Σάββατο 12 Οχτώβρη 2019 - Κυριακή 13 Οχτώβρη 2019
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 25
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΚΥΠΡΙΑΚΟ
Στη σκιά των ανταγωνισμών για την Ενέργεια ο νέος γύρος διαπραγμάτευσης

Η στάση των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ απέναντι στις προκλήσεις της Τουρκίας είναι «δείκτης» για τις διευθετήσεις που προωθούνται στο παρασκήνιο

Από συνάντηση του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη με την ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ
Από συνάντηση του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη με την ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ
Η αναθέρμανση των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, σε συνδυασμό με τις συνολικότερες εξελίξεις σε Ανατ. Μεσόγειο και Μέση Ανατολή, αυξάνει την κινητικότητα της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει τετελεσμένα που θα τη φέρουν σε πλεονεκτικότερη θέση στα παζάρια για το μελλοντικό καθεστώς στην περιοχή, ανεξάρτητα από το αν σ' αυτή τη φάση θα υπάρξει συμφωνία ή όχι για το Κυπριακό.

Θυμίζουμε ότι μετά τις ξεχωριστές επαφές Γκουτέρες στη Νέα Υόρκη με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Ακιντζί, δρομολογείται η συνάντηση των τριών στα μέσα Νοέμβρη, ενώ ισχυρό είναι το ενδεχόμενο να ακολουθήσει και μια άτυπη πενταμερής, με τη συμμετοχή δηλαδή και των «εγγυητριών δυνάμεων», Ελλάδας - Τουρκίας - Βρετανίας.

Το πλαίσιο μέσα στο οποίο διεξάγεται ήδη ο νέος γύρος των συνομιλιών καθορίζεται από όσα καταλήχτηκαν στην προηγούμενη φάση του στην Ελβετία, από τις παραδοχές περί «δυο συνιστώντων κρατών», αλλά και στο έδαφος που δημιουργεί η στάση ανοχής ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ απέναντι στις τουρκικές αμφισβητήσεις σε βάρος της Κύπρου, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα Ενεργειακά, ως βασικό μοχλό πίεσης στην Κυπριακή Δημοκρατία να επιταχύνει μια συμφωνία όπου βασικό στοιχείο θα είναι η συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, με ή χωρίς επίλυση του Κυπριακού.

Ισες αποστάσεις

Απ' αυτήν την άποψη, δεν προκαλεί εντύπωση η ανακοίνωση που εξέδωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, κατόπιν προσφυγής της Κύπρου για την Αμμόχωστο με αφορμή τα σχέδια ψευδοκράτους - Τουρκίας για την «αξιοποίησή» της, όπου το θύμα, η Κυπριακή Δημοκρατία, εξισώνεται με το θύτη, δηλαδή την τουρκική κατοχική δύναμη. Συγκεκριμένα, η ανακοίνωση καλεί «όλες τις πλευρές και όλους τους εμπλεκόμενους να απέχουν από κάθε ενέργεια και ρητορική που θα μπορούσε να βλάψει τις πιθανότητες επιτυχίας μιας διευθέτησης»!

Χαρακτηριστικές είναι και οι διεργασίες που συνεχίζονται γύρω από το ενδεχόμενο σύναψης απευθείας εμπορικών σχέσεων ΕΕ - ψευδοκράτους, στο όνομα δήθεν της βοήθειας στο «βόρειο τμήμα της Κύπρου», για την ανάπτυξή του και την περαιτέρω σύγκλιση «με το νότιο». Μεσοβδόμαδα είχε προγραμματιστεί σχετική συζήτηση στο Ευρωκοινοβούλιο, όπου Σοσιαλδημοκράτες και GUE είναι οι πιο θερμοί υποστηρικτές της προσεκτικής επανεξέτασης του ζητήματος.

Με αφορμή αυτή τη συζήτηση, έγιναν στις Βρυξέλλες διάφορες εκδηλώσεις και συναντήσεις για το Κυπριακό. Σε αυτές «ζυμώθηκαν» για άλλη μια φορά απόψεις όπως ότι πρέπει η κυπριακή κυβέρνηση να θέσει ακόμα πιο αποφασιστικά στην Τουρκία το ζήτημα της ουσιαστικής βοήθειας για την «επίλυση» του Κυπριακού, που θα άνοιγε το δρόμο για να καταστεί η Αγκυρα μέρος των συζητήσεων για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου.

Σε ...ήρεμα νερά πλέει το «Γιαβούζ»

Ολα αυτά γίνονται την ώρα που η Τουρκία διατηρεί το «Γιαβούζ» μέσα στην κυπριακή ΑΟΖ, εξαγγέλλοντας μάλιστα γεωτρήσεις στο «οικόπεδο» 7, για την αξιοποίηση του οποίου η Κυπριακή Δημοκρατία έχει υπογράψει συμβόλαιο με κοινοπραξία της γαλλικής «Total» και της ιταλικής «Eni».

