Πρέπει ταυτόχρονα να υπάρξει συναγερμός και για τη νέα αντιλαϊκή παρέμβαση της κυβέρνησης στην Κοινωνική Ασφάλιση, που βήμα βήμα οδεύει προς την πλήρη ιδιωτικοποίησή της, αξιοποιώντας τους αντιασφαλιστικούς νόμους και τις δικαστικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Το αστικό κράτος εχθρεύεται ανοιχτά τις δίκαιες διεκδικήσεις του εργατικού - λαϊκού κινήματος, εντάσσει στο μηχανισμό του το σύνολο των «βέλτιστων πρακτικών» της ΕΕ.

Οι δύο πρόσφατες πανελλαδικές απεργίες, οι κινητοποιήσεις απέναντι στους πλειστηριασμούς, τα αντιπολεμικά - αντιιμπεριαλιστικά συλλαλητήρια βρήκαν απέναντι όχι μόνο τον ταξικό αντίπαλο, την κυβέρνηση με τα φίλια μέσα τους, αλλά και τους ανθρώπους τους μέσα στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα.

Η Ιστορία μπορεί να μην επαναλαμβάνεται σαν φάρσα, αλλά προσφέρει πολύτιμα διδάγματα και πείρα.

Στα πρώτα χρόνια της βιομηχανικής ανάπτυξης, η αστική τάξη, προσπαθώντας να ενσωματώσει τη νεαρή εργατική τάξη, έπαιρνε τα μέτρα της. Με μπροσούρες και φυλλάδια καλούσε τους εργάτες να μην αρχίσουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους, να είναι πειθαρχημένοι, φρόνιμοι και υπάκουοι στα αφεντικά τους. Μέσα στην μπροσούρα με τίτλο «Συμβουλαί εις τους χειρώνακτας» από την «Εταιρεία των φίλων του Λαού» διαβάζουμε πως ο καλός εργάτης δεν πρέπει να γίνεται «όργανον φαντασιοκόπων, ραδιούργων και ταραχοποιών».

Εκατόν πενήντα χρόνια μετά, οι σημερινοί «φίλοι του λαού», η ηγετική ομάδα της ΓΣΕΕ, βαδίζουν με αναβαθμισμένο ρόλο πάνω στην ίδια ρότα. Στα 10 χρόνια της κρίσης, η συμβολή της ήταν καθοριστική στην ενιαία προσπάθεια όλων των κυβερνήσεων να προχωρήσουν σε χτύπημα των δικαιωμάτων. Σταθεροί οπαδοί της ανταγωνιστικότητας, συνυπέγραψαν τα πάντα σε λευκό χαρτί. Με τη συμμετοχή τους στους «κοινωνικούς διαλόγους» την περίοδο της κρίσης, έως την ανοιχτή στήριξη στις θολές κινητοποιήσεις της «πλατείας», στις οποίες μάλιστα συμμετείχαν «πετώντας» κομματικές και συνδικαλιστικές ταυτότητες, έφτασαν να προβάλλουν το σύνθημα «έξω τα συνδικάτα». Εκαναν τα αδύνατα δυνατά για να υπονομεύσουν κάθε εργατική διεκδίκηση. Αλειψαν βούτυρο στο ψωμί των βιομηχάνων και των εφοπλιστών, αναφέροντας πως «η απεργία έχει φάει τα ψωμιά της», ζήτησαν οι ίδιοι το ηλεκτρονικό φακέλωμα, δηλαδή την ανοιχτή χειραγώγηση των συνδικάτων από το κράτος και την εργοδοσία.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες επιχείρησαν να βάλουν μέσα στα συνδικάτα τους εργοδότες, να τους επιβάλουν με μπράβους και ποινικούς, διαλύοντας κάθε καταστατική διαδικασία στα συνέδρια των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Αν θεωρούν πως το πέρασμα των μηνών οδηγεί στη λήθη ή αν νομίζουν ότι θα παρατήσουμε στη μέση αυτήν τη μάχη, ποντάρουν λάθος.

Η απέχθεια και η αλλεργία που επιδεικνύουν στους διεκδικητικούς αγώνες βάζουν στο στόχαστρο πέρα από τη συντριπτική πλειοψηφία του εργαζόμενου λαού που υποφέρει, τους χιλιάδες εργάτες που συμμετέχουν στις εργατικές κινητοποιήσεις, στις ζωντανές συλλογικές διαδικασίες των συνδικάτων.

Τα αισθήματα των εργαζομένων γι' αυτούς είναι αμοιβαία! Η απομόνωσή τους, η δυσκολία να βρουν εργαζόμενους και συνδικαλιστές που να στηρίζουν τις βρωμιές τους αποτελούν εμφανή δείγματα της νοσηρής κατάστασής τους, της βαθιάς απαξίωσής τους, στην οποία επιδιώκουν να τραβήξουν το σύνολο του συνδικαλιστικού κινήματος, διώχνοντας τους νέους εργαζόμενους που δουλεύουν με τους χειρότερους όρους.

Τις τελευταίες μέρες πέταξαν το τελευταίο φύλλο συκής. Αφού προσπάθησαν να σβήσουν και να υπονομεύσουν κάθε αγωνιστικό σκίρτημα, έφτασαν σε κυνηγητό απεργών, να επιβραβεύουν την καταστολή και το ρουφιανιλίκι, να ειρωνεύονται εργατικά - λαϊκά συνθήματα.

Δεν ήθελαν αγωνιστική απάντηση, δεν ήθελαν απεργία, δεν ήθελαν εργατικές κινητοποιήσεις με περιεχόμενο κόντρα στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης.

Μία ηγετική ομάδα - φάντασμα από τους εργασιακούς χώρους, κλεισμένη στα σαλόνια της, μία χούφτα γραφειοκράτες που προσπαθούν να κρατήσουν από το λαιμό τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Εκαναν βρώμικο παιχνίδι με συνεχείς αλλαγές στις ημερομηνίες της απεργίας, επιχειρώντας να προκαλέσουν συγχύσεις και να διασπάσουν το απεργιακό μέτωπο. Σε Διοικητικά Συμβούλια συνδικαλιστικών οργανώσεων ψήφιζαν άλλα τη μια μέρα και διαφορετικά την άλλη. Με ανακοινώσεις τους τις μονές μέρες έβλεπαν τις «θετικές πλευρές» του νομοσχεδίου και τις ζυγές προσπαθούσαν να εμφανίσουν αγωνιστικό προφίλ. Εβαλαν στο τραπέζι ψέματα προκειμένου να συσπειρώσουν τα στελέχη τους και να μπερδέψουν τους εργαζόμενους, λέγοντας πως η απεργία γίνεται «για τη Σοβιετία» ή για την έξοδο της χώρας από το ΝΑΤΟ, προσπαθώντας να μην ανοίξει συζήτηση για τα μέτρα της κυβέρνησης, για το πολυνομοσχέδιο. Ελεγαν ότι σε αυτό δεν υπάρχει κάτι που να δικαιολογεί απεργία!

Εφτασαν στο σημείο να απειλούν συνδικαλιστικά στελέχη των παρατάξεών τους και μέλη των ΔΣ από πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις, από τις οποίες εκλέγονται και οι ίδιοι, να ζητούν την ανάκληση των απεργιακών αποφάσεων που είχαν παρθεί ομόφωνα, να ζητούν στην ουσία δηλώσεις μετανοίας, γεγονός που μας γυρνά δεκαετίες πίσω και στις πιο σκοτεινές εποχές...

