Τους ηγέτες των πέντε κρατών της Κεντρικής Ασίας αναμενόταν να υποδεχτεί χθες στην Ουάσιγκτον ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, καθώς οι «δυτικές» δυνάμεις επιδιώκουν να εδραιώσουν την παρουσία τους σε αυτήν την πλούσια σε πόρους περιοχή, όπου την παραδοσιακή ρωσική επιρροή ανταγωνίζεται η Κίνα.

Η γεωπολιτική σημασία των πέντε πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών της Κεντρικής Ασίας - Καζακστάν, Κιργιστάν, Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν, Τουρκμενιστάν - έχει μεγαλώσει μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καθώς αποτελούν εναλλακτικές διαδρομές Εμπορίου και Ενέργειας. Αυτό εκφράστηκε και με την πρώτη Σύνοδο Κορυφής ΗΠΑ - Κεντρικής Ασίας, το 2023, ενώ φέτος την Κεντρική Ασία επισκέφτηκαν εκ μέρους της ΕΕ η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Αντόνιο Κόστα, καθώς επίσης οι Πρόεδροι της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, και της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν.

Το Πεκίνο έχει ήδη εδραιωθεί στην περιοχή - με τους «Νέους Δρόμους του Μεταξιού», ένα τεράστιο έργο υποδομών - και έχει καθιερωθεί ως ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος των χωρών της Κεντρικής Ασίας, μπροστά από την ΕΕ και τη Ρωσία.

Η Κεντρική Ασία προσπαθεί να ανακτήσει τον ιστορικό ρόλο που είχε ως εμπορικό σταυροδρόμι, παρά τις δυσκολίες που σχετίζονται με τη γεωγραφική της θέση και τη μορφολογία του εδάφους της.

Τόσο το Πεκίνο όσο και οι Βρυξέλλες υποστηρίζουν την ανάπτυξη του διαδρόμου διαμέσου της Κασπίας ο οποίος θα φτάνει στην Ευρώπη μέσω Καυκάσου, παρακάμπτοντας τη Ρωσία.

Οι εμπορευματικές μεταφορές μέσω της Κασπίας Θάλασσας αυξήθηκαν κατά 668% μεταξύ 2021 - πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία - και 2024, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.

Τα άφθονα και σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητα αποθέματα φυσικών πόρων των χωρών της Κεντρικής Ασίας προσελκύουν το ενδιαφέρον της ΕΕ και των ΗΠΑ, που επιδιώκουν να διαφοροποιήσουν τα αποθέματά τους σε σπάνιες γαίες και να μειώσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα.

Πριν μερικούς μήνες το Καζακστάν ανακοίνωσε σημαντικά κοιτάσματα σπάνιων γαιών, ενώ επιπρόσθετα είναι ο πρώτος παραγωγός ουρανίου παγκοσμίως. Το δε Ουζμπεκιστάν διαθέτει άφθονο χρυσό, ενώ τα αποθέματα φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν είναι μεταξύ των σημαντικότερων στον κόσμο και Κιργιστάν - Τατζικιστάν εξερευνούν νέα κοιτάσματα ορυκτών.

Η Ρωσία διατηρεί την έντονη παρουσία της στον ενεργειακό τομέα, μέσω της παροχής υδρογονανθράκων χάρη στις σοβιετικές υποδομές ή στην κατασκευή πυρηνικών εγκαταστάσεων.