Σημαντικές επαφές, χρήσιμα συμπεράσματα και διαπιστώσεις για τις τρέχουσες εξελίξεις στην ΠΓΔΜ, αποκόμισε η αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ, που επισκέφθηκε την περασμένη βδομάδα τα Σκόπια και πραγματοποίησε συναντήσεις με όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Με αφορμή αυτές τις συναντήσεις, τις ραγδαίες εξελίξεις, αλλά και το μέτωπο των συγκρούσεων στην ΠΓΔΜ, ο «Ρ» συνομίλησε με το μέλος της ΚΕ, που συμμετείχε στην αποστολή, Μπάμπη Αγγουράκη. Πέρα από τις θέσεις μέρους του πολιτικού κόσμου της ΠΓΔΜ, μας επισημάνθηκαν οι απώτεροι στόχοι των υπερδυνάμεων σε βάρος των βαλκανικών λαών και η ανάγκη απομάκρυνσης των ΝΑΤΟικών στρατιών κατοχής από τη γειτονιά μας...

- Οι ραγδαίες εξελίξεις στις βόρειες και δυτικές περιοχές της ΠΓΔΜ έχουν δημιουργήσει ευρύτερα ένα «εκρηκτικό» κλίμα. Με αφορμή την πρόσφατη περιοδεία σας στα Σκόπια και τις εκεί επαφές που είχατε με πολιτικά κόμματα της χώρας, ποια θα λέγατε πως είναι η αίσθηση που αποκομίσατε για την πολιτική ατμόσφαιρα στη γειτονική χώρα;

- Κατ' αρχήν πρέπει να πω πως με ιδιαίτερη χαρά διαπιστώσαμε την εγκαρδιότητα και θερμότητα των εκπροσώπων των κομμάτων, που είχαν την καλοσύνη να μας δεχτούν. Είχαμε τη δυνατότητα να έχουμε συνομιλίες με την αντιπροσωπεία του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Μακεδονίας, με το Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα, με τη Σοσιαλδημοκρατική Ενωση Μακεδονίας και με το Κομμουνιστικό Κόμμα Μακεδονίας. Πρέπει να σημειώσουμε πως, με βάση το γεγονός πως γίναμε δεκτοί σε πολύ υψηλό επίπεδο, και πως είχαμε ανοιχτές συζητήσεις, πήραμε το μήνυμα πως ο λαός της γειτονικής χώρας προσδοκά πάρα πολλά από τον ελληνικό λαό. Χρειάζεται τη στήριξη και την αλληλεγγύη του και αυτό πιστεύω πως ήταν ένα στοιχείο χαρακτηριστικό. Ιδιαίτερα, μάλιστα, μετά τις εξελίξεις στις οποίες αναφερθήκατε, το στοιχείο της διαβαλκανικής αλληλεγγύης αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία.

Τώρα, η αίσθηση που αποκομίσαμε από τις συνομιλίες είναι ότι υπάρχουν πάρα πολύ μεγάλοι κίνδυνοι. Χαρακτηριστικά, θα σας πω πως μας ειπώθηκε ότι «τίποτε δεν είναι πλέον όπως πριν στην ΠΓΔΜ», ότι η γειτονική χώρα «περνά την πιο δύσκολη φάση από τη δημιουργία της», ότι «οι κίνδυνοι είναι πάρα πολύ μεγάλοι» και πως εάν τελικώς υλοποιηθούν τα σχέδια των τρομοκρατών, που αναζητούν και έχουν μία πολιτική έκφραση, τότε «ο διαμελισμός της γειτονικής χώρας είναι δεδομένος». Στην καλύτερη περίπτωση, μας είπαν, πως η ΠΓΔΜ θα μετατραπεί σε μία ακόμη Βοσνία... ενώ στη χειρότερη θα φθάσουμε σε έναν βαλκανικό πόλεμο, εξαιτίας των εξελίξεων γύρω από τη λεγόμενη Μεγάλη Αλβανία και τις ενδεχόμενες βαλκανικές αντιδράσεις.

Επίσης, δεν μπόρεσαν όλοι τους να κρύψουν μία απορία ή μάλλον ένα ξάφνιασμα από τις εξελίξεις, με δεδομένη την πίστη πως η χώρα τους είναι ένα μοντέλο για την αρμονική συμβίωση των διαφόρων λαών και ότι στη χώρα τους η αλβανική μειονότητα έχει τέτοια δικαιώματα, που δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο... Εν πάση περιπτώσει, ξαφνιάστηκαν από τις εξελίξεις, επειδή θεωρούσαν πως ήταν ένα σημείο σταθερότητας και ειρηνικής συνύπαρξης σε μία γενικότερα τεταμένη περιοχή. Γι' αυτό το λόγο, πραγματικά ορισμένοι, όχι όλοι, ξαφνιάστηκαν από τις εξελίξεις, αν και ειδικά το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα σημείωσε πως τέτοια σημεία υπήρχαν από το παρελθόν. Μας επισήμαναν πως αυτή η κατάσταση βαραίνει πάρα πολύ από τη δράση της ΚΦΟΡ στο Κοσσυφοπέδιο, ότι μετά τον πόλεμο του Κοσσόβου ανέμεναν πως θα υπήρχαν τέτοιου είδους παρενέργειες και στη χώρα τους και πολύ σοβαρά προβλήματα στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής, αλλά πως, εντούτοις, η γειτονική χώρα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τους αυτονομιστές, υπό τον όρο ότι θα έχει την αμέριστη και ειλικρινή διεθνή συμπαράσταση.

