Σε διαδικασία κατάρτισης βρίσκεται το «εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας» που ετοιμάζει η ελληνική κυβέρνηση, το οποίο αποτελεί το πρώτο προαπαιτούμενο προκειμένου να διοχετευθούν στην ελληνική οικονομία και τους εγχώριους επιχειρηματικούς ομίλους τα κεφάλαια που προβλέπονται από τον νέο μηχανισμό του «Ταμείου Ανάκαμψης» (Next Generation EU), που συμφωνήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ τον Ιούλη.

Mε βάση τη συμβιβαστική συμφωνία, τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας όλων των κρατών - μελών αφορούν τον σχεδιασμό της περιόδου 2021-2023, ενώ βέβαια υπάγονται στους ελέγχους των «Ευρωπαϊκών Εξαμήνων», με έμφαση στις ειδικές συστάσεις ανά χώρα που απευθύνει κάθε χρόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να «τρέξουν» γρηγορότερα οι αναδιαρθρώσεις που έχει ανάγκη το κεφάλαιο. Η «αξιολόγησή» τους θα εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με βάση την πρόταση της Κομισιόν, ενώ τα σχέδια θα επανεξεταστούν το 2022.

Οι όροι της συμφωνίας κάνουν κυριολεκτικά κομμάτια την κυβερνητική προπαγάνδα πως τάχα τα χρήματα αυτά επιβεβαιώνουν την ευρωενωσιακή «αλληλεγγύη» και θα δώσουν ανάσες στο λαό.

Αντίθετα, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα θα κληθούν να πληρώσουν «τοις μετρητοίς» με «νέους» φόρους και χαράτσια, αλλά πολύ περισσότερο και στο διηνεκές, με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις τους στόχους του κεφαλαίου, όπως αυτόν για το άνοιγμα νέων πεδίων κερδοφορίας για τα «πράσινα» αρπακτικά, αφού το 30% της χρηματοδότησης θα κατευθύνεται σε επενδύσεις για τα μονοπώλια της «πράσινης» Ενέργειας, ενώ και οι δαπάνες τόσο του «Ταμείου Ανάκαμψης» όσο και του πολυετούς προϋπολογισμού θα διαμορφώνονται με βάση τους στόχους της ΕΕ για «κλιματική ουδετερότητα».

Με βάση αυτά, η συμφωνία ρητά προβλέπει πως «η θετική αξιολόγηση των αιτήσεων πληρωμών θα εξαρτηθεί από την ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών οροσήμων και στόχων» που βάζουν το κεφάλαιο και η ιμπεριαλιστική ένωση και πως «η αξιολόγηση των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας εγκρίνεται από το Συμβούλιο, με ειδική πλειοψηφία βάσει πρότασης της Επιτροπής», η οποία «ζητεί τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής σχετικά με την ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών οροσήμων και στόχων». Με δυο λόγια, «μνημόνια στο τετράγωνο» για το λαό, για να πληρώσει τα σπασμένα και αυτής της καπιταλιστικής κρίσης, αλλά και την ανάκαμψη των κερδών του κεφαλαίου.

Αλλωστε, το σχέδιο σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα διαμορφώνει συνθήκες για τις επόμενες φουρνιές με τις αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις. Σε αυτό το επίπεδο, η αποπληρωμή των κεφαλαίων που θα αντλήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις χρηματαγορές θα καλυφθεί από τους προϋπολογισμούς της, με τη μορφή, μεταξύ άλλων, «νέων ιδίων πόρων», αυξημένων εθνικών συνεισφορών κ.λπ., προαναγγέλλοντας δηλαδή επίθεση διαρκείας στους λαούς, μέχρι... και το έτος 2058!

Σε αυτό το πλέγμα, ξεκινούν τα αντιλαϊκά παζάρια σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, προκειμένου να ολοκληρωθεί το σχετικό νομοθετικό οπλοστάσιο.

Σε αδρές γραμμές το «εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας», που θα υποβάλει η ελληνική κυβέρνηση, περιγράφεται από τη φετινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που εκδόθηκε στο πλαίσιο του «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου» 2020, των «μνημονίων διαρκείας» δηλαδή της ΕΕ.

Εκεί μεταξύ άλλων, σε ό,τι αφορά τους στρατηγικούς στόχους της αστικής τάξης, ως προτεραιότητες δίνονται οι «τομείς με σημαντικές επενδυτικές ανάγκες (όπου) περιλαμβάνονται οι μεταφορές και η εφοδιαστική, (...) αναβάθμιση κόμβων συνδυασμένων μεταφορών, καθώς και η διαχείριση των στερεών αποβλήτων και των αστικών λυμάτων, όπου χρειάζονται περιβαλλοντικά βιώσιμες επενδύσεις», διευρύνοντας τα πεδία κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων.

Παράλληλα, στο επίκεντρο μπαίνουν οι «διασυνοριακές συνδέσεις για την εισαγωγή και την εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ γειτονικών κρατών - μελών (...) καθώς και μέτρα για τη διασφάλιση της δίκαιης μετάβασης των περιοχών που πλήττονται περισσότερο από το φιλόδοξο σχέδιο της Ελλάδας για απομάκρυνση από την ηλεκτροπαραγωγή με βάση τον λιγνίτη».

