Στην Κύπρο μεταβαίνει σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, για συναντήσεις με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Ν. Αναστασιάδη, και τον Κύπριο ομόλογό του, Ν. Χριστοδουλίδη.

Επισήμως θα εστιάσουν στις εξελίξεις στην περιοχή και το συντονισμό Ελλάδας - Κύπρου ενόψει του επικείμενου, τη Δευτέρα, Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στα τέλη της επόμενης βδομάδας, καθώς και στο Κυπριακό.

Αλλωστε, την Τρίτη βρέθηκε στην Αθήνα, μετά τις προηγούμενες επαφές της στην Κύπρο για την προετοιμασία για νέα άτυπη πενταμερή Διάσκεψη, η ειδική απεσταλμένη του γγ του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Τζέιν Χολ Λουτ, για διαβουλεύσεις με τον γγ του ελληνικού ΥΠΕΞ Θεμ. Δεμίρη.

Οπως δήλωνε χτες ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ Αλ. Παπαϊωάννου, οι δυο αξιωματούχοι είχαν «μακρά συζήτηση» για το Κυπριακό, με την ελληνική κυβέρνηση να μιλάει για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με επανάληψη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν το 2017 στο Κραν Μοντανά, με βάση τα διχοτομικά σχέδια, ενώ δεν απέκλεισε και συμμετοχή της κυβέρνησης σε μια «άτυπη πενταμερή» υπό τον γγ του ΟΗΕ.

Σε ό,τι αφορά τα Ελληνοτουρκικά, δεν περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι ερωτηθείς σχετικά ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, απέφυγε να σχολιάσει πληροφορίες από άλλες πρωτεύουσες ότι στην πρόσφατη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, η τοποθέτηση του Αμερικανού υπουργού Μ. Πομπέο δεν ήταν και τόσο «αιχμηρή» όσο την παρουσίασε εδώ η κυβέρνηση απέναντι στην Τουρκία. Θυμίζουμε εξάλλου πως και από τα όσα διέχεε εδώ η κυβέρνηση για την τοποθέτηση, το βασικό στοιχείο ήταν ποιος διακυβεύει τη «ΝΑΤΟική συνοχή» στην περιοχή.

Επίσης, ο εκπρόσωπος Τύπου απέφυγε να προεξοφλήσει αποφάσεις για κυρώσεις κατά της Αγκυρας στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, άσχετα από το τι έλεγαν τον Οκτώβρη και Νοέμβρη τα κυβερνητικά επιτελεία, παρουσιάζοντας τη Σύνοδο ως μία «διαπραγμάτευση όπου θα συζητηθούν μία σειρά από θέματα και εμείς θα πάμε για την καλύτερη δυνατή απάντηση» στις προκλήσεις της Αγκυρας. Ερωτηθείς εξάλλου, αν ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ Ζ. Μπορέλ παρουσιάσει τελικά στη Σύνοδο Κορυφής μια λίστα κυρώσεων κατά της Αγκυρας, ουσιαστικά το απέκλεισε, αφού, όπως επέμεινε, «το βασικό είναι η πολιτική απόφαση» της ΕΕ να εξετάσει ποια «μέσα και επιλογές» έχει στη διάθεσή της για «να υπερασπιστεί τα συμφέροντα κρατών - μελών της». Κατέφυγε, επίσης, στον ισχυρισμό ότι οι εταίροι στην ΕΕ δεν μπορούν να κατανοήσουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν Ελλάδα και Κύπρος με την Τουρκία, καθότι υπάρχει ...γεωγραφική απόσταση και γι' αυτό τάχα τους ενημερώνει ο υπουργός Εξωτερικών για την κατάσταση.

Σημειωτέον, χαμηλά τον πήχη για την επικείμενη Σύνοδο Κορυφής και τα αποτελέσματά της κράτησε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας χτες, καθώς ερωτηθείς τι σκοπεύει να ζητήσει η κυβέρνηση σχετικά με κυρώσεις κατά της Τουρκίας και το πολυδιαφημισμένο εμπάργκο πώλησης όπλων κατά της Αγκυρας, απάντησε γενικόλογα, «για ένα πλαίσιο κυρώσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν».

Σκόπιμα ασαφής ήταν και στην απάντησή του στο ερώτημα αν η κυβέρνηση σκέφτεται το ενδεχόμενο του βέτο, σε περίπτωση που οι ηγέτες της ΕΕ δεν προχωρήσουν σε κυρώσεις κατά της Τουρκίας. «Θα δούμε», είπε, «πώς θα εξελιχθούν τις επόμενες μέρες, μέχρι την Ευρωπαϊκή Σύνοδο» τα πράγματα.

Σε κάθε περίπτωση, μπρος και στην προσωρινή απομάκρυνση του «Ορούτς Ρέις» από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, επέμεινε πως «οι διερευνητικές επαφές είναι κάτι το οποίο θα μπορούσε να ξεκινήσει ανά πάσα στιγμή, εφόσον υπάρχει η συνέπεια και η συνέχεια από πλευράς της Τουρκίας».

