Κυριακή 18 Φλεβάρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
«Αναλογικά» σε βάρος των εργαζομένων

Ξεχωριστή σημασία στην πρώτη ενότητα των άρθρων καταλαμβάνει το άρθρο 25 με το οποίο εισάγεται η αρχή της «αναλογικότητας» των δικαιωμάτων, διάταξη που στρέφεται ευθέως κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων, ειδικότερα όταν αυτοί διεκδικούν δυναμικά τα αιτήματά τους. Δεν είναι τυχαίο ότι η αρχή της αναλογικότητας των δικαιωμάτων έχει κατά κόρον χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν από τα δικαστήρια για να κριθούν καταχρηστικές αρκετές από τις απεργίες των εργαζομένων.

Το άρθρο 25 αναφέρει:

«Τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου τελούν υπό την εγγύηση του κράτους. Ολα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκησή τους. Τα δικαιώματα αυτά ισχύουν και στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών στις οποίες προσιδιάζουν. Οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από το νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας».

Πέρα από τις φραστικές και εν πολλοίς ανέξοδες και υποκριτικές αναφορές στο «κράτος δικαίου», η αναλογικότητα πρακτικά σημαίνει ότι εάν για παράδειγμα απεργούν οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα, το δικαστήριο μπορεί να επικαλεστεί το «αναλογικά» υπέρτερο αγαθό της δημόσιας υγείας και να κηρύξει παράνομη την απεργία. `Η εάν οι αγρότες της Θεσσαλίας κλείσουν την Εθνική, θα διωχτούν γιατί θα υπερτερεί το «αναλογικά» υπέρτερο αγαθό της ελεύθερης κυκλοφορίας των οχημάτων.

Η προσθήκη αυτής της διάταξης έχει προϊστορία, αφού η μεν ΝΔ έκανε λόγο για κυρώσεις για κατάχρηση των δικαιωμάτων, το δε ΠΑΣΟΚ είχε πρόταση για περιορισμό των δικαιωμάτων «στον πυρήνα τους».

Μετά από αντιδράσεις και συζητήσεις που έγιναν αποσύρθηκαν αυτές οι προτάσεις, αλλά μπήκε η πονηρή διάταξη της «αρχής της αναλογικότητας» και η αναφορά «σε κάθε είδους περιορισμούς των δικαιωμάτων».

Την «αναλογικότητα» πολέμησε σφοδρά στη Βουλή το ΚΚΕ και ο εισηγητής του βουλευτής Αντ. Σκυλλάκος μεταξύ άλλων αναφέρθηκε σε άρθρο του καθηγητή του Εργατικού Δικαίου Δ. Τρεβλού - Τζαννετάκου, ο οποίος ανέφερε τα εξής αποκαλυπτικά για την αρχή της αναλογικότητας:

«Εν τούτοις τα τελευταία χρόνια ακολουθείται σχεδόν κατά πάγιο τρόπο μία τέτοια πρακτική ερμηνείας και εφαρμογής από τα δικαστήρια που τείνει σε μεγάλο βαθμό να εξουδετερώσει την παρεχόμενη προστασία του δικαιώματος της απεργίας. Τούτο συντελείται με δύο τρόπους: Βασικά μέσω της σχεδόν μονότονης αξιολόγησης των απεργιών ως καταχρηστικών, συχνά μέσω αμφιλεγόμενων νομικών κατασκευών π.χ. εκείνης της αρχής της αναλογικότητας».

Πρόσφατο παράδειγμα εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας είναι αυτό των διαδηλώσεων κατά της επίσκεψης Κλίντον, όταν απαγορεύτηκαν οι διαδηλώσεις στην πρεσβεία, επειδή η κυβέρνηση εκτίμησε ότι υπερείχε το «αναλογικά» υπέρτερο «εθνικό συμφέρον».

Οταν υπήρχε τέτοια και τόση χρήση της «αρχής της αναλογικότητας», χωρίς αυτή να αναφέρεται ρητά στο Σύνταγμα, ο καθένας μπορεί να αναλογιστεί πώς θα χρησιμοποιηθεί τώρα που θα έχει και τη συνταγματική κάλυψη.

Παραμένει η «αραχνιασμένη» ποινή της εκτόπισης

Παρά το ότι τα ατομικά διοικητικά μέτρα που περιορίζουν την ελευθερία κίνησης ή εγκατάστασης του Ελληνα οπουδήποτε στη χώρα απαγορεύονται, εν τούτοις στο άρθρο 5 αναφέρεται: «Τέτοιου περιεχομένου μέτρα είναι δυνατόν να επιβληθούν ως παρεπόμενη ποινή με απόφαση ποινικού δικαστηρίου σε εξαιρετικές περιπτώσεις ανάγκης και μόνο για την πρόληψη αξιόποινων πράξεων όπως νόμος ορίζει».

Βέβαια στο ισχύον Σύνταγμα η εκτόπιση μπορούσε να επιβληθεί ως κύρια ποινή και όχι ως παρεπόμενη, όπως προτείνεται τώρα, αλλά το γεγονός είναι ότι αυτή διατηρείται έστω και ως επικουρική ποινή. Δηλαδή εάν βγει μία ποινική απόφαση και καταδίκη, μπορεί εάν θέλει ο δικαστής να επιβάλει και το θεσμό της εκτόπισης, αν και μέχρι σήμερα τέτοια ποινή δεν έχει επιβληθεί ποτέ.

