Σε νέα «νέα πύλη εισόδου» χιλιάδων ξεριζωμένων ανθρώπων προς την ΕΕ μετατρέπεται η Κρήτη. Μόνο το τελευταίο τρίμηνο 1.500 πρόσφυγες και μετανάστες, θύματα των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων στην ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, έχουν φτάσει στα νότια παράλια του νησιού και στη Γαύδο. Οι άνθρωποι αυτοί διανύουν τα περίπου 150 ναυτικά μίλια σε ανοιχτή θάλασσα από τα αφρικανικά παράλια, με τους τεράστιους κινδύνους που αυτό σημαίνει με τα γνωστά δουλεμπορικά σαπιοκάραβα, που συχνά μετατρέπονται σε πλωτά φέρετρα και η Μεσόγειος σε υγρό τάφο.

Ο «Ριζοσπάστης» συνομίλησε με τον Γιώργο Σαμπροβαλάκη, εργαζόμενο σε πρόγραμμα ένταξης προσφύγων, γγ Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος (ΣΚΛΕ) και μέλος της κεντρικής διοίκησης του ΣΚΛΕ, για την κατάσταση που διαμορφώνεται στο νησί, ο οποίος τόνισε μεταξύ άλλων: «Οι αυξημένες προσφυγικές ροές στο νησί δεν είναι ουρανοκατέβατες μα είναι αποτέλεσμα των πολεμικών συρράξεων και κάθε λογής έκφραση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

Χιλιάδες άνθρωποι ξεριζώνονται καθημερινά με στόχο να ξεφύγουν από την ανέχεια, τη γενικευμένη έλλειψη ασφάλειας και σταθερότητας, από τον θάνατο. Αυτά τα δεδομένα δεν είναι νέα, αυτό που όμως έρχεται ως "νέα σταθερά" είναι η αυξημένη χρήση της θαλάσσιας οδού του Λιβυκού Πελάγους νότια της Κρήτης, πιθανότατα με σκοπό να αποφύγουν την επαναπροώθηση (pushbacks), ως μια επικίνδυνη επιλογή των διακινητών που πατούν στην απελπισία των ξεριζωμένων.

Μέχρι στιγμής η προσωρινή φιλοξενία συνήθως γίνεται σε γήπεδα, παλιές σχολικές εγκαταστάσεις ή κενές αίθουσες των αστικών λιμανιών (π.χ. αίθουσα λιμενεργατών Ηρακλείου) και όπως είναι προφανές οι συγκεκριμένοι χώροι δεν είναι κατάλληλοι. Επιπλέον, τον κύριο ρόλο παροχής ειδών πρώτης ανάγκης, πρώτων βοηθειών, διερμηνείας, ενημέρωσης για τα δικαιώματά τους και τυχόν εξειδικευμένης στήριξης έχουν εθελοντές και ΜΚΟ.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι στο νησί δεν υπάρχει καμία οργανωμένη δομή προσωρινής φιλοξενίας ή διαμερίσματα όπως στο παρελθόν το πρόγραμμα ESTIA (τερματίστηκε το 2022) προκειμένου να καλύψουν τις οποιεσδήποτε, πόσο μάλλον τις αυξημένες ανάγκες που προκύπτουν.

Αρα σήμερα είναι αναγκαίο, με ευθύνη του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, σε συνεργασία με Περιφέρεια και δήμους, να εξασφαλιστούν για τους πρόσφυγες και μετανάστες οι κατάλληλοι χώροι προσωρινής διαμονής και ανθρώπινες συνθήκες για την καταγραφή των αναγκών τους, την άμεση πρόσβασή τους σε υγειονομική περίθαλψη, ψυχολογική υποστήριξη, νομική συνδρομή και διαδικασίες ασύλου».

Κλιμάκια του ΚΚΕ που επισκέφθηκαν τις προηγούμενες μέρες τους χώρους προσωρινής φιλοξενίας των προσφύγων σε Χανιά και Ηράκλειο, διαπίστωσαν ότι οι πρόσφυγες κοιμόντουσαν σε κουβέρτες πάνω στο τσιμέντο, σε πλήρως αναξιοπρεπείς συνθήκες, ανθυγιεινές και επικίνδυνες, χωρίς αναγκαία υγειονομική περίθαλψη. Μεταξύ των οποίων 23 ανήλικα ασυνόδευτα αγόρια, μια μητέρα με τα τρία παιδιά της, ένας καρδιοπαθής και ένας κωφάλαλος.

