Στις 30 Οκτώβρη 1944, τα ναζιστικά στρατεύματα αναγκάζονται να αποχωρήσουν από τη Θεσσαλονίκη, αφού έχουν ανατινάξει το μεγάλο λιμενοβραχίονα της πόλης, και καταστρέφοντας επιταγμένα καΐκια και πλοιάρια. Με την επέμβαση του ΕΛΑΣ διασώζονται τα εργοστάσια ηλεκτροφωτισμού και ο μύλος Αλατίνι.

Μέχρι και την προηγούμενη νύχτα, οι κυρίαρχοι ήχοι στο κέντρο της πόλης ήταν οι σειρήνες, οι βόμβες, οι ερπύστριες των τανκς, τα γερμανοελληνικά εμβατήρια των Ταγματασφαλιτών. Την 30ή Οκτώβρη 1944, μετά τους ξέφρενους πανηγυρισμούς της μέρας, ακούγεται μέσα στην ήρεμη νύχτα ο τηλεβόας και τα πρόχειρα χωνιά: «Εδώ η φωνή του ΕΑΜ».

Με το ίδιο αυτό γνώριμο για τους μεγαλύτερους άκουσμα «Εδώ η φωνή του ΕΑΜ», άρχισε η εκδήλωση για τα 64 χρόνια από την ίδρυση του ΕΑΜ και τα 61 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ.

Την κύρια ομιλία έκανε ο Μάκης Μαΐλης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Αντρέας Παπαθεοδώρου, πρόεδρος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας της ΠΕΑΕΑ.

Ο Α. Παπαθεοδώρου αναφέρθηκε στο ανεκτίμητο έργο του ΕΑΜ, ενώ τόνισε ότι η απελευθέρωση έγινε με τον αγώνα του λαού, που έδωσε αμέτρητες μάχες, αίμα και νεκρούς στο στρατόπεδο «Π. Μελάς», στο μπλόκο της Καλαμαριάς, στο Γεντί Κουλέ και σε τόσα άλλα μέρη, κι όχι επειδή «οι Γερμανοί έφυγαν οικειοθελώς», όπως θέλουν να λένε μερικοί.

Ο κύριος ομιλητής της εκδήλωσης Μάκης Μαΐλης, τόνισε ότι ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος αποτελεί πελώριας σημασίας γεγονός, κυρίως επειδή οι συγκρούσεις και τα αποτελέσματά του περιέχουν εξαιρετικά επίκαιρα συμπεράσματα. «Εξήντα χρόνια μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», είπε, «οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, που τον προκάλεσαν, παραμένουν. Οπως αποδείχτηκε από τα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν υπάρχει καλός και κακός ιμπεριαλισμός. Επομένως, η απάντηση της εργατικής τάξης και των μικρομεσαίων στρωμάτων δεν μπορεί παρά να είναι μόνο μία: Μέτωπο Λαϊκό Αντιιμπεριαλιστικό κι όχι κάποιο σύγχρονο αντιφασιστικό ή αντινεοφιλελεύθερο».