Ο κίνδυνος της διάταξης είναι ότι μπορεί μία πολιτική ή συνδικαλιστική δραστηριότητα να ποινικοποιηθεί (κάτι συχνό άλλωστε) και συνακόλουθα να επιβληθεί και ως παρεπόμενη ποινή η εκτόπιση.

Ο Αντ. Σκυλλάκος στη συζήτηση του σχετικού άρθρου στη Βουλή ανέφερε ένα ακραίο παράδειγμα για να δείξει τον κίνδυνο που εμπεριέχει η διάταξη:

«Η συστηματική συνδικαλιστική δραστηριότητα αγροτών στη Θεσσαλία, που μπορεί να κλείνουν δύο φορές το χρόνο τους δρόμους, θα συνιστά ποινικό αδίκημα παρακώλυσης των συγκοινωνιών. Και επειδή γίνεται συχνά, θα πει ο δικαστής: "Ελάτε εδώ εσείς οι κύριοι που κλείνετε τους δρόμους, οι επικεφαλής, παρεπόμενο διοικητικό μέτρο εκτόπιση μακράν της Θεσσαλίας, τους κρίσιμους τουλάχιστον μήνες που γίνονται οι αγροτικές κινητοποιήσεις". Το λέω αυτό για να κατανοήσουμε πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολιτικές σκοπιμότητες η εκτόπιση».

Κουτσουρεμένα δικαιώματα στους Δημόσιους Υπάλληλους

Κάτω από την πίεση και τις αντιδράσεις των δημοσίων υπαλλήλων η κυβέρνηση τελικά αναγκάστηκε να αποσύρει τη διάταξη που ψήφισε στην κοινοβουλευτική επιτροπή της αναθεώρησης, με την οποία θεσπίζονταν περιορισμοί στο δικαίωμα των δημοσίων υπαλλήλων να συνεταιρίζονται για λόγους που συνδέονται με την εθνική ασφάλεια και άμυνα.

Ωστόσο, στους δημόσιους υπάλληλους παρέχονται κουτσουρεμένα δικαιώματα, αφού στο άρθρο 22 παραπέμπεται στο νόμο το θέμα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Το άρθρο αναφέρει ότι «νόμος ορίζει τα σχετικά με τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας από τους δημόσιους υπάλληλους και τους υπάλληλους Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλων Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου».

Ομως παρόλο που η χώρα μας έχει υπογράψει την 151 Διεθνή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, εντούτοις ο νόμος που ψήφισε η κυβέρνηση - και στον οποίο κάνει αναφορά το Σύνταγμα - έρχεται σε αντίθεση με αυτή και ανατρέπει σημαντικά το δικαίωμα των δευτεροβάθμιων και πρωτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων των δημοσίων υπαλλήλων να διεκδικούν και να υπογράφουν συμβάσεις όταν το ίδιο αντικείμενο έχει η τριτοβάθμια και ελεγχόμενη από την κυβέρνηση ΑΔΕΔΥ.

Η κυβέρνηση αρνήθηκε την πρόταση του ΚΚΕ να υπάρξει στο συγκεκριμένο άρθρο ρητή αναφορά στην 151 Διεθνή Σύμβαση Εργασίας και να ισχύει για τους δημόσιους υπάλληλους ό,τι ισχύει για τον ιδιωτικό τομέα όπου γίνεται λόγος για ελεύθερη διαπραγμάτευση.

Αλλες διατάξεις

Η πλειοψηφία αρνήθηκε την πρόταση να καταργηθεί η θανατική ποινή και για κακουργήματα σε περίοδο πολέμου, παρά το γεγονός ότι η γενική κατεύθυνση που επικρατεί στην Ευρώπη είναι η απαγόρευση συνολικά της θανατικής ποινής.

Υποκριτικές είναι και οι διακηρύξεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων του πολίτη, αφού τόσο η κυβέρνηση όσο και η ΝΔ έχουν συνυπογράψει τις διατάξεις της Συνθήκης Σένγκεν, σύμφωνα με τις οποίες όλοι θεωρούνται «εν δυνάμει ύποπτοι» και προσωπικά στοιχεία αρχειοθετούνται στα κεντρικά κομπιούτερ της «Αρχής Σένγκεν», αρκεί κάποιος να χαρακτηριστεί «ενοχλητικός» για τους κρατούντες.

Με την αναθεώρηση κατοχυρώνεται το δικαίωμα στην «εναλλακτική στρατιωτική θητεία», αλλά η πρόβλεψη του σχετικού άρθρου ότι σε αυτήν υπάγονται όσοι «έχουν τεκμηριωμένη αντίρρηση συνείδησης» δίνει περιθώρια στον κοινό νομοθέτη να αναιρέσει στο όνομα της «τεκμηριωμένης αντίρρησης» το ίδιο το δικαίωμα.


ΚΕΙΜΕΝΑ:
Γιάννης ΦΩΤΟΥΛΑΣ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