Σκίτσο από την Παρισινή Κομμούνα

Στη Γαλλία δεν υπάρχει στον ορατό ορίζοντα προλεταριακή επανάσταση. Ούτε, βέβαια, οι εξεγερμένοι των γκέτο προέρχονται από τα «στρώματα της παλιάς κοινωνίας». Από την ίδια τη θέση τους, βέβαια, μπορούν να αξιοποιηθούν για αντιδραστικές ενέργειες.

Αυτό, όμως, δεν μπορεί να καθησυχάσει τους αστούς που είναι σε θέση να αντιληφθούν τη διαρκή διάδοση της διαπίστωσης ότι: «για να μπορεί όμως κανείς να καταπιέζει μία τάξη, πρέπει να εξασφαλίσει στην τάξη αυτή τέτοιους όρους ύπαρξης, που να της δίνουν τη δυνατότητα να ζει τουλάχιστον τη ζωή του σκλάβου (...) η αστική τάξη είναι ανίκανη να παραμείνει άλλο κυρίαρχη τάξη (...) είναι ανίκανη να κυριαρχεί γιατί είναι ανίκανη να εξασφαλίσει στον σκλάβο της την ύπαρξη, ακόμα και μέσα στη σκλαβιά του, γιατί είναι υποχρεωμένη να τον ρίξει ως την κατάσταση που θα χρειάζεται να τον τρέφει αυτή αντί να τρέφεται η ίδια απ' αυτόν».*

Η αστική τάξη έχει πρόβλημα. Κι είναι πολλά τα σημάδια που δείχνουν πως θέλει να αξιοποιήσει το πρόβλημα που δημιουργεί η ίδια η ύπαρξη του συστήματός της, για να κρατηθεί με νύχια και με δόντια στην εξουσία. Μια από τις εκδοχές λύσης - και όχι η λιγότερο ασθενής - του προβλήματος στη Γαλλία και ευρύτερα είναι η επιβολή ενός ακόμα πιο σκληρού αστυνομικού κράτους, με άλλοθι τις «ταραχές».

Οι αστοί γνωρίζουν ότι ένα επαναστατικό κόμμα που θα διακηρύξει στους προλετάριους ότι δεν έχουν να χάσουν τίποτα πέρα από τις αλυσίδες τους δε χτίζεται σε μια νύχτα. Γνωρίζουν όμως και το νομοτελειακό μιας τέτοιας εξέλιξης. Και σπεύδουν να προλάβουν τα χειρότερα.

Απ' αυτό το πρίσμα αξίζει να διαβάσει κάποιος τόσο την κατάργηση του γιορτασμού της πρώτης προλεταριακής επανάστασης που κατάφερε να νικήσει, όσο και την αγωνία τους για τα «εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας». Οσοι νομίζουν πως είμαστε μακριά από την εποχή που όλες οι δυνάμεις της γερασμένης Ευρώπης ενώθηκαν σε μια ιερή συμμαχία για να κυνηγήσουν το φάντασμα του κομμουνισμού που πλανιόταν πάνω από την Ευρώπη, μάλλον πλανώνται πλάνην οικτράν.

Ιδού κι ο ρόλος ορισμένων: «Ενα μέρος της αστικής τάξης θέλει να γιάνει τα κοινωνικά κακά, για να εξασφαλίσει την ύπαρξη της αστικής κοινωνίας (...) σ' αυτή την κατηγορία ανήκουν οι οικονομιστές, οι φιλάνθρωποι, οι ανθρωπιστές, οι άνθρωποι που ασχολούνται να καλυτερέψουν την κατάσταση των εργαζομένων τάξεων, οι οργανωτές της αγαθοεργίας, οι προστάτες των ζώων, οι ιδρυτές συλλόγων υπέρ της μετριοπάθειας, οι πιο παρδαλοί ψευτομεταρρυθμιστές».*

Δεν είναι η βία γενικά που τους τρομάζει. Είναι το ξεβράκωμά τους μπροστά στη βία που το ίδιο το σύστημά τους παράγει. Τη βία που κάτω από άλλες συνθήκες μπορεί να τους θάψει, σπεύδουν να μαζέψουν θυμίζοντας ότι υπήρχε ένα «τρικολόρ κοινωνικό κράτος». Σάπιο ήδη.

* Ολα τα αποσπάσματα είναι από το Κομμουνιστικό Μανιφέστο.