Οι απεργιακές συγκεντρώσεις και οι φωτογραφίες που είδαμε όλοι από την τελευταία απεργία αποδεικνύουν για μια ακόμα φορά ότι οι εργαζόμενοι που συμμετέχουν ενεργά, από καιρό τούς έχουν γυρίσει την πλάτη. Η κωμική εικόνα με 15 εργατοπατέρες να κουβαλούν σαν... «Μεγάλη Παρασκευή» το πανό της ΓΣΕΕ στην Αθήνα, είναι το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα της απαξίωσης, της απομόνωσής τους. Την ίδια στιγμή, σε όλη τη χώρα, Εργατικά Κέντρα - σφραγίδες που είχαν στοιχηθεί πίσω από την υπονομευτική γραμμή της ηγεσίας της ΓΣΕΕ, αποδείχτηκαν «άδειος τενεκές». Στις περισσότερες πόλεις δεν πραγματοποίησαν ούτε καν απεργιακές συγκεντρώσεις. Διατηρούνται όμως μέσα από τους μηχανισμούς που στήνουν, από το ξεκοκάλισμα προγραμμάτων κατάρτισης και άλλων κονδυλίων. Αυτοί είναι οι πραγματικοί επαγγελματίες συνδικαλιστές, τους οποίους τάχα ψάχνει ο Κυρ. Μητσοτάκης. Είναι οι ομοτράπεζοί τους, τα δικά τους παιδιά.

Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, ο οποίος παρουσιάζεται αποκλειστικά και μόνο μέσω παρεμβάσεων στις τηλεοράσεις και στις εφημερίδες, που έβρισκε χρόνο να συνομιλεί σε ντελικάτα σαλόνια με την Λαγκάρντ, την Βελκουλέσκου και τον Γιούνκερ, αλλά την ίδια στιγμή δεν έχει ούτε για το θεαθήναι μια φωτογραφία έξω από ένα εργοστάσιο, από έναν χώρο δουλειάς, από τους χιλιάδες που χτυπήθηκαν από την κρίση, άγγιξε τον πιο χυδαίο αντικομμουνισμό.

Μέσα από δηλώσεις τους έφτασαν να υιοθετήσουν τη βασική υπερασπιστική γραμμή της Χρυσής Αυγής στη δίκη της, να αναπαραγάγουν την ανιστόρητη θεωρία των «δύο άκρων». Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ έφτασε να αναφέρεται στο ΠΑΜΕ ως «επιχειρησιακό βραχίονα του ΚΚΕ», μιλώντας για εγκληματική οργάνωση, ταυτίζοντας τη δράση των ταξικών δυνάμεων με τους εγκληματίες - ναζιστές της ΧΑ που δολοφονούσε μετανάστες, κατατρεγμένους, αγωνιστές.

Ο άκρατος και συνάμα πρωτόγονος και εμφυλιοπολεμικός αντικομμουνισμός, στην ουσία αποδεικνύει το αδιέξοδό τους.

Κανένας νόμος δεν θα τους δώσει το φιλί της ζωής, δεν θα μπορέσει να αποτρέψει το τέλος τους, την απαξίωσή τους από την πλειοψηφία των εργαζομένων. Απόδειξη για όλα αυτά είναι οι δύο απεργίες που πραγματοποιήθηκαν κόντρα στη λυσσασμένη προσπάθεια για σιγή νεκροταφείου που επιδίωξαν να κυριαρχήσει.

Ο ξεπεσμός τους δεν πρέπει να σημαίνει υποτίμηση των μηχανισμών του κράτους, ούτε βέβαια τελειώνουμε οριστικά με τον εργοδοτικό και κυβερνητικό συνδικαλισμό. Η αστική τάξη δεν θα παραιτηθεί, οι δυνάμεις της εργοδοσίας και των αστικών κομμάτων στις γραμμές του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος γεννιούνται και αναπαράγονται από το ίδιο σύστημα, θα επιβιώνουν ως μηχανισμοί όσο λειτουργούν τα γρανάζια της ταξικής εκμετάλλευσης.

Γι' αυτό και η κυβέρνηση παίρνει μέτρα για να φρεσκάρει και να μακιγιάρει το θεσμό της ΓΣΕΕ ως οργάνου «κοινωνικού εταιρισμού». Θέλουν να έχουν έναν «εταίρο» που να ενσωματώνει εργαζόμενους, να είναι χειροκροτητής του εκμεταλλευτικού συστήματος, να συμβάλλει στην προώθηση της αντεργατικής επίθεσης, όπως είδαμε ολοζώντανα τα τελευταία χρόνια μέσα στην κρίση.

Οι ανακατατάξεις στο πολιτικό επίπεδο θα φέρουν εξελίξεις και στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Δεν μας αφορούν οι εσωτερικές μετακινήσεις, οι αλλαγές στον καταμερισμό, ποια παράταξη θα ηγεμονεύσει στον σοσιαλδημοκρατικό χώρο. Το ταξικό κίνημα έχει χαράξει πορεία, έχει στόχους που δεν στέκονται στα κουκιά και στις καρέκλες.

Μπροστά στη νέα επίθεση χρειάζεται ολόπλευρη προσφορά για άνοδο των αγώνων και κυρίως του προσανατολισμού τους.

Η κλιμάκωση ενός αγώνα δεν ταυτίζεται μόνο με τον αριθμό των απεργιών ή τη διάρκεια μιας απεργίας. Κλιμάκωση σημαίνει άνοδος της συμμετοχής, σταθερό ανέβασμα της οργανωμένης πάλης, του συντονισμού σε επίπεδο κλάδου, πόλης, πανελλαδικά. Σημαίνει άνοδος των μαζικών συλλογικών διαδικασιών για να φτάσει παντού η ενημέρωση για το περιεχόμενο των μέτρων. Η κλιμάκωση μιας μάχης σημαίνει διαρκή προσπάθεια για αύξηση της συμμετοχής σε συλλογικές διαδικασίες, στο αγκάλιασμα περισσότερων χώρων δουλειάς.

Ανοίγουμε πλατιά συζήτηση με το ανοιχτό κάλεσμα προς τα σωματεία, συνδικαλιστές και εργαζόμενους για να απαντήσουμε στο βασικό ερώτημα: «Τι κίνημα χρειάζεται σήμερα;». Βοηθάμε στη διάνοιξη νέων δρόμων στη συσπείρωση δυνάμεων.

Θα πρέπει να οπλιστούμε με υπομονή, ψυχραιμία, να υπάρχουν γερό τιμόνι και καθαρό μυαλό, ώστε μαζί με την ταξική αδιαλλαξία να ανοίγουμε θαρρετά το δρόμο για την προοπτική. Σήμερα επείγει η ανασύνταξη του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, η οργάνωση εργαζομένων σε χώρους που ακμάζει η εκμετάλλευση, ο προσανατολισμός στην εργατική νεολαία, στις γυναίκες. Ολα τα παραπάνω αποτελούν πλευρές που πρέπει όχι απλά να καταγράφονται διαχρονικά ως στόχοι, αλλά να υλοποιούνται.

Η απόσπαση δυνάμεων, ο απεγκλωβισμός εργαζομένων και έντιμων συνδικαλιστών από άλλες δυνάμεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με θάρρος. Η αποκάλυψη της δυσοσμίας και της σήψης δεν αφορά εξωτερικά χαρακτηριστικά, αυτά πηγάζουν από τη γραμμή και το ρόλο που έχουν οι δυνάμεις του εταιρισμού στο συνδικαλιστικό κίνημα. Η ταξική ειρήνη με τα αφεντικά, η συναλλαγή, η πρόσδεση στις εναλλαγές αστικών κυβερνήσεων είναι βασικά χαρακτηριστικά της σοσιαλδημοκρατίας και της παρέμβασης στο εργατικό κίνημα όποια μορφή κι αν παίρνει. Η απόσπαση δυνάμεων σε αυτές τις συνθήκες δεν είναι εύκολη υπόθεση, όμως υπάρχουν δυνατότητες, δυναμώνοντας παράλληλα το μέτωπο απέναντι στη γραμμή ενσωμάτωσης.

Να είμαστε τολμηροί, με σχεδιασμένες πρωτοβουλίες που θα βοηθούν στην ενότητα της τάξης μας, στο δυνάμωμα της κοινωνικής συμμαχίας, γνωρίζοντας πως ο συσχετισμός δεν είναι στατικός και αναλλοίωτος. Μέσα στο κίνημα υπάρχουν και παρεμβαίνουν δυνάμεις που έχουν συγχύσεις, ανυπομονησία ή μικροαστική ταλάντευση, δυνάμεις που παραμένουν εγκλωβισμένες στο πολυπλόκαμο δίχτυ του κυβερνητικού και εργοδοτικού συνδικαλισμού και των παρατάξεων των αστικών κομμάτων. Ομως, παράλληλα είναι κάμποσοι αυτοί που σήμερα βλέπουν το ρόλο τους, εκτιμούν τις ταξικές δυνάμεις, αναγνωρίζουν τη σταθερότητα των θέσεων, την αγωνιστικότητα, την ανιδιοτέλεια, την τιμιότητα. Ανοιχτά εναντιώθηκαν στον αντικομμουνισμό της ηγεσίας της ΓΣΕΕ.

Αποτελεί καθήκον, πέρα από την αυξημένη επαγρύπνηση, πέρα από την επίμονη και συστηματική διαφώτιση στους εργαζόμενους, να υπάρχει παράλληλα κοπιαστική οργανωτική δουλειά μέσα στις γραμμές της εργατικής τάξης. Δεν επιτρέπεται, εφόσον μιλάμε για ανασύνταξη, ένα κίνημα που αμφισβητεί και συγκρούεται σε όλα τα επίπεδα με την εξουσία των μονοπωλίων, να έχει οργανωτική πλαδαρότητα, να υπάρχει σε πλευρές της δράσης του προχειρότητα. Με εμπιστοσύνη στη δράση και τις θέσεις μας, να κατοχυρώνουμε κάθε φορά το ένα βήμα προχωρώντας στο επόμενο.

Για την κατανόηση της κατάστασης που επικρατούσε την περίοδο της απελευθέρωσης παραθέτουμε σχετικά αποσπάσματα από το κεφάλαιο «Η απελευθέρωση της Ελλάδας. Η διαμόρφωση συνθηκών επαναστατικής κατάστασης» από το Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ τ. Β2.

«Στην Ελλάδα - όπως και σε άλλα κράτη - είχε διαμορφωθεί επαναστατική κατάσταση, που η κορύφωσή της συντελέστηκε τις μέρες της Απελευθέρωσης.

Βασικά χαρακτηριστικά της πολιτικής κατάστασης εκείνη την περίοδο ήταν η αποδιάρθρωση των πιο σημαντικών λειτουργιών του αστικού κράτους, ενώ ο κατ' εξοχήν παράγοντας που προσέδιδε στο ελληνικό αστικό κράτος ισχύ, ο γερμανικός στρατός, είχε φύγει ή βρισκόταν σε διαδικασία αποχώρησης. Ταυτόχρονα, ήταν ελάχιστες οι βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις που βρίσκονταν τότε στην Ελλάδα, επομένως υπήρχε αδυναμία να προσδώσουν ισχύ στην αποδυναμωμένη αστική εξουσία. Επιπλέον, σημαντικό στοιχείο της κρίσης του αστικού κράτους ήταν το πέρασμα με το μέρος του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ χιλιάδων στρατιωτικών στη Μ. Ανατολή, χαρακτηριστικό και αυτό των στοιχείων που συνθέτουν την ύπαρξη επαναστατικής κατάστασης. Από την άλλη, δεν υπήρχε ουσιαστικά στον ελλαδικό χώρο κυβέρνηση, ενώ η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου βρισκόταν στο Κάιρο και δεν μπορούσε να αποβιβαστεί στον Πειραιά, δίχως την έγκριση του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Το ίδιο και οι στρατιωτικές δυνάμεις του αστικού στρατού (Ορεινή Ταξιαρχία κ.λπ.) που είχαν απομείνει στη Μέση Ανατολή, ενώ ο ΕΔΕΣ βρισκόταν στην Ηπειρο, εγκλωβισμένος από τον ΕΛΑΣ.

Από την άλλη επίσης, το κύρος των αστικών πολιτικών δυνάμεων στο λαό βρισκόταν στο κατώτερο σημείο, παράλληλα με την οργανωτική τους υπόσταση, που περιγράφεται μόνο με τη λέξη διάλυση. Επιπλέον, συνυπήρχαν οι οξύτατες αντιθέσεις ανάμεσα στα αστικά τμήματα των αντιβασιλικών και των βασιλοφρόνων, καθώς και των συνεργαζόμενων με τα στρατεύματα κατοχής και των άλλων της φιλοβρετανικής γραμμής.

Οσον αφορά την κατάσταση του υποκειμενικού παράγοντα, τις διαθέσεις της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων: Κυρίως υπήρχε το ΚΚΕ, που η οργανωμένη του δύναμη ξεπερνούσε τα 400.000 μέλη και το ΕΑΜ με 1.500.000 μέλη. Βέβαια, είναι αναμφισβήτητο ότι αυτή η γιγάντια πολιτική οντότητα περιέκλειε πολλές αδυναμίες, παρά το γεγονός ότι χιλιάδες ήταν διατεθειμένοι να δώσουν και τη ζωή τους. Ομως η προσχώρηση στο ΚΚΕ μέσα στην Κατοχή αντανακλούσε ανεβασμένες εργατικές και λαϊκές διαθέσεις και τη δυνατότητα να περάσουν στη λαϊκή πλειοψηφία συνθήματα επαναστατικής ανατροπής.

Η πλειοψηφία της εργατικής τάξης είχε ταχτεί με το ΚΚΕ. Ακόμα, κατά πολύ ευρύτερες λαϊκές μάζες αναγνώριζαν τον καθοδηγητικό ρόλο του στον αγώνα απελευθέρωσης της Ελλάδας, καθώς και τον καθοριστικό ρόλο της Σοβιετικής Ενωσης στην ήττα του φασιστικού άξονα. Πολύ σημαντικό επίσης ήταν ότι αυτές οι λαϊκές δυνάμεις βρίσκονταν σε οργάνωση μάχης, έχοντας στην εμπροσθοφυλακή δικό τους στρατό χιλιάδων, υπό τη διοίκηση στρατιωτικά ειδικευμένων ανθρώπων. Αναμφισβήτητο είναι επίσης ότι αυτή η πελώρια λαϊκή δύναμη, ανεξάρτητα από τα προβλήματα στη στρατηγική, αγωνιζόταν για καλύτερες μέρες, έστω κι αν αυτό γινόταν δίχως να συνειδητοποιείται ότι αυτές οι μέρες δεν περικλείονταν στο θολό όραμα της "λαοκρατίας".

Ωστόσο, η τέτοια τάση με τις όποιες αυταπάτες της ερχόταν σε σύγκρουση με τα αστικά κόμματα, με το αστικό πολιτικό σύστημα. Εξάλλου, σε καμία επανάσταση, ούτε προλεταριακή αλλά ούτε και αστική (στο παρελθόν), οι πολύ πιο πλατιές εξεγερμένες λαϊκές δυνάμεις είχαν πλήρως ώριμη πολιτική συνείδηση, τουλάχιστον από την αρχή. Τις αγωνιστικές διαθέσεις των εργατικών - λαϊκών μαζών υποβοηθούσαν οι εξελίξεις στις γειτονικές χώρες, συγκεκριμένα στη Βουλγαρία, στη Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία, το κύρος της ΕΣΣΔ, καθώς και η προέλαση του Κόκκινου Στρατού προς την καρδιά της Ευρώπης, διαμορφώνοντας έναν ευνοϊκό και προτρεπτικό περίγυρο. Σε τέτοιες συνθήκες επιταχύνεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς η επαναστατικοποίηση των εργατικών μαζών και άλλων συμμαχικών λαϊκών στρωμάτων, ουδετεροποιούνται ταλαντευόμενα μικροαστικά στοιχεία, οξύνονται παραπέρα οι ενδοαστικές αντιθέσεις. Ολα αυτά, με την προϋπόθεση ότι το ΚΚ θέτει στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα της επίλυσης της αντίθεσης "ποιος - ποιον", παίρνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα με βάση σχέδιο και καταλαμβάνοντας τα κέντρα του κράτους: Πρωταρχικά, Αθήνα - Πειραιά - Θεσσαλονίκη, καθώς και άλλους σημαντικούς χώρους.

