Στις ανοικτές εκδηλώσεις και τις συσκέψεις, στις συζητήσεις που έγιναν με εξωκομματικούς και συνεργαζόμενους, ακούστηκε πολλές φορές μια εκτίμηση που ξάφνιασε, γιατί έδειχνε ότι δεν ήταν μόνο τα μέλη του Κόμματος που σκέφτονταν έτσι, ότι μια από τις πιο ισχυρές προϋποθέσεις για να χτιστεί το Μέτωπο είναι η ισχυροποίηση του ΚΚΕ. Και το εννοούσαν.

Εννοείται ότι η σωστή αυτή επισήμανση δεν ερμηνεύεται ως άποψη "πρώτα ισχυρό ΚΚΕ και μετά να προχωρήσει το Μέτωπο". Πρόκειται για διαδικασία ενιαία, που επιβάλλει όμως να εξεταστεί τι νόημα και κυρίως τι πρακτική εντατική δράση θα αναλάβει το ΚΚΕ για να καταθέσει τη μεγάλη συμβολή του σ' αυτήν την υπόθεση που αφορά ευρύτερα το λαό.

Η έννοια "ισχυρό ΚΚΕ" δεν είναι μονοσήμαντη έννοια, περιορισμένη στις τρέχουσες ανάγκες. Δεν ταυτίζεται με τα συνηθισμένα κριτήρια που προβάλλουν τα αστικά κόμματα, οι πολιτικές δυνάμεις, που οι φιλοδοξίες τους φθάνουν ως τα όρια κάποιων μεταρρυθμίσεων που δεν απειλούν τη σημερινή τάξη πραγμάτων.

Οργανωμένο γερά και δυνατό πριν απ όλα στους χώρους εργασίας, με συνεχή ανάπτυξη και ανανέωση των γραμμών του. Oσο πιο ισχυρό είναι το ΚΚΕ στην εργατική τάξη, τόσο αυτή θα κατακτά τη δυνατότητα και αποτελεσματικότητα μαζί με τους συμμάχους της να τα βγάλει πέρα με την εγχώρια και διεθνή αντίδραση που θέλει το λαό υποταγμένο, την Ελλάδα σε πλήρη συμμετοχή στα επιθετικά πολεμικά σχέδια κατά γειτονικών λαών.

Κόμμα ικανό να προωθήσει την οικοδόμηση του ΑΑΔΜ.

Κόμμα με ικανότητα πρόγνωσης, ετοιμότητα για γρήγορη αναπροσαρμογή και εναλλαγή των μορφών πάλης.

Κόμμα ικανό να συμβάλει αποφασιστικά στην αλλαγή της πνευματικής, κοινωνικής ατμόσφαιρας, ώστε ο λαός να κατανοήσει ότι έχει τη δύναμη να επιβάλει το δίκιο του. Να γίνει ευρύτερη πεποίθηση η αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, η ζωτικότητα των ιδεών της κοινωνικής απελευθέρωσης, της διεθνιστικής αλληλεγγύης.

Να υπάρχει όσο γίνεται μεγαλύτερη αντιστοιχία στην ικανότητα να παίρνονται σωστές αποφάσεις με την αποτελεσματικότητα της δράσης

Ενώ το Κόμμα έχει σημειώσει πρόοδο στην επεξεργασία και ανάπτυξη της στρατηγικής του στις σύγχρονες συνθήκες, δεν καταγράφονται ανάλογα αποτελέσματα και σταθερά αποκρυσταλλώματα σε βασικά στοιχεία και χαρακτηριστικά όπως: Στην ανάπτυξη και ανανέωση των γραμμών του, στην κομματική οικοδόμηση στους εργασιακούς χώρους, στην ανάπτυξη της κυκλοφορίας του «Ριζοσπάστη», στην ανάπτυξη των οικονομικών του Κόμματος, στην ισχυροποίηση των δεσμών του με ευρύτερες λαϊκές μάζες. Ενώ με τη δράση και τις πρωτοβουλίες του έχει καταφέρει να κατακτήσει ένα υψηλό για τις συνθήκες κύρος, ενώ διευρύνεται ο περίγυρος και οι δυνατότητες για ευρύτερες συνεργασίες, δεν έχει καταφέρει να συμβάλει στην άνοδο της λαϊκής οργάνωσης και πρωτοβουλίας, στην καταγραφή της επιρροής του στις εκλογικές αναμετρήσεις.

Κάποτε, σε δύσκολες πάλι συνθήκες, δύο και τρεις πρωτοπόροι κομμουνιστές μπορούσαν να θέσουν σε κίνηση αναλογικά πολύ περισσότερες λαϊκές δυνάμεις από ό,τι σήμερα. Το πρόβλημα συνδέεται και με τις αντικειμενικές εξελίξεις, με παράγοντες ανεξάρτητους από την θέλησή μας που δυσκολεύουν την ανάπτυξη της πολιτικής συνείδησης. Ωστόσο δεν πρέπει να καλύπτονται οι υποκειμενικές αδυναμίες, μια οργανωτική χαλαρότητα στην όλη δουλιά.

Το κομμουνιστικό κόμμα δεν είναι επαναστατικό μόνο γιατί διαθέτει επαναστατική γραμμή. Απαιτείται υψηλό επίπεδο ικανότητας στην οργάνωση των λαϊκών μαζών, ζωντανή και πλούσια εσωτερική λειτουργία, ενεργότερη συμμετοχή όλων των μελών του Κόμματος στη διαμόρφωση της πολιτικής του, στην προώθηση των αποφάσεων.

Τι πρόβλημα είναι αυτό; Γιατί δεν έγινε δυνατό να υπάρχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σ' αυτές τις συνθήκες; Σε τρεις κατευθύνσεις μπορούν να αναζητηθούν οι αιτίες:

- Είναι αδύνατη η σύνδεση της τακτικής με τη στρατηγική στην καθημερινή δράση, στη δημιουργία προϋποθέσεων για την οικοδόμηση του Μετώπου.

