Η άφιξη του αμερικανικού πλοίου «Iwo Jima» στη Λεμεσό, μεσοβδόμαδα, είναι ενδεικτική του ευρύτερου ενδιαφέροντος που έχουν ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά για όλη την περιφέρεια στην καρδιά της οποίας βρίσκεται το νησί, εξαιτίας του ρόλου της σε κρίσιμους ενεργειακούς και γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς.

Το «Iwo Jima» θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα πλοία αμφίβιων επιχειρήσεων. Οπως ανακοινώθηκε επίσημα, ο ερχομός του στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο (όπου συμμετείχε και σε προγραμματισμένες ασκήσεις με το Ισραήλ) έγινε για να ενισχύσει τον 6ο Στόλο του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού, με στόχο τη «συμβολή στη διασφάλιση της ναυτικής ανωτερότητας (σ.σ. των ΗΠΑ) στην περιοχή των επιχειρήσεων». Σύμφωνα με ελληνοκυπριακά ΜΜΕ, το πλοίο μπορεί να υποστηρίξει αμφίβιες επιχειρήσεις μεταφέροντας αποβατικά σκάφη, ελικόπτερα, αμφίβια τεθωρακισμένα κ.ά., ανάλογα με τον τύπο της επιχείρησης στην οποία συμμετέχει. Εχει επίσης τη δυνατότητα να μεταφέρει μέχρι και 1.897 πεζοναύτες. Εκτός από το τεράστιο φορτίο οπλισμού (διαφόρων πυραυλικών συστημάτων κ.λπ.) που μπορεί να μεταφέρει, διαθέτει και νοσοκομείο με 6 χειρουργεία και 64 κλίνες, που αν χρειαστεί μπορούν να αυξηθούν με εκατοντάδες ακόμα.

Η ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην περιοχή συμπίπτει χρονικά και με την ενίσχυση του επενδυτικού ενδιαφέροντος ισχυρών αμερικανικών μονοπωλίων, όπως η «ExxonMobil». Η συγκεκριμένη εταιρεία - σε κοινοπραξία με την αραβικών συμφερόντων «Qatar Petroleum» - ήδη ξεκίνησε στο «οικόπεδο 10» της κυπριακής ΑΟΖ τεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες, ενόψει των γεωτρήσεων που έχουν προγραμματιστεί μέχρι τα τέλη του 2018. Η παρουσία της «ExxonMobil» στην κυπριακή ΑΟΖ αφορά τη συνολικότερη προσπάθειά της να αυξήσει το ρόλο της στην περιοχή, όπως επιβεβαιώνουν και το ενδιαφέρον της για «οικόπεδα» της ελληνικής ΑΟΖ, αλλά και οι επαφές στελεχών της εταιρείας στην Αίγυπτο, διερευνώντας το ενδεχόμενο δραστηριοποίησης στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων και εκεί. Πρόκειται για μια ευρύτερη αναμέτρηση που «φουντώνει», για τον έλεγχο των ενεργειακών πόρων και αγωγών μεταφοράς τους στην περιοχή. Σε αυτήν συμμετέχουν τα μεγαλύτερα ιμπεριαλιστικά κέντρα του πλανήτη, αφού, εξαιτίας του σημαντικού ορυκτού πλούτου, και κυρίως της γεωστρατηγικής της θέσης, η περιοχή μπορεί να επιδράσει καθοριστικά στον γενικότερο γεωπολιτικό συσχετισμό δυνάμεων ανάμεσα σε ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, ΕΕ κ.ά.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να εξεταστεί και η ενίσχυση της παρουσίας των ΗΠΑ στην περιοχή, για την οποία άλλωστε η Ουάσιγκτον δεν «κρύβει λόγια», ξεκαθαρίζοντας ότι αυτή αφορά την κόντρα της με βασικούς της ανταγωνιστές και τις προτεραιότητες που βάζει συνολικά για την υπεράσπιση της θέσης της παγκοσμίως (βλέπε «Εθνική Στρατηγική για την Ασφάλεια» των ΗΠΑ, που ξεχώριζε ως απειλές τη Ρωσία και την Κίνα).

