Ο κομματισμός στη δημόσια διοίκηση αποτέλεσε για δεκαετίες βασικό στοιχείο της πολιτικής των κυβερνήσεων. Εξαίρεση, βέβαια, δε θα μπορούσε να αποτελέσει ο χώρος της κοινωνικής ασφάλισης, με την πληθώρα των ασφαλιστικών ταμείων, αφού σ' αυτά ο νόμος δίνει το δικαίωμα στον αρμόδιο υπουργό να διορίζει τα Διοικητικά τους Συμβούλια με θητεία τριών χρόνων.
Ετσι, ιδιαίτερα τα τελευταία 15 χρόνια, σε κάθε κυβερνητική αλλαγή το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ προχωρούσαν στην αντικατάσταση των διοικήσεων των ασφαλιστικών ταμείων, διορίζοντας ημετέρους προέδρους, προφανώς για να ασκήσουν έτσι την "καλύτερη" κοινωνική πολιτική, που είχαν προεκλογικά υποσχεθεί τα κόμματά τους. Τα πρόσωπα αυτά, στην πλειοψηφία τους, είναι σχεδόν εντελώς άσχετα με το χώρο της κοινωνικής ασφάλισης, παρόλο ότι ο νόμος και τα καταστατικά των Ταμείων προβλέπουν για τη θέση αυτή "ειδικούς στα ασφαλιστικά". Είναι πρόσωπα του κομματικού μηχανισμού και αρκετές φορές αποτυχημένοι υποψήφιοι βουλευτές.
Με βάση, λοιπόν, το νόμο, αλλαγές στις διοικήσεις των Ταμείων είχαμε μέχρι τώρα κάθε φορά που έληγε η θητεία τους ή όταν υπήρχαν παραιτήσεις των προέδρων, συνήθως με αλλαγή των κυβερνήσεων. Στις μέρες μας, όμως, όπου πέρα από την κομματική εκδηλώνεται και η εσωκομματική αντιπαράθεση, έμελλε να δούμε και αυτό: Ο Στ. Τζουμάκας, μόλις ορκίστηκε υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ζήτησε τις παραιτήσεις των διορισμένων απ' την κυβέρνηση μελών στα Διοικητικά Συμβούλια των Ταμείων, τα οποία είχε διορίσει πριν ένα χρόνο ο προκάτοχός του, Φ. Ιωαννίδης.
Βρέθηκαν, όμως, κάποιοι πρόεδροι διοικήσεων οι οποίοι αρνήθηκαν να υποβάλουν τις παραιτήσεις τους, στηριζόμενοι στο νόμο που ορίζει ότι η θητεία πρέπει να είναι τριετής. Ομως, ο υπουργός προχώρησε σε σαρωτικές αλλαγές σε 80 Ταμεία.
Ο Στ. Τζουμάκας, μάλιστα, για να δικαιολογήσει τις επιλογές του, υποστήριξε δημοσίως ότι οι αντικατασταθέντες πρόεδροι είναι αποτυχημένοι, πολυθεσίτες ή τα Ταμεία που διοικούσαν δεν είχαν συντάξει τους απολογισμούς τους.
Ολα αυτά, βέβαια, για λαϊκή κατανάλωση, αφού:
- Κάποιοι πρόεδροι που αντικαταστάθηκαν ως αποτυχημένοι διορίστηκαν πρόεδροι σε άλλα Ταμεία.
- Κάποιοι άλλοι, που θεωρήθηκαν επιτυχημένοι και δεν αντικαταστάθηκαν, είχαν κάμποσα χρόνια να υποβάλουν απολογισμό.
Μερικοί πρόεδροι, που αντικαταστάθηκαν χωρίς να έχουν παραιτηθεί, προχώρησαν σε εξώδικα, με τα οποία αμφισβητούσαν τη νομιμότητα της απόφασης, αφού ένας υπουργός δεν μπορεί να καταστρατηγήσει το νόμο. Υπήρξε, δηλαδή, κυρίως το πρώτο χρονικό διάστημα, μια τραγελαφική κατάσταση, αφού α) ορισμένα Ταμεία είχαν διπλούς προέδρους γιατί οι αντικατασταθέντες υποστήριξαν ότι αυτοί είναι οι νόμιμοι πρόεδροι και β) άλλα Ταμεία δεν είχαν κανένα πρόεδρο γιατί οι διορισθέντες σ' αυτά δεν αποδέχτηκαν το διορισμό. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ΤΑΙΣΥΤ, όπου:
- Ο πρόεδρος αντικαταστάθηκε ως αποτυχών και στη θέση του διορίστηκε ο αποτυχών πρόεδρος του ΤΕΑΠΕΤ. Ο αντικατασταθείς όμως πρόεδρος με εξώδικό του αμφισβητεί τη νομιμότητα της απομάκρυνσής του και κατέθεσε προσφυγή σε βάρος της απόφασης του υπουργού που τον απομάκρυνε.
- Πέντε μέλη του ΔΣ του Ταμείου δεν αποδέχονται το νέο πρόεδρο και αρνούνται να συνεδριάσουν μαζί του, ενώ ο πάρεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και η νομική υπηρεσία της Εθνικής Τράπεζας αποφαίνονται ότι δεν είναι νόμιμη η υπογραφή του νέου προέδρου στα χρηματικά εντάλματα, με αποτέλεσμα να σταματήσουν οι πληρωμές του Ταμείου.
- Το Ταμείο άρχισε ήδη να υπολογίζει τα πρόστιμα που πρέπει να πληρώσει στο δημόσιο και αλλού, αφού δεν εκδίδονται εντάλματα και κατά συνέπεια δεν αποδίδονται μέσα στις προθεσμίες οι κρατήσεις που πραγματοποιήθηκαν,
Επιπλέον, φαίνεται να προκύπτει ζήτημα νομιμότητας για τη συγκρότηση πολλών Διοικητικών Συμβουλίων, στα οποία έγιναν αλλαγές και είναι βέβαιο ότι, αν υπάρξουν προσφυγές στα δικαστήρια, θα ακυρωθούν.
Η τραγική αυτή κατάσταση είναι από την πρώτη μέρα γνωστή στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, τόσο στην παλιά, όσο και στη νέα. Ο συνήθως λαλίστατος περί τα νομικά Ε. Γιαννόπουλος, όμως, αποφεύγει ένα μήνα μετά την ορκωμοσία του να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, παρότι είχε υποσχεθεί ότι θα το λύσει άμεσα.Το πρόβλημα αυτό είναι εύκολο να λυθεί, με απόφαση του υπουργού που θα ακυρώνει τις αποφάσεις του προκατόχου του και θα επαναφέρει τις παλιές διοικήσεις. Σ' αυτήν την περίπτωση, όμως, θα δημιουργηθεί νέο κομφούζιο, αφού αρκετοί από τους αντικατασταθέντες προέδρους δεν είναι βέβαιο ότι θα δεχτούν να επιστρέψουν. Υπάρχει ακόμα η λύση της νομοθετικής ρύθμισης του θέματος, μέχρι τότε, όμως, κάποια ασφαλιστικά ταμεία θα υπολειτουργούν.
Γ.