Βασικό συμπέρασμα και θεμελιακό δίδαγμα, όπως είπε, αποτελεί η ανάγκη να υπάρχει ισχυρό Κομμουνιστικό Κόμμα με αυτοτελή πολιτική γραμμή, πραγματική πρωτοπορία της εργατικής τάξης, ικανό να διαμορφώνει συμμαχίες με όσους έχουν συμφέρον να συσπειρωθούν και να δράσουν στη βάση ενός προγράμματος, που χτυπά την καρδιά της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας. «Κόμμα που έχει ισχυρό μέτωπο κατά της σοσιαλδημοκρατικής ιδεολογίας, κατά των οπορτουνιστικών απόψεων για έναν "ανθρώπινο καπιταλισμό", για "έναν άλλο κόσμο που είναι εφικτός", αλλά που τέτοιον κόσμο δε θεωρούν το σοσιαλιστικό», σημείωσε σχετικά.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, αναφερόμενος στην προσπάθεια παραχάραξης της Ιστορίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είπε ότι ζούμε σε εποχή προσωρινής νίκης της αντεπανάστασης, της ολομέτωπης επίθεσης του καπιταλισμού κατά της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η ιδεολογικοπολιτική παραχάραξη των γεγονότων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου - σημείωσε - που περιέχει αναπόφευκτα αντικομμουνισμό, αντιεπιστημονική προσέγγιση των γεγονότων, απόκρυψη άλλων, αποφυγή ανάδειξης των πραγματικών αιτιών εκείνων των εξελίξεων. «Η προσπάθεια αυτή έχει στόχο ιδιαίτερα τις νέες γενιές που βρίσκονται μακριά από τα τότε γεγονότα και στερούνται πολιτικής πείρας», ανέφερε, «αλλά και να διασυρθεί η θεωρία της ταξικής πάλης ως επικίνδυνης για τους λαούς και να εμπεδωθεί η αντίληψη της ταξικής συνεργασίας, το ανάθεμα στο σοσιαλισμό, για να παραμείνει αιώνιος ο καπιταλισμός».

Υπογράμμισε την ευθύνη όλων των κομμουνιστών στην υπεράσπιση της ιστορικής αλήθειας. Ανέδειξε το χρέος ειδικότερα των κομμουνιστών σπουδαστών και φοιτητών να μελετούν την Ιστορία, να κάνουν αντικειμενική κριτική, να υπερασπίζονται τους ταξικούς αγώνες του κομμουνιστικού κινήματος, τους λαϊκούς αγώνες. Σχολίασε σχετικά: «Είναι κι ένα όπλο από τη στιγμή που λέμε κι αποδεικνύουμε ότι ο σοσιαλισμός είναι επίκαιρος κι αναγκαίος, ότι η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό».

Αξίζει να σημειωθεί ότι, ειδικότερα για την ιστορία της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης, ο ομιλητής σημείωσε ότι υπήρξε μυστική συμφωνία Αγγλίας - Γερμανίας για την Ελλάδα, που προέβλεπε την αποχώρηση των Γερμανών δίχως να χτυπηθούν από τους Εγγλέζους, με αντάλλαγμα την παράδοση της Θεσσαλονίκης αμαχητί.

Ενώ σε σχέση με την «κατάργηση των παρελάσεων» τόνισε ότι το ΚΚΕ θα συνεχίσει να τιμάει με παρελάσεις την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης και της Ελλάδας. «Δε θα τις καταργήσουμε επειδή, όπως μας είπαν ορισμένοι, οι αγώνες αυτοί νικήθηκαν. Νικήθηκαν προσωρινά. Αλλά το μεγαλείο τους είναι ολοζώντανο. Οι νέες γενιές διδαγμένες από τον ηρωισμό, το μεγαλείο, τα θετικά αλλά και τα λάθη, θα νικήσουν αύριο!» τόνισε κλείνοντας.

Στην εκδήλωση προβλήθηκε ντοκιμαντέρ που αναφερόταν στο Επος του ΕΑΜ, τραγούδησε η χορωδία της ΠΕΑΕΑ και, τέλος, το συγκρότημα της ΚΝΕ παρουσίασε ένα πλούσιο μουσικό πρόγραμμα.

Διοργανωτές της εκδήλωσης ήταν η ΠΕΑΕΑ, η ΠΕΕΠΠ, ο Σύλλογος Απογόνων και Φίλων Εθνικής Αντίστασης και ΔΣΕ και η ΠΚΣ. Την παρακολούθησαν κλιμάκιο του ΚΚΕ με επικεφαλής το μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Θ. Κωνσταντινίδη, εκπρόσωποι της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, πανεπιστημιακοί, δημοτικοί και νομαρχιακοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι φορέων της πόλης και σωματείων κλπ.