- Δεν υπήρξε η απαιτούμενη προσοχή, το βάρος στη μελέτη, ανάπτυξη και τελειοποίηση μορφών και μεθόδων καθοδήγησης, μαζικής δράσης και προπαγάνδας, που να αντιστοιχούν στο χαρακτήρα των πολιτικών καθηκόντων και στόχων του Κόμματος, ώστε να ανέβει η δράση των μελών του Κόμματος, η συμμετοχή τους στην προώθηση των αποφάσεων.

- Παρά την πρόοδο, δεν γίνεται συστηματική δουλιά με τα στελέχη ώστε να βελτιώνουν το ιδεολογικοπολιτικό τους επίπεδο. Να κατακτούν θεωρητικές γνώσεις, τη μεθοδολογία. Να διευρύνουν την πείρα τους, ώστε να ανταποκρίνονται στις σημερινές αυξημένες απαιτήσεις.

Υπάρχει καθυστέρηση στην καθημερινή δράση ως προς τη διαλεκτική σχέση τακτικής και στρατηγικής, σε συνθήκες που ο αντιιμπεριαλιστικός αντιμονοπωλιακός αγώνας έχει πιο έντονο αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα και η λύση της αντίθεσης του λαού με το μονοπωλιακό κεφάλαιο, τον ιμπεριαλισμό, είναι αναπόσπαστα δεμένη με το πρόβλημα της εξουσίας, με το πέρασμα στο σοσιαλισμό. Δεν έγινε δυνατό, η πρακτική δράση, σε όλη την κλίμακα του Κόμματος, να υποτάσσεται κυριολεκτικά στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την οικοδόμηση του Μετώπου.

Πώς εκδηλώνεται αυτό το πρόβλημα:

- Δεν έχει ακόμα κατακτηθεί ο ενιαίος και σταθερός προσανατολισμός στην πολιτική και μαζική δράση στην εργατική τάξη, δηλαδή στην ηγετική δύναμη του λαϊκού αγώνα. Τα νέα προβλήματα, με τη στρατηγική των σύγχρονων καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, με την ιμπεριαλιστική επιθετικότητα αντιμετωπίζονται κάτω από το βάρος εμπειριών, αντιλήψεων και μεθόδων που ανταποκρίνονταν σε προηγούμενες φάσεις.

- Εμφανίζεται το φαινόμενο προσκόλλησης στο μερικό και ειδικό, σε βάρος της ανάγκης να προβάλλεται η γενική κατεύθυνση και η πάλη για συσπείρωση δυνάμεων με βάση την αντίθεση στο μονοπωλιακό κεφάλαιο, στην πολιτική του ιμπεριαλισμού.

- Εμφανίζονται επίσης φαινόμενα εξίσου λαθεμένα, με την αντίθετη όμως μορφή: Να υπερτερεί η αναγκαία προβολή της γενικής κατεύθυνσης, χωρίς όμως αυτή να θεμελιώνεται με τη δράση για αντιιμπεριαλιστικούς, αντιμονοπωλιακούς στόχους και αιτήματα που συμβάλλουν στην κατανόησή της.

Δεν πρέπει να υποτιμηθεί η ανάγκη να θεμελιώνεται η προπαγάνδα, η πρότασή μας, στη δύναμη των προβλημάτων του κάθε χώρου, με τη συγκεκριμένη ή ειδική έκφραση που έχουν. Να μην παραγνωρίζεται αυτό που έχει ωριμάσει στη συνείδηση των εργαζομένων, χωρίς όμως να μένουμε και προσκολλημένοι σ' αυτό.

Είναι γνωστοί οι λόγοι που οδηγούν τους εργαζόμενους να διεκδικούν περιορισμένα και αμυντικά αιτήματα σε σύγκριση με αιτήματα που είχαν προβληθεί και ωριμάσει πριν από 10 και 15 χρόνια. Αδύνατα διεκδικούνται και σπάνια προβάλλονται: Προβλήματα υγιεινής και ασφάλειας - αν και είμαστε μια χώρα με ρεκόρ εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών - αιτήματα δημοκρατίας στους χώρους δουλιάς, αιτήματα για ισότιμη μεταχείριση και χειραφέτηση των γυναικών, ώριμα αιτήματα για τη μόρφωση των παιδιών των εργαζομένων, για σύγχρονες δωρεάν παροχές υγείας, για την προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμα και οι οικονομικές διεκδικήσεις των εργαζομένων κινούνται σε πολύ χαμηλό επίπεδο απαιτήσεων. Αυτό όμως δε σημαίνει απαλλαγή από την υποχρέωση να προβάλλονται οι σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων, οι δυνατότητες που υπάρχουν σήμερα να ζήσουν καλύτερα, οι πραγματικές αιτίες που τους καταδικάζουν σε οπισθοδρόμηση από άποψη συνθηκών ζωής και εργασίας.

Το συμπέρασμα είναι ότι η προβολή του άλλου δρόμου εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας, η ανάγκη να ανατραπεί η εξουσία των μονοπωλίων, δεν πρέπει να γίνεται μόνο σε προεκλογική περίοδο ή σε κορυφαίες στιγμές του αγώνα, αλλά καθημερινά και σε περιόδους ύφεσης των μαζικών δραστηριοτήτων. Σε τέτοιες περιόδους υπάρχει επίσης δυνατότητα να κατασταλάζει η πείρα, να προετοιμάζεται η επόμενη επίθεση.

