Οι καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, με τη διεξαγωγή διεθνών ερευνών και τη συγκρότηση «διεθνών δικαστηρίων» προκειμένου «να λογοδοτήσουν οι υπαίτιοι», μπαίνει στο επίκεντρο της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας, ενώ αξιοποιούνται και σαν «μοχλός» περαιτέρω κλιμάκωσης, με νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και ακόμα μεγαλύτερη ΝΑΤΟική στρατιωτική στήριξη στο Κίεβο.

Την ώρα που και οι δυο πλευρές εντείνουν την προπαγάνδα του πολέμου και εξαπολύουν εκατέρωθεν καταγγελίες, το βέβαιο είναι ότι το ζήτημα των «ρωσικών εγκλημάτων πολέμου» στην Ουκρανία «δουλεύεται» σταθερά από τη Δύση και θα είναι ένα επιπλέον εργαλείο για ποικίλες πιέσεις στη Μόσχα, μεγαλύτερη εμπλοκή στη σύγκρουση και εμπόδια στις διαπραγματεύσεις.

Στο μεταξύ η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία εισέρχεται στη «δεύτερη φάση», με απόσυρση στρατευμάτων από την περιοχή του Κιέβου και τις κεντρικές και βόρειες περιοχές της χώρας, επικεντρώνοντας τις προσπάθειες «στην απελευθέρωση του Ντονμπάς» και στις νότιες περιοχές.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία εισέρχεται σε νέα φάση που απαιτεί νέα αντίδραση από τη Δύση, τόνισε ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζ. Σάλιβαν, αναφερόμενος σε επιπλέον κυρώσεις κατά της Ρωσίας και πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια για την Ουκρανία.

Η Μόσχα «οδεύει να αναδιατάξει τις δυνάμεις της για να επικεντρώσει την έφοδο στην ανατολική Ουκρανία και σε τομείς της νότιας», ενώ παράλληλα «θα συνεχίσει τα αεροπορικά πλήγματα και τις εκτοξεύσεις πυραύλων στην υπόλοιπη χώρα», ανέφερε. Αυτή η νέα φάση «μπορεί να διαρκέσει μήνες ή περισσότερο», εκτιμούν οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, ο ρωσικός στρατός «προσπάθησε να υποτάξει όλη την Ουκρανία και απέτυχε», ισχυρισμός που απορρίπτεται από τη Μόσχα.

Αντίστοιχα και το ΝΑΤΟ αναμένει η Ρωσία να πραγματοποιήσει μια «πολύ στοχευμένη» επίθεση στα ανατολικά της Ουκρανίας, με στόχο «να καταλάβει ολόκληρο το Ντονμπάς και να δημιουργήσουμε μια χερσαία γέφυρα προς την κατεχόμενη Κριμαία», όπως είπε ο Γ. Στόλτενμπεργκ.

Η σύγκρουση στην Ουκρανία θα εξελιχθεί σε έναν «ανταρτοπόλεμο», εκτίμησε ο Γερμανός στρατηγός Εμπ. Τσορν σε συνέντευξή του στην «Die Welt», ενώ αρνήθηκε να κάνει εικασίες για την έκβαση της σύγκρουσης. Ενα πιθανό σενάριο, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η διαίρεση της Ουκρανίας σε πολλά κρατίδια, κάτι που θα οδηγήσει σε αδιέξοδο.

Επικαλούμενος τις εικόνες εκατοντάδων πτωμάτων στην Μπούκα, προάστιο του Κιέβου που εγκατέλειψαν οι ρωσικές δυνάμεις στις 30 Μάρτη (και μεσολάβησαν μέρες μέχρι να κυκλοφορήσουν οι σχετικές εικόνες), ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δεσμεύτηκε για «περαιτέρω κυρώσεις» σε βάρος της Ρωσίας, οι οποίες αναμένεται να ανακοινωθούν σήμερα, σε συνεννόηση με το G7 και την ΕΕ (βλ. περισσότερα στη σελ. 10).

Εξάλλου, τις επιπλέον κυρώσεις, όπως και τις αποστολές πρόσθετου στρατιωτικού εξοπλισμού, ο Μπάιντεν τις είχε συζητήσει με τον Ουκρανό ομόλογό του, Β. Ζελένσκι, ήδη από την περασμένη βδομάδα.

Ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Αντ. Μπλίνκεν μεταβαίνει στις Βρυξέλλες, όπου θα συμμετάσχει σήμερα και αύριο σε Συνόδους του NATO και του G7. Αναχωρώντας χτες ο Μπλίνκεν κατήγγειλε μια «σκόπιμη εκστρατεία διάπραξης δολοφονιών, βασανιστηρίων, βιασμών» της Ρωσίας στην Μπούκα, συμπληρώνοντας ότι «δεν είναι η μεμονωμένη πράξη μιας μονάδας καθαρμάτων».

