Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σήμερα την ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπα, στο κλείσιμο των εργασιών της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Συνάντησης που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες με πρωτοβουλία του ΚΚΕ. Η εισηγητική ομιλία του Δ. Κουτσούμπα στη Συνάντηση θα δημοσιευτεί ολόκληρη στον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη».

Δεν πρόκειται για κάποιο κλείσιμο της συζήτησης. Μάλλον η συζήτηση ανοίγει και με τη σημερινή Συνάντηση και κυρίως με τα προβλήματα που έχει το κίνημά μας, το εργατικό, λαϊκό, το κομμουνιστικό κίνημα στην Ευρώπη και στην κάθε ξεχωριστή χώρα να αντιμετωπίσει και να λύσει.

Θα ήθελα για άλλη μια φορά να σας ευχαριστήσω για τη συμμετοχή σας, να εκφράσουμε τις ευχαριστίες του ΚΚΕ που ανταποκριθήκατε στην πρόσκληση του Κόμματός μας γι' αυτή τη Συνάντηση. Γνωρίζετε ότι πάντα το Κόμμα μας αυτό προσπαθούσε να κάνει, αυτό συνεχίζει και σήμερα και βέβαια θα συνεχίσει και στο μέλλον, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, ασταμάτητα. Να δίνουμε βάρος στην κοινή δράση, στη συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων, στην κοινή πάλη και στο συντονισμό των Κομμουνιστικών Κομμάτων και στην ήπειρό μας αλλά και διεθνώς, έτσι ώστε να έχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για τους λαούς μας, την εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα.

Οι διαφορετικές απόψεις που υπάρχουν ανάμεσα στα Κόμματά μας, οι επεξεργασίες μας, οι θέσεις ανάμεσα σε διάφορα Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα που είμαστε σήμερα εδώ, ή κάποια άλλα που λείπουν και έχουν στείλει χαιρετιστήρια, έχουν βέβαια και σχέση με το διαφορετικό επίπεδο της πείρας κάθε κόμματος, της επεξεργασίας αυτής της πείρας και της θεωρητικής και της πρακτικής αλλά και της ανάπτυξης των ίδιων των κομμάτων μας. Είναι διαφορετικά τα επίπεδα των προβλημάτων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε σε κάθε ξεχωριστή χώρα. Ομως, όλα αυτά τα ζητήματα δεν μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο στο να αναζητούμε δρόμους, κοινούς τρόπους και μορφές δράσης, ενιαίας επεξεργασίας και συνολικής αντίληψης, κατάκτησης σε μια πορεία μιας ενιαίας επαναστατικής στρατηγικής ενάντια στον καπιταλισμό, ενάντια στα μονοπώλια, για το σοσιαλισμό, που είναι και ο στόχος μας και ο λόγος ύπαρξής μας ως κομμουνιστικό κίνημα.

Ταυτόχρονα, έχουμε πλήρη επίγνωση των δυσκολιών, δηλαδή ότι δεν μιλάμε για εύκολα πράγματα, αφού είναι πολλά τα θεωρητικά, ιδεολογικά και πολιτικά ζητήματα που ταλάνισαν το κομμουνιστικό κίνημα, το κίνημά μας για πολλές δεκαετίες και πολλά απ' αυτά είναι ακόμα ανοιχτά προς συζήτηση, ακόμα και προς προβληματισμό.

Ομως, άσχετα απ' αυτό, θεωρούμε ότι πρέπει να προχωρήσουμε όσο μπορούμε βέβαια όλοι μας, με πιο γρήγορους ρυθμούς. Το ΚΚΕ πιστεύει ότι κάθε καθυστέρηση είναι σε όφελος της αστικής τάξης, των αντιπάλων της εργατικής τάξης και των λαών μας, είναι σε όφελος του καπιταλισμού, σε όφελος του ιμπεριαλισμού.

