ΣΚΟΠΙΑ.-

Απαντες οι ενδιαφερόμενοι ανέμεναν τις εκτιμήσεις του ειδικού απεσταλμένου Τζέιμς Πέρντιου χτες, που πιθανότατα θα κρίνουν αν θα ξαναρχίσουν και τυπικά οι διακοπείσες «ειρηνευτικές συνομιλίες» στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, που εξακολουθεί να βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού - του ολοκληρωτικού εμφυλίου πολέμου και της διάλυσής της.

Αξιωματούχοι στην πρεσβεία των ΗΠΑ απέφευγαν χθες να διευκρινίσουν πότε ο Πέρντιου θα κάνει δημόσιες δηλώσεις σχετικά με το «διάλογο». Την ώρα που κάποιοι διπλωμάτες εξέφραζαν «συγκρατημένη αισιοδοξία», οι σποραδικές μάχες συνεχίζονταν, θέτοντας εν αμφιβόλω τις ισορροπίες.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς, άλλοι Δυτικοί διπλωμάτες προειδοποιούν ότι δεν είναι σώφρον να περιμένει κάποιος «θαύματα» από τον άνθρωπο, που η Ουάσινγκτον μόλις το Σαββατοκύριακο διόρισε «ειρηνοποιό» κι απέστειλε στην ΠΓΔΜ, όπου ήδη βρισκόταν και ο ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ, Φρανσουά Λεοτάρ. Οι δύο νέοι «παίκτες» ουσιαστικά αυτό που κάνουν είναι να πιέζουν εντονότερα τους πολιτικούς της ΠΓΔΜ να κάνουν εκατέρωθεν παραχωρήσεις και δεν κομίζουν τίποτε το ουσιαστικό. «Δεν πρόκειται κανένας να εμφανιστεί και να ανεμίσει κάποιο μαγικό ραβδί», σχολίασε ένας διπλωμάτης.

Για δεύτερη συνεχή νύχτα χτες επιθετικά ελικόπτερα Mi-24 σφυροκοπούσαν την περιοχή του χωριού Ράντουσα, το οποίο κατέλαβαν οι άνδρες του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού, του «υβριδίου» του «UCK». Ο Ιμερέλι Γκιουρέτσι, δήμαρχος στο γειτονικό Κόντοβο, επιβεβαίωσε το γεγονός, χωρίς να είναι σε θέση να δώσει λεπτομέρειες για θύματα.

Η «εκκένωση» των ενόπλων του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού την περασμένη βδομάδα υποτίθεται ότι στόχο είχε να «αποκλιμακώσει» τη σύγκρουση, αντ' αυτού όμως προκάλεσε πολλαπλές μεταστάσεις: πέρα από τα τέσσερα χωριά που κατέλαβαν οι ένοπλοι, οι νέες συγκρούσεις προσθέτουν στη συνολική ένταση.

Η προσωρινή σύλληψη τη Δευτέρα το βράδυ του Αλβανού Φαντίλ Σουλεϊμάνι, λόγω σύνδεσής του από την αστυνομία με τους ενόπλους (αφέθηκε ελεύθερος περίπου τα μεσάνυχτα), προκάλεσε αρκετή δυσφορία και στις νόμιμες αλβανικές πολιτικές δυνάμεις, αφού ο Σουλεϊμάνι είναι ιδρυτής ενός πανεπιστημίου των Αλβανών που δεν έχει αναγνωριστεί από την κυβέρνηση.