Ηταν δυνατή η είσοδος μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων στην Αθήνα, η κατάληψη των εργοστασίων και η δημιουργία εργατικών συμβουλίων, η συγκρότηση εργατικής κυβέρνησης, η γενική επιστράτευση ολόκληρου του πληθυσμού 18-45 χρόνων».

«Την ημέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας το τεράστιο κύρος του ΚΚΕ αντηχούσε στα συνθήματα του λαού που πανηγύριζε, στα πανό και στις κόκκινες σημαίες που κυμάτιζαν σε όλες τις εργατογειτονιές. Ο Ριζοσπάστης κυκλοφόρησε νόμιμα για πρώτη φορά μετά από 8 χρόνια και 2 μήνες παρανομίας. Η έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ και της ΚΟΑ εγκαταστάθηκε προσωρινά στην οδό Οθωνος, ενώ της ΚΕ του ΕΑΜ στην οδό Κοραή.

Σε γενικές γραμμές, στις απελευθερωμένες περιοχές οι δυνάμεις του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ καταπιάνονταν σχεδόν αμέσως με τα οξυμένα προβλήματα της σίτισης, της στέγασης, της περίθαλψης, της αποκατάστασης των κατεστραμμένων υποδομών (κτιρίων, δρόμων, σιδηροδρόμων, κ.λπ.). Διοικητικά, οι δυνάμεις του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και οι διάφορες οργανώσεις του (λαϊκές επιτροπές, λαϊκή πολιτοφυλακή, κ.ο.κ.) συνυπήρχαν με τις νεοαφιχθείσες αρχές - αντιπροσώπους της κυβέρνησης "Εθνικής Ενότητας" και των βρετανικών στρατιωτικών δυνάμεων (όπου αυτές υπήρχαν). Η συνύπαρξη αυτή δεν ήταν αρμονική. Ωστόσο, η παρουσία του ένοπλου λαού (του ΕΛΑΣ) και η συντριπτική ΕΑΜική υποστήριξη στις περισσότερες περιοχές, βάραιναν καταλυτικά. Το εύρος των αρμοδιοτήτων των κατά τόπους εκπροσώπων της κυβέρνησης εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από την αποδοχή ή ανοχή τους από τις αντίστοιχες Οργανώσεις του ΚΚΕ και του ΕΑΜ.

Στις 16 Οκτώβρη έφτασε στην Αθήνα ο Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ Γ. Σιάντος, με μια σειρά μέλη της ΚΕ του Κόμματος, του ΕΑΜ και της ΠΕΕΑ. Την επόμενη μέρα συνήλθε το ΠΓ της ΚΕ, το οποίο εξέδωσε Απόφαση "πάνω στην απελευθέρωση της Αθήνας". Η Απόφαση εκτιμούσε ότι με την απελευθέρωση της πρωτεύουσας και της υπόλοιπης Ελλάδας "ανοίγει νέο στάδιο αγώνων για την κατοχύρωση της λαϊκής κυριαρχίας και για την αναγέννηση της νέας δημοκρατικής Ελλάδας". Τονιζόταν επίσης η σημασία της "περιφρούρησης της τάξης και της ασφάλειας κατά την ώρα της απελευθέρωσης" που "ανέτρεψαν τις προσπάθειες των εχθρών της εθνικής ενότητας να συκοφαντήσουν το Κόμμα και το ΕΑΜ στα μάτια των συμμάχων μας".

Ανέφερε:

"Ο λαός μας, κάτω από τις σημαίες του ΕΑΜ και του ΚΚΕ μ' ενθουσιασμό χαιρέτησε και φιλοξενεί τμήματα ενόπλων δυνάμεων των συμμάχων, που ήρθαν εδώ για να συνεχίσουν τον αγώνα εναντίον του εχθρού που υποχωρεί. Τα γενναία τέκνα της φιλελεύθερης και συμμάχου Μεγάλης Βρετανίας θα βρουν την πιο θερμή υποδοχή και υποστήριξη από το σύμμαχο, φιλελεύθερο και φιλοπρόοδο ελληνικό λαό".

Αναφορικά με την κυβέρνηση "Εθνικής Ενότητας":

"Υποστηρίζουμε την κυβέρνηση εθνικής ενότητας γιατί οι προγραμματικοί της σκοποί συμπίπτουν με τους άμεσους σκοπούς του αγώνα μας. Την υποστηρίζουμε υπό την προϋπόθεση ότι θα πάρει όλα τα μέτρα πραχτικής εφαρμογής των προγραμματικών διακηρύξεών της".

Οι στόχοι πάλης που πρότασσε το ΚΚΕ ήταν: Πλήρης αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Κατοχύρωση της ανεξαρτησίας και ακεραιότητας της Ελλάδας, της λαϊκής κυριαρχίας και των λαϊκών κατακτήσεων. Ανακούφιση του λαού από τα δεινά της Κατοχής και άμεση εκκαθάριση και τιμωρία των δοσιλόγων. Αμεση διενέργεια δημοψηφίσματος για το πολιτειακό και εκλογών για συντακτική εθνοσυνέλευση και την τοπική αυτοδιοίκηση. Αμνηστία των καταδικασθέντων για το κίνημα της Μέσης Ανατολής. Λαοκρατία και ομαλή δημοκρατική εξέλιξη της χώρας, εναντίον κάθε μορφής δικτατορίας, εννοώντας κάθε μορφή ανοιχτής αστικής καταστολής.

Τέλος, το ΠΓ καλούσε "ολόκληρο το Κόμμα και τον ελληνικό λαό να περιφρουρήσουν την εθνική ενότητα, να κατοχυρώσουν τη λαϊκή κυριαρχία και ν' αγωνιστούν θαρρετά για μιαν Ελλάδα καθαρισμένη από το φασισμό, αναγεννημένη, λαοκρατούμενη, ευτυχισμένη".

Στην παραπάνω θέση αποτυπώνεται, με το χαρακτηρισμό "λαοκρατούμενη" Ελλάδα, η μεταρρυθμιστική, κοινοβουλευτική αντίληψη για το πέρασμα από την καπιταλιστική στη σοσιαλιστική εξουσία, η οποία δεν κατονομάζεται, αλλά υπονοείται. Η οπορτουνιστική γραμμή της "ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης" αναλύθηκε από τον Γ. Σιάντο στην ομιλία του στη μεγαλειώδη συγκέντρωση του Κόμματος για τα 26χρονά του στην πλατεία Συντάγματος (19 Νοέμβρη 1944).

"Είμαστε υπερασπιστές της ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης της πολιτικής ζωής του τόπου. Καταπολεμούμε τις δυναμικές - διχτατορικές λύσεις. (...) Μετέχουμε και υποστηρίζουμε την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας γιατί βασικά συμφωνούμε με τους προγραμματικούς της σκοπούς. (...) Αγωνιζόμαστε για να γίνει γρήγορα ελεύθερο δημοψήφισμα για το πολιτειακό. (...) Μόνο έτσι θα μπούμε πραγματικά στο δρόμο της ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης. (...) Αγωνιζόμαστε για την άμεση προετοιμασία εκλογών Συνταχτικής Εθνοσυνέλευσης, γιατί μόνο έτσι, μπαίνουμε πραγματικά στον ομαλό πολιτικό βίο και την πραγματική ανοικοδόμηση της Ελλάδας".