Επιτρέψτε μου ορισμένες επισημάνσεις. Θα ήθελα να σταθώ σε κάποια ζητήματα που απασχόλησαν και τη σημερινή μας Συνάντηση και απασχολούν και τα κόμματά μας στις χώρες μας. Οπως είναι, για παράδειγμα, αυτό το ζήτημα του ναζισμού, της εμφάνισης ξανά φασιστικών μορφωμάτων που σηκώνουν κεφάλι σε μια σειρά χώρες, σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ. Ιδιαίτερα τώρα τελευταία ήρθε και στην επικαιρότητα η δολοφονική επίθεση της Χρυσής Αυγής, ενός μορφώματος που βρίσκεται τα τελευταία χρόνια σε ανάπτυξη. Κι εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα ζητήματα με βάση την πείρα του ΚΚΕ. Θεωρούμε ότι πρέπει να καταλήξουμε ότι η Χρυσή Αυγή, τέτοια ναζιστικά μορφώματα, είναι γέννημα - θρέμμα του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος, βγαίνουν μέσα απ' τη μήτρα του καπιταλισμού, δεν είναι κάτι έξω απ' αυτό, δεν είναι έξω απ' το αστικό σύστημα. Και το λέμε αυτό γιατί, στη χώρα μας τουλάχιστον, γίνεται μια συστηματική προσπάθεια να εμφανιστούν ότι αυτά δεν έχουν σχέση με το σύστημα, ότι είναι κάποιες ακραίες φωνές, κάποιοι γραφικοί, κάποιοι τρελοί οι οποίοι προσπαθούν να δημιουργήσουν προβλήματα, χρησιμοποιούν τη βία, δεν έχουν σχέση με το αστικό πολιτικό σύστημα, με το καπιταλιστικό σύστημα στην ουσία του, με την αστική τάξη της χώρας μας.

Ο ναζισμός ιστορικά αναρριχήθηκε στην εξουσία μέσα από κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Σε συνθήκες δηλαδή αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Εμείς, ως Κόμμα, δεν θέλουμε να το ξεχνάμε αυτό. Θεωρούμε ότι αποτελεί επιλογή των μονοπωλίων, μονοπωλιακών ομίλων, αν θέλετε τμημάτων της αστικής τάξης της χώρας μας, που εκμεταλλεύονται τη λαϊκή αγανάκτηση που υπάρχει και συσσωρεύεται αυτά τα χρόνια και λόγω της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης. Και βέβαια εκμεταλλεύεται μια αγανάκτηση, μια οργή του κόσμου απέναντι στα κόμματα που κυβέρνησαν μέχρι σήμερα, που είναι κυρίως τα φιλελεύθερα, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, τουλάχιστον στην πατρίδα μας, στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Το Κόμμα μας επισημαίνει ότι η ναζιστική δράση της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα, αλλά και γενικότερα, δεν αντιμετωπίζεται με συνεργασία των δυνάμεων του συνταγματικού τόξου, όπως το λένε στην Ελλάδα ή του δημοκρατικού τόξου, των δημοκρατικών δυνάμεων για μια δήθεν καλύτερη λειτουργία αυτής της ίδιας της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Γιατί, αν θέλετε, αυτή η ίδια η αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, που γνωρίσαμε δεκαετίες τώρα, για παράδειγμα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, είναι που εξέθρεψε μέσα στα σπλάχνα της αυτό το μόρφωμα.

Επίσης, θεωρούμε ότι τα πολιτικά κόμματα σε μια χώρα και στην Ελλάδα, εννοούμε όλα τα κόμματα, και τα αστικά και τα οπορτουνιστικά, όπως και το δικό μας το Κομμουνιστικό, έχουν τις απόψεις τους για το τι κοινωνική οργάνωση θέλουν, για το τι εξουσία θέλουν και για το τι είδους δημοκρατία θέλουν και βεβαίως αυτά τα ζητήματα τα προωθούν στη βάση των ταξικών συμφερόντων που κάθε κόμμα υπηρετεί, στη συγκεκριμένη χώρα.

Εμείς θεωρούμε ότι οι λαοί, τα λαϊκά κινήματα, το εργατικό κίνημα, έχουν δικαίωμα και καθήκον να παλεύουν για να ανατρέπουν τους αντιλαϊκούς νόμους που βρίσκονται σε ισχύ σήμερα. Να αντιπαλεύουν αστικούς θεσμούς που είναι αντιλαϊκοί, που ουσιαστικά υπηρετούν το μεγάλο κεφάλαιο, τα μονοπώλια. Βεβαίως, έχουν κάθε δικαίωμα, και υποχρέωση λέμε εμείς και το τονίζουμε κάθε μέρα, να παλεύουν συνολικά για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος που γεννά το φασισμό, που γεννά την κρίση, που γεννά πολέμους.