Σφοδρές αντιδράσεις προκαλεί και η εμφάνιση αφισών μιας ομάδας που αυτοαποκαλείται «Παραστρατιωτικοί 2000» και προειδοποιεί, σύμφωνα με ανταπόκριση του Ασοσιέιτεντ Πρες, τους Αλβανούς επιχειρηματίες και μαγαζάτορες να κλείσουν τις επιχειρήσεις και τα καταστήματά τους, προειδοποιώντας πως σε αντίθετη περίπτωση «θα καούν». Οι περισσότεροι στο χωριό Μάτζαρι υπάκουσαν, ωστόσο ο οπλαρχηγός του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού απείλησε ότι αν χρειαστεί «θα υπερασπιστούν στα Σκόπια» τους Αλβανούς, αν δεχτούν επίθεση. Το γεγονός είναι πως, όπως σε όλους τους εμφυλίους, επαπειλείται η εμφάνιση δυνάμεων χωρίς επίσημο μανδύα που αναλαμβάνουν να κάνουν τη «βρώμικη δουλιά» και για τις δύο πλευρές, με τον Απελευθερωτικό Στρατό να παίζει ήδη το συγκεκριμένο ρόλο. Από την άλλη, κυβερνητικός αξιωματούχος, μιλώντας ανώνυμα είπε ότι η οργάνωση «Παραστρατιωτικοί 2000» είναι «ένα μάτσο μεθύστακες, όχι παραπάνω από 20», και συνολικά οι Σλαβομακεδόνες «παραστρατιωτικοί όχι πάνω από 200». Κατά τον ίδιο, ο «πραγματικός κίνδυνος» προέρχεται από τους εφέδρους που έχουν στην κατοχή τους όπλα, αλλά και έξαλλους εθνικιστές που έχουν στο παρελθόν θητεύσει στις Ειδικές Δυνάμεις.

Σε κάθε περίπτωση, αυτοί που «οδηγούν» αυτή τη στιγμή τις εξελίξεις είναι οι ένοπλοι του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού», οι οποίοι φέρονται να «ανασυντάσσονται στο Βορρά».

Η τοποθέτηση που έκανε χθες ο υπουργός Αμυνας της ΠΓΔΜ Βλάντο Μπούτσκοφσκι, είναι ότι «η κατάσταση ασφαλείας επιδεινώνεται με τάση και περαιτέρω επιδείνωσης. Τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης θα πρέπει να εφαρμοστούν γρήγορα προτού έχουμε μία ριζοσπαστικοποίηση της κατάστασης με περιστατικά όπως αυτό που συνέβη πρόσφατα στα μακεδονικά χωριά του Τετόβου». Ο Μπούτσκοφσκι θεωρεί ότι ακόμη και αν εφαρμοστεί η πλατφόρμα του Προέδρου της χώρας Μπόρις Τραϊκόφσκι δε θα δημιουργηθεί ιδανική ατμόσφαιρα, γιατί, όπως είπε, υπάρχει ο κίνδυνος να έρθει τελικά το ΝΑΤΟ, μετά την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας, για να αφοπλίσει τους Αλβανούς εξτρεμιστές, αλλά τμήμα τους να μη δεχτεί τον αφοπλισμό. Αν αυτό συμβεί, οι δυνάμεις ασφαλείας της ΠΓΔΜ θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αντιδράσουν. Μάλιστα, είπε, ότι «αυτές τις μέρες αντιπροσωπεία του υπουργείου Αμυνας της χώρας του που βρίσκεται στις Βρυξέλλες, προκειμένου μαζί με εκπροσώπους του ΝΑΤΟ να επεξεργαστούν τις λεπτομέρειες για το σχέδιο αφοπλισμού των εξτρεμιστών». Εως τις 15 Ιούλη, κατέληξε, ίσως υπάρξουν αποτελέσματα στον πολιτικό διάλογο, με επόμενο βήμα να είναι, μέσα στον Ιούλη, η έλευση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ για τον «αφοπλισμό».

Πάντως, οι φήμες για επιδίωξη εκ μέρους των Αλβανών να έρθει το ΝΑΤΟ, αρχικά με συμφωνία για τον αφοπλισμό και στη συνέχεια να «αναγκαστεί» να αλλάξει σχέδιο, παίζοντας ρόλο «παγίωσης εδαφικών ισορροπιών» αναπτυσσόμενο ανάμεσα στους Αλβανούς και τις δυνάμεις Ασφαλείας της ΠΓΔΜ τον ανησυχούν: κάτι τέτοιο, κατά τον Μπούτσκοφσκι, θα πρέπει «εξ αρχής να αποκλειστεί».