Οι «σύμμαχοι» του ΝΑΤΟ θα συζητήσουν την παράδοση προηγμένων οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία - πυραύλους «Javelin» και άλλα αντιαρματικά όπλα, τεχνολογία αεράμυνας, προστασία απέναντι σε βιολογικές και χημικές επιθέσεις - κατά τη συνεδρίαση των ΥΠΕΞ, δήλωσε ο γγ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ (βλ. περισσότερα στο σχετικό θέμα στο ίδιο δισέλιδο).

Ο δε Σάλιβαν υποσχέθηκε και «ανακοινώσεις για επιπρόσθετη στρατιωτική βοήθεια τις προσεχείς μέρες» στην Ουκρανία, από τις ΗΠΑ ή άλλες χώρες. Αναφέρθηκε σε «συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας μεγάλου βεληνεκούς, συστήματα Πυροβολικού και συστήματα παράκτιας άμυνας», τονίζοντας πως πλέον οι παραδόσεις όπλων και υλικού στον ουκρανικό στρατό εκτυλίσσονται «με ρυθμό που δεν είχαμε δει ποτέ».

Η δε Τσεχία έχει στείλει άρματα μάχης «T-72» και τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού «BVP-1» στην Ουκρανία, μετέδωσε το «Reuters». Η δε αμερικανική «Wall Street Journal» επισημαίνει ότι η Τσεχία είναι η πρώτη ξένη χώρα που στέλνει τανκς στην Ουκρανία.

Πέρα από το οικονομικό και το στρατιωτικό πεδίο, απάντηση στις ενέργειες της Ρωσίας πρέπει να δοθεί και στο πεδίο της «διεθνούς δικαιοσύνης», σύμφωνα με την Ουάσιγκτον.

«Πρέπει να συγκεντρώσουμε στοιχεία» και «να έχουμε όλες τις λεπτομέρειες» προκειμένου να διεξαχθεί «δίκη για εγκλήματα πολέμου», είπε τη Δευτέρα ο Τζο Μπάιντεν αναφορικά με τα γεγονότα στην Μπούκα, επαναφέροντας παλιότερη δήλωσή του ότι ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν «πράγματι είναι εγκληματίας πολέμου».

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο - στο οποίο, σημειωτέον, οι ΗΠΑ δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος - είναι «ένας από τους μηχανισμούς» όπου μπορούν να δικάζονται εγκλήματα πολέμου, είπε ο Σάλιβαν, ωστόσο «υπάρχουν κι άλλοι».

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι θηριωδίες ήταν πράξη των ρωσικών δυνάμεων», ισχυρίστηκε ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου.

Δορυφορικές εικόνες των ΗΠΑ που κυκλοφόρησαν προχτές φέρονται να επιβεβαιώνουν ότι ορισμένες από τις σορούς στην Μπούκα ήταν ήδη εκεί για βδομάδες, πριν αρχίσουν να αποχωρούν τα ρωσικά στρατεύματα στις 30 Μάρτη, σύμφωνα με όσα ισχυρίστηκε εκπρόσωπος της αμερικανικής εταιρείας δορυφορικής απεικόνισης «Maxar Technologies».

Η δε Γενική Εισαγγελία της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι έλαβε πάνω από 7.000 αναφορές για ρωσικά εγκλήματα πολέμου στην περιφέρεια του Κιέβου, με τα περισσότερα θύματα να εντοπίζονται στην Μποροντιάνκα, βορειοδυτικά της πρωτεύουσας. Η Γενική Εισαγγελία διενεργεί ήδη έρευνες για εγκλήματα πολέμου στην Ιρπίν, στην Μπούκα και στο Βόρτσελ.

Η Αντιτρομοκρατική Εισαγγελία της Γαλλίας ανακοίνωσε την έναρξη τριών νέων ερευνών για εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία, σε σχέση με ενέργειες κατά Γάλλων πολιτών. Η Εισαγγελία ερευνά πιθανά εγκλήματα πολέμου σε Μαριούπολη, Γκοστομέλ και Τσερνίχιβ μεταξύ 24 Φλεβάρη και 16 Μάρτη.