Θεωρούμε ότι η πάλη ενάντια, π.χ., στη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα, δεν μπορεί να ξεχωριστεί απ' την πάλη ενάντια στα μονοπώλια, ενάντια στον καπιταλισμό. Η αντικαπιταλιστική, αντιμονοπωλιακή γραμμή πάλης, η λαϊκή συμμαχία με ισχυρό ΚΚ, είναι αυτά τα στοιχεία που μπορεί να ηγηθούν της πάλης ενάντια στους εγκληματίες ναζί και ενάντια συνολικά στο σύστημα που τους γεννά.

Ιδιαίτερα εδώ πρέπει να πω ότι και στην προπαγάνδα μας και στη διαφώτιση του λαού καθημερινά προσπαθούμε να αντιπαλέψουμε αυτή την επικίνδυνη θεωρία των δύο άκρων που - ιδιαίτερα απ' την κυβέρνηση στην Ελλάδα - εμφανίζεται όλο και περισσότερο το τελευταίο διάστημα ή ακόμα κι αυτή τη θεωρία που μιλά γενικά για τη βία, ότι πρέπει όλοι μαζί, όλα τα πολιτικά κόμματα μαζί, όλες οι κοινωνικές τάξεις μαζί, όλο το κίνημα μαζί, να αντιπαλέψουμε «τη βία απ' όπου κι αν προέρχεται». Ετσι το διατυπώνουν. Χρειάζεται να αντιπαλέψουμε αυτές τις θεωρίες γιατί ευθέως, σε μια πορεία - ίσως τώρα λόγω συσχετισμών στην Ελλάδα δεν είναι της στιγμής - αλλά ανοίγει το δρόμο για τον αντικομμουνισμό, για τις εγκληματικές δήθεν ιδεολογίες που πρέπει να καταπολεμηθούν, για κάθε βία απ' όπου κι αν προέρχεται, όπου βία, το ζήσαμε και πρόσφατα στη χώρα μας, εννοούν π.χ. όταν το ΠΑΜΕ πάει να περιφρουρήσει τις απεργίες στα λιμάνια ή όταν μπαίνει ένα πανό του ΚΚΕ στην Ακρόπολη για να διαφωτίσει τους λαούς κι αυτό το θεωρούν ότι είναι απαράδεκτο, έξω απ' τους θεσμούς, έξω απ' το σύστημα, δεν είναι λειτουργία του κοινοβουλευτικού συστήματος κ.λπ.

Απ' αυτή την άποψη το ζήτημα ότι η ταξική πάλη, η ίδια η κοινωνική εξέλιξη δεν τελείωσε, ούτε τελειώνει με τον καπιταλισμό όπως δεν τελείωσε και με τη φεουδαρχία πριν, όπου οι αστικές τάξεις που ήταν προοδευτικές ανέτρεψαν τη φεουδαρχία και βεβαίως οικοδόμησαν για τα δικά τους συμφέροντα το καπιταλιστικό σύστημα, είναι σημαντικά. Η κοινωνική εξέλιξη και η ιστορία της ανθρωπότητας δεν τελειώνει στον καπιταλισμό, υπάρχει κι άλλο κοινωνικό σύστημα για το οποίο θα πρέπει να παλέψουμε. Και φυσικά εδώ διάφορες δυνάμεις, αυτοαποκαλούμενες αριστερές, προσπαθούν να εμπλέξουν και να ποδηγετήσουν το εργατικό - λαϊκό κίνημα. Παίρνουν μάλιστα ως παράδειγμα και μιλάνε για το πώς αντιφασιστικά μέτωπα οδήγησαν στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εμείς θεωρούμε - δεν είναι βέβαια της στιγμής, απλά το λέω περισσότερο ως προβληματισμό του Κόμματός μας για να ανοίξει αυτή η συζήτηση, νομίζω δεν είναι δικό μας θέμα μόνο, του ΚΚΕ, είναι ευρύτερα θέμα του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και του ευρωπαϊκού κινήματος - ότι πρέπει να μελετήσουμε την πείρα και από εκείνη την περίοδο. Για παράδειγμα, εμείς θεωρούμε ότι είναι αντικείμενο έρευνας απ' το κομμουνιστικό κίνημα, γιατί δεν κατόρθωσε το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα - την περίοδο εκείνη και πριν το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και κατά την εξέλιξή του αλλά και μετά - να διαμορφώσει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης νικηφόρα επαναστατική στρατηγική. Νικηφόρα υπήρξε ως προς την αντιμετώπιση του χιτλερισμού αλλά έφτασε τελικά - ως αποτέλεσμα λέμε πλέον - στην οικοδόμηση κάποιων καθεστώτων τα οποία στην ουσία υπηρέτησαν το καπιταλιστικό σύστημα. Αυτή ήταν η εξέλιξη, δυστυχώς. Βεβαίως δεν ήταν το ίδιο, υπήρχε η Σοβιετική Ενωση, υπήρχαν οι Λαϊκές Δημοκρατίες που δημιουργήθηκαν κυρίως με την αποφασιστική παρέμβαση της Σοβιετικής Ενωσης, του Κόκκινου Στρατού, μαζί με τα χτυπήματα που έδωσε η εργατική τάξη και το κίνημα στις χώρες εκεί και κατόρθωσαν να πάρουν την εξουσία. Είναι μεγάλη συζήτηση αυτή, αλλά νομίζω πρέπει να σκεφτούμε γύρω από τέτοια ζητήματα, δηλαδή πώς θα συνδυάζεται η πάλη σήμερα ενάντια στα «ακραία φαινόμενα» - να το πω έτσι εντός εισαγωγικών όπως λένε, το φασισμό, το ναζισμό - η πάλη ενάντια σ' αυτά τα εκτρώματα, όπως είναι στη χώρα μας η Χρυσή Αυγή, ταυτόχρονα όχι με την αποκατάσταση κάποιων αστικών λειτουργιών και δημοκρατικών τυπικών ελευθεριών για την εργατική τάξη, αλλά πώς αυτή η πάλη θα συνδέεται με την πάλη ενάντια στα μονοπώλια, για την ανατροπή της αστικής εξουσίας, για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.

Ενα άλλο μεγάλο ζήτημα που απασχόλησε είναι αυτό της οικονομικής κρίσης και της ΕΕ. Να πω κάποιες σκέψεις επειδή αντιμετωπίζουμε στη χώρα μας αυτά τα ζητήματα. Γίνεται έντονη προπαγάνδα κι απ' την κυβέρνηση ότι φτάνει στο τέλος της η κρίση, θα υπάρξει ανάκαμψη, ανάπτυξη. Εμείς θεωρούμε ότι δεν έχει φτάσει στο τέλος της η οικονομική καπιταλιστική κρίση και στη χώρα μας και στην Ευρώπη αλλά και ευρύτερα, διεθνώς θα έλεγα. Δεν υπάρχει φως στο βάθος του τούνελ για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα αυτή τη στιγμή, έτσι όπως προπαγανδίζουν τα αστικά κόμματα.

Για παράδειγμα, στην Ελλάδα η όποια αναιμική ανάκαμψη υπάρξει το επόμενο διάστημα ή τα επόμενα χρόνια δεν θα οδηγήσει σε ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων. Θα εξακολουθούν να ισχύουν όλοι οι αντιλαϊκοί νόμοι και τα μνημόνια που πάρθηκαν μέχρι σήμερα, θα παίρνονται όλο και περισσότερα νέα μέτρα και όχι μόνο αυτό. Αυτή η αναιμική ανάκαμψη θα οδηγήσει σε πιο βαθιά κρίση του καπιταλισμού και βέβαια αυτό δεν εξαρτάται φυσικά μόνο απ' την Ελλάδα. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις ευρύτερα και στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ, αφού και η κρίση δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Αφορά όλες τις χώρες, αφορά όλη την ΕΕ. Αλλωστε, τα μέτρα αυτά, οι αναδιαρθρώσεις, οι μεταρρυθμίσεις παίρνονται παντού σε όλες τις χώρες.

