Παπαγεωργίου Βασίλης

Η εικόνα επαρχιακού μικρομάγαζου και οχλαγωγούσας χάβρας που παρουσίασαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας (7/10 Δεκέμβρη) τα ορφανά του Κολ και του Μιτεράν κατέδειξε, για άλλη μια φορά, ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) είναι ένα καρτέλ οικονομικών συμφερόντων, αλλά δεν είναι και ούτε μπορεί να γίνει κάτι παραπάνω από ένας πολιτικός θίασος εξυπηρέτησης των ανταγωνισμών κυριαρχίας μεταξύ των ευρωπαϊκών «μεγάλων δυνάμεων».

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ εξερράγη κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της πολυήμερης Συνόδου και με αφορμή την «εθνικιστική» διαμάχη που ξέσπασε μεταξύ Πορτογαλίας και Ισπανίας, αλλά και του Βελγίου με τη Γαλλία, για την κατανομή των ψήφων στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων του Συμβουλίου της ΕΕ, δήλωσε ότι «δεν μπορούν να πισωγυρίζουν την ιστορία, ο ένας οκτώ αιώνες πίσω και ο άλλος στο 1830» - σαφής υπαινιγμός στην ιβηρική ιστορία και στην ίδρυση του Βελγίου, ως, ανεξάρτητου από τη Γαλλία, κράτους. Από την πλευρά του ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ιμπέρ Βεντρίν ομολόγησε κάποια στιγμή ότι η όλη κατάσταση «θυμίζει χάρτινο πύργο, μόλις αφαιρεθεί ένα χαρτί, καταρρέει ολόκληρος». Και είναι αλήθεια, η Νίκαια κατέδειξε ότι η ΕΕ είναι ένα μη αυθεντικό κατασκεύασμα, μια ανιστόρητη «κοινή» πορεία, που προχώρησε όσο υπήρχε το «αντίπαλο δέος» της ΕΣΣΔ, αλλά τώρα, πλέον, είναι μια ετερογενής σύναξη υπό ψευδεπίγραφη εταιρία. Και κάθε φορά που εξαναγκάζεται να δράσει σύμφωνα με την πραγματικότητα εκπίπτει, και προσπαθεί να «τραφεί από τις σάρκες» της, δηλαδή την ύπαρξη και τη λειτουργία των ξεχωριστών ευρωπαϊκών κρατών - εθνών. Σαν μια οικογένεια που ανακαλύπτει ότι οι γονείς δεν αγαπήθηκαν ποτέ. Αλλά κάθε φορά που «ραγίζει» η βιτρίνα αποκαλύπτεται κάτι το αληθές.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας «ράγισε» την αυταπάτη της «ευρωπαϊκής οικογένειας», αλλά αποκάλυψε δύο αλήθειες: Τη γερμανική ηγεμονία επί της ΕΕ και την αμερικανική ηγεμονία επί της ευρωπαϊκής ηπείρου. Η πρώτη έχει σχέση με το λεγόμενο ζήτημα «στάθμισης των ψήφων» στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων στα Συμβούλια της ΕΕ για τη διαχείριση της ειρήνης και η δεύτερη έχει σχέση με την αμερικανική υπεροπλία και την ηγεμονία των ΗΠΑ στη διαχείριση του πολέμου.