Από την πλευρά του ο Ολ. Αρεστόβιτς, σύμβουλος του Ζελένσκι, δήλωσε ότι εγκλήματα πολέμου όπως η σφαγή στην Μπούκα θα πρέπει να εκδικαστούν σε ειδικό ποινικό δικαστήριο, που θα συγκροτηθεί στα πρότυπα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που εκδίκασε τα εγκλήματα πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

Οι εικόνες από την Μπούκα «υποδηλώνουν ότι άμαχοι έγιναν σκοπίμως στόχος και σκοτώθηκαν απευθείας», δήλωσε εκπρόσωπος της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. «Πρέπει να ερευνήσουμε, αλλά αν και μπορούμε να κατανοήσουμε το πλήγμα εναντίον μιας πολυκατοικίας, για παράδειγμα, σε ένα πλαίσιο πολέμου, είναι δύσκολο να φανταστούμε ποιο θα ήταν το πλαίσιο όταν βλέπουμε ένα άτομο που βρίσκεται ξαπλωμένο στον δρόμο με μια σφαίρα στο κεφάλι ή απανθρακωμένο», σημείωσε.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Ν. Μπένετ καταδίκασε τις δολοφονίες αμάχων στην Μπούκα, χωρίς όμως να κατονομάσει τις ρωσικές δυνάμεις ως υπεύθυνες.

Η Ρωσία απορρίπτει τις κατηγορίες για την Μπούκα ως «σκηνοθετημένη προβοκάτσια» με σκοπό «την άσκηση πολιτικής πίεσης στη Ρωσία», επανέλαβε ο πρέσβης της Ρωσίας στον ΟΗΕ Β. Νεμπένζια, προσθέτοντας πως η Μόσχα διαθέτει «στοιχεία που το αποδεικνύουν».

Επιπλέον, το ρωσικό υπουργείο Αμυνας υποστήριξε χτες ότι «στρατιώτες του 72ου Ουκρανικού Κέντρου Ψυχολογικών Επιχειρήσεων διεξήγαγαν άλλη μια σκηνοθετημένη κινηματογράφηση αμάχων που υποτίθεται ότι σκοτώθηκαν από τις βίαιες ενέργειες ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων στις 4 Απριλίου σε χωριό 23 χλμ. βορειοδυτικά του Κιέβου».

«Παρόμοια περιστατικά οργανώνονται τώρα από τις ουκρανικές ειδικές υπηρεσίες στο Σούμι, στο Κονοτόπ και σε άλλες πόλεις», πρόσθεσε το ρωσικό υπουργείο.

Ανακοίνωσε ακόμα, καθώς συνεχίζονται οι μάχες στη Μαριούπολη, ότι χτες το πρωί ρωσικές δυνάμεις κατέρριψαν δύο ουκρανικά ελικόπτερα «Mi-8» που επιχειρούσαν να εκκενώσουν τους ηγέτες του ναζιστικού Τάγματος Αζόφ από την πόλη.

Το δε ρωσικό δίκτυο RT μετέδωσε ότι σύμφωνα με αναφορές σε ρωσικά ΜΜΕ, ΝΑΤΟικοί αξιωματικοί από τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Βρετανία, αλλά και αξιωματικός από την «ουδέτερη» Σουηδία, έχουν εγκλωβιστεί στη Μαριούπολη. Σύμφωνα με τις ίδιες αναφορές, προσπαθούν να διαπραγματευτούν με τις ρωσικές δυνάμεις για έναν διάδρομο εκκένωσης.

Χτες συνεδρίασε το Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ για το θέμα της Μπούκα, όπου συμμετείχε μέσω βιντεοδιάσκεψης και ο Ουκρανός Πρόεδρος, ενώ είχε απορριφθεί αίτημα της Ρωσίας να συζητηθεί η «προβοκάτσια από ακραίους Ουκρανούς» στην πόλη.

Ο Ζελένσκι ζήτησε να αποκλειστεί η Ρωσία από το ΣΑ του ΟΗΕ και να «καταστεί υπόλογη» για «τα χειρότερα εγκλήματα πολέμου» από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Την «έντονη ανησυχία» του ΟΗΕ για τη χρήση βομβών διασποράς σε κατοικημένες ζώνες της Ουκρανίας, τόσο από ρωσικές όσο και από ουκρανικές δυνάμεις, εξέφρασε κατά την έναρξη της συνεδρίασης του ΣΑ η αρμόδια για Πολιτικές Υποθέσεις, Ρ. Ντι Κάρλο. Ερευνώνται εξάλλου καταγγελίες για σεξουαλικά εγκλήματα που διέπραξαν οι ρωσικές και ουκρανικές δυνάμεις, αλλά και μέλη παραστρατιωτικών οργανώσεων.

Στο μεταξύ ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, θέτοντας το ερώτημα «πού αποσκοπεί η προβοκάτσια στην Μπούκα», ανέφερε: «Τείνουμε να πιστέψουμε ότι ο λόγος είναι να βρεθεί ένα πρόσχημα για να διακοπούν οι συνομιλίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, τη στιγμή που βλέπουμε φως, αν και αδύναμο».