Μελετάμε πάρα πολύ τις αντιθέσεις που εμφανίζονται στην ΕΕ, τους έντονους ανταγωνισμούς. Γιατί μιλάμε για μια διακρατική καπιταλιστική ένωση, όπου συμμετέχουν ισχυρές καπιταλιστικές οικονομίες, ισχυρά καπιταλιστικά κράτη που ως ένα βαθμό έχουν ενιαία συμφέροντα. Κυρίως το ενιαίο τους συμφέρον φαίνεται όταν ενώνονται στην αντιμετώπιση του λαϊκού παράγοντα, των λαϊκών κινημάτων, για να χτυπήσουν το εργατικό - λαϊκό κίνημα. Οι ίδιοι, οι μονοπωλιακοί όμιλοι, αυτοί που υπηρετούν οι κυβερνήσεις αυτές, έχουν έντονους ανταγωνισμούς και για το μοίρασμα των αγορών και των σφαιρών επιρροής και για μια σειρά ζητήματα που τα συναντάμε στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Για παράδειγμα, η ανάλυση του ΚΚΕ και η πείρα της Ελλάδας λέει ότι στη χώρα μας εμφανίζονται πολιτικές δυνάμεις που τάσσονται, π.χ., με την άποψη της Μέρκελ, της Γερμανίας. Αυτή τη στιγμή εκφράζεται κυρίως απ' την κυβέρνηση, απ' τα κυβερνώντα κόμματα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, όπου και η γραμμή, το μείγμα διαχείρισης της κρίσης είναι αυτή η λογική, δηλαδή κάποια επιμήκυνση του ελληνικού χρέους, ίσως κάποια χαμηλότερα επιτόκια, τα οποία βέβαια είναι η γραμμή κυρίως της Μέρκελ, η γραμμή της αστικής τάξης της Γερμανίας ως σύνολο.

Κι απ' την άλλη μεριά έχουμε άλλες δυνάμεις, που είναι κυρίως της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του ΣΥΡΙΖΑ, άλλων δυνάμεων που προέρχονται απ' το παλιό ΠΑΣΟΚ που ήταν κυβερνητικό κόμμα, οι οποίες τάσσονται με την άποψη του ΔΝΤ, την άποψη Ομπάμα, που λέει ότι το ελληνικό χρέος πρέπει να πάει για «νέο κούρεμα». Και δεν λένε εδώ ότι νέο «κούρεμα» και επαναδιαπραγμάτευση της δανειακής σύμβασης θα σημαίνει τα ίδια ακριβώς αντιλαϊκά μέτρα που φέρνει και η εκδοχή της Μέρκελ. Και βεβαίως το ΔΝΤ ή οι ΗΠΑ το κάνουν αυτό για τους δικούς τους λόγους, που είναι οι ανταγωνισμοί που έχουν και με την ΕΕ και ειδικά με τη Γερμανία, γιατί θεωρούν ότι η ψαλίδα που άνοιξε τα χρόνια της κρίσης υπέρ της Γερμανίας σε σχέση, π.χ., με τη Γαλλία ή την Ιταλία ή την Ισπανία, άλλες ισχυρές καπιταλιστικές χώρες στην Ευρώπη, είναι μεγάλη και θα πρέπει να μειωθεί. Αρα, λένε στην κα Μέρκελ βάλε πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη και δώσε εσύ. Γι' αυτό λένε «κούρεμα» του ελληνικού χρέους κ.λπ.