Η γερμανική κυριαρχία εμπεδώθηκε στη Νίκαια ως «ήρεμη δύναμη», μέσα από μια χαρακτηριστική στιχομυθία του Γερμανού καγκελάριου Γκ. Σρέντερ, με τον πομπώδη και εριστικό Γάλλο Πρόεδρο, Ζακ Σιράκ, και ήταν η στιγμή που ο Γερμανός γύρισε και είπε στο Γάλλο απλά: «Μα δεν υπάρχει κανένα χαρτί της ΕΕ, στο οποίο να προβλέπεται ότι Γερμανία και Γαλλία θα 'ναι εσαεί ισότιμες». Ετσι για πρώτη φορά μετά τη Νίκαια η Γερμανία αναγνωρίζεται και επίσημα ως η ηγεμονική δύναμη της ΕΕ. Αντίστοιχα, για πρώτη φορά, 15 κράτη - μέλη και 12 υποψήφιες για ένταξη χώρες ιεραρχούνται στη βάση της ισχύος, κλείνοντας και τυπικά μια ολόκληρη ιστορική φάση ψευδεπίγραφης «κοινής» και «ισότιμης» πορείας. Στην ΕΕ των αποφάσεων με την «αρχή της ειδικής πλειοψηφίας» η Γερμανία κατοχύρωσε την «ευελιξία» της κυριαρχίας της στο Συμβούλιο Υπουργών, κατέχει την πλειοψηφία των ευρωβουλευτών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και προδιαγράφει την πλήρη υποταγή της Κομισιόν στις γερμανικές αξιώσεις. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΟΚ/ΕΕ η Γερμανία μπορεί να μπλοκάρει όποια απόφαση δεν είναι της αρεσκείας της παρακάμπτοντας τη Γαλλία, και με μόνο τις ψήφους της Βρετανίας και της Ιταλίας. Και αυτό γιατί με τη νέα ρύθμιση της Νίκαιας, ο πληθυσμός κάθε χώρας ανάγεται σε ρυθμιστικό, αποφασιστικό παράγοντα στη διαδικασία λήψη των αποφάσεων. Πρόκειται για ιστορική ρεβάνς της «επανένωσης των δύο γερμανιών». Στα πλαίσια αυτά ενισχύονται σημαντικά και δύο γερμανικοί δορυφόροι, η Ισπανία, που από «μικρομέγαλη» καθίσταται σχεδόν μεγάλη δύναμη, και η Πολωνία, παραδοσιακό γερμανικό τσιφλίκι, χώρες με 27 ψήφους η καθεμιά στο Συμβούλιο, όταν οι τέσσερις «μεγάλοι» (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία) θα 'χουν από 29 ψήφους. Αυτό δε σημαίνει ότι ο παραδοσιακός γερμανο-γαλλικός «άξονας» δε θα συνεχίσει να ελέγχει στην ΕΕ, αλλά ότι, πλέον, θα ελέγχεται και θα πράττει σύμφωνα με τα επιμέρους γερμανικά συμφέροντα. Οπως δήλωσε ο Γερμανός ΥΠΕΞ Γ. Φίσερ «γιατί να συγκρουστούμε με τους Γάλλους αυτοί είναι οι καλύτεροι υπερασπιστές των συμφερόντων μας». Η αμερικανική ηγεμονία επί της ΕΕ κατέστη εμφανής στις ρυθμίσεις της Νίκαιας για την «Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας» (ΚΕΠΑΑ). Ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ ξεκίνησε τη Σύνοδο της Νίκαιας με τη δήλωση ότι «κανένας δεν επιθυμεί την εξασθένιση του ΝΑΤΟ, αλλά η ικανότητα δράσης και ο προγραμματισμός της ΚΕΠΑΑ πρέπει να είναι ανεξάρτητος» και την έκλεισε με τη δήλωση: «Το πρόβλημα δεν είναι η χρήση ή μη της λέξης "ανεξαρτησία", αλλά η δυνατότητα της Ευρώπης να δράσει σε παγκόσμιο επίπεδο σε πλήρη αρμονία με το ΝΑΤΟ. Η κοινή άμυνα της Ευρώπης ανήκει στο ΝΑΤΟ». Σύμφωνα με τη Νίκαια, η υπό κατασκευή «ευρωπαϊκή» Δύναμη Ταχείας Επέμβασης, όχι μόνο θα χρησιμοποιεί τη «δομή του ΝΑΤΟ», αλλά όπως δήλωσε ο στρατοκράτης της ΕΕ Χ. Σολάνα «δε θα υπάρχουν ούτε μηχανισμοί προγραμματισμού παράλληλοι του ΝΑΤΟ». Κάθε μελλοντική «διαχείριση κρίσης», ακόμη και όταν θα γίνεται από ευρωπαϊκές δυνάμεις, θα προγραμματίζεται και θα χρησιμοποιεί τις υποδομές των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ.