Αναζωπυρώνονται οι διπλωματικές διεργασίες στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, όπου η άτυπη 5μερής Διάσκεψη για το Κυπριακό που οργανώνει την επόμενη βδομάδα ο ΟΗΕ στη Γενεύη αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στο παζάρι με την Τουρκία, η οποία ούτως ή άλλως αποκτά αναβαθμισμένο ρόλο και με τις εξελίξεις στη Μαύρη Θάλασσα.

Στο περιθώριο της προχτεσινής συνάντησης των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ, ο Κύπριος υπουργός Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι «στόχος της δικής μας πλευράς, όπως και του συνόλου της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένης και της ΕΕ, είναι η επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών από εκεί όπου διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά» το 2017 και ότι «είναι παράδοξο η Αγκυρα να ζητά επίμονα την ενίσχυση των σχέσεών της με την ΕΕ, την ίδια ώρα που βρίσκεται ανάμεσα σε αυτούς που αρνούνται τη συμμετοχή της ΕΕ στις διεργασίες για επίλυση του Κυπριακού». Από τη μεριά του ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, είπε μεταξύ άλλων ότι «τα αποτελέσματα της προσεχούς συνάντησης στη Γενεύη είναι καθοριστικής σημασίας για το μέλλον των ευρωτουρκικών σχέσεων και των αποφάσεων που θα λάβει η ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου».

Να σημειωθεί ότι η Λευκωσία αναφέρθηκε και στα αποτελέσματα της πρώτης συνάντησης των ΥΠΕΞ Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που έγινε στην Πάφο στις 16 και 17 Απρίλη, και μάλιστα προσκάλεσε τον Μπορέλ να παρευρεθεί στην επόμενη συνάντηση του νέου σχήματος, «αναγνωρίζοντας τη στρατηγική σημασία που έχει για την ΕΕ η ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου, συνεπώς και οι προσπάθειες που ενισχύουν τη σταθερότητα, την ασφάλεια και τη συνεργασία στην εν λόγω περιοχή».

Τις εξελίξεις στο Κυπριακό παρακολουθεί στενά και η Μόσχα, με το ρωσικό ΥΠΕΞ να εκφράζει την ελπίδα η συνάντηση στη Γενεύη να οδηγήσει στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων «και στην εξεύρεση συμβιβαστικών λύσεων σε προβληματικά θέματα». Η εκπρόσωπος του υπουργείου Μαρία Ζαχάροβα μίλησε για τις «κοινότητες της Κύπρου» που «πρέπει να είναι ελεύθερες να επιλέξουν το δικό τους μέλλον» και υπογράμμισε ότι «η βασική μας στάση παραμένει αμετάβλητη: Υποστηρίζουμε έναν ολοκληρωμένο, δίκαιο και βιώσιμο διακανονισμό προς όφελος όλων των Κυπρίων με βάση τη γενικά αναγνωρισμένη νομική φόρμουλα, που προβλέπει τη δημιουργία στο νησί μιας διζωνικής - δικοινοτικής ομοσπονδίας με κοινή διεθνή δικαιοδοσία, κυριαρχία και ιθαγένεια». Με φόντο δε την όξυνση διαφωνιών με τη Ρωσία σε διάφορα μέτωπα, η Ζαχάροβα σχολίασε ότι «η επίμονη υποστήριξη από ορισμένες πρωτεύουσες για αλλαγή των σημερινών αρχών μιας διευθέτησης, από ομοσπονδιακό σε μοντέλο δύο κρατών, είναι απαράδεκτη» και μεταξύ άλλων περιέγραψε ως σημαντική πτυχή ενός πιθανού διακανονισμού τη «σταδιακή αποστρατιωτικοποίηση του νησιού» και την αντικατάσταση του «ξεπερασμένου συστήματος εξωτερικών εγγυήσεων» με διασφαλίσεις από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Στο μεταξύ, μιλώντας στο δίκτυο «Αλ Μόνιτορ» ο νέος πρέσβης της Τουρκίας στην Ουάσιγκτον Χασάν Μουράτ Μερκάν δήλωσε ότι «το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου αποτελεί μόνο οικονομικό αγαθό με τη συμμετοχή της Τουρκίας σε ολόκληρη την εικόνα (...) Αποτελεί πόρο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλοι και που μπορεί να διευκολύνει τη σταθερότητα στην περιοχή με τη συμμετοχή της Τουρκίας. Διαφορετικά είναι οικονομικά ανέφικτο, πολύ δύσκολο να επιτευχθεί, και πιθανότατα θα συνεχίσουμε να μιλάμε για αυτό το ζήτημα τα επόμενα 10, 20, 30 χρόνια».

Απαντώντας σε ερώτηση για τις σχέσεις της χώρας του με την Τουρκία, ο Μερκάν ανέφερε ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αγκυρα ο Ελληνας ΥΠΕΞ «υπερέβαλε» κάποιους ισχυρισμούς, ωστόσο «εν τέλει είμαστε γείτονες». Και συνέχισε: «Στις σχέσεις Τουρκίας - Ελλάδας (...) προφανώς υπάρχουν διαφορές (...) Θα συνεχίσουμε να μιλάμε για αυτές τις διαφορές, ωστόσο η προσέγγιση πρέπει να είναι καλή θέληση».

Κατά τ' άλλα, ο Μερκάν αναφέρθηκε και στις σχέσεις Τουρκίας - ΗΠΑ, λέγοντας ότι δεν είναι αφελής για να αγνοήσει τις υπαρκτές διαφορές, «ωστόσο προτιμώ να επικεντρωθώ σε ζητήματα στα οποία μπορούμε να δημιουργήσουμε αξία μαζί χωρίς να υπονομεύσουμε τη σημασία των διαφορών» και ξεχώρισε ως πεδία ενίσχυσης της αμερικανοτουρκικής συνεργασίας το Αφγανιστάν, αλλά και τη Συρία. Χαρακτήρισε λόγο αισιοδοξίας την «επανεπένδυση» των ΗΠΑ στις «διατλαντικές συμμαχίες» και δεν παρέλειψε να εστιάσει και στον «καίριο ρόλο» που η Αγκυρα μπορεί να διαδραματίσει στη «διευκόλυνση» του διαλόγου στην Ουκρανία, για την οποία τόνισε: «Η θέση της Τουρκίας για την Ουκρανία είναι γνωστή. Θέλουμε ενωμένη Ουκρανία».