ποιοτική ανταγωνιστικότητα με τα άλλα ευρωπαϊκά συστήματα της ανώτατης εκπαίδευσης».

Είναι αποκαλυπτικό, ότι οι όποιες αλλαγές στα προγράμματα σπουδών θα γίνουν σύμφωνα με τις επιταγές της Διακήρυξης της Μπολόνια «που έχουν συμφωνηθεί», παρά τις ψευδείς διαβεβαιώσεις του υπουργού Παιδείας ότι οι κατευθύνσεις της διακήρυξης δεν είναι δεσμευτικές για τη χώρα μας. Γνώμονας της αναμόρφωσης -κι όχι αναβάθμισης- θα είναι η «συγκρισιμότητα» με τα ευρωπαϊκά ιδρύματα κι όχι βέβαια οι ανάγκες της επιστήμης και της κοινωνίας.

Ταυτόχρονα, περιλαμβάνει μια αόριστη αναφορά σε «οικονομική ενίσχυση των Ιδρυμάτων», χωρίς συγκεκριμένο σχεδιασμό και χρονοδιάγραμμα βελτίωσης των υποδομών. Είναι γνωστό σε χιλιάδες σπουδαστές, καθηγητές και εργαζόμενους στα ΤΕΙ ότι πολλά τμήματα λειτουργούν χωρίς καν δικά τους κτίρια, ενώ οι ελλείψεις σε υλικά, εργαστήρια και γενικότερη υποδομή συνθέτουν μια κατάσταση τραγική για την καθημερινότητα των ιδρυμάτων. Απέναντι σ' αυτά το υπουργείο απαντά με αόριστες υποσχέσεις.

Τέλος, το νομοσχέδιο υπόσχεται ότι «θα» προκηρυχτούν περίπου 450 θέσεις εκπαιδευτικού προσωπικού. Είναι γνωστό ότι οι έκτακτοι καθηγητές στα ΤΕΙ φτάνουν ακόμα και το 70% του εκπαιδευτικού προσωπικού. Γι' αυτούς δεν κάνει κουβέντα το υπουργείο, ενώ οι θέσεις που υπόσχεται μεταφράζονται σε έναν καθηγητή ανά τμήμα.