Στις αρχές του μήνα, ο επικεφαλής των αμερικανικών ναυτικών επιχειρήσεων, ναύαρχος Τζον Ρίτσαρντσον, μιλώντας σε Επιτροπή του Κογκρέσου, εξηγούσε ότι η παρουσία του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού της χώρας του στην ευρύτερη περιοχή αφορά την «απόκρουση» της αναβαθμιζόμενης παρουσίας της Ρωσίας. Για να επιχειρηματολογήσει λοιπόν υπέρ της αύξησης των κονδυλίων για το ΠΝ, τόνιζε ότι «περνάμε πολύ περισσότερο χρόνο στην Ευρώπη» και συμπλήρωνε: «Πλοία που συνοδεύουν αεροπλανοφόρα, για παράδειγμα, που (σ.σ. παλιότερα) απλά θα διέσχιζαν τη Μεσόγειο με τη μεγαλύτερη ταχύτητα, πλέον περνούν περισσότερο χρόνο σε αυτήν, όχι απλά στο πλαίσιο της επιχείρησης "Inherent Resolve" (σ.σ. που ξεκίνησε το 2016 για την "αντιμετώπιση" του "Ισλαμικού Κράτους"), αλλά επίσης "δουλεύουν" πάνω στο πρόβλημα της ρωσικής παρουσίας σε Ανατολική Μεσόγειο, Μαύρη Θάλασσα, Βαλτική κ.α.».

Επιπλέον, ο Αμερικανός ναύαρχος μίλησε με έμφαση για μια «αναδυόμενη» Ρωσία που ενισχύει τις ναυτικές της δυνάμεις και ειδικά στον τομέα του ανθυποβρυχιακού πολέμου παραμένει «ρωμαλέα». Οι Ρώσοι, συνέχισε, «ποτέ δε σταμάτησαν να ενισχύουν και να αναπτύσσουν (σ.σ. στην περιοχή) τις υποθαλάσσιες δυνάμεις τους, αντίθετα επιτάχυναν, αναβαθμίζοντας και την τεχνολογία που χρησιμοποιούν, και την ικανότητά τους να παραμένουν (σ.σ. στην περιοχή) κατά μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα».

Σε αυτό το πλαίσιο της ολόπλευρης όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, το επόμενο διάστημα θα αξιοποιηθεί ακόμα περισσότερο και το ενδεχόμενο επανέναρξης των συνομιλιών για τη «λύση» του Κυπριακού, ουσιαστικά για τη διχοτόμηση του νησιού, την εξεύρεση ενός συμβιβασμού μέσα από τον οποίο θα μπορέσουν να επιταχυνθούν διάφοροι επενδυτικοί και άλλοι αντιλαϊκοί σχεδιασμοί.

Από αυτήν τη σκοπιά, η Ουάσιγκτον πρωτοστατεί στις εκκλήσεις για συνέχιση των διαπραγματεύσεων, ζητώντας μια «ακριβοδίκαιη» μοιρασιά του ορυκτού πλούτου «στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης», αλλά και καλώντας τις δύο πλευρές στο νησί «να μην κάνουν οτιδήποτε που να εμποδίζει ή να παρεμποδίζει μια ευρύτερη συμφωνία για το πώς μοιράζονται ή πώς γίνεται η διαχείριση των πόρων».

Είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ θα επιδιώξουν μια «διευθέτηση» με όρους που θα ευνοούν τις δικές τους γεωπολιτικές προτεραιότητες στην περιοχή. Στις 16 Μάρτη, 16 μέλη του Κογκρέσου, στην πλειοψηφία τους με ελληνοκυπριακή καταγωγή, ζήτησαν με ειδική επιστολή να αυξηθούν οι πόροι με τους οποίους οι ΗΠΑ θα συμβάλουν ώστε «μια διευθέτηση (σ.σ. του Κυπριακού) να έχει ευκαιρία να πετύχει πραγματικά». Μάλιστα, με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη μέρα μιας «διευθέτησης», ζητούν να διασφαλιστεί «η μέγιστη δυνατή διαφάνεια» στη «διανομή» οικονομικών προγραμμάτων που θα διαμορφωθούν μετά την επανένωση και επισημαίνουν: «Είναι σημαντικό οι ΗΠΑ να συνεχίζουν να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο για να διασφαλιστεί ότι η Κύπρος - ένας στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ - και η νέα ομοσπονδιακή δομή που θα μπορούσε να προκύψει από μια διευθέτηση θα είναι ικανή να ανταποκριθεί σε οποιεσδήποτε πολιτικές και χρηματοδοτικές προκλήσεις...».

