Για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνεται ότι η ΕΕ καμιά σχέση δεν έχει με τη διασφάλιση των συμφερόντων των λαών, αλλά χαράζει τη στρατηγική της με βάση τα συμφέροντα του κεφαλαίου

Με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, τόσο για την Τουρκία, όσο και για την ΠΓΔΜ ξεκίνησε χτες στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών των «27». Αντικείμενο της συνεδρίασης είναι η προετοιμασία της Συνόδου Κορυφής της Πέμπτης και η κατάρτιση ενός Σχεδίου Συμπερασμάτων, που θα επιχειρήσει να αποσοβήσει διαφωνίες της τελευταίας στιγμής. Στο μεταξύ, μετά την άρση του βέτο των Ολλανδών, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ αποφάσισαν χτες βράδυ να «ξεπαγώσουν» τη μεταβατική εμπορική συμφωνία με τη Σερβία γεγονός που αναμένεται σταδιακά να οδηγήσει στην κατάθεση αίτησης του Βελιγραδίου για ένταξη στην ΕΕ.

Ξεκινώντας από την Τουρκία και την αξιολόγηση της προόδου των ενταξιακών της διαπραγματεύσεων, τόσο η σουηδική προεδρία, όσο και οι άλλοι εταίροι, δείχνουν απρόθυμοι να παρουσιάσουν ένα κείμενο το οποίο θα αναφέρεται σε σαφείς κυρώσεις εναντίον της Αγκυρας, κύρια σε σχέση με τη μηδενική πρόοδο που σημειώνει στο Κυπριακό. Στο προσχέδιο της Σουηδικής προεδρίας σχετικά με την αξιολόγηση της Τουρκίας, το οποίο η Στοκχόλμη επιθυμεί να φτάσει αναλλοίωτο στη Σύνοδο της Πέμπτης, δεν υπάρχει η παραμικρή νύξη σε κυρώσεις, δεν αναφέρεται στο άνοιγμα και κλείσιμο των διαπραγματευτικών κεφαλαίων, αλλά ούτε και σε πάγωμα νέων κεφαλαίων ή στην τύχη των όσων έχουν ήδη καθηλωθεί.

Πληροφορίες, θέλουν τη Σουηδία να αναζητά φόρμουλα, στην οποία θα παραμένει η ίδια «ήπια γλώσσα» στις τέσσερις παραγράφους των συμπερασμάτων, που θα αφορούν την Τουρκία, θα αποφεύγονται οι κυρώσεις, τόσο στο άμεσο όσο και στο απώτερο μέλλον, αλλά θα γίνεται και μία ανώδυνη αναφορά στο Κυπριακό, προκειμένου να ικανοποιηθεί η Λευκωσία και να υποχρεωθεί να συναινέσει.

Σύμφωνα με την κυπριακή εφημερίδα «Φιλελεύθερος», οι συζητήσεις για ενδεχόμενες τροποποιήσεις στο σουηδικό κείμενο κάνουν λόγο για:

-- Ενδεχόμενη τοποθέτηση αναφοράς σε νέα αξιολόγηση της Τουρκίας, κάτι που όπως αφήνεται να διαρρεύσει «θα μπορούσαν να δεχθούν η σουηδική Προεδρία και η Βρετανία, εάν δεν συνοδεύεται από καθαρή ημερομηνία». Εάν δηλαδή πρόκειται για ένα αόριστο «ραντεβού», χωρίς βεβαίως προκαθορισμένες κυρώσεις.

-- Ενδεχόμενη ενίσχυση του κειμένου Συμπερασμάτων στο Κυπριακό, προκειμένου να καταγράφεται η υποχρέωση της Τουρκίας να συμβάλει και στην επίλυση του Κυπριακού και όχι μόνο στις εν εξελίξει συνομιλίες και στη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος, όπως αναφέρεται στο προσχέδιο.

-- Ενδεχόμενη περίληψη αναφοράς στην υποχρέωση της Τουρκίας να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών-μελών, σύμφωνα με το κεκτημένο και τη συνθήκη του ΟΗΕ για το δίκαιο της θάλασσας.

Σήμερα το πρωί αναμένεται να συνέλθει η Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων ΚΟΡΕΠΕΡ, ενώ το απόγευμα τη σκυτάλη θα πάρουν οι υπουργοί Εξωτερικών, οπότε θα καταληχθεί η μορφή που θα προσλάβουν τα συμπεράσματα και η αξιολόγηση της Τουρκίας.

Ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Μάρκος Κυπριανού, σε δηλώσεις του πριν το Συμβούλιο επέμεινε ότι οι θέσεις και οι «κόκκινες γραμμές» της Λευκωσίας είναι σαφείς και ότι «εναπόκειται στην προεδρία της ΕΕ πλέον κατά πόσο θα θέλει να κινηθεί προς την κατεύθυνση της συναίνεσης ή εάν θα επιδιώξει τη σύγκρουση».