Σε κάθε περίπτωση, τα σύνθετα παζάρια και η μεγάλη όξυνση της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης αποτυπώνονται και στις αντιφατικές δηλώσεις γύρω από τις εξελισσόμενες διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών, με τον Ζελένσκι να δηλώνει από τη μια ότι οι διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία είναι η μόνη επιλογή για την Ουκρανία, αν και είναι πιθανό οι συνομιλίες με τον Πούτιν να μη γίνουν, μετά τις κατηγορίες για εγκλήματα πολέμου.

«Το θέμα δεν είναι αν θα διεξαχθούν ή όχι διαπραγματεύσεις, αλλά πόσο ισχυρός θα είσαι», είπε. «Χρειαζόμαστε σοβαρούς παίκτες που θα είναι έτοιμοι για τα πάντα», είπε ο Ουκρανός Πρόεδρος σχετικά με την «ξένη βοήθεια» προς τη χώρα του και την «ετοιμότητα» παραπέρα στρατιωτικής κλιμάκωσης.

Η Ρωσία μπορεί «να επιστρέψει σε δύο χρόνια», κατά συνέπεια «χρειαζόμαστε ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας». «Θα γίνουμε σαν ένα μεγάλο Ισραήλ, με την ασφάλεια να αποτελεί προτεραιότητα για τα επόμενα 10 χρόνια», είπε ο Ζελένσκι.

Η Πολωνία είναι έτοιμη να αναλάβει τον ρόλο του «εγγυητή ασφαλείας» για την Ουκρανία, δήλωσε ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ Π. Γιαμπλόνσκι, σημειώνοντας πως η Βαρσοβία θεωρεί ότι είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια στην περιοχή. Η Ουκρανία προτείνει «ουδέτερο καθεστώς» με «εγγυήσεις ασφαλείας» από τα μόνιμα μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ (ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Γαλλία, Βρετανία) και επιπλέον από Γερμανία, Ιταλία, Τουρκία, Πολωνία και Ισραήλ.

Συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου ζήτησε ο ΥΠΕΞ της Κίνας Γουάνγκ Γι σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ουκρανό ομόλογό του, Ντμ. Κουλέμπα.

Η Κίνα - με ισχυρούς εμπορικούς και επενδυτικούς δεσμούς με την Ουκρανία - δεν έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή, εκφράζει «ακλόνητη υποστήριξη» στην κυριαρχία της Ουκρανίας αλλά και «κατανόηση» στις ρωσικές «ανησυχίες», ενώ καταγγέλλει τη συνεχή επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά. Ο Κουλέμπα ζήτησε από το Πεκίνο να χρησιμοποιήσει τους δεσμούς του με τη Μόσχα για να σταματήσει τη ρωσική εισβολή.

«Οι πόλεμοι τελειώνουν. Το κλειδί είναι πώς να διατηρήσουμε διαρκή ασφάλεια στην Ευρώπη και να δημιουργήσουμε έναν ισορροπημένο, αποτελεσματικό και βιώσιμο ευρωπαϊκό μηχανισμό ασφάλειας», είπε ο Γουάνγκ, προσθέτοντας ότι «η Κίνα είναι έτοιμη να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο από αυτήν την άποψη σε μια αντικειμενική θέση».

Παράλληλα βρίσκεται σε εξέλιξη κύμα απελάσεων Ρώσων διπλωματών από κράτη της ΕΕ. Χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Δανία, η Ιταλία, η Σουηδία, η Ισπανία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Εσθονία, επικαλούμενες απειλές για την εθνική τους ασφάλεια και σηματοδοτώντας περαιτέρω κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τη Μόσχα μετά τις εικόνες από την Μπούκα, απελαύνουν μαζικά Ρώσους διπλωμάτες και σε ορισμένες περιπτώσεις κλείνουν ρωσικά προξενεία (π.χ. στις χώρες της Βαλτικής).

Αντίστοιχα η ΕΕ μείωσε τη ρωσική διπλωματική αποστολή στις Βρυξέλλες κατά 19 άτομα.

Με την απέλαση εκατοντάδων Ρώσων διπλωματών από την Ευρώπη από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, «η μείωση των δυνατοτήτων επικοινωνίας σε διπλωματικό επίπεδο σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες» θα «περιπλέξει περαιτέρω» τις σχέσεις Ρωσίας - ΕΕ, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ, προαναγγέλλοντας αντίποινα.

«Η ανταπόδοση θα είναι συμμετρική και καταστροφική για τις διμερείς σχέσεις», προειδοποίησε ο αντιπρόεδρος του ρωσικού Συμβουλίου Ασφάλειας Ντμ. Μεντβέντεφ.

«Αν συνεχιστεί αυτό, θα είναι ταιριαστό να κλείσουμε κοπανώντας την πόρτα τις δυτικές πρεσβείες» στη Ρωσία και «τελικά δεν θα βλέπουμε ο ένας τον άλλο παρά μόνο μέσα από τα σκόπευτρα των όπλων», συμπλήρωσε.