Στις σημερινές συνθήκες όπου η καπιταλιστική επιθετικότητα είναι μεγαλύτερη και ο συσχετισμός δυνάμεων αρνητικός, η αδυναμία να συνδέεται διαλεκτικά η τακτική με τη στρατηγική, στενεύει τον ορίζοντα των ίδιων των συνδικαλιστικών αγώνων, άρα και την αποτελεσματικότητά τους. Το πρόβλημα δε λύνεται με άγονη αναζήτηση, αν θα δοθεί περισσότερη σημασία στα άμεσα ή στα γενικότερα, στα τοπικά, στα κλαδικά ή στα γενικά. Δε γίνεται επιλογή του ενός σκέλους σε βάρος του άλλου. Το πρόβλημα βρίσκεται στην άνοδο του ιδεολογικού και πολιτικού επιπέδου, στην κατάκτηση ευρύτερων γνώσεων. Στην ικανότητς να συνδέεται η τακτική με τη στρατηγική, σε τελευταία ανάλυση, στην ικανότητα συνένωσης θεωρίας και πράξης του Κόμματος. Προϋπόθεση είναι η γνώση του Προγράμματος, της στρατηγικής του Κόμματος, αλλά και η καλή γνώση του κάθε προβλήματος, του χαρακτήρα, του βάθους που έχει, ώστε να επιτυγχάνεται μελετημένα και ουσιαστικά η σύνδεση τακτικής και στρατηγικής.

Το πρόβλημα των μορφών και μεθόδων καθοδήγησης, η εσωκομματική ζωή και λειτουργία. Η άνοδος της προσωπικής ευθύνης των μελών του Κόμματος στην επεξεργασία των αποφάσεων, στην εφαρμογή και προώθησή τους.

Η ενεργητική συμμετοχή όλων στη διαμόρφωση των αποφάσεων είναι βασική προϋπόθεση για την άνοδο της δράσης, της ατομικής ευθύνης. Είναι πρόβλημα τρόπου καθοδήγησης, προετοιμασίας των συνεδριάσεων και συζητήσεων ώστε αυτές να έχουν ζωντανό χαρακτήρα. Να θέτουν ζητήματα για λύση, να ανεβάζουν τη συμμετοχή στον προβληματισμό και στη δράση. Να αντιμετωπίζεται το πνεύμα ρουτίνας, τυποποίησης, η γενικολογία, η αποσπασματικότητα.

Αυτό δεν έχει επιτευχθεί. Εχει όμως συγκεντρωθεί πλούσια πείρα. Επομένως μπορεί να βελτιωθεί ουσιαστικά η καθοδηγητική δουλιά.

Η ΚΕ θεωρεί ότι πρέπει να συγκεντρωθεί η προσοχή σε ορισμένα πιο ειδικά ζητήματα, τα οποία μπορούν να βελτιώσουν τον προσανατολισμό και να ανεβάσουν σε ανώτερο επίπεδο την αφομοίωση της στρατηγικής του Κόμματος στην πρακτική δουλιά.

Πρώτο: Να κατακτηθεί ενιαία αντίληψη για το πώς θα υπερνικηθούν τα σοβαρά εμπόδια που προκύπτουν από τη συναίνεση και το συμβιβασμό που κυριαρχεί στις ηγεσίες του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και των μεσαίων στρωμάτων και της αγροτιάς. Σε συνδυασμό με τις γενικότερες εξελίξεις στην οικονομία και στις εργασιακές σχέσεις, η στάση αυτή των ηγεσιών εντείνει την τάση αποστράτευσης από τα σωματεία και από την οργανωμένη συνδικαλιστική ζωή. Να μην υπάρχει ούτε ένα μέλος του Κόμματος που δεν είναι γραμμένο και δε μετέχει ενεργά στο σωματείο του στο συνδικαλιστικό κίνημα. Να δοθεί ιδιαίτερο βάρος και συμβολή από το Κόμμα ώστε η εργατική τάξη να αναλάβει την ευθύνη της. Να γίνει δηλαδή πρωτοποριακή δύναμη σε πρωτοβουλίες, για να αναπτυχθούν αγωνιστικές μορφές κοινωνικής συμμαχίας με τα άλλα λαϊκά στρώματα που έχουν συμφέρον να αντιπαλέψουν τα μονοπώλια.

Η κατανόηση της στρατηγικής των κοινωνικών συμμαχιών πρέπει να κατακτηθεί έμπρακτα στη δράση του Κόμματος, σε όλα τα επίπεδα και ειδικά στην ΚΟΒ, στους παραγωγικούς χώρους, στον τομέα των υπηρεσιών. Η προσυνεδριακή δουλιά ανέδειξε ότι υπάρχουν λαθεμένες αντιλήψεις και κυρίως λειψή γνώση για το ποιες είναι οι κινητήριες δυνάμεις του αγώνα και του Μετώπου, ποια είναι η κοινή βάση, πώς μπορεί να αντιμετωπιστούν οι υπαρκτές διαφορές.

- Με βάση την πείρα που έχει κατακτηθεί, είναι αναγκαία πιο συνειδητή και σχεδιασμένη δουλιά για την άνοδο του καθοδηγητικού ρόλου του Κόμματος στο εργατικό κίνημα, ιδιαίτερα στα συνδικάτα, στους ενωτικούς ταξικούς συνδικαλιστικούς αγώνες. Να αντιμετωπιστεί αποφασιστικά η κατακερματισμένη, αποσπασματική δράση, το στένεμα του ορίζοντα των κοινωνικών κινημάτων, η αντίληψη ότι κάθε κίνημα αποτελεί ένα αυτόνομο, ξεχωριστό κουτάκι. Πρέπει να γίνουν υπόθεση καθημερινής πάλης της εργατικής τάξης και των συμμάχων της τα προβλήματα της παιδείας, της υγείας, της ανισοτιμίας των γυναικών. Τα προβλήματα της νεολαίας, της εκμετάλλευσης των αλλοδαπών εργατών και εργατριών. Του ελεύθερου χρόνου και της αναψυχής, της διατροφής, του πολιτισμού, του αθλητισμού, του περιβάλλοντος. Οι παράγοντες, οι αιτίες που αυξάνουν τη διάδοση των ναρκωτικών, την κοινωνική εγκληματικότητα, το ρατσισμό, το σοβινισμό. Η πολιτική του ιμπεριαλισμού, οι στρατιωτικές επεμβάσεις και ο πόλεμος, η αναδιανομή της λείας, η ληστεία του πλούτου των χωρών, η συρρίκνωση της δημοκρατίας, η τρομοκρατική επίθεση στο δικαίωμα της απεργίας και της ταξικής πάλης είναι ζητήματα καθημερινής πάλης των εργαζομένων. Η αντίθεση, δηλαδή, με τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό πρέπει να διαπεράσει όλα τακοινωνικά κινήματα, χωρίς βεβαίως να χάνεται η αυτοτέλεια, η ιδιαιτερότητα και η ιδιομορφία τους.

