Επιβεβαιώνοντας το γεωπολιτικό «μπάσιμο» των ΗΠΑ και της ΕΕ στον Νότιο Καύκασο, αμφισβητώντας την επιρροή της Ρωσίας, η Αρμενία ανακοίνωσε ότι ο πρωθυπουργός της, Ν. Πασινιάν, θα έχει συνομιλίες σήμερα και αύριο στην Ουάσιγκτον με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντ. Τραμπ, και τον ηγέτη του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, σχετικά με τη «συνθήκη ειρήνης».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Γερεβάν, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας θα συναντηθεί με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ και θα συμμετάσχει σε τριμερείς συνομιλίες με τον Τραμπ και τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν «με στόχο την προώθηση της ειρήνης, της ευημερίας και της οικονομικής συνεργασίας στην περιοχή». Μέχρι χθες το Αζερμπαϊτζάν δεν είχε επιβεβαιώσει επίσημα ότι ο Αλίεφ θα ταξιδέψει στις ΗΠΑ.

Πασινιάν και Αλίεφ είχαν συναντηθεί στο Αμπου Ντάμπι τον περασμένο μήνα, παρακάμπτοντας τη Μόσχα ως διαμεσολαβητή, παρά τις τριμερείς συμφωνίες Ρωσίας - Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν μετά τον πόλεμο του 2020 στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Οι συνομιλίες έχουν «σκοντάψει» λόγω των απαιτήσεων του Αζερμπαϊτζάν να γίνουν αλλαγές στο αρμενικό Σύνταγμα, ώστε να αποκλειστούν οι αξιώσεις επί του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Οι διαπραγματεύσεις αφορούν επίσης τον Διάδρομο Ζανγκεζούρ, που θα διασχίζει τη νότια Αρμενία και θα ενώνει το Αζερμπαϊτζάν με τον αζέρικο θύλακα του Ναχιτσεβάν, όπου κατοικούν περίπου μισό εκατομμύριο Αζέροι και συνορεύει με το Ιράν. Το Αζερμπαϊτζάν ζητά τον πλήρη έλεγχο του Διαδρόμου, με την Αρμενία να αντιδρά κάνοντας λόγο για παραβίαση της κυριαρχίας της. Αντίθετο είναι και το Ιράν, ενώ η Ρωσία επιδιώκει ρόλο «εγγυήτριας ασφαλείας» του Διαδρόμου, διατηρώντας το γεωπολιτικό της «πάτημα» στον Νότιο Καύκασο.

Δεν είναι σαφές αν στην παρούσα φάση και πριν τη συνάντηση με τον Τραμπ έχουν επιλυθεί όλα τα εκκρεμή ζητήματα. Πάντως, ΗΠΑ και ΕΕ έχουν προτείνει ο έλεγχος του Διαδρόμου Ζανγκεζούρ (logistics κ.λπ.) να περάσει στις ΗΠΑ, ως «ουδέτερο παίκτη».

Την αμερικανική πρόταση παρουσίασε πρόσφατα ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τομ Μπάρακ, λέγοντας ότι Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, με την εμπλοκή και της Τουρκίας, «τσακώνονται για έναν δρόμο 32 χιλιομέτρων (...) εδώ και δέκα χρόνια». Ως «λύση», που θα δώσει ώθηση συνολικότερα στις διαπραγματεύσεις Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν, παρουσίασε το «να αναλάβουν οι ΗΠΑ τη διαχείριση (...) με μίσθωση για 100 χρόνια, και μπορείτε να τον μοιράζεστε με όλους».

Ενδεχόμενος έλεγχός του από τις ΗΠΑ απειλεί να διακόψει τη δυνατότητα χερσαίας διασύνδεσης μεταξύ Ρωσίας και Ιράν μέσω αρμενικού εδάφους.

Πάντως η Αρμενία «δεν έχει συζητήσει και δεν συζητά την εξωτερική ανάθεση της διαχείρισης του κυρίαρχου εδάφους της σε τρίτους», είχε δηλώσει εκπρόσωπος της κυβέρνησης.

Σε ένα τέτοιο φόντο, μεταξύ 12 και 20 Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί η στρατιωτική άσκηση «Eagle Partner 2025» στην Αρμενία, όπου «θα συμμετάσχουν στρατιωτικοί από την ειρηνευτική ταξιαρχία των Ενόπλων Δυνάμεων της Δημοκρατίας της Αρμενίας, τον Στρατό Ευρώπης και Αφρικής των ΗΠΑ και την Εθνοφρουρά του Κάνσας».

Σύμφωνα με την πρεσβεία των ΗΠΑ, «σκοπός της άσκησης είναι η ενίσχυση της διαλειτουργικότητας των μονάδων που συμμετέχουν σε διεθνείς ειρηνευτικές αποστολές, η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών στον έλεγχο και στις τακτικές επικοινωνίες και η βελτίωση της ετοιμότητας της ειρηνευτικής μονάδας των Ενόπλων Δυνάμεων της Αρμενίας».