Λίγες μέρες νωρίτερα, ο Σιάντος δήλωσε ότι στις εκλογές αυτές, το ΚΚΕ "όχι μόνο θα κατέβει σε ενιαίο συνασπισμό με όλα τα Κόμματα του ΕΑΜ, αλλά και επιδιώκει να συμπράξει σε έναν ευρύτατο συνασπισμό όλων των δημοκρατικών δυνάμεων της Χώρας. Το ΚΚΕ θεωρεί ότι προς το συμφέρον του Ελληνικού Λαού επιβάλλεται η συσπείρωση όλων των προοδευτικών δυνάμεων - και αυτών που βρίσκονται έξω από το ΕΑΜ - σε ένα πανδημοκρατικό Μέτωπο".

Μέσα από αυτή τη στρατηγική αντίληψη το Κόμμα έβλεπε ως αντίπαλο μόνο το τμήμα της αστικής τάξης που είχε ανοιχτά συνεργαστεί με τις δυνάμεις κατοχής, τους βασιλόφρονες, τους μεταξικούς, κ.ο.κ. Μάλιστα έκανε λόγο για "κάμποσες αναλογίες" με την περίοδο πριν την επιβολή της Μεταξικής δικτατορίας, αιτιολογώντας έτσι την ανάγκη του "πανδημοκρατικού μετώπου", η μη συγκρότηση του οποίου, είχε δήθεν οδηγήσει, το 1936, στη δικτατορία Μεταξά.

Τα προβλήματα στην πολιτική του Κόμματος εκφράζονται και στο κεντρικό ζήτημα της ταξικής πάλης αμέσως μετά την απελευθέρωση, το ζήτημα της αποστράτευσης των ένοπλων λαϊκών σωμάτων (ΕΛΑΣ - Εθνική Πολιτοφυλακή) και της συγκρότησης "εθνικού στρατού". Η θέση του ΚΚΕ σε αυτό ήταν ότι διάλυση του ΕΛΑΣ και της Εθνικής Πολιτοφυλακής θα μπορούσε να γίνει μόνο με την προϋπόθεση της εκκαθάρισης του κρατικού μηχανισμού από δοσιλογικά και τεταρτοαυγουστιανά στοιχεία, καθώς επίσης και της ταυτόχρονης διάλυσης των Χιτών, της χωροφυλακής, του Ιερού Λόχου και της Ορεινής Ταξιαρχίας. "Διάλυση των ανταρτών χωρίς τις προϋποθέσεις αυτές", τόνιζε ο Ριζοσπάστης στις 8 Νοέμβρη 1944, "και μάλιστα με εντατικό εξοπλισμό των δυνάμεων που έσφαζαν το λαό μαζί με τους Γερμανούς, σημαίνει παράδοση του έθνους στη διάθεση της μανίας του πεμπτοφαλαγγιτισμού, σημαίνει κατ' ευθείαν εμφύλιο πόλεμο. Αυτό είναι απαράδεκτο όχι μόνο από μας, μα από ολόκληρο τον ελληνικό λαό. Πρέπει να είναι απαράδεκτο και απ' αυτή την εθνική κυβέρνηση γιατί είναι αντίθετο με το ίδιο το πρόγραμμά της".

Κεντρικό αίτημα των ΚΚΕ και ΕΑΜ υπήρξε επίσης η σύλληψη, δίκη και τιμωρία όλων όσοι συνεργάστηκαν με τις δυνάμεις Κατοχής εγκληματώντας κατά του λαού. Οι εκκλήσεις και τα διαβήματα, τόσο στην κυβέρνηση και στις αρμόδιες υπηρεσίες, όσο και στις βρετανικές στρατιωτικές αρχές, υπήρξαν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Στις 3 Νοέμβρη 1944, ψηφίστηκε από το υπουργικό συμβούλιο ο νόμος για τις κυρώσεις κατά εκείνων που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή και τον τρόπο συγκρότησης των σχετικών δικαστηρίων.

Στις 25 Νοέμβρη το πρωτοσέλιδο του Ριζοσπάστη εκτιμούσε:

"Σαραντατρείς μέρες έκλεισαν από την απελευθέρωση... Και η πέμπτη φάλαγγα κρατάει όλες τις θέσεις της... Να ξεριζωθεί αποφασιστικά κάθε κίνδυνος για αντιλαϊκή τυραννία. Και να ξέρουν, μια και καλή, όλοι οι ανοιχτοί ή κρυφοί εραστές της διχτατορίας ότι ισχύει στις μέρες μας πιο πολύ από κάθε άλλη φορά ο μεγάλος λόγος που μας κληροδότησε η Γαλλική Επανάσταση: ΟΤΑΝ Ο ΛΑΟΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΜΠΡΟΣ ΣΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΤΗΣ ΤΥΡΑΝΝΙΑΣ ΔΕΝ ΤΟΥ ΜΕΝΕΙ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΕΙ ΠΑΡΑ `Η ΤΙΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ `Η ΤΑ ΟΠΛΑ!".

Βεβαίως, στο τι έπρεπε να "ξεριζωθεί", το Κόμμα υποτιμούσε το γεγονός ότι η κρατική ανασυγκρότηση δημιουργούσε, έτσι κι αλλιώς, νέους αστικούς θεσμούς, που από τη φύση τους είναι θεσμοί καταστολής.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από τη στρατηγική αντίληψη και επιμονή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στη στρατηγική της "ομαλής δημοκρατικής εξέλιξης", η όξυνση της ταξικής πάλης ήταν αντικειμενική, διαμόρφωνε γεγονότα που δεν ήταν δυνατό να αγνοηθούν. Γι' αυτό το ΚΚΕ απέκλειε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο μονομερούς αφοπλισμού του λαϊκού κινήματος».

Είχε δίκιο και το απέδειξε ο «Δεκέμβρης» που ακολούθησε και το τρομοκρατικό πογκρόμ στη συνέχεια.

12 Οκτώβρη 1944, η μεγάλη συγκέντρωση για την Απελευθέρωση της Αθήνας, στο Σύνταγμα

νάτες οι γειτονιές κατηφορίζοντας

(...) βήματα, βήματα, βήματα σαν τις σάλπιγγες της δικαιοσύνης

βήματα σαν τα τύμπανα της ελπίδας

είμαστε πολλοί, είμαστε όλοι

βήματα που βαδίζουν σίγουρα στο μέλλον.

Ο ήλιος είναι το ζήτω του λαού καρφωμένο στο διάστημα

οι τζαμαρίες αντιγράφουν την παρέλαση

ετούτες οι φωνές θα μείνουν τυπωμένες στην πρόσοψη της ιστορίας

Ενας δεν έχει χέρια

του φυτρώνουν φτερά

Ενας πηδάει τη μάντρα

τα λεωφορεία σταμάτησαν μπρος σ' ένα τείχος από ζήτω

τρέχουνε τα καρότσια των ανάπηρων στριμωγμένα απ' τα ζήτω

η ευτυχία λοιπόν δεν είναι παραμύθι.

Περπατάτε!».

(Γιάννης Ρίτσος, «Οι γειτονιές του κόσμου»)

12 του Οκτώβρη 1944. Οι Γερμανοί δεν έχουν προλάβει ακόμα να εκκενώσουν την πόλη κι ο λαός της πρωτεύουσας, από τις συνοικίες, τα εργοστάσια, τα σχολεία, τα υπουργεία, τα καταστήματα ξεχύνεται στους αθηναϊκούς δρόμους ζητωκραυγάζοντας για την απελευθέρωσή του.

Κύματα κύματα η λαοθάλασσα πλημμυρίζει την πλατεία Συντάγματος, τις οδούς Πανεπιστημίου, Σταδίου, Ακαδημίας, το Ζάππειο, την πλατεία Ομονοίας. Σε λίγες ώρες τα πάντα σημαιοστολίστηκαν με γαλανόλευκες και κόκκινες σημαίες. Τεράστια πανό του ΕΑΜ και του ΚΚΕ υψώθηκαν και τα συνθήματα για μια νέα Ελλάδα, λαοκρατική, περνούν σε όλα τα χείλη.