- Να δοθεί συνέχεια στην επεξεργασία του προγραμματικού πλαισίου πάλης που περιέχεται στις Θέσεις, που ήδη έχει εμπλουτισθεί με παρατηρήσεις και προτάσεις.

Το πλαίσιο αυτό εφοδιάζει το λαϊκό κίνημα με αντιιμπεριαλιστικούς αντιμονοπωλιακούς στόχους με βάση τις σύγχρονες ανάγκες. Διευκολύνει να κατανοηθεί η αναγκαιότητα της λαϊκής οικονομίας και αντιστοιχεί στον πρωτοποριακό ρόλο της εργατικής τάξης, στα κοινά συμφέροντα με τους κοινωνικούς συμμάχους της.

Τεκμηριώνει γιατί η μικρομεσαία αγροτιά και τα άλλα μικροαστικά στρώματα, τα κοινωνικά κινήματα (της νεολαίας, των γυναικών, της πάλης κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου και των στρατιωτικών επεμβάσεων, το κίνημα για τις δημοκρατικές ελευθερίες, το κίνημα για την υπεράσπιση και προστασία του περιβάλλοντος, το πολιτιστικό, το αθλητικό κίνημα, κάθε κίνημα που θίγει σημαντικές πλευρές των προβλημάτων του λαού), έχουν συμφέρον να συναντηθούν με την εργατική τάξη σε ενιαίο αγώνα με ενιαίους στόχους πάλης.

Δίνει τη δυνατότητα να διατηρείται σταθερή η γενική κατεύθυνση της πάλης και να γίνονται, ανάλογα με τις συνθήκες, την επικαιρότητα και τις ιδιαιτερότητες, οι κατάλληλες ιεραρχήσεις και προτεραιότητες.

Επιτρέπει να παίρνεται υπόψη το επίπεδο ωριμότητας των κοινωνικών κινημάτων, χωρίς όμως υποκλίσεις στο αυθόρμητο, στην προσπάθεια που γίνεται να μη διεκδικούν οι εργαζόμενοι, να συμβιβαστούν, να μετέχουν στη διαχείριση της ανεργίας και της κρίσης.

Σ' αυτήν τη διαδικασία το ΚΚΕ θα δουλέψει από κοινού με τις δυνάμεις, που συνεργάζεται, με δυνάμεις που προσβλέπει να συνεργαστεί, παίρνοντας υπόψη τις διεργασίες και τις αναζητήσεις που γίνονται.

- Oλη η κλίμακα του Κόμματος, από την ΚΕ ως το επίπεδο των ΚΟΒ, οφείλει να αποκτήσει πιο άμεσους και πιο στενούς δεσμούς με την εργατική τάξη και τις οργανώσεις της στους εργασιακούς χώρους, στους χώρους κατοικίας. Το ίδιο ισχύει και για τη νεολαία, στους χώρους εργασίας, παιδείας, ψυχαγωγίας, κατοικίας. Να διεξάγει πλατιά και πειστικά ανώτερου επίπεδου κομμουνιστική προπαγάνδα και διαφώτιση με τη ζύμωση των Θέσεων του Κόμματος, του Προγράμματός του, της πολιτικής πρότασης για το Μέτωπο. Να μπει ένα τέλος στον υποβιβασμό της πολιτικής δουλιάς μέσα στην εργατική τάξη και τη νεολαία σε επίπεδο των τρεχουσών αναγκών του μαζικού κινήματος. Σήμερα είναι πολύ πιο ώριμα τα πράγματα για να διαδοθεί η ιδεολογία του Κόμματος στην εργατική τάξη.

Χωρίς την έντονη διαπάλη με τον οπορτουνισμό και το ρεφορμισμό, την αντιδραστική ιδεολογία, τον εθνικισμό και το σοβινισμό, τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου, είναι αδύνατο να αλλάξουν καταστάσεις λίγο - πολύ παγιωμένες στη συνείδηση των λαϊκών μαζών.

- Απαιτείται μεγαλύτερη συμβολή για την οργάνωση των εργαζομένων στα σωματεία, σε συνδυασμό με την ενίσχυση του αγωνιστικού προσανατολισμού τους. Μεγαλύτερη συμβολή στη συσπείρωση και το συντονισμό δράσης, με μορφές που βοηθούν την προσέλκυση των εργαζομένων στον αγώνα και στη συνδικαλιστική δράση. Η ενίσχυση του ρόλου του ΠΑΜΕ, η διεύρυνση της δράσης του και των δεσμών του με σωματεία και εργαζομένους αποτελούν την αγωνιστική ενωτική απάντηση στη σημερινή κατάσταση που κυριαρχεί στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, στις δυσκολίες που συναντούν οι εργαζόμενοι εξαιτίας της εργοδοτικής τρομοκρατίας.

Να ανοίξει ευρύτερος προβληματισμός για νέες μορφές δράσης και οργάνωσης που να αγκαλιάζουν μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης τα οποία σήμερα σπρώχνονται έξω από τις γραμμές του συνδικαλιστικού κινήματος και εξαιτίας των νέων εργασιακών σχέσεων, όπως είναι οι άνεργοι, οι ανασφάλιστοι, οι ξένοι εργάτες. Προβληματισμός για νέες μορφές επικοινωνίας με τις εργαζόμενες και άνεργες γυναίκες, με τις γυναίκες της «μαύρης εργασίας» που συναντούν πρόσθετα εμπόδια στη διαμόρφωση ταξικής συνείδησης, στην κατανόηση της ανάγκης για οργανωμένη δράση.