Τα λέμε αυτά γιατί νομίζω ότι πρέπει να γίνουν αντικείμενο και προβληματισμού και συζήτησης ανάμεσα στα κόμματά μας για να βλέπουμε κι αυτό που κρύβεται πολλές φορές πίσω απ' αυτό που εμφανίζεται στις επίσημες διαπραγματεύσεις, είτε των κομμάτων είτε των κυβερνήσεων ή αυτά που λένε τα κυβερνητικά ή άλλα κόμματα. Και φυσικά εδώ η πάλη αναμφίβολα πρέπει να διεξάγεται ταυτόχρονα και σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό και σε διεθνές επίπεδο. Κατά τη γνώμη μας δεν ξεχωρίζονται αυτά τα ζητήματα. Φυσικά έχει προτεραιότητα το εθνικό επίπεδο, με την έννοια ότι η εργατική τάξη, το εργατικό κίνημα κάθε χώρας, το κομμουνιστικό κίνημα και οι σύμμαχοί του σε κάθε χώρα θα πρέπει να δίνουν αποφασιστικά χτυπήματα στη χώρα τους ενάντια στο μονοπωλιακό κεφάλαιο, ενάντια στο αστικό σύστημα, στο καπιταλιστικό σύστημα στο σύνολό του. Και η κάθε επιμέρους επιτυχία του κάθε ξεχωριστού τμήματος του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος στη χώρα του θα πρέπει να αποτελεί και επιτυχία συνολικά και για το υπόλοιπο ευρωπαϊκό και για το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Αυτή η αντίληψη που διαπερνά τη στάση του ΚΚΕ, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει αυτές τις διακρατικές ενώσεις, όπως την ΕΕ, να τις θεωρούμε κάπως «αυτονομημένες», από το τι στόχους έχουν και οι αστικές τάξεις σε κάθε χώρα αλλά και τι στόχους θα πρέπει να βάζει το κίνημα. Γιατί το λέω αυτό: Στη χώρα μας γίνεται έντονη αντιπαράθεση αυτό το διάστημα, αυτά τα χρόνια με την καπιταλιστική οικονομική κρίση ανάμεσα και σε «αριστερές» δυνάμεις, σε δυνάμεις του εργατικού κινήματος ή άλλες, που λένε: Ας βγούμε απ' το ευρώ, θα είναι επιτυχία, θα λυθούν τα προβλήματα της οικονομικής κρίσης, θα υπάρξει ανάκαμψη, να βγούμε απ' την ΕΕ.

Κι αποσπούν αυτό, την αποδέσμευση απ' την ένωση ή απ' το νόμισμα, από τις γενικότερες συνολικότερες αλλαγές που πρέπει να υπάρξουν στη χώρα.

Τους θέτουμε το εξής απλό ερώτημα. Εντάξει, μπορεί να φύγουμε απ' το ευρώ και να πάμε στη δραχμή ή σε ένα άλλο νόμισμα ή να φύγουμε απ' την ΕΕ. Οι αντιλαϊκοί νόμοι, η καπιταλιστική βαρβαρότητα, το σύστημα που υπάρχει, δεν θα εξακολουθεί να ζει και να βασιλεύει; Δεν θα εκμεταλλεύεται ο καπιταλιστής, το μονοπώλιο την εργατική δύναμη; Δεν θα χτυπάει αυτοαπασχολούμενους, μεσαία στρώματα των πόλεων ή δεν θα ξεκληρίζει τη φτωχή αγροτιά απ' τη γη; Δεν έχουν απάντηση σ' αυτό το ερώτημα, γιατί εκεί βρίσκεται το πρόβλημα. Δηλαδή, αν δεν συνδυάσεις την αποδέσμευση απ' την ΕΕ - άρα και το νόμισμά της - με το ζήτημα που θέτουμε εμείς ως κεντρικό θέμα πάλης, κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων, μονομερή διαγραφή του χρέους, εργατική - λαϊκή εξουσία, τότε δε λύνεις το πρόβλημα. Γιατί βγαίνοντας απ' την ΕΕ, αν δεν έχει το εργατικό, λαϊκό κράτος στα χέρια του τα απαραίτητα εργαλεία για να κάνει ανάπτυξη της οικονομίας, για να κατανείμει τους πόρους, το εργατικό δυναμικό, να εξασφαλίσει δουλειά σταθερή και μόνιμη για όλους, για να μπορέσει να λύσει ανισομετρίες που υπάρχουν και στις περιφέρειες της ίδιας της χώρας μας, με έναν κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό, πώς θα μπορέσει να προχωρήσει προς τα εμπρός ο λαός και πώς θα μπορέσουν να ανακουφιστούν και τα λαϊκά στρώματα; Πολύ περισσότερο να λύσουμε αυτό το πρόβλημα που λέμε, να οδηγήσουμε το λαό μας, τους λαούς μας, στην ευημερία, να ζουν ανθρώπινα, με πολιτισμό, με αθλητισμό, με Παιδεία, δωρεάν και δημόσια, με Υγεία δωρεάν και δημόσια;

