Σαν ξεμπαρκάρεις στη Μακρόνησο και πατήσεις το πόδι σου στη γη της, νιώθεις αμέσως μιαν ανατριχίλα να διαπερνά το κορμί σου και δέος να σε διακατέχει. Φοβάσαι να πατήσεις αυτά τα χώματα, που είναι ποτισμένα με το αίμα των χιλιάδων μαρτύρων αγωνιστών που κρατήθηκαν φυλακισμένοι - από φοβερούς ανθρωποφάγους κύκλωπες - πάνω σε τούτο δω τον άνυδρο τον βράχο, που τον δέρνουν αλύπητα οι άνεμοι και μεταμορφώθηκε σε φοβερό κολαστήρι.

Αισθάνεσαι σαν ιερόσυλος, τώρα που μπορείς να τρέχεις και να περιδιαβαίνεις το νησί, όπου εσύ θέλεις, χωρίς κανέναν περιορισμό, χωρίς το φόβο των αμείλικτων διαταγών, των βάρβαρων ξυλοδαρμών, των θανατερών βασανιστηρίων. Γι' αυτό και πρέπει να προσέχεις πού πατάς! Ισως αυτό το μικρό χορταράκι που φύτρωσε να 'ναι ποτισμένο με αίμα μαρτύρων κρατουμένων, να 'ναι ποτισμένο με τον ιδρώτα τους από το "καψώνι της πέτρας" κάτω από την ντάλα του ήλιου το κατακαλόκαιρο, χωρίς νερό, ή μέσα στ' αγιάζι και το χιονιά του χειμώνα.

Η "χαράδρα", το "σύρμα", το "τρελάδικο", τα "καψώνια" της "ορθοστασίας", της "δίψας", οι "θάλαμοι εξομολογήσεως", η "αναμόρφωση των αναπήρων - αρρώστων", είναι ορισμένα από τα μαρτύρια που επέβαλε το μισαλλόδοξο καθεστώς της περιόδου του Εμφυλίου Πολέμου στους ακατάβλητους αγωνιστές της μακρονησιώτικης εποποιίας. Και όπως έγραψε ο Γιάννης Κορδάτος,"η Μακρόνησος θα αποτελέσει το μεγαλύτερο στίγμα της Νεοελληνικής Ιστορίας για τις χρεοκοπημένες δυνάμεις της αντίδρασης, αλλά και ο τόπος, που στις μέλλουσες γενεές, αιώνια θα ρίχνει το φως της δημοκρατίας και της λευτεριάς".

Από μακριά, βλέπεις να χάσκουν πια σαν φαντάσματα τα απομεινάρια των παλιών διοικητηρίων, τα άντρα. Σου φαίνεται ότι από τα παράθυρα θα προβάλουν οι βασανιστές, οι κτηνάνθρωποι με τα αποκρουστικά τους εξαρτήματα, τους βούρδουλες και τα συρματόσχοινα, τα γάντια με τα ξύλα από μέσα, για να προκαλέσουν τον αφόρητο πόνο μέχρι τρέλας στο ανθρώπινο σώμα, με μοναδικό σκοπό να κάμψουν την αντίσταση των κρατουμένων, για να αποσπάσουν τη διαβόητη ΔΗΛΩΣΗ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ. Και όμως, παρ' όλη αυτή την κτηνωδία, δεν το κατάφεραν για χιλιάδες κρατούμενους. Δεν μπόρεσαν να πάρουν την ΥΠΟΓΡΑΦΗ, και αυτό τους τρέλαινε.

Ο πλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού κομμουνιστής Δημήτρης Τατάκης,σαν νέος Προμηθέας υπέμεινε το υπεράνθρωπο μαρτύριο της "ορθοστασίας" 33 μέρες και νύχτες, χωρίς να "σπάσει" και να υποκύψει στον εκβιασμό της "δήλωσης". Και έγινε έτσι, σύμβολο μάχης για την ελευθερία και την αρετή.

Το Γενάρη του 1950 μετέφεραν και 1.200 αγωνίστριες από το Τρίκκερι, που τις βασάνισαν με τον πιο βάναυσο τρόπο. Ομως οι ηρωίδες αυτές στάθηκαν παλικαρίσια και υπέμειναν με αφάνταστη γενναιότητα όλα τα μαρτύρια, μένοντας πιστές στα ιδανικά της Εθνικής μας Αντίστασης.

Η Πανελλήνια Ενωση Κρατουμένων Αγωνιστών Μακρονήσου (ΠΕΚΑΜ),επίμονα και σταθερά αγωνίζεται για την προστασία της ιστορικής μνήμης. Ως ελάχιστο φόρο τιμής προς όλους τους ηρωικούς νεκρούς και αγωνιστές της Μακρονήσου, κάθε χρόνο οργανώνει μαζικό, λαϊκό προσκύνημα στο νησί.