Η ΚΕ προτείνει στο συνέδριο να αποφασίσει πανελλαδική συνδιάσκεψη για τη δουλιά του Κόμματος στην εργατική τάξη και το συνδικαλιστικό κίνημα.

Δεύτερο: Επείγει, χωρίς αναβολές και επίκληση όποιων υπαρκτών αντικειμενικών δυσκολιών, να δοθεί στην εσωκομματική ζωή περιεχόμενο ζωντανό, πλούσιο, αποτελεσματικό. Να ανταποκρίνεται στη συνθετότητα και τις απαιτήσεις των πολιτικών καθηκόντων. Να χρησιμοποιούνται ζωντανές, απλές μορφές καθοδήγησης που διασφαλίζουν ταχύτητα ενημέρωσης στις ΚΟΒ, ετοιμότητα αντίδρασης σε μεγάλα γεγονότα. Ετσι θα μπει ένα τέλος στη ρουτίνα, στη χαλαρότητα, στην καθυστερημένη αντίδραση. Εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα της καθοδηγητικής δουλιάς, από τη δράση της ΚΕ, των καθοδηγητικών οργάνων, ιδιαίτερα στο επίπεδο των Επιτροπών Περιοχής και των Επιτροπών Πόλης.

Το κύριο και βασικό είναι να διασφαλιστεί η δραστήρια συμμετοχή όλων των μελών του Κόμματος, των ΚΟΒ στην προώθηση του καθήκοντος για την οικοδόμηση του Μετώπου, για την ισχυροποίηση του Κόμματος στο κίνημα της εργατικής τάξης, για την κομματική οικοδόμηση.

Οι συνεδριάσεις των οργάνων, οι συνελεύσεις των ΚΟΒ, που θα διαμορφώνουν μαχητικές συνεδριάσεις, που θα διαμορφώνουν σχέδια δράσης μέσα στα οποία θα αντανακλάται ένας βαθύτερος προβληματισμός για το πώς, με ποια τακτική, με ποια ιεράρχηση, με ποιες μέθοδους και επιλογές, με ποια γραμμή ιδεολογικής διαπάλης θα επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή συσπείρωση δυνάμεων.

Κριτήριο αποτελεσματικότητας στη δουλιά της κάθε ΚΟΒ είναι αν η δράση στο χώρο της συμβάλει στην άνοδο της οργάνωσης των λαϊκών μαζών, της πάλης, στη διάδοση των κομμουνιστικών ιδεών και αξιών ευρύτερα, στην ικανότητα να δουλεύει με ευρύτερες δυνάμεις που έχουν διαφωνίες με το ΚΚΕ, ωστόσο προβληματίζονται και αναζητούν δρόμους κοινής δράσης.

Κριτήριο της απόδοσης συνιστά και το πώς συμβάλλει και διευκολύνει την ανάπτυξη της λαϊκής πρωτοβουλίας και αυτενέργειας. Μόνο τότε μπορεί να γίνεται λόγος για ισχυρό μαζικό κίνημα, για δυνατότητες όξυνσης της ταξικής πάλης.

- Από τα παραπάνω προκύπτουν ιδιαίτερα καθήκοντα για το περιεχόμενο της ιδεολογικής δουλιάς. Αξιοποίηση των εκδόσεων και υλικών του Κόμματος, πρώτα και κύρια η μέγιστη αξιοποίηση του «Ριζοσπάστη» και της ΚΟΜΕΠ, που συμβάλλουν στην πληρέστερη ενοποίηση προσανατολισμού και πείρας, στην κατάκτηση ενός αναγκαίου ενιαίου επιπέδου γνώσεων και εμπειριών, ώστε όλα τα σφυριά να χτυπάνε στον ίδιο στόχο. Ζωντανή ιδεολογική δουλιά με πολυμορφία, αλλά και προσωπικό σύστημα αυτομόρφωσης, δεμένο με τις ανάγκες και την προοπτική του αγώνα.

Τόσο η ΚΕ, όσο και τα καθοδηγητικά όργανα των περιοχών και πόλεων, των νομών, των αχτίδων οφείλουν να έχουν μπροστά τους σε κάθε φάση το σύνολο των εξελίξεων και των προβλημάτων, που αφορούν την οικονομία, τις αναπτυξιακές δυνατότητες και τα προβλήματα των εργαζομένων και του λαού, τη δράση της άρχουσας τάξης και της κυβέρνησης, των πολιτικών δυνάμεων, τις διεργασίες που γίνονται. Παράλληλα όμως και τις συνέπειες από τη συμμετοχή και ενσωμάτωση της χώρας στο περιφερειακό και διεθνή ιμπεριαλιστικό καταμερισμό, στις ιμπεριαλιστικές ενώσεις. Η γνώση της πραγματικότητας δεν γίνεται μια και έξω ούτε και τελειώνει κάποια στιγμή. Υπόκειται στο νόμο των εξελίξεων και ανακατατάξεων. Αυτό το επίπεδο συνείδησης και μελέτης της πραγματικότητας σήμερα το Κόμμα είναι ώριμο και μπορεί να το κατακτήσει. Τότε θα είναι δυνατή η καλύτερη επεξεργασία και εξειδίκευση των στρατηγικών καθηκόντων σε κάθε χώρο, η κατάλληλη ιεράρχηση και κλιμάκωση των στόχων. Τα ειδικά καθήκοντα των οργανώσεων προκύπτουν από τα γενικά και με αυτό το πρίσμα πρέπει να καθοδηγούν, να συζητούν, να αποφασίζουν.