Ολα αυτά τα ζητήματα νομίζω πρέπει να τεθούν στο τραπέζι της συζήτησής μας και να τελειώνω με ένα άλλο ζήτημα, αυτό του πολέμου. Το οποίο βεβαίως με αφορμή τη Συρία και τον προσωρινό συμβιβασμό, που έγινε στα πλαίσια του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με την παρέμβαση της ρωσικής κυβέρνησης και το συμβιβασμό ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία και άλλες δυνάμεις, δεν πρέπει να μας εφησυχάζει. Γιατί είναι και το Ιράν, είναι η Μέση Ανατολή, είναι το Παλαιστινιακό ανοιχτό, είναι χώρες σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο, όπου υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα, και κυρίως η Ανατολική Μεσόγειος και η Μέση Ανατολή είναι πεδίο οξυμένων ανταγωνισμών. Οι δρόμοι δηλαδή μεταφοράς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, που θέλουν ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις να βάλουν πόδι και να έχουν παρέμβαση σε αυτές τις αγορές, να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τις αγορές και την περιοχή.

Μας ανησυχούν ιδιαίτερα οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Και για να μιλήσω περισσότερο για το Κόμμα μας και για τη χώρα μας, μας ανησυχούν οι διαπραγματεύσεις που γίνονται ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και την τουρκική, αλλά και άλλες, την αιγυπτιακή, με τις ΑΟΖ στην περιοχή της Μεσογείου. Είναι ανοιχτά ζητήματα, ανησυχούμε για ένα νέο «σχέδιο Ανάν» για το Κυπριακό. Για παράδειγμα, μόλις πριν από λίγο ενημερωθήκαμε απ' την Ελλάδα ότι ο υπουργός Εξωτερικών επιβεβαίωσε ότι δρομολογούνται άμεσες εξελίξεις στο Κυπριακό, με άμεση εμπλοκή πλέον Ελλάδας - Τουρκίας, το οποίο ήταν το αποτέλεσμα της συζήτησης που έκαναν Βενιζέλος - Νταβούτογλου στα πλαίσια του ΟΗΕ πριν λίγες μέρες. Με απευθείας επαφές και της ελληνικής κυβέρνησης απ' τη μία πλευρά και της τουρκικής κυβέρνησης απ' την άλλη, με την ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή κοινότητα, όπως λένε.

Ενώ μέχρι τώρα οι διαπραγματεύσεις δεν γίνονταν σε αυτή τη βάση. Αποτελεί επικίνδυνη εξέλιξη, γιατί ουσιαστικά αλλάζει αυτό που υπήρχε μέχρι σήμερα, το πλαίσιο των συνομιλιών. Στην ουσία προετοιμάζουν ένα «σχέδιο Ανάν». Εμείς καλέσαμε, και με σημερινή ανακοίνωση του Κόμματός μας, το λαό της Ελλάδας σε ετοιμότητα και επαγρύπνηση, γιατί το Κυπριακό είναι ένας κρίκος σε αυτό το κουβάρι των έντονων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών στην περιοχή της Μεσογείου. Κι απ' αυτή την άποψη θεωρούμε ότι αυτές οι εξελίξεις αφορούν όλα τα κόμματα. Δεν αφορούν μόνο τα κόμματα ή τις χώρες του Νότου, ή τα κόμματά μας που βρίσκονται κοντά στην περιοχή, πιο κοντά στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Αφορούν όλα τα κόμματα της Ευρώπης και του κόσμου. Η καπιταλιστική κρίση δεν αποκλείεται να φέρει νέες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Η περιοχή μυρίζει μπαρούτι, γι' αυτό το εργατικό κίνημα και τα κόμματά μας θα πρέπει να ετοιμάζονται, να μην υποτιμήσουμε αυτό το ζήτημα. Και βέβαια πρέπει να ετοιμαζόμαστε στρατηγικά, ιδεολογικά, πολιτικά. Να ετοιμάζουμε τους λαούς μας, τα κόμματά μας, τους συμμάχους μας έτσι ώστε να μη βρεθούμε προ εκπλήξεων ή να μην ψαχνόμαστε την κρίσιμη στιγμή, όταν θα πρέπει να καταλήξουμε πώς πρέπει να αντιπαλέψουμε και να παλέψουμε σε συνθήκες ιμπεριαλιστικού πολέμου, επέμβασης, εμπλοκής των χωρών μας σε τέτοιες αναμετρήσεις.