Νέοι σκαρφαλωμένοι σ' ένα τραμ πανηγυρίζουν

Συγκλονιστικά τα ρεπορτάζ για τις προηγούμενες μέρες, όπως καταγράφηκαν στην πρώτη έκδοση του «Ριζοσπάστη» που κυκλοφόρησε το ξημέρωμα της 12ης του Οκτώβρη χωρίς να έχει ακόμα την είδηση για την Απελευθέρωση. Εχει, όμως, το τι συνέβαινε ήδη στις γειτονιές. Κι αυτή η καταγραφή έχει ιδιαίτερη αξία για την ερμηνεία των γεγονότων που ακολούθησαν και που στέρησαν, τελικά, απ' το λαό τη λευτεριά για την οποία τόσο πολύ είχε ματώσει.

«Στις 5 το απόγευμα της Κυριακής (8 του Οκτώβρη) αφού ξεκαθαρίσανε τους ταγματαλήτες από το οχυρό της δεξαμενής της Ούλεν, ύστερα από πεντάωρη σκληρή μάχη, τα ένδοξα παλληκάρια του ΕΛΑΣ μας, νικηφόρα, πάνοπλα με βαρύ και ελαφρύ οπλισμό, παρέλασαν στην κεντρική λεωφόρο και την Πλατεία της Εκκλησίας. Μέσα σε ζητωκραυγές του ενθουσιασμένου κόσμου που μαζεύτηκε απ' όλο τον Περισσό και από τους γύρω συνοικισμούς με σημαιούλες στο πέτο, για να παρακολουθήση με θαυμασμό και βαθειά συγκίνηση την παρέλαση. Γυναίκες και κορίτσια φορτωμένα με άνθη τραγουδώντας τον Εθνικό ύμνο έραναν τις πάνοπλες διμοιρίες του νικηφόρου Στρατού μας».

«Μοναδικός ήταν ο ενθουσιασμός του λαού στη μεγάλη συγκέντρωση που έγινε την Κυριακή το απόγευμα στη Σχολή Ευελπίδων, ύστερ' απ' το διώξιμο των Προδοτών και την κατάληψή της από τον ΕΛΑΣ. Υψώθηκε η σημαία στη Σχολή ενώ τα πλήθη χειροκροτούσαν. Ακολούθησε παρέλαση των τμημάτων ΕΛΑΣ, ΕΑΜ, ΕΠΟΝ και χιλιάδων διαδηλωτών. Στην πλατεία μίλησαν ομιλητές αντιπρόσωποι του ΕΛΑΣ, ΕΑΜ, Ε.Α., ΕΠΟΝ. Ολα τα σπίτια των γύρω συνοικιών σημαιοστολίστηκαν».

Πλημμυρισμένη η οδός Σταδίου

«Τη Δευτέρα στις 9.30, πάνω από 300 φοιτητές και σπουδαστές μαζεύτηκαν στην αίθουσα της Φιλοσοφικής Σχολής για να γιορτάσουν μια μεγάλη νίκη τους: Το άνοιγμα του Πανεπιστημίου μας. Στον τοίχο τα συνθήματα "Ανοιχτά Σχολειά", "Ζωή, χαρά και μόρφωση" κλείνουν τους αδιάκοπους αγώνες της φοιτητικής μας νειότης στα 3 χρόνια της σκλαβιάς. Μέσα σε θερμές εκδηλώσεις, οι πρώτοι ομιλητές ανοίγουν τη Συνέλευση της Κεντρικής Πανσπουδαστικής Επιτροπής Ανωτάτων Σχολών, βροντοφωνούν τη θέληση όλου του σπουδαστικού κόσμου να γιορτάσει τη λευτεριά της Αθήνας μέσα στ' ανοιχτά ιδρύματά του. Απ' το ίδιο βήμα μίλησε ο κ. Χόνδρος, ο κ. Μελάς και η Συνέλευση έκλεισε με τη θερμή ομιλία του Πρύτανη του Πολυτεχνείου κ. Κιτσίκη, που τόνισε πως η Ελληνική Νεολαία βρήκε για πρώτη φορά την ψυχή της και το δρόμο της μέσα στους ηρωικούς της αγώνες».

«Το φώναζε ο τηλεβόας. "Να καθαρίσουμε τις γειτονιές, να ετοιμάσουμε το στόλισμά τους για τη μεγάλη μέρα της απελευθέρωσης". Χαρούμενο μελίσσι ευτυχίας ξεχύθηκε αμέσως ο κόσμος στη δουλιά. Απ' την Καισαριανή και τη Νέα Ελβετία ως τα Λιόσια και το Περιστέρι βγήκαν οι νοικοκυράδες ν' ασπρίσουν τα σπίτια τους, τ' αητόπουλα ρίχτηκαν να καθαρίσουν τους δρόμους απ' τις πέτρες, χαρούμενες φωνές και γέλια ακούγονται από παντού. Ο λαός της Αθήνας ετοιμάζεται να γιορτάσει όπως της αξίζει τη μέρα της λευτεριάς, να κάνει την πιο λαμπρή υποδοχή στους ελευθερωτές του, τον αδάμαστο ΕΛΑΣ και τους Συμμάχους».

Αντάρτες του ΕΛΑΣ στην Καισαριανή

Ο ΕΛΑΣ είχε ήδη έτοιμο σχέδιο κατάληψης του Λεκανοπεδίου της Αττικής. Σχετικά με αυτό το σχέδιο υπάρχει στο Αρχείο του ΚΚΕ η έκθεση του επιτελικού αξιωματικού του ΕΛΑΣ, υπεύθυνου του ΙΙΙ Γραφείου του Γενικού Στρατηγείου, ταγματάρχη Θεόδωρου Μακρίδη (Εκτορας) [Εγγραφο 68490. Εκθεση του Ξ.Ι.Φ./30 (Θ. Μακρίδη) για τη δράση του ΕΛΑΣ την περίοδο 1940-1944 (συνολικά καταλαμβάνει 138 δακτυλογραφημένες σελίδες)].

Το σχέδιο συντάχτηκε αρχικά τον Σεπτέμβρη - Οκτώβρη 1943 και τροποποιήθηκε τον Μάρτη ή τον Απρίλη του 1944 και σε συνέχεια τον Αύγουστο του 1944.

«Απέβλεπεν κατ' αρχήν: 1) Εις την κατάληψιν των μεμονωμένων αστυνομικών τμημάτων και σταθμών χωροφυλακής. 2) Εις τον αποκλεισμόν ή εις την επιτήρησιν των επικέντρων επισωρεύσεως των αντιπάλων δυνάμεων, ως κρινομένης της εξουδετερώσεως ή καταλήψεώς των ακατορθώτου με τας δυνάμεις του Α' Σ.Σ.».

Το σχέδιο δεν εφαρμόστηκε...

Στο μεταξύ, μια σειρά χώροι στο κέντρο της Αθήνας, που άφησαν οι Γερμανοί φεύγοντας, καταλαμβάνονταν από χωροφύλακες και άλλους συνεργάτες των Γερμανών, που συνέρρεαν στην Αθήνα από την ύπαιθρο. Καταλήφθηκαν τα ξενοδοχεία γύρω από την Ομόνοια «Μητρόπολις», «Ερμής», «Πάνθεον» κ.ά. Στο Σύνταγμα Μακρυγιάννη κλείστηκαν οι χωροφύλακες και από την Ομόνοια έως την πλατεία Συντάγματος εγκαταστάθηκαν οι βρετανικές υπηρεσίες, ενώ σε ολόκληρο το συγκεκριμένο χώρο κυκλοφορούσαν οι Μπουραντάδες και οι Χίτες, προκαλώντας τον ΕΑΜικό κόσμο.

