10ο ΜΕΡΟΣ

Λίγο αργότερα, στις 13 Αυγούστου του ίδιου χρόνου, επαναλήφθηκε σε κείνον ακριβώς τον τόπο, το ίδιο περιστατικό.

"Και τον πατέρα μου εκεί τον σκότωσαν..." θα μου διηγηθεί αργότερα ο Δημήτρης Κατσαούνος, απ' τη Λαμία. "Μαζί με το Μπαρούτα κι άλλους δυο συντρόφους τους. Οι στρατιώτες αρνήθηκαν να ρίξουν. Κι έπιασαν εκείνοι οι άλλοι, ΜΑΫδες και μαυροσκούφηδες, να κάνουν την εκτέλεση.

Εγώ ήμουνα πολύ μικρός τότε, δε θυμάμαι... Η μάνα μου τα διηγιέται.

Καθώς τους πήγαιναν, η μάνα μου έτρεχε από πίσω, ουρλιάζοντας και παρακαλώντας. Τη χτύπησε ένας χωροφύλακας με το κοντάκι. Της έσπασε τη λεκάνη, κι από τότε έμεινε κουτσή. Εκεί, στον τόπο της εκτέλεσης, με τη φασαρία και την αναστάτωση, που αρνιόνταν οι στρατιώτες να τους εκτελέσουν, ο πατέρας μου πετάχτηκε και όρμησε τρέχοντας προς το βουνό, μήπως και τους ξεφύγει. Αλλά έπιασε ένας απ' αυτούς τους ΜΑΫδες το αυτόματο και τον γάζωσε από μακριά".

Ενας χωροφύλακας, "αυτόπτης μάρτυρας" αναστατωμένος ακόμα απ' τη φοβερή εμπειρία, διηγιόταν σε κάποιους άλλους, στο διάδρομο:

"Μεγάλη κομμουνίστρια, εκείνη η δασκάλα!... Ολοι έπεσαν κι αυτή να στέκεται γονατισμένη με το ένα πόδι. Κι έλεγε, έλεγε... Και να μη βγαίνει η ψυχή της! Η άτιμη... Τρεις σφαίρες της έριξε ο επικεφαλής, για χαριστική βολή. Κι αυτή εκεί! Ως το τέλος, να φωνάζει για το Κουκουέ... Μεγάλη κομμουνίστρια σας λέω!...".

Λίγες μέρες αργότερα, μάθαμε πως δημοσιεύτηκε σε κάποια εφημερίδα, το τελευταίο γράμμα του Βασίλη Τσιρώνη.

"ΛΑΜΙΑ, (θάλαμος μελλοθανάτων). Στους φίλους της Καρδίτσας - Θεσσαλίας. Σας αφήνω γεια. Αυτός είναι ο δρόμος της τιμής και του καθήκοντος. Φεύγω περήφανος και ικανοποιημένος γιατί πιστεύω ότι θα συμπληρώσετε ό,τι εγώ αφήνω μισό.

Ψηλά τη σημαία του ΚΚΕ

Ζήτω η ανεξαρτησία!

Ζήτω η δημοκρατία!

Σας φιλώ όλους

9-5-47 Βασίλης Τσιρώνης".

Καταδικασμένους στην ποινή "των ισοβίων δεσμών", μας σκόρπισαν σε όλες τις φυλακές της Ελλάδας. Μας έκλεισαν πίσω απ' τα σιδερένια κάγκελα, μέσα σε μπουντρούμια χιλιοχρονίτικα, σε υπόγεια με τοίχους πέτρινους, γεμάτους μούχλα και υγρασία. Μας μάντρωσαν σε σύρμα αγκαθερό, σε ξερονήσια άνυδρα κι ακατοίκητα. Που μονάχα τ' αγριοπούλια και οι γλάροι έσκουζαν στην ολόγυμνη ερημιά τους. Κι ούτε δεντράκι, ούτε ένα φύλλο πράσινο, να γλυκάνει, να ημερέψει τα μάτια μας...

Και μας έστησαν, δεμένους με σύρμα αγκαθωτό, στα βράχια της Γιούρας και του Μακρονησιού. Και μας πέρασαν απ' όλα τα βασανιστήρια, που ο νους του ανθρώπου δεν μπορεί να φανταστεί!

"Στα ξερονήσια τους τυράγνησαν

τους έλιωσε η πείνα και η δίψα

κι αλύπητα τους θέριζαν τα πολυβόλα κάθε χαραυγή.

Μ' αυτοί

τα ματωμένα χέρια τους

από το δάγκωμα της σκουριασμένης αλυσίδας

απλώνουν απ' του μπουντρουμιού τα σταυρωτά τα σίδερα

την πλάση ν' αγκαλιάσουνε ολάκερη

στη λευτεριά και στην Ειρήνη!".

Και τέλειωσε κάποτε το μαρτύριό μας. Και γυρίσαμε, όσοι απομείναμε. Αλλος ύστερα από δέκα κι άλλος ύστερα από δεκαπέντε κι από είκοσι χρόνια...

Και βρήκαμε τα σπίτια μας αποκαϊδια...

Και βρήκαμε τους δικούς μας - όσους βρήκαμε ζωντανούς - μουσαφιραίους, στρεχιασμένους σε συγγενείς και φίλους.

Και ξαναβρήκαμε πάλι το λαό ετούτον στα σαγόνια του αχόρταγου καρχαρία των μονοπωλίων, στην τανάλια της ξένης εξάρτησης.

Και ο αγώνας συνεχίζεται...

- Πάρ' το, μου λέει. Και κράτησέ το. Γράφει μέσα και για σένα.

Ηταν το τελευταίο γράμμα της Βαγγελίτσας!... Ενα φωτοαντίγραφο, που απ' τα χρόνια κι από το ένα μηχάνημα στο άλλο, ξεθώριασε και μόλις που διαβαζόταν.

Πήρα ένα φακό μεγεθυντικό και προσπαθούσα να μαντέψω τα γράμματα. Αυτά τα γράμματα, γραμμένα με το ίδιο το χέρι της Βαγγελίτσας, λίγες στιγμές πριν την οδηγήσουν μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 11ο ΜΕΡΟΣ