Η πολυκοσμία, ο θόρυβος, τα τροχοφόρα, η συμπεριφορά των πεζών, ας μην απαλλασσόμαστε πάντα, έσμιγαν όλα μαζί σ' ένα πανδαιμόνιο.

Ολοι έχομε πει, κατά καιρούς, ότι η πρωτεύουσα έχει γίνει αβίωτη, εχθρική, σχεδόν εκδικητική.

Αλλά, η Αθήνα αποτελείται από εμάς κι εμείς μπορούμε να την κάνουμε αντί όλα τα πιο πάνω, βιώσιμη, φιλική σχεδόν αγαπημένη.

Μπορούμε, όμως, κάτω από τις σημερινές συνθήκες;

Η καθηγήτρια έβαζε ερωτήματα, αλλά οι Σουηδοί κρατούσαν το στόμα τους κλειστό. Οχι από άγνοια, και η καθηγήτρια το ήξερε αυτό, αλλά από μια ντροπαλοσύνη ή από δυσκολία επικοινωνίας, όπως λέμε τώρα.

Σε κάποια στιγμή η καθηγήτρια ακούμπησε κάτω το βιβλίο, έβαλε τα κλάματα και ξέσπασε σ' ένα μονόλογο.

Δεν μπορούσε, είπε, ν' αντέξει αυτή τη δύσκολη ώρα, αυτή τη σιωπή, αυτή την απόσταση ανάμεσα στην ίδια και την τάξη, ένα συνολικό πρόσωπο.

Είχε προσπαθήσει να δώσει τη δική της εξήγηση.

Ηταν θέμα χώρου, αποστάσεων ή και απομόνωσης. Οι φοιτητές έρχονταν στο πανεπιστήμιο απ' όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας τους, που σε πολλά μέρη αντιστοιχούσαν δεκάδες τετραγωνικά μέτρα ανά κάτοικο και αυτό τους έκανε να μην μπορούν να έχουν διάλογο ή να συνυπάρχουν δέκα σ' ένα δωμάτιο.

Η ίδια προερχόταν από το Λονδίνο των εκατομμυρίων ανθρώπων, ίσως να εξισούνταν με ολόκληρο τον πληθυσμό της Σουηδίας, και είχε μάθει ν' ακουμπάει αγκώνες με τον άλλο άνθρωπο που περπατούσε ή υπήρχε δίπλα της.

- Εσείς, είχε πει, είσαστε προστατευμένοι από την αραιή κατοίκηση, την αγάπη σας για τα δάση... και άλλα τέτοια.

Από τότε μέχρι τώρα γεννήθηκε και αναπτύχθηκε μια γενιά, και απ' όσο μαθαίνω η Στοκχόλμη εξακολουθεί να διατηρεί ως πληθυσμό πρωτεύουσας μιας χώρας τα 10% (δέκα τοις εκατό του συνολικού πληθυσμού) έστω κάποιο μικρό παραπάνω πληθυσμό.

Ασφαλώς υπάρχουν και τα στοιχεία για τα τετραγωνικά χιλιόμετρα ανάμεσα στις τρεις πρωτεύουσες, τον αριθμό των κατοίκων και των καθημερινών επισκεπτών, αλλά αυτό που ήρθε και σκάλισε τη μνήμη μου είχε ως αιτία πρώτον, τη συμπεριφορά μας και δεύτερον τις εξαγγελίες των υποψήφιων δημοτικών αρχόντων.

Μιλάνε για τα σκουπίδια σαν να είναι θεόσταλτα, για τα οχήματα σαν να είναι άρματα αγγέλων, για την ανεργία σαν να πρόκειται για μια περαστική επιδημία, για την έλλειψη πρασίνου λες και αυτό στοιχίζει περισσότερο από το τσιμέντο, για πλημμελείς σχολικές εγκαταστάσεις σαν να μην περάσαμε εμείς από σχολεία ή να μη στέλνομε τώρα τα παιδιά μας ή τα εγγόνια μας σ' αυτά.

Κι ακόμα, μιλάνε για την αυξανόμενη εγκληματικότητα σαν να είναι ένα δέντρο που το ποτίζομε καθημερινά, ενώ στην πραγματικότητα αφήνομε το δέντρο στο πεζοδρόμιό μας να μαραθεί.

Και ποιος φταίει για όλα αυτά;

Οι άνθρωποι που τρέχουν σχεδόν αλλόφρονες στα πεζοδρόμια για το μεροκάματο και η έλλειψη κοινωνικής αγωγή, ή η παγκοσμιοποίηση, η ελεύθερη αγορά, ποιος;

Και βέβαια δεν πρόκειται για ερωτήματα προεκλογικά, αλλά για ερωτήματα διαρκείας.

Ιωάννα ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