Ο Μ. Κυπριανού σημείωσε ότι ακόμα και αν στα Συμπεράσματα της Συνόδου δεν περιλαμβάνονται κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει τη δυνατότητα να κινηθεί αυτόνομα και μπορεί τόσο μονομερώς όσο και με φίλους να κάνει τις απαραίτητες κινήσεις. Ωστόσο, τόσο το βέτο της Λευκωσίας, που θα σημάνει αναστολή επ' αόριστο των διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, όσο και η «σκληρή στάση» που διαμηνύει η Αθήνα, κρίνονται μάλλον απίθανα και αναμένεται η μάχη να δοθεί κυρίως για το πάγωμα κάποιων επιπλέον κεφαλαίων του διαπραγματευτικού κύκλου, τα οποία σε καμία περίπτωση δε θα αφορούν την ενέργεια, η οποία και είναι κομβικό ζήτημα για την ΕΕ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Σύνοδος Κορυφής της Πέμπτης, ξεκινά αμέσως μετά την επίσκεψη Ερντογάν στην Ουάσιγκτον, με θέμα τόσο το Κυπριακό, όσο και τα θέματα της Αρμενίας, του Αφγανιστάν και του Ιράν και την παρέμβαση της Τουρκίας σε αυτά, με την ιδιότητα του αναβαθμισμένου μεσολαβητή των ιμπεριαλιστών στις ασιατικές χώρες.

Ο πρωθυπουργός και ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας βρίσκονται από χτες στην Ουάσιγκτον, για διαβουλεύσεις σχετικά και με το Κυπριακό. Κατά τη συνάντησή του χτες στο Λευκό Οίκο με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μ. Ομπάμα εξήρε το ρόλο της Τουρκίας ως σημαντικού συμμάχου και την κάλεσε να ασκήσει πιέσεις στο Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, το πρόσχημα που χρησιμοποιούν οι ιμπεριαλιστές για τις επεμβάσεις του στην ευρύτερη περιοχή.

Την ίδια ώρα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αναμένεται να υιοθετήσει σχετικό ψήφισμα για το Κυπριακό στις 14 Δεκέμβρη, με τη Βρετανία να επιχειρεί να προκαταλάβει τις αποφάσεις, καθώς σε συνεργασία με τη Γραμματεία του ΟΗΕ προετοίμασε και μοίρασε στα μέλη του ΣΑ σχέδιο ψηφίσματος στο οποίο τονίζεται η επιτακτικότητα «εξεύρεσης λύσης».

Στο Λονδίνο, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, σε δηλώσεις του στο «τουρκοκυπριακό εμπορικό επιμελητήριο», υποστήριξε ότι σε περίπτωση κατάρρευσης των συνομιλιών, υπάρχει «σχέδιο Β, το οποίο όμως δε θα αποκαλυφθεί». Για ακόμα μία φορά έκανε λόγο για «εγγυήτριες δυνάμεις», αναγνωρίζοντας τη Βρετανία ως μία από αυτές, που θα πρέπει να διαδραματίσουν έναν «ενθαρρυντικό ρόλο» στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού.

Σχετικά με την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΠΓΔΜ, το ζήτημα αναμένεται να πάρει αναβολή για το Μάρτη του 2010. Οι «27» φαίνεται να υιοθετούν τη λύση της παράτασης, προσδοκώντας να ευοδωθούν στο μεταξύ οι διμερείς επαφές Ελλάδας - ΠΓΔΜ και να ανοίξει ευκολότερα ο δρόμος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αποδεσμευμένος από το ζήτημα της ονομασίας.

Στο μεταξύ, σε απαντητική επιστολή που έστειλε στον πρωθυπουργό των Σκοπίων Γκέοργκι Ιβάνοφ, ο Τσέχος Πρόεδρος Βάτσλαβ Κλάους εξέφρασε την υποστήριξη της χώρας του στον καθορισμό ημερομηνίας έναρξης των ενταξιακών συνομιλιών ΠΓΔΜ - ΕΕ, σημειώνοντας ότι σ' αυτό το ζήτημα «το όνομα της χώρας δεν πρέπει να αποτελεί πρόβλημα».

Το Σαββατοκύριακο, ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Νικόλα Γκρούεφσκι ολοκληρώνοντας την επίσκεψή του στην Κωνσταντινούπολη, στο πλαίσιο επιχειρηματικού φόρουμ Σκοπίων - Αγκυρας, αποκάλεσε την Τουρκία «τον καλύτερο φίλο και υποστηρικτή» της χώρας του προσκαλώντας παράλληλα Τούρκους επιχειρηματίες να επενδύσουν στα Σκόπια. Νωρίτερα, ο Τούρκος ομόλογός του Τ. Ερντογάν είχε δηλώσει πως τα Σκόπια αξίζει να γίνουν πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ, ενώ κάλεσε την Αθήνα να μην εμποδίσει την ένταξη της ΠΓΔΜ στην ΕΕ και «να επιτρέψει στη Μακεδονία να αποκαλείται Μακεδονία για το καλό της περιφερειακής ασφάλειας».

Παράλληλα, ο πρέσβης της Βρετανίας στα Σκόπια Αντριου Κι, δήλωσε πως η «θέση των Σκοπίων είναι στην ΕΕ». Τέλος, ο πρόεδρος της μικτής κοινοβουλευτικής επιτροπής της Ευρωβουλής και πρώην υπουργός Εξωτερικών της Σλοβακίας Εντουαρντ Κούκαν, δήλωσε ότι οι συνθήκες «είναι πλέον κατάλληλες για να βρεθεί μία λύση» στο θέμα της διένεξης με την Ελλάδα, επειδή «ο Παπανδρέου είναι ο πιο λογικός Ελληνας πολιτικός και η κυβέρνηση Γκρούεφσκι έχει στην ισχυρή υποστήριξη της κοινής γνώμης».