Η πάλη μας εκτός απ' το ζήτημα της αποτροπής των πολέμων, των επεμβάσεων θα πρέπει να συνδυάζεται με την προσπάθεια σε κάθε χώρα, να στοχεύει, να οδηγεί στην ανατροπή και της αστικής τάξης κάθε χώρας που εμπλέκεται στον πόλεμο, που συμμετέχει είτε στο πλευρό των ιμπεριαλιστών, είτε η ίδια αποτελεί τέτοια δύναμη που πρωτοστατεί σε αυτή την υπόθεση. Και βεβαίως το καταστάλαγμα, η προοπτική θα πρέπει να είναι μια νέα κοινωνία όπου δεν θα υπάρχουν κρίσεις, δεν θα υπάρχουν πόλεμοι, δεν θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Σήμερα στη χώρα μας παλεύουμε για αλλαγή συσχετισμού δυνάμεων. Πρέπει να αλλάξουμε τους δυσμενείς συσχετισμούς που υπάρχουν. Υπάρχουν οι δυνατότητες μαζί με τις δυσκολίες. Πώς το εννοούμε αυτό; Με ανασύνταξη πρώτα απ' όλα και αναζωογόνηση του εργατικού - λαϊκού κινήματος στη χώρα μας. Υπάρχουν πολλά προβλήματα - έχουμε κι εμείς ευθύνες, τις έχουμε εντοπίσει στο 19ο Συνέδριο - αλλά θα πρέπει γρήγορα να ανασυνταχθεί.

Οι κύριες ευθύνες βρίσκονται στον κυβερνητικό, στο ρεφορμιστικό συνδικαλισμό, στους οπορτουνιστές που ουσιαστικά δώσανε «γην και ύδωρ» στο μεγάλο κεφάλαιο, στους καπιταλιστές, να ξεζουμίζουν την εργατική τάξη, και έχουν οδηγήσει σε μεγάλο εκφυλισμό το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Απ' αυτή την άποψη ενισχύουμε τη δουλειά του ΠΑΜΕ, ενισχύουμε τη δουλειά του Κόμματος μέσα σε όλα τα εργοστάσια, και στους τόπους δουλειάς. Αποτελεί υπ' αριθμόν ένα ζήτημα και στοίχημα όλων των κομματικών μελών και των Κομματικών Οργανώσεων στην Ελλάδα.

Ταυτόχρονα, χρειάζεται μεγαλύτερη ενίσχυση ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική του ΚΚΕ, όπως κι όλων των Κομμουνιστικών Κομμάτων. Κι εσείς στις χώρες σας αυτό επιδιώκετε. Χρειάζεται προσπάθεια διείσδυσης μέσα σε ευρύτερες εργατικές - λαϊκές μάζες, σε λαϊκά στρώματα. Χρειάζεται οργάνωση και ταυτόχρονα και διεύρυνση της λαϊκής συμμαχίας που εμείς τη θεωρούμε πρώτα απ' όλα κοινωνική συμμαχία της εργατικής τάξης, των αυτοαπασχολούμενων της πόλης και του χωριού, των αγροτών, των επαγγελματιών των πόλεων, της νεολαίας και των γυναικών, με γραμμή ενάντια στα μονοπώλια, ενάντια στον καπιταλισμό. Θεωρούμε ότι είναι η μόνη γραμμή που πίσω απ' αυτή δεν μπορούμε να πάμε σήμερα, η αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική γραμμή πάλης.

Δεν πετάμε στα σύννεφα. Ξέρουμε ότι υπάρχουν πολλές δυσκολίες και στη χώρα μας και στο ευρωπαϊκό κομμουνιστικό κίνημα και στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Εχουμε όμως μεγάλη εμπιστοσύνη στη δύναμη της κοσμοθεωρίας μας, στις ανεξάντλητες δυνατότητες που έχει το εργατικό, το λαϊκό κίνημα να αντιπαλέψει τις όποιες δυσκολίες, τις όποιες κατηφοριές κι ανηφοριές του αγώνα και βεβαίως στη δύναμη του ίδιου του προλεταριακού διεθνισμού που νομίζουμε μια μικρή έκφραση ήταν και η σημερινή μας Συνάντηση. Καλή δύναμη, καλό κουράγιο.