Την ανάγκη επανέναρξης των συνομιλιών σημειώνουν και άλλοι, όπως η ΕΕ, συνδέοντάς την πάντα με τις «προοπτικές» που θα ανοίξουν για την «αξιοποίηση» των φυσικών πόρων.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, δεν είναι τυχαίες οι επαφές που συνεχίζονται για την πραγματοποίηση «κοινωνικής συνάντησης» Αναστασιάδη - Ακιντζί, ενώ σταθερά επανέρχονται και γνωστοί εκβιασμοί για να δεχτεί ο κυπριακός λαός οποιαδήποτε συμφωνία τού σερβιριστεί, στο όνομα της «σταθερότητας». Επανέρχονται δημοσιεύματα και συζητήσεις για μια πιθανή «προσάρτηση της βόρειας Κύπρου από την Τουρκία», στην περίπτωση «απουσίας μιας λύσης του Κυπριακού», όπως τονίστηκε σε πρόσφατη εκδήλωση της «δεξαμενής σκέψης» «Κέντρο Ευρωπαϊκής Πολιτικής» στις Βρυξέλλες. Εκεί, η συζήτηση επικεντρώθηκε στις «αλλαγές που προχωρούν στην περιοχή», οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη στις διαπραγματεύσεις, στην «απροθυμία» των δύο πλευρών στο νησί «να κάνουν τα τελευταία βήματα που απέμειναν για την επίτευξη συμβιβασμού», αλλά και στο ότι οι κυπριακοί υδρογονάνθρακες θα μπορούσαν να αποτελέσουν «οικονομικό κίνητρο» για μια συμφωνία.

Σε αυτό το φόντο είναι που «κουμπώνει» και η κλιμάκωση της επιθετικότητας της αστικής τάξης της Τουρκίας, με δεδομένη την προσπάθειά της να διασφαλίσει και να αναβαθμίσει το ρόλο της συνολικά σε Μέση Ανατολή, Μεσόγειο και Βαλκάνια (βλέπε και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία, την καλλιέργεια αλυτρωτισμών στα Βαλκάνια κ.ά.).

Ο Πρόεδρος της χώρας, Ρ. Τ. Ερντογάν, επανέλαβε ότι σύντομα η Αγκυρα θα στείλει γεωτρύπανο στα ανοιχτά της Κύπρου και θα αρχίσει γεωτρήσεις για δικό της λογαριασμό. Ενώ και ο ΥΠΕΞ, Μ. Τσαβούσογλου, καθώς και ο «ΥΠΕΞ» του ψευδοκράτους, Κ. Οζερσάι, μετά από συνάντησή τους είπαν ότι τα Κατεχόμενα έχουν «δικαιώματα στα αποθέματα γύρω από το νησί», τα οποία «πρέπει να τεθούν υπό εγγύηση». «Ακόμα», συμπλήρωσαν, «απέναντί μας υπάρχει δυνατότητα για διπλωματική επίλυση. Υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας για διαβουλεύσεις με την Τουρκία. Αυτό το παράθυρο τονίζεται ότι είναι ανοιχτό, αλλά θα συνεχιστεί η αποφασιστικότητά μας για διατήρηση και προστασία των δικαιωμάτων μας όχι μόνο στα λόγια, αλλά και στην πράξη».

Καθώς το τουρκικό κεφάλαιο αξιοποιεί όλα τα μέσα για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά του, τουρκοκυπριακά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι η Αγκυρα διατηρεί στην περιοχή δύο κορβέτες αλλά και δύο υποβρύχιά της.

Επίσης, στο πρακτορείο «Αναντολού» ανεβαίνουν συχνά - πυκνά αναλύσεις, όπως αυτή της 15ης Μάρτη, με τίτλο «Αέριο για ειρήνη ή για πόλεμο στην ανατολική Μεσόγειο». Η συντάκτρια ουσιαστικά εξέφραζε την ανησυχία της Τουρκίας για τη μη συμμετοχή της σε επενδυτικές κολιγιές, υποστηρίζοντας ότι οι «εντάσεις» στην περιοχή «εν μέρει αφορούν και το ότι μερικές χώρες προτιμούν διμερείς αντί για περιφερειακές συμφωνίες», δημιουργώντας «δυσπιστία, ειδικά ανάμεσα σε κράτη που έχουν ιστορικές αντιπαλότητες...».

Ενώ αναφέρει ότι «χωρίς συμβιβασμό ή συμφωνία μέσα από περιφερειακή συνεργασία, αφήνοντας κατά μέρος πολιτικές διαφορές, η εξαγωγή αερίου θα είναι ή δαπανηρή, ή μη επικερδής, ή ακόμα και αδύνατη. Οσο ορισμένα κράτη δεν σταματούν να δηλώνουν αποφασισμένα για γεωτρήσεις πριν από τη διευθέτηση περιφερειακών διαφορών, η σύγκρουση και ο πόλεμος παραμένουν πιθανά. Στο μεταξύ, υπαρκτές εντάσεις και διαφορές θα αναζωπυρώνονται, καθιστώντας και τα άλλα προβλήματα στην Ανατολική Μεσόγειο άλυτα για το κοντινό μέλλον...».