Τα παραπάνω - που από μόνα τους σηματοδοτούν παραπέρα χτύπημα και υπονόμευση των λαϊκών αναγκών στους τομείς της Ενέργειας, των μεταφορών, της διαχείρισης των σκουπιδιών κ.ο.κ. - συνδυάζονται με την ολόπλευρη κλιμάκωση των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων, που προβλέπονται στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας που εφαρμόζεται στην περίπτωση της ελληνικής οικονομίας.

Επιπλέον, η έκθεση της Κομισιόν με τις ειδικές συστάσεις για την ελληνική οικονομία υπογραμμίζει πως «είναι κρίσιμης σημασίας στην παρούσα κατάσταση να διατηρηθεί η προσήλωση στην αναδιοργάνωση των τραπεζών με σκοπό να διατηρηθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να αποδεσμευτούν πόροι στον τραπεζικό τομέα, ώστε να καταστεί δυνατή η χρηματοδότηση της οικονομικής ανάκαμψης». Στο επίκεντρο βρίσκεται «η προώθηση της συνεχούς λειτουργίας της δευτερογενούς αγοράς για μη εξυπηρετούμενα δάνεια, παράλληλα με νέα δανειοδότηση και βιώσιμες μακροπρόθεσμες αναδιαρθρώσεις δανείων». Οπως χαρακτηριστικά τονίζεται, «βασικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση μπορεί να αποτελέσει η υλοποίηση μεταρρύθμισης του νομοθετικού πλαισίου που θα επιτρέπει την απεριόριστη αναγκαστική εκτέλεση εξασφαλίσεων από υπερήμερους δανειολήπτες», δηλαδή την κλιμάκωση των πλειστηριασμών και στην πρώτη κατοικία της λαϊκής οικογένειας.

Στο «διά ταύτα», η έκθεση με τις ειδικές συστάσεις, που αποτελεί προαπαιτούμενο για την ένταξη των εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων στο «Ταμείο Ανάκαμψης», «συνιστά στην Ελλάδα να μεριμνήσει το 2020 και το 2021, προκειμένου», μεταξύ άλλων:

• «Να λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα, σύμφωνα με τη γενική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας, την ενίσχυση της οικονομίας και τη στήριξη της επακόλουθης ανάκαμψης».

Θυμίζουμε ότι για το 2020 σε επίπεδο ΕΕ εφαρμόζεται η λεγόμενη «ρήτρα γενικής διαφυγής», για την προσωρινή παρέκκλιση από τους δημοσιονομικούς κανόνες, προκειμένου να ενεργοποιούνται τα μέτρα στήριξης του κεφαλαίου, με την προϋπόθεση ότι αυτό «δεν θέτει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική βιωσιμότητα μεσοπρόθεσμα», όπως χαρακτηριστικά τονίζεται στη σχετική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ότι «όταν το επιτρέψουν οι οικονομικές συνθήκες, οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να επιδιώξουν την επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους» και τα επιπλέον σπασμένα στις πλάτες των λαών.

• Να «μετριάσει τις επιπτώσεις της κρίσης στην απασχόληση», όπως βαφτίζεται η συνέχιση της ολομέτωπης επίθεσης στους εργαζόμενους, μεταξύ άλλων με την εφαρμογή μέτρων όπως τα συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας, την παραπέρα γενίκευση δηλαδή της «ευελιξίας».
• Να συνεχίσει και να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τις μεταπρογραμματικές δεσμεύσεις που δόθηκαν στο πλαίσιο του Γιούρογκρουπ (το 2018).

Πρόκειται για τις δεσμεύσεις της «μεταμνημονιακής» συμφωνίας που έφερε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που με τη σειρά τους επίσης συγκαταλέγονται στα προαπαιτούμενα της χρηματοδότησης εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων μέσω του «Ταμείου Ανάκαμψης».

Παράλληλα, το «εθνικό σχέδιο ανάκαμψης» θα ενσωματώνει και τις εφιαλτικές για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα προτάσεις της «Επιτροπής Πισσαρίδη».

Η τελική διαμόρφωση του σχετικού πορίσματος αναμένεται στο προσεχές διάστημα, με άξονα μεταξύ άλλων τους τρόπους χρηματοδότησης των κρατικών παρεμβάσεων για τους ομίλους, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (που θα ενισχυθεί και από τα κεφάλαια του «Ταμείου Ανάκαμψης»), το ΕΣΠΑ, τον αναπτυξιακό νόμο κ.ά.

Μεταξύ άλλων, ο πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος για τους ομίλους μεταφράζεται σε νέα κίνητρα για συγχωνεύσεις και εξαγορές και αντίστοιχα παραπέρα χτύπημα αυτοαπασχολούμενων και επαγγελματιών με στόχο τη «μεγέθυνση» της μέσης ελληνικής επιχείρησης και τη διαμόρφωση «οικονομιών κλίμακας», φορολογικές ελαφρύνσεις και απαλλαγές επιχειρηματικών ομίλων μέσω υπεραποσβέσεων, που για το λαό σηματοδοτούν παραπέρα φοροληστεία μεταξύ άλλων με «διεύρυνση της φορολογικής βάσης», την «τόνωση» των επενδύσεων και των εξαγωγών, κίνητρα για την ανάπτυξη της κεφαλαιαγοράς κ.ά., σχέδια που μεταξύ άλλων στην άλλη τους όψη έχουν και την παραπέρα προώθηση της ιδιωτικοποίησης της ασφάλισης (βλέπε και σχετικό θέμα σελ. 21).