Η χώρα μας κατέχει την πρώτη θέση σε αριθμό τροχαίων ατυχημάτων στην Ευρώπη. Σύμφωνα δε με τις στατιστικές των τελευταίων χρόνων δε φαίνεται κανένα περιθώριο αισιοδοξίας. Η μάστιγα αυτή που κάθε χρόνο βυθίζει στο πένθος πάνω από 2.000 οικογένειες, για άλλη μια φορά, μπαίνει στο στόχαστρο του υπουργείου Δημόσιας Τάξης. Οπως εξήγγειλε χτες ο γενικός γραμματέας του υπουργείου, Ε. Ρογκάκος, έχει καταρτιστεί ενημερωτικό πρόγραμμα για νέους που θ' αφορά θέματα κυκλοφοριακής αγωγής, ενώ η Αστυνομία θα γίνει αυστηρότερη στην εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας. Χαρακτήρισε δε το 1996 "έτος πρόληψης τροχαίων ατυχημάτων".

Καμιά ελαστικότητα δε θα υπάρχει πλέον για τους οδηγούς που δε θα φορούν κράνος, δε θα χρησιμοποιούν τις ζώνες ασφαλείας, θα οδηγούν μεθυσμένοι ή δε θα τοποθετούν σωστά τα παιδιά στα αυτοκίνητα. Αυτού του είδους οι παραβάσεις είναι χαρακτηριστικές για την οδηγητική συμπεριφορά και την κυκλοφοριακή αγωγή στην Ελλάδα.

Εχει διαπιστωθεί ότι η χρήση ζώνης ασφαλείας μειώνει τους θανάτους και τους τραυματισμούς κατά 20% - 25% και στους μοτοσικλετιστές οι θάνατοι είναι έξι φορές λιγότεροι στην περίπτωση χρήσης κράνους (τα περισσότερα ατυχήματα στις κατοικημένες περιοχές συμβαίνουν σε διαδρομές με μέσο μήκος δέκα χιλιόμετρα, πράγμα που σημαίνει ότι σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει οι οδηγοί ν' αμελούν τη χρήση κράνους ή ζώνης). Στους μεθυσμένους οδηγούς οφείλεται το 7,5% των τροχαίων, στα οποία όμως προκαλείται το 43% των θανάτων. Ετσι άμεσα θ' αρχίσει πανελλαδική καμπάνια για την εφαρμογή αυτών των μέτρων.

Επίσης τον ερχόμενο Απρίλη αναμένεται με ενδιαφέρον η ολοκλήρωση των εργασιών της διακομματικής επιτροπής της Βουλής και η υποβολή του σχετικού πορίσματος που θα οριοθετήσει την πολιτική πρόληψης των τροχαίων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τροχαίας, τη χρονιά που μας πέρασε 2.136 άνθρωποι σκοτώθηκαν, 3.461 τραυματίστηκαν βαριά και 27.785 τραυματίστηκαν ελαφρά σε 23.089 τροχαία ατυχήματα που έγιναν σε ολόκληρη τη χώρα. Στην Αττική οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 508 νεκροί, 678 σοβαρά τραυματίες, 11.385 ελαφρά τραυματίες σε 9.428 τροχαία.

Οπως δήλωσε χτες ο διοικητής της Τροχαίας Γ. Παπαδημητρόπουλος, το 1995 οι υπηρεσίες της αφαίρεσαν πινακίδες κυκλοφορίας σε 38.935 παράνομες σταθμεύσεις, ενώ δόθηκε έμφαση στην κάλυψη ζωτικών κόμβων και αρτηριών, όπως και στις περιοχές που ισχύουν περιοριστικά μέτρα κυκλοφορίας (δακτύλιος, εμπορικό τρίγωνο, λεωφορειολωρίδες).

Αποτέλεσμα της συστηματικής αστυνόμευσης ήταν να βεβαιωθούν 6.290 παραβάσεις για κίνηση στις λεωφορειολωρίδες (5.139 περισσότερες από πέρσι), 153 παραβάσεις (101 περισσότερες) για κλείσιμο διασταυρώσεων και μεταφέρθηκαν με γερανούς 2.664 οχήματα που εμπόδιζαν την κυκλοφορία. Σε ό,τι αφορά το αλκοόλ οι έλεγχοι εντατικοποιήθηκαν με αποτέλεσμα να έχουμε αύξηση των θετικών αλκοτέστ κατά 36% σε σχέση με το 1994. Επίσης από το δεύτερο εξάμηνο του 1995 εφαρμόζεται το μέτρο της ακινητοποίησης των δικύκλων μέχρι ο οδηγός ή ο συνεπιβάτης να προσκομίσει το προστατευτικό κράνος. Πέρσι ακινητοποιήθηκαν 1.677 δίκυκλα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τροχαίας, στα εθνικά δίκτυα το 1995 έγιναν 859 τροχαία (τα 81 ήταν θανατηφόρα). Την πρωτιά την έχει η Εθνική οδός Αθήνας - Κορίνθου με 243 ατυχήματα. Ακολουθεί η Εθνική Αθήνας - Λαμίας με 137. Το 1994 τα τροχαία στις Εθνικές οδούς ήταν 932 (τα 73 θανατηφόρα) και το 1993 ήταν 1.026 (τα 90 θανατηφόρα).

Κατά την Αστυνομία τα αίτια των τροχαίων εντοπίζονται κύρια στον ανθρώπινο παράγοντα. Πέρσι στην Αττική 1.360 ατυχήματα οφείλονταν σε υπερβολική ταχύτητα, 1.861 στην παραβίαση προτεραιότητας, 751 σε αντικανονικό προσπέρασμα, 725 από κίνηση στο αντίθετο ρεύμα και 700 από μη τήρηση της απόστασης ασφαλείας. Σε ό,τι αφορά τους πεζούς σημειώθηκαν 447 ατυχήματα επειδή δε βάδιζαν στο πεζοδρόμιο, 579 γιατί δε βάδιζαν στις διαβάσεις και 691 γιατί διέσχιζαν απερίσκεπτα το δρόμο. Η απότομη στροφή και η ολισθηρότητα του δρόμου ήταν τα αίτια 283 και 291 ατυχημάτων αντίστοιχα. Ομως ο ανθρώπινος παράγοντας δεν αποτελεί τη μόνη αιτία των τροχαίων.

Οι αρμόδιοι λησμονούν ότι η μέτρια ή κακή κατάσταση του οδικού δικτύου της χώρας και οι εξαντλητικοί ρυθμοί της σύγχρονης ζωής, επηρεάζουν τη συμπεριφορά του οδηγού. Επίσης η κατάσταση των οχημάτων που κυκλοφορούν- πάρα πολλά είναι γερασμένα ή κακοσυντηρημένα γιατί η αντικατάστασή τους είναι δαπανηρή - είναι ένας άλλος επιπρόσθετος παράγοντας. Πολλοί κρατικοί παράγοντες ξεχνούν ότι η συμπεριφορά του οδηγού διαμορφώνεται από το σχεδιασμό, τη διάταξη και την κατασκευή του οδικού δικτύου και ότι αποτελεί κομμάτι του κυκλοφοριακού περιβάλλοντος. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον με ανεπαρκή σήμανση, κακό φωτισμό και μέτρια ή κακή κατάσταση του δρόμου, κινείται ο Ελληνας οδηγός. Το ερώτημα είναι, πότε η πολιτεία θα ξεπεράσει τη διαπιστωσιολογία και θ' ασχοληθεί στα σοβαρά με το πρόβλημα των τροχαίων;

Γιώργος ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