Το Συμβούλιο της ΕΕ αποφάσισε χτες την επαναφορά των σκληρών διεθνών κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στο Ιράν πριν 10 χρόνια και είχαν αρθεί στο πλαίσιο της διεθνούς συμφωνίας του 2015 (JCPoA) για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα που σαμποτάρισε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ, στη διάρκεια της πρώτης του θητείας στον Λευκό Οίκο το 2018 παίρνοντας πίσω την υπογραφή των ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία.

Η απόφαση ανακοινώθηκε μετά την επαναφορά των κυρώσεων κατά του Ιράν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, έπειτα από την ενεργοποίηση του λεγόμενου μηχανισμού επαναφοράς των κυρώσεων (snapback) που πυροδότησαν Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι κυρώσεις που επαναφέρει η ΕΕ στοχεύουν εταιρείες, οντότητες και άτομα που συμβάλλουν άμεσα ή έμμεσα στο πυρηνικό πρόγραμμα ή στην ανάπτυξη βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν, παρέχοντας είτε τον απαραίτητο εξοπλισμό και τεχνογνωσία είτε χρηματοδότηση (ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, απαγόρευση διάθεσης κεφαλαίων). Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η ΕΕ επιβάλλει εκ νέου τη δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων της κεντρικής τράπεζας του Ιράν και των μεγάλων ιρανικών εμπορικών τραπεζών. Στο εμπόριο, εκτός από την απαγόρευση εξαγωγής όπλων στο Ιράν και την απαγόρευση μεταφοράς οποιωνδήποτε ειδών, υλικών, αγαθών και τεχνολογίας που θα μπορούσαν να συμβάλουν στις δραστηριότητες εμπλουτισμού του Ιράν και στα προγράμματα βαλλιστικών πυραύλων, τα μέτρα περιλαμβάνουν επίσης απαγορεύσεις για εισαγωγές, αγορά και μεταφορά αργού πετρελαίου, φυσικού αερίου, πετροχημικών και πετρελαϊκών προϊόντων και συναφών υπηρεσιών. Στον τομέα των μεταφορών, η ΕΕ επαναφέρει μέτρα για την αποτροπή της πρόσβασης στα αεροδρόμια της ΕΕ σε ιρανικές εμπορευματικές πτήσεις και για την απαγόρευση της συντήρησης ιρανικών εμπορευματικών αεροσκαφών ή σκαφών που μεταφέρουν απαγορευμένα υλικά ή αγαθά.

Στις 28 Αυγούστου 2025, Γαλλία, Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο κοινοποίησαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ τη θέση τους πως το Ιράν δεν εκπλήρωνε σημαντικά τις δεσμεύσεις του στο πλαίσιο του JCPoA, ενεργοποιώντας τη διαδικασία «snapback» που προβλέπει την επαναφορά των κυρώσεων του ΟΗΕ, έπειτα από περίοδο 30 ημερών.

Αργότερα χτες βράδυ Γαλλία, Βρετανία και Γερμανία σε κοινή ανακοίνωσή τους ανέφεραν ότι παρά την επαναφορά των κυρώσεων καλούν το Ιράν «να απόσχει από οποιεσδήποτε ενέργειες κλιμάκωσης και να επαναλάβει τη συμμόρφωση με τις νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις του σχετικά με τις διασφαλίσεις».

Τη Δευτέρα, ο Ιρανός Πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν απέρριψε διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό ζήτημα που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν «νέα προβλήματα», μετά την επαναφορά των κυρώσεων του ΟΗΕ. Οπως τόνισε: «Πάντα δηλώνουμε την προθυμία μας να συμμετάσχουμε σε έναν λογικό, δίκαιο και ισότιμο διάλογο που θα βασίζεται σε σαφή κριτήρια, αλλά δεν θα δεχτούμε ποτέ διαπραγματεύσεις που θα μας προκαλούσαν νέα προβλήματα και δυσκολίες.

Οι δηλώσεις Πεζεσκιάν έγιναν με αφορμή τους ισχυρισμούς Ευρωπαίων και Αμερικανών αξιωματούχων πως η επαναφορά των κυρώσεων κατά του Ιράν δεν σηματοδοτεί το τέλος της διπλωματίας. Ακόμα, περίπου τρεις μήνες μετά τον 12ήμερο πόλεμο Ιράν - Ισραήλ, οι ιρανικές αρχές ανακοίνωσαν χτες πως προχώρησαν στην εκτέλεση του Μπαχμάν Χουμπί-ασλ, λέγοντας ότι ήταν «ένας από τους σημαντικότερους κατασκόπους του Ισραήλ στο Ιράν».

Χτες το απόγευμα ανακοινώθηκε πως σημειώθηκε βαλλιστική επίθεση στο φορτηγό πλοίο «Minervagracht», με σημαία Ολλανδίας, ενώ έπλεε ανοικτά του λιμανιού Αντεν της Υεμένης. Από την επίθεση σημειώθηκε έκρηξη και πυρκαγιά, δίχως να διευκρινιστεί άμεσα εάν προκάλεσε τραυματίες ή θύματα στο πλήρωμα του σκάφους.

Οι Υεμενίτες Χούθι, που εξαπολύουν συχνά επιθέσεις σε πλοία συμφερόντων Ισραήλ, δεν ανέλαβαν άμεσα την ευθύνη για την επίθεση. Ωστόσο, σύμφωνα με τη βρετανική εταιρεία ναυτιλιακής ασφάλειας «Ambrey», το πλοίο είχε τεθεί στο στόχαστρο στις 23 Σεπτέμβρη εν πλω προς το Τζιμπουτί.