Μπροστά από την παλιά Βουλή, στη Σταδίου, περνάει μια μεγάλη πορεία εργατών της ΠΑΟΥΕΡ και δίπλα τους με τα καπελάκια οι τραμβαγέρηδες. Στο τοιχάκι του περιβόλου διακρίνονται συνθήματα του ΚΚΕ. ΕΑΜ - ΚΟΑ

Τα θρυλικά χωνιά

Ποτάμια λαού γιορτάζουν την Απελευθέρωση

Από τις κινητοποιήσεις των φοιτητών την περίοδο των συγχωνεύσεων

• Δεν έχει εξασφαλιστεί η έναρξη του εξαμήνου και των μαθημάτων, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη φοιτητικής μέριμνας.
• Οι φοιτητές δεν μπορούν να γραφτούν σε εξάμηνα, εργαστήρια είτε λόγω ελλείψεων καθηγητών και υποδομών είτε γιατί οι γραμματείες έχουν μπλοκάρει και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο φόρτο δουλειάς.
• «Τρέχουν» 2 ή και 3 προγράμματα σπουδών σε κάθε τμήμα, σε πολλά από τα οποία δεν υπάρχει ωρολόγιο πρόγραμμα, ποιος καθηγητής κάνει ποιο μάθημα, αίθουσα, βιβλία. Η πρακτική άσκηση των φοιτητών είναι «στον αέρα».
• Οι έκτακτοι καθηγητές που σήκωναν στις πλάτες τους τη βασική εκπαιδευτική διαδικασία (αφού το μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό είχε μειωθεί στις προηγούμενες «ανωτατοποιήσεις των ΤΕΙ») είναι «στον αέρα». Αλλού δεν έχουν ανανεωθεί συμβάσεις ενώ αλλού έχουν ανανεωθεί πολύ λιγότερες από πέρυσι.
• Οι φοιτητές από 2ο ή 3ο έτος και πάνω που εισάχθηκαν σε τμήμα ΤΕΙ δεν ξέρουν τι πτυχίο θα πάρουν και πώς. Δεν έχουν αντιστοιχηθεί ακόμα τα μαθήματα των παλιών με τα νέα προγράμματα σπουδών, δεν έχουν ανακοινωθεί παντού τα επιπρόσθετα μαθήματα που χρειάζεται να διδαχτούν. Οι φοιτητές των μηχανικών και γεωπονικών σχολών είναι εγκλωβισμένοι στα «ταξίματα» της κυβέρνησης ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ ότι θα «σας κάνουμε 5ετείς σχολές». Ποιο το αποτέλεσμα; Να στήνουν επιτροπές που «θα» εξετάσουν τα προγράμματα σπουδών, «θα» εκτιμήσουν την κατάσταση, «θα» αξιολογήσουν και «θα» αποφασίσουν τι θα γίνει. Μέχρι τότε οι φοιτητές ΔΕΝ ξέρουν τι πτυχίο θα πάρουν, ΔΕΝ ξέρουν εάν πρέπει να παρατείνουν το χρόνο σπουδών τους ή να τελειώσουν παίρνοντας το πτυχίο του ΤΕΙ, που όμως αύριο δεν θα έχει κανένα απολύτως αντίκρισμα.
• Η πλειοψηφία των φοιτητών δεν έχει δικαίωμα μετεγγραφής γιατί δεν έχουν γίνει οι αντιστοιχήσεις των ομοειδών τμημάτων.
• Οι φοιτητές των τμημάτων που πάνε για κατάργηση είναι «στο έλεος του θεού»! Δίνεται η κατεύθυνση οι φοιτητές (ανεξαρτήτως έτους) να δώσουν όλα τα μαθήματα γιατί το τμήμα κλείνει, ενώ μεγάλο κομμάτι φοιτητών έχει εγκαταλείψει ήδη τις σπουδές και έχει πάει σε ΙΕΚ, ιδιωτικά κολέγια κ.λπ.

Είναι προκλητική η αντιμετώπισή τους απέναντι στους φοιτητές, επιβεβαιώνουν με τη στάση τους ότι δεν τους καίγεται καρφί για τα δικαιώματα των φοιτητών. Εχουν κάνει τους φοιτητές μπαλάκι, κάνοντας όλοι τον ανήξερο, σηκώνοντας ψηλά τα χέρια στην κατάσταση που οι ίδιοι δημιούργησαν. Η κυβέρνηση ρίχνει την ευθύνη στις διοικήσεις των σχολών που «είναι αυτοδιοίκητες και αυτόνομες» και πρέπει να το λύσουν μόνες τους και οι διοικήσεις στην κυβέρνηση που δεν παίρνει μέτρα για κόψιμο των μετεγγραφών και των εισακτέων. Κοροϊδεύουν κανονικότατα τους φοιτητές αφού από κοινού:

• Συνέβαλαν στη διαμόρφωση των ιδρυμάτων, υλοποιούν τους νόμους Γαβρόγλου.
• Οταν διαμόρφωναν τα νομοσχέδια όλοι μαζί, από κοντά οι δυνάμεις ΔΑΠ και ΠΑΣΠ στους φοιτητικούς συλλόγους, έλεγαν στους φοιτητές ότι δεν πρέπει να κινητοποιούνται γιατί «θα χάσουν το τρένο της αναβάθμισης», «δεν καταλαβαίνουν το καλό που τους κάνουν»!

Οι δικαιολογίες που χρησιμοποιούν για να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα της πολιτικής τους, καλλιεργώντας στους φοιτητές την αναμονή, τις χαμηλές απαιτήσεις και τη νομιμοποίηση της σημερινής κατάστασης, δεν μπορούν να κρύψουν την πραγματικότητα: Οσο τα πανεπιστήμια προσαρμόζονται στις επιταγές της ΕΕ, της καπιταλιστικής αγοράς και ανάπτυξης, τόσο χειρότερα θα είναι για τους φοιτητές.

Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί δεν οφείλεται στην κακοδιαχείριση, στην προχειρότητα, στην «κάθε αρχή και δύσκολη» αλλά στα κριτήρια και τους σκοπούς για τους οποίους φτιάχτηκαν αυτά τα πανεπιστήμια.

