Εργαλείο που ανοίγει το δρόμο και διευκολύνει τις αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις της επόμενης δεκαετίας είναι η συνταγματική αναθεώρηση που δρομολόγησε η κυβέρνηση της ΝΔ με την αμέριστη υποστήριξη της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ.

Η κριτική που ασκείται από το ΠΑΣΟΚ, ως συνήθως από «τα δεξιά», ότι οι προτεινόμενες για αναθεώρηση διατάξεις είναι τάχα ασύνδετες μεταξύ τους και δεν έχουν «κάποια στόχευση» και κοινό παρονομαστή, είναι παντελώς ανυπόστατη και παραπλανητική.

Η πραγματικότητα είναι ότι οι υπό αναθεώρηση διατάξεις του Συντάγματος υπηρετούν την επέλαση και παραπέρα ισχυροποίηση του κεφαλαίου, ανατρέποντας ταυτόχρονα κατακτήσεις και δικαιώματα των εργαζομένων και του λαού. Με λίγα λόγια, η συνταγματική αναθεώρηση έρχεται να νομιμοποιήσει και να δώσει ώθηση στην ολομέτωπη αντιλαϊκή επίθεση.

Αυτό εννοούσε στην πραγματικότητα ο Κ. Καραμανλής, που ζητούσε από τη Βουλή «να καταλήξουμε σε αναθεώρηση ουσίας, ικανή να διασφαλίζει τη μεταρρυθμιστική πορεία της χώρας μας στα επόμενα χρόνια».

Το στόχο αυτό υπηρετούν οι διατάξεις που επιλέχτηκαν προς αναθεώρηση: Ιδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ, καταστροφή των δασών, διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας, σταδιακή άρση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, δημιουργία συνταγματικού δικαστηρίου, κ.ο.κ. Είναι φανερό ότι αυτό που επιτυγχάνεται είναι η άρση των πάσης φύσεως εμποδίων για την ανεξέλεγκτη δράση των πολυεθνικών, η απελευθέρωση των αγορών, η ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και στο «στενό πυρήνα» του κράτους...

Από μια σκοπιά, η κυβέρνηση επιχειρεί να εφαρμόσει στη χώρα μας το πνεύμα και τις διατάξεις του εκτρωματικού ευρωσυντάγματος, το οποίο άλλωστε είχε ήδη σπεύσει να εγκρίνει μαζί με το ΠΑΣΟΚ. Μπορεί τυπικά να μην κατοχυρώνει συνταγματικά την «ελευθερία του επιχειρείν», όπως προβλέπεται στο ευρωσύνταγμα και όπως έσπευσε να ζητήσει ο ΣΕΒ, ωστόσο αυτό ακριβώς το πνεύμα διαπερνά τις αναθεωρητέες διατάξεις. Στο στόχαστρο είναι οτιδήποτε είναι κρατικό ή αφορά δικαιώματα των εργαζομένων, καθώς, όπως αρέσκεται να λέει ο Κ. Καραμανλής, «το κράτος είναι ο μεγάλος ασθενής στον τόπο μας».

Είναι σκόπιμο, λοιπόν, να γίνουν πιο συγκεκριμένες επισημάνσεις.

- Ιδιωτικά ΑΕΙ: Η αναθεώρηση του άρθρου 16 όπως έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός έχει στόχο «να κατοχυρωθεί ρητά η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ) μη κρατικού και μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα». Είναι ευνόητο ότι τα περί μη κρατικού και κερδοσκοπικού χαρακτήρα είναι το φύλλο συκής που επιχειρεί να κρύψει την παράδοση των Πανεπιστημίων στα μονοπώλια και τη γνώση στον έλεγχό τους. Ο νόμος - πλαίσιο, που επιχειρεί να περάσει αυτόν τον καιρό η κυβέρνηση, αποσκοπεί ακριβώς στο να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις και να ετοιμάσει το έδαφος γι' αυτήν ακριβώς τη μεγάλη αντιδραστική μεταρρύθμιση. Η Παιδεία, παρά τους περί του αντιθέτου φραστικούς ισχυρισμούς, έχει πάψει προ πολλού να θεωρείται από ΝΔ και ΠΑΣΟΚ κοινωνικό αγαθό και αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα, που υπάγεται στην «αρμοδιότητα» των νόμων της αγοράς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