Σε ανάλογο φόντο, ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Αλ. Παπαϊωάννου, είπε ότι η Αγκυρα μπορεί να αποδείξει αυτήν τη συνέπεια και συνέχειά της, αν απόσχει από προκλητικές ενέργειες για αρκετές βδομάδες έως και μήνες.

Πρόσθεσε ότι «αυτήν τη στιγμή» δεν υπάρχει «προοπτική» για μια «διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο», θέμα που θέτει η Αγκυρα, ενώ προετοίμαζε το προηγούμενο διάστημα και η ΕΕ, για να επιταχυνθεί ένα συνολικό πακέτο ευρωατλαντικών διευθετήσεων στην περιοχή.

Ολα αυτά στο φόντο των συνολικότερων παζαριών ΕΕ - Τουρκίας, όπως αναδείχτηκε και στο έγγραφο της Κομισιόν που πρόσφατα διαβιβάστηκε σε Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε σχέση με την προτεινόμενη νέα ατζέντα «ΕΕ - ΗΠΑ για την παγκόσμια αλλαγή», όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι «η ΕΕ και οι ΗΠΑ έχουν κοινό στρατηγικό συμφέρον για μία σταθερή και ασφαλή Ανατολική Μεσόγειο» και εκτιμάται ότι (οι Ευρωπαίοι) «πρέπει να αναζητήσουμε μία συντονισμένη προσέγγιση στις σχέσεις μας με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης και της αντιμετώπισης των τρεχουσών προκλήσεων». Πηγή της ΕΕ σχολίαζε σε ελληνοκυπριακά ΜΜΕ ότι το έγγραφο «δεν υποδηλώνει πρόθεση για οποιαδήποτε αναβολή αποφάσεων σε σχέση με την Τουρκία». Πρόσθετε δε ότι οι ευρωτουρκικές σχέσεις «έχουν απασχολήσει πολύ την ΕΕ τους τελευταίους μήνες και θα συζητηθούν στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως και με τη νέα διοίκηση Μπάιντεν» και ότι «είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε τις ευθύνες μας και να δράσουμε».

Στο μεταξύ, η γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt» εκτίμησε σε δημοσίευμά της ότι θα είναι δύσκολο η Τουρκία «να συμφωνήσει σε προτάσεις που θα μπορούσαν να αποδυναμώσουν το περιθώριο ελιγμού της - ακριβώς αυτές οι προτάσεις όμως είναι που θα μπορούσαν να φέρουν αναζωογόνηση της πολιτικής συνεργασίας». Η εφημερίδα παρέθετε ακόμα σχόλιο εκπροσώπου μεγάλης χώρας - μέλους του ΝΑΤΟ (χωρίς να αναφέρει ποια), ότι «η στρατηγική φιλικής αντιμετώπισης της Τουρκίας, ώστε να μην τη χάσουμε από σύμμαχο, φθάνει σαφώς στο τέλος της». Πάντως, ο συντάκτης του δημοσιεύματος επισήμανε ότι η περίπτωση της Τουρκίας «πρέπει τώρα να αντιμετωπιστεί ανοιχτά. Η ελπίδα είναι ο μελλοντικός Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, να λάβει παρόμοιες θέσεις». Αξίζει να καταγραφεί ότι η γερμανική εφημερίδα ξεχωρίζει τον αυξημένο προβληματισμό του Παρισιού για τον ...κακό συντονισμό με την Αγκυρα. «Ο Μακρόν θα ήθελε να καταγγείλει την έλλειψη συντονισμού σε σημαντικές αποφάσεις. Ενα αρνητικό παράδειγμα για αυτόν θα ήταν η στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας στη Βόρεια Συρία, η οποία δεν συζητήθηκε στο ΝΑΤΟ και κατέστη δυνατή μέσω της επίσης μη συζητηθείσας απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων από την περιοχή», αναφέρει, θίγοντας την «τύχη» της μεταπολεμικής Συρίας, για την οποία γαλλικά και τουρκικά συμφέροντα κοντράρονται.

Την ίδια στιγμή, άλλα δημοσιεύματα καταγράφουν διεργασίες που εντείνονται στα ευρωενωσιακά επιτελεία, ώστε να αξιοποιηθεί μια «θετική ατζέντα» ως προς την αντιμετώπιση της Τουρκίας και αυτή να «συγκρατηθεί» όσο το δυνατόν περισσότερο μακριά από τη Ρωσία. Οι ίδιες πηγές θεωρούν πιθανότερο η Σύνοδος να χαιρετίσει με έμφαση την επιστροφή του «Ορούτς Ρέις» στην Αττάλεια, ενώ την ίδια στιγμή επισημαίνεται σε όλους τους τόνους ότι το «κόστος» από την επικράτηση μιας «αρνητικής ατζέντας» στο «θέμα Τουρκία» θα είναι σύνθετο για τα κράτη - μέλη...