• Το «έγκλημα» ήταν προμελετημένο... Ηξεραν πολύ καλά τα προβλήματα που θα προκληθούν αφού η δημιουργία των ιδρυμάτων έθετε εξαρχής ότι θα γίνουν με τα ελάχιστα χρήματα που ήδη δίνονταν από τον κρατικό προϋπολογισμό, χωρίς προσλήψεις προσωπικού, χωρίς κατασκευή υποδομών.
• Οι φοιτητές μαθαίνουν σκόρπια - ασύνδετα πράγματα όχι μόνο λόγω των ελλείψεων που υπάρχουν αλλά και γιατί τμήματα κατά παραγγελία βιομηχάνων οδηγούν στη διαμόρφωση προγραμμάτων σπουδών όπου μπαίνουν όπως όπως μαθήματα επιχειρηματικότητας, συγκεκριμένων δεξιοτήτων χωρίς να λύνονται ζητήματα όσον αφορά την υποδομή, το συνολικό επίπεδο γνώσεων, τους καθηγητές για να το κάνουν. Υπάρχουν παραδείγματα νέων προγραμμάτων σπουδών στα οποία έχουν πολλαπλασιαστεί μαθήματα επιχειρηματικότητας, ειδικού «εφοπλιστικού ενδιαφέροντος» και έχουν βγει μαθήματα όπως προστασία από εργατικά ατυχήματα, προστασία περιβάλλοντος, ενώ μαθήματα και εργαστήρια που εκπαιδεύουν σε βασικές δεξιότητες που «παίζουν στην αγορά» π.χ. ενεργειακά, 3d printers, έχουν μεταφερθεί στα επί πληρωμή μεταπτυχιακά ή πιστοποιητικά.
• Οι διαγραφές φοιτητών και οι νέοι φραγμοί στην πρόσβαση στην Ανώτατη Εκπαίδευση γίνονται όχι επειδή «δεν χωράνε οι φοιτητές στα ιδρύματα» αλλά επειδή ο ΣΕΒ απαιτεί πιο γρήγορη διοχέτευση φτηνού, ορισμένης ειδίκευσης δυναμικού στην αγορά εργασίας μέσα από τις διετείς σπουδές, τη μαθητεία και την κατάρτιση, χωρίς συγκροτημένα μορφωτικά - επαγγελματικά και εργασιακά δικαιώματα.
• Τα ιδρύματα δεν συμβάλλουν στο καλό του λαού της τοπικής κοινωνίας αλλά στο καλό των κερδών των επιχειρήσεων της τοπικής κοινωνίας. Είναι χαρακτηριστικό πως στον ένα χρόνο λειτουργίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής δεν έχει λυθεί κανένα από τα ασφυκτικά προβλήματα των φοιτητών αλλά έχει προχωρήσει πολύ γρήγορα ό,τι έχει σχέση με μπίζνες στην περιοχή. Οι συμβάσεις που έχουν συναφθεί με επιχειρηματικούς φορείς, δήμους και Περιφέρειες ανανεώνονται συνεχώς, στηρίζονται μέχρι και μπίζνες για κινεζικά τσαρλατάνικα γιατροσόφια με το δήμο Περιστερίου, έχουν δοθεί χώροι σε ιδιωτικό κολέγιο, την ώρα που οι φοιτητές δεν έχουν ούτε αίθουσα για μάθημα. Ενώ είναι τουλάχιστον γελοίες οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες της διοίκησης της σχολής, που στο όνομα της «κλιματικής αλλαγής» δεν θα δίνει, λέει, σημειώσεις στους φοιτητές αλλά θα τις ανεβάζει όλες στο ίντερνετ (την ίδια στιγμή στο πανεπιστήμιο δεν υπάρχει ούτε υπολογιστικό κέντρο!). Για τα ζητήματα βέβαια που απασχολούν το λαό της Δυτικής Αττικής, όπως η αντισεισμική θωράκιση των σχολείων, τα αντιπλημμυρικά έργα στην περιοχή, το κλείσιμο του ΧΥΤΑ Φυλής, η αύξηση του καρκίνου στους κατοίκους της περιοχής... το πανεπιστήμιο λέει πως δεν μπορεί να κάνει κάτι!
• Δεν φταίνε οι φοιτητές των πρώην ΤΕΙ για τις μορφωτικές ανισότητες που υπάρχουν σε σχέση με αυτούς των ήδη υπαρχόντων πανεπιστημίων και δεν είναι λύση να παραμείνουν υποβαθμισμένα τα προγράμματα σπουδών γιατί «δεν θα μπορέσουν να αντεπεξέλθουν και θα παρατήσουν τις σπουδές τους». Οι μορφωτικές ανισότητες που υπάρχουν μπορούν να αντιμετωπιστούν με ειδικά μέτρα στήριξης εκπαιδευτικού χαρακτήρα, που να εντάσσονται στο πρόγραμμα σπουδών, να αντιμετωπιστούν οι λόγοι που εντείνουν τη δυσκολία σπουδών, μελέτης και διαβάσματος των φοιτητών. Η διαβάθμιση που υπάρχει στο μορφωτικό επίπεδο των φοιτητών δεν οφείλεται στο «ποιοι παίρνουν τα γράμματα και ποιοι όχι» αλλά στους ταξικούς φραγμούς που υπάρχουν από τα σχολικά χρόνια. Η πλειοψηφία των φοιτητών των πρώην ΤΕΙ είναι παιδιά που κατάγονται από εργατικές, λαϊκές, φτωχές οικογένειες, δουλεύουν από μαθητές ακόμα για να τα καταφέρουν. Ηδη ένας στους δύο παρατά τις σπουδές του αφού δεν υπάρχει κανένα μέτρο φοιτητικής μέριμνας, στήριξης των εργαζόμενων φοιτητών, ενώ ήταν εγκλωβισμένοι και στο απαράδεκτο καθεστώς της αλυσίδας και της λίστας αναμονής.

Οι δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ είναι αυτές που μπορούν να εμπιστευτούν οι φοιτητές, το έχουν άλλωστε αποδείξει και αναγνωρίζεται πλατιά πως είναι μπροστά στη μαχητική διεκδίκηση των φοιτητών για να δοθεί άμεση λύση σε αυτήν την κατάσταση, για σπουδές και δουλειά με σύγχρονα δικαιώματα.

Η πολιτική πρόταση του ΚΚΕ, η κοινωνία και το πανεπιστήμιο για τα οποία παλεύει αποτελούν την πραγματική διέξοδο από τα ατελείωτα αδιέξοδα που γεννά το σημερινό σύστημα στις σπουδές και τη ζωή χιλιάδων νέων.

Η θέση του ΚΚΕ για Ανώτατη Εκπαίδευση πραγματικά ενιαία και δωρεάν για όλους απαντά σε όλα τα προβλήματα που σήμερα αντιμετωπίζουν οι φοιτητές, αναδεικνύει τι πραγματικά σήμερα είναι σύγχρονο, μπορεί να δώσει ώθηση στον αγώνα των φοιτητών για να αντιμετωπίσουν τις χαμηλές απαιτήσεις που παλιά και νέα κυβέρνηση καλλιεργούν και εκμεταλλεύονται συμπιέζοντας διαρκώς προς τα κάτω τα μορφωτικά και εργασιακά δικαιώματα της νεολαίας.

Ηδη με πρωτοβουλία των δυνάμεων της ΚΝΕ και των εκλεγμένων με την «Πανσπουδαστική ΚΣ» στα Διοικητικά Συμβούλια πραγματοποιούνται αγωνιστικές παρεμβάσεις, κινητοποιήσεις στα ιδρύματα για να δοθεί έκτακτο κονδύλι από τον κρατικό προϋπολογισμό, για μονιμοποίηση των έκτακτων καθηγητών, να παρθούν όλα τα μέτρα για να ξεκινήσει η λειτουργία των ιδρυμάτων.

Η αναμονή δεν θα λύσει τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές. Ο συλλογικός οργανωμένος αγώνας, η διεκδίκηση των σύγχρονων δικαιωμάτων τους είναι ο μόνος δρόμος για να σπουδάσουν αντιμετωπίζοντας τις δυσκολίες.

Από τώρα να κρίνουν και να βγάλουν συμπεράσματα για την ανάγκη να κάνουν στην άκρη τις δυνάμεις του συμβιβασμού ΔΑΠ και ΠΑΣΠ, που είναι συνένοχες για την κατάσταση που βιώνουν. Υπερασπίστηκαν τις αλλαγές, υιοθετούν όλα τα επιχειρήματα αυτής και της προηγούμενης κυβέρνησης, κατήγγειλαν κινητοποιήσεις ως παράνομες, τρομοκρατούν τους φοιτητές ότι εάν κάνουν κατάληψη θα χάσουν το εξάμηνο, ότι θα τους σταμπάρουν οι καθηγητές...

Η μαζικοποίηση των συλλόγων, η συγκρότηση νέων όπου είναι απαραίτητο, η οργάνωση σε κάθε τμήμα και έτος, είναι προϋπόθεση για να στηρίξουν οι φοιτητές ο ένας τον άλλον, μαχητικά στην κοινή προσπάθειά τους να πάρουν πτυχίο.

Κι ακόμα, η υιοθέτηση του πλαισίου πάλης του ΜΑΣ, η συμπόρευση με τους δεκάδες συλλόγους σε όλη την Ελλάδα που μαχητικά διεκδικούν όλα αυτά που δικαιούνται, ενάντια σε όλους αυτούς που τους τα στερούν, μπορούν να δώσουν αντοχή και διάρκεια στους αγώνες τους.