- Φωτιά στα δάση: Η νέα αναθεώρηση του άρθρου 24 ουσιαστικά αίρει την όποια συνταγματική προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, τα οποία παραδίδονται βορά στη βουλιμία της «βιώσιμης ανάπτυξης» της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Αποτελεί εξοργιστική πρόκληση ο πρωθυπουργικός ισχυρισμός ότι με την παρέμβαση αυτή «ενισχύει αποτελεσματικά την προστασία των δασών»(!). Πολύ περισσότερο που προβλέπεται η νομιμοποίηση των καταπατημένων δασών και δασικών εκτάσεων μέχρι το 1975, χρονιά εφαρμογής του ισχύοντος Συντάγματος. Πρόκειται για εκατομμύρια στρέμματα που γίνονται «τσιμέντο» και «αξιοποιούνται» από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Είναι εύκολα αντιληπτό ότι ταυτόχρονα η κυβέρνηση στέλνει σήμα για νέους εμπρησμούς και καταπατήσεις δασών, που μετά από λίγα χρόνια θα νομιμοποιηθούν στο όνομα της βιώσιμης ανάπτυξης.

- Αρση μονιμότητας δημοσίων υπαλλήλων: Πρόκειται για την «αναδιατύπωση» του άρθρου 103 «ώστε να προβλέπεται ρητά η κάλυψη οργανικών θέσεων του Δημοσίου και του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα και από συμβάσεις ιδιωτικού χρόνου αορίστου χρόνου». Πρόκειται για αναθεώρηση που ολοκληρώνει την κατάργηση της μονιμότητας, καθώς θα μπορούν να καταλαμβάνουν οργανικές θέσεις και να εξελίσσονται μέχρι την κορυφή της ιεραρχίας υπάλληλοι που ανήκουν στο έκτακτο προσωπικό. Με άλλα λόγια, μια δημόσια υπηρεσία μπορεί να στελεχώνεται μόνο με εργαζόμενους μειωμένων δικαιωμάτων, είτε αορίστου χρόνου είτε συμβασιούχους. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση ως εργοδότης στέλνει μήνυμα στην πλουτοκρατία υπέρ της ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων...

- Συνταγματικό Δικαστήριο: Η αναθεώρηση του άρθρου 100 αποσκοπεί, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, «στην περαιτέρω αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης». Η σκόπιμα γενικόλογη αυτή διατύπωση επιχειρεί να αποκρύψει ότι στόχος είναι να εξουδετερωθούν οι όποιες αντιστάσεις και εμπόδια στην απρόσκοπτη εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που προέρχονται από τις αποφάσεις των δικαστηρίων. Με τη συγκρότηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου καταργείται ο «διάχυτος», όπως ίσχυε μέχρι τώρα, έλεγχος των νόμων και άρα των κυβερνητικών επιλογών, από τα δικαστήρια όλων των βαθμίδων και να ανατεθεί σε ένα και μοναδικό δικαστικό όργανο, το προφανώς ασφυκτικά ελεγχόμενο Συνταγματικό Δικαστήριο. Βγαίνει έτσι από τη μέση η ενοχλητική δράση των Τμημάτων και της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, κυρίως για θέματα προστασίας περιβάλλοντος.

Στις αναθεωρητέες διατάξεις έχουν περιληφθεί και ορισμένες ακόμα που δεν είναι μικρότερης σημασίας, όπως αυτή που έχει να κάνει με τις αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με την οποία, εκτός των άλλων, διασφαλίζεται η δυνατότητα της φορολογικής επιδρομής, συμπράξεων με ιδιωτικές επιχειρήσεις (ΣΔΙΤ), κ.ά. Εξαιρετικά αρνητική είναι η αναθεώρηση του άρθρου 28, ώστε να διευκολυνθεί η ενσωμάτωση στην ΕΕ και η εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας, για την οποία αρκεί η «ψήφος» της κυβερνητικής πλειοψηφίας (151 βουλευτές).