- Στη συνεδρίαση των ΚΟΒ και των οργάνων να γίνει καθημερινός τρόπος δουλιάς, συνήθεια, η βαθύτερη μελέτη και δημιουργική γενίκευση της πείρας, από την πολιτική και μαζική δράση, από την πρόοδο της ταξικής πάλης, από τους αγώνες, από την πολιτική συσπείρωσης δυνάμεων. Της πείρας του διεθνούς εργατικού κινήματος, των λαϊκών αγώνων, της πολιτικής συμμαχιών του εργατικού κινήματος στον καπιταλιστικό κόσμο.

Στα πλαίσια αυτά μπορεί να βοηθήσει ο «Ριζοσπάστης» και η ΚΟΜΕΠ με ειδήσεις, αρθρογραφία, μελέτες. Να αξιοποιηθεί επίσης η μορφή των συσκέψεων και των σεμιναρίων. Η ενημέρωση των ΚΟΒ πρέπει να είναι ουσιαστική με κάθε δυνατό μέσο.

Αποτελεί πρώτη προϋπόθεση η διδασκαλία από τη θετική εμπειρία, αλλά και από τα λάθη μας. Να απαντάμε γιατί μια απόφαση έμεινε στα χαρτιά, γιατί δεν είχαμε τα αναγκαία αποτελέσματα. Δε φτάνει η μελέτη της πείρας στο χώρο ευθύνης κάθε οργάνωσης, κάθε οργάνου. Οσο και αν είναι πολύτιμη, υποφέρει από αναπόφευκτη στενότητα, είναι αναγκαία η γενίκευση και η μετάδοση της συλλογικής πείρας, ώστε κάθε όργανο, κάθε οργάνωση, κάθε μέλος του Κόμματος να έχει έναν πολύ ευρύτερο ορίζοντα εμπειριών, γνώσεων, διδαγμάτων.

Να αξιοποιούνται συστηματικά η πείρα και οι παρατηρήσεις συνεργαζόμενων, συναγωνιστών, όλων εκείνων που θέλουν να δράσουν μαζί με τους κομμουνιστές. Ενα ακόμα «πρέπει», αφού δεν έχουμε φθάσει σε ικανοποιητικό επίπεδο: Να αναδειχτούν πιο πλούσιες μορφές άμεσης επικοινωνίας, διαλόγου με φίλους και οπαδούς, συνεργαζόμενους, με στόχο να διευρύνεται συνεχώς ο περίγυρος, να σταθεροποιείται και να αναπτύσσεται ο κύκλος των αγωνιστών με τους οποίους συζητάμε και ανταλλάσσουμε απόψεις, δρώντας ταυτόχρονα μαζί τους.

Με την άνοδο της λαϊκής πάλης και αυτενέργειας, τη σχεδιασμένη, και συνεχώς ελεγχόμενη δουλιά, θα προωθείται και η γρήγορη ανάπτυξη των κομματικών γραμμών με τους πιο δραστήριους και συνεπείς αγωνιστές και αγωνίστριες. Και σήμερα γύρω μας δεν είναι λίγες δυνάμεις ικανές και κατάλληλες να αποτελέσουν το νέο αίμα στο Κόμμα μας. Oμως η συνειδητή και προγραμματισμένη δράση στον τομέα αυτόν είναι πολύ χαμηλή, τυπική. Το καθήκον της οικοδόμησης χάνεται μέσα στα καθημερινά και τρέχοντα. Υπάρχουν προϋποθέσεις να αναπτυχθεί και να βελτιωθεί η κοινωνική σύνθεση του Κόμματος. Υπάρχουν δυνάμεις που θέλουν να μην είναι απλώς φίλοι και οπαδοί, αλλά κομμουνιστές και κομμουνίστριες με τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που παρέχει ο τιμημένος τίτλος του μέλους του ΚΚΕ. Μέσα στην ΚΝΕ υπάρχουν ήδη σύντροφοι και συντρόφισσες που μπορούν να αποκτήσουν τον τίτλο του μέλους του Κόμματος, ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί πολύ σοβαρά, σε σχέση με το τι κάνουν σήμερα οι κομματικές οργανώσεις.

Η οργάνωση της ΚΝΕ δικαίωσε απόλυτα τις προσδοκίες του Κόμματος στο 15ο Συνέδριο. Δυνάμωσε αισθητά, πολλαπλασιάστηκε, έπαιξε πρωτοπόρο ρόλο στους αγώνες της νεολαίας για τα προβλήματα της δουλιάς και της μόρφωσης. Είχε σημαντική δράση σε άλλα μέτωπα, όπως είναι το κίνημα κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, ο αγώνας κατά των ναρκωτικών, η πολιτιστική δράση, η ενεργοποίηση νέων εργαζομένων. Η πολιτική δράση του ΚΚΕ και οι πολιτικές κατευθύνσεις έδωσαν σοβαρή δυνατότητα στα μέλη και τα στελέχη της ΚΝΕ να εντατικοποιήσουν την πάλη τους για τα προβλήματα της νεολαίας, να αναπτύξουν τους δεσμούς με τη νεολαία.

Ωστόσο, η δουλιά του Κόμματος βρίσκεται σε ένα σημείο που από μια άποψη μπορεί να θεωρηθεί κρίσιμο. Δεν φθάνει η βοήθεια που δόθηκε στην ΚΝΕ μέχρι σήμερα, ειδικά τώρα που η οργάνωση αυξάνεται με γρήγορους ρυθμούς. Δεν είναι αρκετό να δίνουμε μια γενική, τυπική πολιτική και ιδεολογική βοήθεια με την καθιερωμένη συμμετοχή του εκπροσώπου του Κόμματος στις συνεδριάσεις ή το αντίθετο, με τη συμμετοχή των μελών της ΚΝΕ σε κομματικές διαδικασίες και εκδηλώσεις. Και αυτά χρειάζονται, αλλά είναι πολύ λίγα για σήμερα.