Οι αντιδράσεις που εκφράστηκαν μέχρι στιγμής από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές σε καμία περίπτωση δεν αποθαρρύνουν τα επιθετικά σχέδια και τις προκλήσεις της Τουρκίας.

Αντίθετα, καταρρίπτουν το μύθο ότι η παράδοση των υδρογονανθράκων σε μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους συνιστά «εγγύηση» για τα κυριαρχικά δικαιώματα μιας χώρας, στην προκειμένη περίπτωση της Κύπρου, που έχει αδειοδοτήσει και παραδώσει προς εκμετάλλευση την ΑΟΖ της σε πετρελαϊκές εταιρείες - μεγαθήρια της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ιταλίας και των ΗΠΑ, προσδοκώντας τη στήριξη των «Δυτικών» συμμάχων της απέναντι στις αμφισβητήσεις της Τουρκίας.

Το ίδιο ισχύει βέβαια και με τις διάφορες πολυμερείς συνεργασίες που στήνονται στην περιοχή με αιχμή τους υδρογονάνθρακες, με την υψηλή εποπτεία των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, ο οποίος ρωτήθηκε στην Αθήνα για τις σχεδιαζόμενες γεωτρήσεις του «Γιαβούζ». Ο Μ. Πομπέο πέταξε την μπάλα στην εξέδρα, λέγοντας ότι «οι επιχειρήσεις σε διεθνή ύδατα καθορίζονται από ένα σύνολο κανόνων» (σε «διεθνή ύδατα», όχι στην κυπριακή ΑΟΖ), ενώ παράλληλα εξέφρασε την άποψη ότι «δεν λειτουργεί προς τη σωστή κατεύθυνση η στρατιωτικοποίηση αυτών των αντιπαραθέσεων» και πρόσθεσε πως «εργαζόμαστε για την αποκλιμάκωση και με στόχο όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές να βρουν ένα σύνολο αποτελεσμάτων αμοιβαία αποδεκτών». Δηλαδή, άλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε.

«Ναι μεν αλλά» από τους Ευρωπαίους

Αλλά και οι Ευρωπαίοι εξέφρασαν μεν επιφυλάξεις για τις κινήσεις της Αγκυρας, κάλεσαν δε την κυβέρνηση Ερντογάν να σταθμίσει καλύτερα τα περιθώρια που έχει για πιθανούς συμβιβασμούς, για «υποχωρήσεις» δηλαδή που θα της προσφέρουν ανταλλάγματα που βρίσκονται πάνω στο τραπέζι για μια σειρά μέτωπα που την αφορούν άμεσα.

Ενδεικτική ήταν η αντίδραση της Κομισιόν. Ναι μεν επανέφερε το ενδεχόμενο «λήψης στοχευμένων μέτρων (σ.σ. κατά της Τουρκίας) υπό το πρίσμα των συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων γεωτρήσεών της» (το θέμα θα συζητηθεί άλλωστε και στη συνεδρίαση των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ στις 14 Οκτώβρη), τόνισε όμως ότι προτεραιότητά της παραμένει να αναβαθμιστεί ο διάλογος με την Τουρκία και «να διασφαλιστεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον» για τις συνομιλίες στο Κυπριακό.

Υπό το ίδιο πρίσμα, μετά από συνομιλία του Κύπριου ΥΠΕΞ Ν. Χριστοδουλίδη με την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φ. Μογκερίνι τονίστηκε ότι «η Τουρκία πρέπει να αποδεχτεί την πρόσκληση της κυβέρνησης της Κύπρου και να εξετάσει το ζήτημα της οριοθέτησης των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών και της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας, μέσω διαλόγου (...) σύμφωνα με την αρχή των σχέσεων καλής γειτονίας». Στο ίδιο πνεύμα ήταν και η δήλωση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, που βρέθηκε την Παρασκευή στην Κύπρο.

Χαμηλοί τόνοι και από την Ιταλία

Από την πλευρά της η Ιταλία, που εμπλέκεται άμεσα μέσω της «Eni» στο «οικόπεδο» 7, εξέφρασε κι αυτή «ανησυχία για τις παράνομες επιχειρήσεις του τουρκικού πλοίου "Γιαβούζ"» αλλά ξεκαθάρισε ότι αυτό που αναζητεί «μαζί με τους εταίρους μας» είναι «μια σθεναρή, αλλά σταδιακή και αναστρέψιμη προσέγγιση για τη διαμόρφωση συνθηκών αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο», εκφράζοντας αμέσως μετά την ελπίδα ότι «η Τουρκία θα στραφεί σε μια πιο εποικοδομητική στάση το συντομότερο δυνατόν».

