ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΤΕΧΕΡΑΝΗ - ΣΟΤΣΙ.--

Εντείνεται το σκηνικό επικίνδυνης κλιμάκωσης της έντασης ευρύτερα στον Περσικό Κόλπο, μετά την απόφαση των ΗΠΑ να απομακρύνουν το «μη απαραίτητο» προσωπικό από την αμερικανική πρεσβεία στη Βαγδάτη και την επιλογή των υπουργείων Αμυνας Ολλανδίας και Γερμανίας να αναστείλουν, μέχρι νεωτέρας, την εκπαίδευση στρατιωτών στο Ιράκ. Λίγες ώρες μετά, ο Ιρακινός πρέσβης στη Μόσχα, Χαϊντάρ Μανσούρ Χάντι, ανακοίνωσε την απόφαση της ιρακινής κυβέρνησης να αγοράσει ρωσικά αντιπυραυλικά συστήματα «S-400», σε μία περίοδο κατά την οποία δοκιμάζονται, μεταξύ άλλων, και γι' αυτόν το λόγο οι αμερικανο-τουρκικές σχέσεις με αφορμή την απόφαση της Αγκυρας για αγορά των ρωσικών πυραύλων «S-400». Εάν συνυπολογίσει κανείς και τα παζάρια που έχουν ξεκινήσει από καιρό με ρωσικά μονοπώλια της πολεμικής βιομηχανίας και άλλες 12 χώρες της περιοχής (ανάμεσά τους και εταίροι των ΗΠΑ όπως η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία, το Μαρόκο κ.ά.) με στόχο την αγορά συστημάτων «S-400», αντιλαμβάνεται πως τουλάχιστον από τη μεριά των ΗΠΑ το θερμόμετρο της έντασης αναμένεται να ανέβει και άλλο...

Χτες, πάντως, Αμερικανοί αξιωματούχοι απέφυγαν να εξηγήσουν επαρκώς γιατί μείωσαν το προσωπικό στην πρεσβεία τους στο Ιράκ, αρκούμενοι σε αόριστες ανακοινώσεις περί «απειλών».

Ενδιαφέρον είχε πάντως η «αντιπαράθεση» ανάμεσα στο Πεντάγωνο και τον Βρετανό στρατηγό Κρις Γκίκα, που είναι εκπρόσωπος του διεθνούς συνασπισμού των ΗΠΑ και των συμμάχων τους κατά του «Ισλαμικού Κράτους» στο Ιράκ και τη Συρία, ο οποίος αμφισβήτησε το βράδυ της Τρίτης ότι «υπάρχει αυξημένη απειλή από δυνάμεις που υποστηρίζονται από το Ιράν στο Ιράκ και τη Συρία». Ακολούθησε «διορθωτική» ανακοίνωση από την Κεντρική Διοίκηση του αμερικανικού στρατού (CENTCOM), που ανέφερε πως οι δηλώσεις του Βρετανού στρατηγού ήταν «αντίθετες προς τις αναγνωρισμένες αξιόπιστες απειλές που είναι διαθέσιμες από τις αμερικανικές και συμμαχικές μυστικές υπηρεσίες για τις υποστηριζόμενες από το Ιράν δυνάμεις στην περιοχή».

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επιβεβαίωσε επίσης πως οι πρεσβείες των ΗΠΑ σε Ιράκ, Λίβανο, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Τουρκμενιστάν εξέδωσαν ανακοινώσεις, με τις οποίες καλούν τους Αμερικανούς σε αυτές τις χώρες να επαγρυπνούν «στο μέγιστο βαθμό» και να κρατούν «χαμηλό προφίλ» εξαιτίας της αυξημένης έντασης που επικρατεί στις αμερικανο-ιρανικές σχέσεις.

Η στρατηγική «υπέρτατης πίεσης» σε βάρος του Ιράν από τη μεριά των ΗΠΑ προκαλεί, στην παρούσα φάση, την επιφυλακτική στάση της ΕΕ.

Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Χάικο Μάας, αναφέρθηκε στην πρόσφατη συνάντηση που είχαν ο ίδιος και οι ομόλογοί του από Βρετανία και Γαλλία με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στις Βρυξέλλες. Τόνισε πως του «κατέστησαν σαφές» πως «δεν κατανοούν» στην ΕΕ αυτήν τη «μονομερή υπέρτατη πίεση» σε βάρος του Ιράν «ως αποτελεσματική στρατηγική». Επανέλαβε πως «ο διάλογος με το Ιράν βοηθά στη διατήρηση της πίεσης σε ζητήματα που προκαλούν ανησυχίες» πέρα από το πυρηνικό πρόγραμμα, υπαινισσόμενος το πυραυλικό πρόγραμμα και την αύξηση της γεωπολιτικής επιρροής του Ιράν στην ευρύτερη περιοχή. Και κατέληξε: «Ξεκαθαρίσαμε στον Πομπέο τη Δευτέρα πως μία μονομερής στρατηγική υπέρτατης πίεσης θα μας πάει πραγματικά μακριά. Η υπέρτατη πίεση έχει πάντα τον κίνδυνο μίας αθέλητης κλιμάκωσης, και αυτό συμβαίνει τις τελευταίες μέρες, με ενέργειες σαμποτάζ κατά πλοίων ή αγωγών πετρελαίου, που είναι ενδείξεις πως οι κίνδυνοι αυτοί είναι συγκεκριμένοι και πραγματικοί».

Στην τεταμένη κατάσταση που επικρατεί στον Περσικό αναφέρθηκε χτες ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, που μετά τη συνάντησή του με τον Αυστριακό Πρόεδρο, τόνισε πως «κάλεσε» επίμονα την ηγεσία του Ιράν να συνεχίσει την εφαρμογή της διεθνούς συμφωνίας του 2015, παρά τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ. «Η Ευρώπη δεν μπορεί να κάνει κάτι για να τη σώσει (σ.σ. τη συμφωνία)», ενώ εάν το Ιράν αρχίσει να αποχωρεί, «στο τέλος όλοι θα το κατηγορήσουν και θα επιρρίψουν όλες τις ευθύνες στο Ιράν», είπε.

Προηγουμένως, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ανέφερε πως κατά τη συνάντηση του Προέδρου Πούτιν με τον Πομπέο την Τρίτη, ο τελευταίος δεν πρόσφερε «καμία καθησυχαστική» διαβεβαίωση στις ρωσικές ανησυχίες.

Στο Ιράν, ο ανώτατος Σιίτης ιερωμένος Αλί Χαμενεΐ, μετά την προχτεσινή πρόβλεψή του πως «δεν θα γίνει πόλεμος» ΗΠΑ - Ιράν, ανακοίνωσε πως «δεν θα είναι δύσκολο καθήκον» για τη χώρα του ο εμπλουτισμός ουρανίου σε επίπεδο που να «διευκολύνει» την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Λίγη ώρα νωρίτερα, το Ιράν ανέστειλε επισήμως την εφαρμογή κάποιων δεσμεύσεων που προβλέπονται στη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό του πρόγραμμα, έπειτα από απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας. Ιρανοί αξιωματούχοι είπαν πως το Ιράν πλέον «δεν θα θέτει όρια» στην παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου και βαρέος ύδατος.

Η Ιρανή αντιπρόεδρος, Μασουμέχ Εμπτεκάρ, συναντώντας τον Ολλανδό πρέσβη στην Τεχεράνη, κάλεσε την ΕΕ να δώσει «θετική απάντηση στα αιτήματα του Ιράν» σε σχέση με την «πλήρη εφαρμογή της διεθνούς συμφωνίας» του 2015.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μ. Τζ. Ζαρίφ, ολοκληρώνοντας τις επαφές που είχε την Τρίτη στο Νέο Δελχί με την Ινδή ομόλογό του Σούσμα Σουάρατζ, δήλωσε πως οι δύο χώρες «είναι έτοιμες για κοινά έργα» σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, επιβεβαιώνοντας πως επιδίωξε ινδικές επενδύσεις στη βιομηχανία και στον τομέα εξόρυξης μεταλλευμάτων. Η Σουάρατζ, από την πλευρά της, του ανακοίνωσε πως η χώρα της θα απαντήσει εάν και πότε θα ξαναρχίσει τις εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου μετά τις ινδικές εκλογές που ολοκληρώνονται στις 19 Μάη.

Η ξαφνική επίσκεψη Ζαρίφ στο Ν. Δελχί εξηγείται από το γεγονός πως η Ινδία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ιρανικού πετρελαίου, έχοντας αγοράσει, μέχρι το οικονομικό έτος που έληξε στις 31 του περασμένου Μάρτη, 23,6 εκατομμύρια τόνους «μαύρου χρυσού». Επίσης, η Ινδία έχει επενδύσει πάνω από μισό δισ. για έργα υποδομών και εκσυγχρονισμού στο στρατηγικής σημασίας ιρανικό λιμάνι Τσαμπαχάρ στον Κόλπο του Ομάν.