Υπενθυμίζεται ότι το Ελεγκτικό Συνέδριο, με βάση σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη μαρίνα Καλαμαριάς, είχε ζητήσει από το ΤΑΙΠΕΔ και τη συμβαλλόμενη κοινοπραξία «International Port Investments Kavala» (IPIK) να παρουσιάσουν τα πρώτα master plan για την επένδυση και στη συνέχεια να υπογραφεί η σύμβαση.

Το ΤΑΙΠΕΔ υποστήριζε ότι δεν είναι προαπαιτούμενο η κατάρτιση master plan για την υπογραφή της σύμβασης, καθώς περιλαμβάνει παροχή υπηρεσίας και όχι κατασκευαστικά έργα ή αναβαθμίσεις του λιμένα και κατέθεσε σχετική αίτηση ανάκλησης της απόφασης του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις 2/5.

Στο μεταξύ, το λιμάνι της Καβάλας, που έχει χαρακτηριστεί «ζευγάρι» με αυτό της Αλεξανδρούπολης από τον τότε πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζ. Πάιατ, συγκεντρώνει και πάλι το ενδιαφέρον των ευρωατλαντικών σχεδιασμών.

Καθώς η ΕΕ αναζητεί εναλλακτικές διόδους για την προώθηση των ουκρανικών σιτηρών μετά την άρνηση της Ρωσίας να ανανεώσει τη σχετική συμφωνία, εξετάζεται η δημιουργία ενός χερσαίου διαδρόμου μεταφοράς ουκρανικών σιτηρών από τη Βάρνα της Βουλγαρίας στο λιμάνι της Καβάλας.

Στην πρόσφατη συνάντηση του Κυρ. Μητσοτάκη με τον πρωθυπουργό της Βουλγαρίας, Ν. Ντένκοφ, το ζήτημα της διαμετακόμισης ουκρανικών σιτηρών επανήλθε, καθώς πρώτη φορά συζητήθηκε το 2022. Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός ανέφερε ότι αυτήν τη στιγμή αναχωρούν πλοία με ουκρανικά σιτηρά από το λιμάνι της Βάρνας, καθώς οι σιδηροδρομικοί διάδρομοι προς την Καβάλα δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί, αλλά θα γίνει δουλειά προς αυτήν την κατεύθυνση.

Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένος Αλεξανδρούπολης, Κωνσταντίνος Χατζημιχαήλ, έχει σημειώσει την ανάγκη δημιουργίας νέων χερσαίων διαδρόμων προς το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης για τη μεταφορά ουκρανικών σιτηρών, όπως αυτή συζητήθηκε στη συνάντηση της Πρωτοβουλίας «5+1» στην Αλεξανδρούπολη, με συμμετοχή διπλωματών από Ουκρανία, Μολδαβία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα και την «ομπρέλα» των ΗΠΑ. Οι εγκαταστάσεις του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης επιτρέπουν δυνατότητες αποθήκευσης και μεταφόρτωσης έως 200.000 τόνων σιτηρών τον μήνα.

Υπενθυμίζεται ότι στο «κάδρο» του πιθανού διαδρόμου είχε τεθεί από τον πρώην υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργο Γεωργαντά, τον Ιούλη του 2022, στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ, και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου του ΟΛΘ, το λιμάνι είχε τότε δυνατότητες για την εξυπηρέτηση φορτίων μέχρι και 150.000 τόνων τον μήνα, οι οποίες θα μπορούσαν να διπλασιαστούν.

Ο θαλάσσιος διάδρομος σιτηρών, που άνοιξε τον Αύγουστο του 2022 με τη συμφωνία της Μόσχας, επέτρεψε τη μεταφορά 33 εκατ. τόνων σιτηρών από την Ουκρανία, ενώ άλλοι 41 εκατ. τόνοι έχουν μεταφερθεί από χερσαίους και ποτάμιους διαδρόμους μέσω Πολωνίας και Ουκρανίας. Ωστόσο, ο επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ, Γιάνους Βοϊτσιεχόβσκι, έχει σταθεί στο πολύ υψηλότερο κόστος των χερσαίων μεταφορών των ουκρανικών σιτηρών, σημειώνοντας ότι «η μεταφορά σιτηρών μέσω της Πολωνίας ή των χωρών της Βαλτικής θα είναι πάντα πολύ πιο ακριβή, σε σχέση με το πολύ χαμηλότερο κόστος των ρωσικών σιτηρών στην παγκόσμια αγορά».