Τα στελέχη και τα μέλη του Κόμματος, τα όργανα, πριν από όλα οφείλουν να σκύψουν πιο πολύ στα σύνθετα προβλήματα που αντικειμενικά αντιμετωπίζει η ΚΝΕ στη δράση της στη νεολαία, ώστε η βοήθεια να είναι ουσιαστική. Είναι πρώτα από όλα κομματικό καθήκον να μεταδοθεί με πλούσιο και ελκτικό τρόπο στα μέλη της ΚΝΕ η μακρόχρονη πείρα και η ιστορία του Κόμματος, η κομμουνιστική διαπαιδαγώγησή τους. Η ιστορία του Κόμματος αφορά ευρύτερα την νεολαία.

Η νέα ΚΕ πρέπει να συγκροτήσει κατάλληλα επιτελεία, αντίστοιχα με τις σημερινές ανάγκες, να συνεργαστεί πιο συστηματικά με εξωκομματικούς που γνωρίζουν τα νεολαιίστικα προβλήματα, την ψυχολογία και τους σύγχρονους προσανατολισμούς της νέας γενιάς, ώστε να επεξεργαστεί θέσεις και προτάσεις με ορισμένους τομείς, όπου σήμερα υστερεί σημαντικά. Πρόκειται για τομείς γενικότερης σημασίας, που ενδιαφέρουν όμως τη νέα γενιά, όπως είναι θέματα κοινωνικής πολιτικής, επιστήμης και έρευνας, νέων τεχνολογιών, πολιτισμού και αθλητισμού, του ελεύθερου χρόνου που είναι ανύπαρκτος, ακόμα και για την παιδική ηλικία.

Το κύριο και βασικό είναι το Κόμμα να αποκτήσει άμεσους δεσμούς, πιο στενούς, με τη νέα γενιά και όχι μόνο μέσα από τη δράση της ΚΝΕ, που οπωσδήποτε έχει τη δική της αυτοτελή ευθύνη.

Στις σημερινές συνθήκες που η αποστράτευση και η απογοήτευση έχουν διαδοθεί στις μεσαίες ηλικίες, η δράση του Κόμματος πρέπει να συνδυάζει τα κοινωνικοταξικά κριτήρια και με τα κριτήρια της ηλικίας. Η σημερινή νέα γενιά είναι αυτή που θα κληθεί τα επόμενα χρόνια να πάρει μεγάλες αποφάσεις και να κάνει κρίσιμες επιλογές. Από τώρα κρίνεται λοιπόν τι θα γίνει αύριο, πόσο γρήγορα θα υπάρξουν διεργασίες και εξελίξεις θετικές για το λαό, υπέρ του άλλου δρόμου ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας.

Τα τελευταία χρόνια αναδείχθηκαν μέσα από τη δράση και σε σκληρές μάχες νέα στελέχη, ενώ από την άλλη παλαιότερα και δοκιμασμένα στελέχη έκαναν προσπάθειες για βελτίωση της απόδοσής τους. Η νέα ΚΕ, τα καθοδηγητικά όργανα πρέπει να περάσουν σε ένα ανώτερο επίπεδο επιτελικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη και ανάδειξη στελεχών, ώστε στο επόμενο συνέδριο να υπάρχει μια νέα πλειάδα στελεχών που θα δώσουν μεγαλύτερη ορμή στη δράση του κόμματος. Αυτό θα επιτευχθεί αν όλο το κομματικό δυναμικό κάνει δική του υπόθεση την πολιτική ανάδειξης στελεχών, την κριτική εξέταση και τον έλεγχο της δουλιάς τους με βάση τα γενικά, ενιαία κριτήρια.

Στην πολιτική στελεχών δεν ισχύει η λογική "το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη". Βασικό στοιχείο του σχεδιασμού είναι η καταγραφή των συγκεκριμένων αναγκών, που υπάρχουν ιδιαίτερα σε τομείς δουλιάς όπου σήμερα υπάρχουν ελλείψεις όπως: νέα στελέχη από την εργατική τάξη, από μέτωπα πάλης στρατηγικής σημασίας. Στελέχη για την ιδεολογική δουλιά, την προπαγάνδα, την επιστημονική μελέτη και την έρευνα. Γυναικεία στελέχη για όλους τους τομείς δράσης, στην οργανωτική δουλιά, στο μαζικό κίνημα, στον ιδεολογικό τομέα.

Ενώ υπάρχουν επεξεργασμένα ντοκουμέντα με τα βασικά κριτήρια για την ανάδειξη και αξιολόγηση των στελεχών, στην πράξη παρατηρούνται παρεκκλίσεις στην τήρησή τους.

Το συμπέρασμα είναι ότι ο έλεγχος της δουλιάς των στελεχών πρέπει να γίνει πιο ουσιαστικός μέσα στο Κόμμα. Να βασίζεται στα ουσιαστικά αποτελέσματα της δουλιάς του και όχι σε κάποιες επιφανειακές πλευρές. Τον έλεγχο, την κριτική πρέπει να την επιζητεί το στέλεχος, γιατί μόνο τότε μπορεί έγκαιρα να δει αδύνατες πλευρές της δουλιάς του.

Η πίστη στην υπόθεση της εργατικής τάξης, στον αγώνα για το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό, η εφαρμογή των αρχών και κανόνων λειτουργίας του Κόμματος, η συμμετοχή στην πάλη, οι δεσμοί με την εργατική τάξη και τις λαϊκές μάζες δεν συνιστούν αυτόματα και ικανές προϋποθέσεις για να ανταποκρίνεται το στέλεχος στις μεγάλες υποχρεώσεις του. Τα στελέχη του ΚΚΕ αντιμετωπίζουν σύνθετα προβλήματα. Είναι εκτεθειμένα σε όλες τις παγίδες και τα όπλα του ταξικού αντίπαλου, ο οποίος σωστά εκτιμά ότι η από τα έξω επίθεση στο Κόμμα μπορεί να φέρει κάποια αποτελέσματα στο βαθμό που μπορεί να διαβρώσει ή να επηρεάσει σοβαρά κάποια στελέχη.