Ετσι και φέτος, την Κυριακή 26 Μάη, οι παλιοί Μακρονησιώτες και Μακρονησιώτισσες, αλλά και οι φίλοι και συγγενείς των αγωνιστών που μαρτύρησαν σ' αυτό το κολαστήρι, συμμετείχαν στην επίσκεψη - προσκύνημα.

Στο χώρο του θεάτρου, που έγινε η καθιερωμένη εκδήλωση, τα μέλη της ΠΕΚΑΜ απηύθυναν χαιρετισμό προς τους παραβρισκόμενους, έκαναν προσκλητήριο νεκρών και κατέθεσαν στεφάνια στη μνήμη τους. Τέλος, όλοι μαζί και με τη σκέψη στραμμένη στη φίλη γείτονα Γιουγκοσλαβία, που δοκιμάζεται σκληρά 50 και πλέον μέρες από τους Αμερικανο-ευρωπαίους ιμπεριαλιστές, έψαλαν τον Εθνικό Υμνο.

Ο Νίκος Αμπατιέλος,μέλος της Ενωσης, στη μεστή ομιλία του, έκανε ανάλυση των αιτίων που οδήγησε στη λειτουργία, πριν από 52 χρόνια, του κάτεργου της Μακρονήσου. "...Η ελληνική κοινωνία - τόνισε - έχει συνειδητοποιήσει ότι η Μακρόνησος υπήρξε για την Ελλάδα - με την καθοδήγηση των Αγγλοαμερικανών ιμπεριαλιστών - ένα φοβερό και αποτρόπαιο Μπούχενβαλτ για τη γενιά της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης, ένα κολαστήριο για χιλιάδες πατριώτες και πολίτες, στην πλειοψηφία τους κομμουνιστές". Ο ομιλητής επίσης αναφέρθηκε στους αγώνες των αντιστασιακών, των πολιτικών και λαϊκών δυνάμεων καθώς και στις παρεμβάσεις της ΠΕΚΑΜ, για να αναγνωριστεί η Μακρόνησος τόπος ιστορικός - μνημειακός και τα κτίριά του διατηρητέα.Και ενώ η προσπάθεια αυτή έχει επιτευχθεί από το 1989 από το ΥΠΠΟ, επί υπουργίας Μελίνας Μερκούρη, και έχει επιπροσθέτως συγκροτηθεί ομάδα εργασίας με απόφαση των υπουργών ΠΕΧΩΔΕ και ΥΠΠΟ το 1990, όπου συμμετέχει και εκπρόσωπος της ΠΕΚΑΜ, έργο της οποίας είναι η διαμόρφωση προγράμματος παρεμβάσεων για την ανάπλαση κτιρίων και οριοθέτηση των στρατοπέδων, η ομάδα δεν έχει επαρκείς πόρους και ουσιαστική τεχνική υποστήριξη, για να προχωρήσει στα έργα. Πριν 4 περίπου χρόνια έχει εκδοθεί ΠΔ χρήσεως γης, το οποίο δεν έχει ενεργοποιηθεί, με αποτέλεσμα να συνεχίζονται οι αυθαίρετες κατασκευές, η καταστροφή και βεβήλωση του χώρου, με την παρουσία χιλιάδων αιγοπροβάτων και τη λειτουργία ασυμβίβαστων δραστηριοτήτων με το χαρακτήρα του ιστορικού τόπου. Ακόμη έχει προχωρήσει η σύσταση φορέα με την επωνυμία "ΙΔΡΥΜΑ ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΥ", ο οποίος μένει ακόμη ανενεργός.

Τα πειστήρια του ιστορικού τόπου της Μακρονήσου, όπως ανέφερε ο ομιλητής, δεν πρέπει να εξαλειφθούν. "Μερικοί" μιλούν για "απομυθοποίηση", "λήθη", εξαφάνιση των πάντων και προτείνουν να γίνουν εκεί φυλακές ή "χωματερή" των σκουπιδιών της Αθήνας!

Η ΠΕΚΑΜ καταγγέλλει τα βρώμικα αυτά σχέδια και τις προτάσεις, που κύριο στόχο έχουν την κερδοσκοπική εκμετάλλευση και την εξαφάνιση της ιστορικής μνήμης.

Η Μακρόνησος είναι και θα παραμείνει σύμβολο αντίστασης κατά της βίας, σύμβολο υπεράσπισης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, των πανανθρώπινων αξιών της εθνικής ανεξαρτησίας, της δημοκρατίας και της ειρήνης.

Η Ζωζώ Πετροπούλου,πρόεδρος του "Συλλόγου Πολιτικών Εξορίστων Γυναικών", συγκίνησε τους παραβρισκόμενους με το πάθος της ομιλίας της, αναφερόμενη στους ήρωες άνδρες και γυναίκες που πέρασαν και μαρτύρησαν στο Μακρονήσι. Επίσης απευθυνόμενη στις Ελληνίδες γυναίκες, αλλά και όλου του κόσμου, πρότεινε ψήφισμα διαμαρτυρίας - προς όλους τους Διεθνείς Ανθρωπιστικούς Οργανισμούς - για τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία.

Σόνια ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