Να καταγραφεί επίσης ότι την Πέμπτη ο διευθύνων σύμβουλος της «Eni», Κλαούντιο Ντεσκάλτσι, δήλωσε πως δεν ανησυχεί για την εμφάνιση «Γιαβούζ» συνοδεία πολεμικών πλοίων στο «οικόπεδο» 7, προσθέτοντας όμως ότι «αν κάποιος εμφανίζεται με πολεμικά πλοία, δεν κάνω γεωτρήσεις (...) Σίγουρα δεν θέλω να ξεσπάσουν πόλεμοι για να κάνω γεωτρήσεις». Τη σημασία αυτής της δήλωσης για τα τουρκικά συμφέροντα διέκρινε ο «ΥΠΕΞ» του ψευδοκράτους, Κ. Οζερσάι, χαρακτηρίζοντάς την «θετική εξέλιξη».

Ενδιαφέρον είχε, τέλος, και η αντίδραση της Μόσχας. Η ρωσική πρεσβεία στη Λευκωσία προέτρεψε κι αυτή σε «αποφυγή βημάτων που μπορεί να οδηγήσουν στην αποσταθεροποίηση και σε δημιουργία κρίσης στην Ανατολική Μεσόγειο», ταυτόχρονα όμως απηύθυνε νέο κάλεσμα για «κλιμάκωση των προσπαθειών για αναζήτηση συμβιβασμού» και ξεκαθάρισε ότι η Μόσχα είναι πανέτοιμη «να προσφέρουμε κάθε διαθέσιμη βοήθεια προς αυτό».

Το «μήνυμα» της τριμερούς

Σε συνάρτηση με όλα τα παραπάνω, έχει ενδιαφέρον να αναλύσει κανείς το «ισχυρό μήνυμα» που υποτίθεται ότι έστειλε προς την Τουρκία η πρόσφατη (7η στη σειρά) τριμερής Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ στο Κάιρο, με αιχμές τα Ενεργειακά και το Κυπριακό.

Η Κοινή Διακήρυξη που συντάχθηκε από τα τρία κράτη, από τη μία επέκρινε την παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ κι από την άλλη κάλεσε την Τουρκία «να συμβάλει εποικοδομητικά» στη διευθέτηση του Κυπριακού, «κατά τρόπο απτό στην επανέναρξη μιας δομημένης και αποτελεσματικής διαπραγμάτευσης για μια συνολική και διαρκή λύση». Δεν παρέλειψε δε να χαρακτηρίσει το σημερινό «σύστημα εγγυήσεων» «αναχρονιστικό», επαναφέροντας ουσιαστικά την ανάγκη συνολικής επαναδιαπραγμάτευσης του «συστήματος ασφαλείας» στην Κύπρο.

Απαντώντας, η Τουρκία επανέλαβε ότι «θα συνεχίσει να προστατεύει αποφασιστικά τα δικαιώματα τα δικά της και των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο» και ότι «είναι έτοιμη να συζητήσει με όλες τις χώρες στην περιοχή, εκτός από την ελληνοκυπριακή διοίκηση (σ.σ. όπως αποκαλεί την Κυπριακή Δημοκρατία, την οποία δεν αναγνωρίζει ως ανεξάρτητο κράτος), για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, σύμφωνα με την αρχή της ισότητας».

Ο παράγοντας Αίγυπτος

Η αιχμή αυτή αφορά την Αίγυπτο, με την οποία σε προηγούμενη φάση, επί διοίκησης των «Αδελφών Μουσουλμάνων», η Τουρκία είχε ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό ΑΟΖ, παρακάμπτοντας και τότε την Κυπριακή Δημοκρατία.

Το κάνει άλλωστε και πιο συγκεκριμένο η Τουρκία όταν στην ίδια ανακοίνωση καλεί την Αίγυπτο να αναζητήσει «πιο συμφέρουσες συνεργασίες» στην περιοχή, εγκαλώντας «το δίδυμο Ελλήνων - Ελληνοκυπρίων» ότι «ανακατεύουν στα σχέδιά τους χώρες της περιοχής και τις εκμεταλλεύονται για τις δικές τους μαξιμαλιστικές και αδιάλλακτες εθνικές πολιτικές», την ώρα που η ίδια «καταβάλλει κάθε προσπάθεια με στόχο τη διαμόρφωση μιας κατάστασης αμοιβαία αποδεκτής, βιώσιμης και έντιμης, εντός του πλαισίου του Διεθνούς Δικαίου, που υποστηρίζει τα έννομα δικαιώματα και συμφέροντα όλων των πλευρών σε όλες τις θάλασσες, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου»...

Στο διά ταύτα, υπενθυμίζει την πρόταση του ψευδοκράτους για σύσταση κοινής επιτροπής για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων χωρίς απαραίτητα να υπάρξει λύση του Κυπριακού, επιμένοντας ότι αποτελεί «ευκαιρία που θα έπρεπε να αξιοποιηθεί με στόχο τη διευθέτηση της κυπριακής διάστασης του ζητήματος των υδρογονανθράκων».


A. M.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