Η ΚΕ και τα καθοδηγητικά όργανα, ως το επίπεδο τουλάχιστον των Νομαρχιακών Επιτροπών πρέπει να περιλαμβάνουν στελέχη που έχουν αφομοιώσει την πολιτική του Κόμματος, έχουν ολοκληρωμένη εικόνα και γνώση των καθηκόντων και ταυτόχρονα είναι εξειδικευμένα στον τομέα ευθύνης τους. Με συναίσθηση ευθύνης ότι πρέπει να στηρίζονται στη βοήθεια και την αξιοποίηση μελών του Κόμματος, αλλά και εξωκομματικών που διαθέτουν ειδικές γνώσεις και πείρα. Να έχουν μόνιμα επιτελεία δουλιάς, ώστε η καθοδήγησή τους να στηρίζεται στη βαθύτερη μελέτη των ζητημάτων. Η αναγκαία ειδίκευση σε έναν τομέα δουλιάς δεν πρέπει να οδηγεί στην απόσπαση από τα γενικά καθήκοντα. Να μην καταλήγει σε μονομέρεια, που οδηγεί στην υπόκλιση στο ειδικό, το τοπικό, στην ιδιομορφία. Οι εξειδικευμένες γνώσεις, οι επιστημονικές εργασίες και μελέτες είναι απαραίτητες όχι ως αυτοσκοπός, αλλά για την άνοδο της ταξικής πάλης, τη συσπείρωση δυνάμεων, για να παραμερίζεται η προχειρότητα, ο πρακτικισμός.

Τα στελέχη έχουν υποχρέωση να εξασφαλίζουν τις καλύτερες συνθήκες ώστε να εκτίθενται όλες οι γνώμες, όσο διαφορετικές και να είναι. Δεν πρόκειται για ένα απλό προσωπικό δημοκρατικό δικαίωμα. Η έκθεση όλων των απόψεων, η κριτική εξέτασή τους, η τεκμηριωμένη αποδοχή ή απόρριψή τους διασφαλίζει ότι, πριν παρθούν οι υποχρεωτικές για όλους αποφάσεις, έχουν εξεταστεί όλες οι πλευρές, έχουν αξιοποιηθεί όλες οι εμπειρίες και προτάσεις. Μια τέτοια διαδικασία καλλιεργεί αίσθημα αυτοπεποίθησης ότι είναι ορθές, ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Οι απόψεις και προτάσεις που απορρίπτονται δεν πρέπει να ξεχνιούνται, να πετιούνται στο καλάθι. Ισως κάποιες από αυτές στην πορεία να αποδειχτούν χρήσιμες ή και σωστές. Αυτό εξακριβώνεται όμως μέσα από την ενιαία δράση με βάση τις αποφάσεις που εγκρίθηκαν από την πλειοψηφία.

Κάθε στέλεχος πρέπει να συναισθάνεται την ανάγκη της πολιτικής και ιδεολογικής μόρφωσης. Χρειάζεται όμως να βοηθιέται μέσα από σύστημα αυτομόρφωσης, κομματικές σχολές, διαλέξεις για την εμβάθυνση των γνώσεων, με συνεχή ανανέωσή τους στις σύγχρονες συνθήκες. Δεν αρκεί η προσωπική ικανότητα και διάθεση για προσφορά. Απαιτείται να κατακτά την ικανότητα να προσανατολίζει τις οργανώσεις, την ικανότητα να πείθει και να προσελκύει στη δράση ευρύτερες δυνάμεις, την ικανότητα να εφαρμόζει τις αποφάσεις με κινητοποίηση όλων των δυνάμεων. Η προσωπική βελτίωση δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά προϋπόθεση για να επιδράσει το στέλεχος στη συλλογική βελτίωση.

Ενα ικανό στέλεχος χρειάζεται να είναι πριν από όλα ικανός οργανωτής, καθοδηγητής, με λίγα λόγια, να προσανατολίζει σωστά αυτούς που καθοδηγεί. Να συμβάλλει στην ανάδειξη νέων στελεχών. Να έχει όσο γίνεται πολύπλευρες ικανότητες, ώστε να μπορεί να αποδίδει σε διάφορους τομείς δουλιάς. Να ξεχωρίζει το κύριο και βασικό, να μπαίνει βαθιά στο πετσί του τομέα ευθύνης του. Να βλέπει το καινούργιο που αναδείχνει η ζωή. Να βλέπει έγκαιρα το λάθος, την αδυναμία. Να αισθάνεται υποχρέωση για συνολική πορεία της δουλιάς. Να λέει ανοιχτά τη γνώμη του στα όργανα, στα σώματα που μετέχει, με στόχο να βοηθήσει στις αποφάσεις, να διορθωθούν λάθη που εκτιμά ότι γίνονται. Να ακούει και να μελετά τις απόψεις, τις κριτικές παρατηρήσεις που ακούει.

Και πάλι όμως όλα αυτά δεν επαρκούν, αν δε φροντίζει και με το προσωπικό του παράδειγμα για την κομμουνιστική διαπαιδαγώγηση και πειθαρχία.

Από την πείρα του Κόμματος προκύπτει ότι, συστηματικές, μακροχρόνιες διαφωνίες, που καταλήγουν σε διαφωνία με το Πρόγραμμα του Κόμματος μπορεί να ωθήσουν ορισμένους συντρόφους ως την ανοιχτή αντιπαράθεση και πολεμική κατά του Κόμματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις η διαγραφή είναι αναπόφευκτη.

Η αποχώρηση από το Κόμμα ύστερα από προσωπική επιλογή ή εξαιτίας διαγραφής για συγκεκριμένες αντικαταστατικές και αντικομματικές ενέργειες δεν απαλλάσσει τα στελέχη που είχαν υπεύθυνες θέσεις, από την ηθική υποχρέωση να σέβονται τους αγώνες του Κόμματος, τις σκληρές προσπάθειες που κάνουν τα μέλη του.