Επίσης, την προηγούμενη βδομάδα μέλη της Επιτροπής Ειρήνης Χανίων και πρωτοβάθμιων σωματείων επισκέφτηκαν ξεριζωμένους Παλαιστίνιους πρόσφυγες που βρέθηκαν σε χωριό των Χανίων. Κατά την επίσκεψη, τους προσφέρθηκε έμπρακτη αλληλεγγύη με είδη άμεσης ανάγκης. Οι κάτοικοι του χωριού, εκφράζοντας από την πρώτη στιγμή την αμέριστη αλληλεγγύη τους, πρόσφεραν έναν χώρο για τη στέγασή τους και φροντίζουν για τη διατροφή τους ως τώρα.

Ωστόσο διαπιστώθηκε ότι οι συνθήκες διαβίωσής τους είναι δύσκολες αφού στεγάζονται σε χώρο που δεν διαθέτει ούτε τους στοιχειώδεις όρους υγιεινής. Με το κλιμάκιο να απαιτεί από τον δήμο Πλατανιά να φροντίσει για τη μετεγκατάστασή τους σε χώρο ασφαλή και κατάλληλο.

Την ίδια στιγμή, οι δήμοι, η Περιφέρεια και η κυβέρνηση ρίχνουν το μπαλάκι διαχείρισης αυτών των ανθρώπων ο ένας στον άλλον. Χαρακτηριστική ήταν η συζήτηση στο πρόσφατο Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης μετά από Επερώτηση της «Λαϊκής Συσπείρωσης» Κρήτης, με την περιφερειακή αρχή να μιλά για αποκλειστική ευθύνη του κεντρικού κράτους.

Με Ερώτησή του στη Βουλή, το ΚΚΕ απαιτεί να εξασφαλιστούν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης για τους ξεριζωμένους. Σε αυτήν αναφέρεται:

«Σήμερα στην Κρήτη και πολύ περισσότερο στο μικρό νησί της Γαύδου δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία πρόβλεψη και δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο για την προστασία των μεταναστών και προσφύγων που διασώζονται και φτάνουν εκεί, για τη φιλοξενία τους σε αξιοπρεπείς ανθρώπινες συνθήκες, την καταγραφή των αναγκών τους, την άμεση πρόσβασή τους σε υγειονομική περίθαλψη, νομική συνδρομή και διαδικασίες ασύλου.

Αντίθετα, τα πρόχειρα καταλύματα που δημιουργούνται σε διάφορους ακατάλληλους χώρους, είναι απαράδεκτα και δημιουργούν επιπρόσθετα προβλήματα στους ίδιους τους ξεριζωμένους, όπως και στους κατοίκους του νησιού. Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι η χώρα μας εξακολουθεί να είναι αποθήκη ανθρώπινων ψυχών στο πλαίσιο της ευρωενωσιακής πολιτικής, με διαχρονικές ευθύνες όλων των μέχρι σήμερα ελληνικών κυβερνήσεων. Οπως και για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι η αλληλεγγύη των νησιωτών, των σωματείων, των εργατικών και λαϊκών φορέων είναι η πραγματική ασπίδα προστασίας των κατατρεγμένων μεταναστών και προσφύγων.

ΕΡΩΤΑΤΑΙ ο κ. υπουργός, τι μέτρα προτίθεται να λάβει η κυβέρνηση προκειμένου:

- Να εξασφαλιστεί η φιλοξενία των μεταναστών και προσφύγων που διασώζονται και φτάνουν στην Κρήτη σε αξιοπρεπείς ανθρώπινες συνθήκες.

- Να εξασφαλιστούν η γρήγορη καταγραφή των αναγκών τους, η άμεση πρόσβασή τους σε υγειονομική περίθαλψη, νομική συνδρομή και διαδικασίες ασύλου, ώστε να λάβουν άσυλο και ταξιδιωτικά έγγραφα για να μπορούν να ταξιδέψουν στις χώρες του πραγματικού προορισμού τους».