Θα πρέπει, επίσης, να σας μεταφέρω σε τι πλαίσια βλέπουν αυτές οι δυνάμεις να κινείται η λύση: Στην εδαφική ακεραιότητα και το απαραβίαστο των συνόρων, να μη γίνει καμία συνταγματική αλλαγή στο στάτους κβο της ΠΓΔΜ, πως ο στρατός και οι δυνάμεις ασφαλείας είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με μία κάποια έξωθεν τεχνική βοήθεια και πως σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να αναπτυχθούν στρατιωτικές δυνάμεις, ιδιαίτερα από τις βαλκανικές χώρες.

Τόνισαν, επίσης, το πολύ σημαντικό γεγονός πως τα δύο πολιτικά κόμματα που ασκούν κυβερνητική ευθύνη στην ΠΓΔΜ, όπως και η κυβέρνηση των Τιράνων, αποστασιοποιήθηκαν και κατήγγειλαν τη δράση αυτών των στοιχείων. Ταυτόχρονα όμως, σημειώνουν ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με τη δράση των μεγάλων δυνάμεων. Ενδεικτικά, σας αναφέρω πως τη μέρα που ήμασταν εμείς στα Σκόπια, η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ αναγκάστηκε να κλείσει τα γραφεία του ΒΒC για τον τρόπο και τη διαστρέβλωση των γεγονότων, που μεταδίδονταν στο εξωτερικό. Αν και αυτή δεν είναι η μοναδική περίπτωση... πρόκειται για μία σημαντική εξέλιξη, ιδιαίτερα εάν σκεφτεί κανείς το γεγονός πως αυτό γίνεται από μία κυβέρνηση, που κάθε άλλο παρά αντιΝΑΤΟική είναι...

- Θα λέγατε πως έχουν συνειδητοποιήσει τα παιχνίδια των μεγάλων δυνάμεων σε βάρος τους;

- Οι δυνάμεις αυτές έχουν επίγνωση πως δεν αρκούν οι γενικόλογες διακηρύξεις των μεγάλων δυνάμεων... Η μεγάλη αγωνία τους και το μεγάλο πρόβλημά τους είναι πως πίσω από τους Αλβανούς αυτονομιστές υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις, είτε είναι λόμπι, είτε ξένες κυβερνήσεις. Υπάρχει το θέμα, του πώς η ΚΦΟΡ και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ χειρίζονται το ζήτημα. Π.χ., χρησιμοποιήθηκε το επιχείρημα πως οι Αμερικανοί έχουν μεγάλη ευθύνη, γιατί δήθεν φοβούνται να μη γυρίσουν φέρετρα στις ΗΠΑ και γι' αυτό δε δραστηριοποιούνται. Ηδη, καταλαβαίνουν πως αυτό είναι το πρόσχημα και όχι η πραγματικότητα...

Φαίνεται, επίσης, πως υπάρχει και ένας ανταγωνισμός μεταξύ ορισμένων Ευρωπαίων και Αμερικανών, που έχει την έκφρασή του στο ζήτημα αυτό. Ενα πολιτικό κόμμα στα Σκόπια θεωρεί, π.χ., πως οι Γάλλοι και οι Γερμανοί είναι πιο αποφασιστικοί απέναντι στον ΟΥΤΣΕΚΑ απ' ό,τι οι ΗΠΑ, και αναζητεί μία λύση στο πλαίσιο αυτό... Επίσης, κανένας δε σκέφτεται το ενδεχόμενο ανάπτυξης μίας δύναμης τύπου ΚΦΟΡ ή ανάλογου είδους στο έδαφός τους... με τον ίδιο σκοπό που αναπτύχθηκε στο Κοσσυφοπέδιο...

- Ωστόσο, εκφράστηκε ένα τέτοιο αίτημα για τη δημιουργία μίας ουδέτερης ζώνης στα σύνορα της ΠΓΔΜ με τη Σερβία, ανάλογης με εκείνην μεταξύ Κοσσυφοπεδίου - Σερβίας...

- Εχετε δίκιο... Τους θέσαμε και εμείς αυτό το ζήτημα και η απάντηση που πήραμε είναι πως πράγματι έγινε αυτή η πρόταση... Μας είπαν πως ήταν μία απερισκεψία εκ μέρους της κυβέρνησης των Σκοπίων, γιατί όταν η πρόταση ήρθε στον ΟΗΕ φάνηκε πως ήταν σαθρή, με την έννοια πως η διασφάλιση αυτής της ζώνης είχε προταθεί να ανατεθεί σε στρατεύματα όμορων βαλκανικών κρατών...

Μία άλλη πλευρά, που δεν είναι πολύ γνωστή, είναι η ακόλουθη. Αφ' ενός, πως η τωρινή κυβέρνηση της ΠΓΔΜ αναγνώρισε επίσημα το Κόσσοβο ως ανεξάρτητο κράτος με διπλωματικές αντιπροσωπείες κλπ. Αυτό ειπώθηκε για να εξηγηθεί μία τοποθέτηση του Κοσσοβάρου Αλβανού πολιτικού Ιμπραΐμ Ρουγκόβα, που κατηγόρησε τις αρχές της ΠΓΔΜ ότι έκαναν μία συμφωνία για τα σύνορα της χώρας του - του Κοσσόβου! - με την ΟΔ Γιουγκοσλαβίας και όχι με τη χώρα του, «πολύ περισσότερο τώρα που υπάρχουν διπλωματικές σχέσεις». Και βέβαια, όπως θυμάστε, τα επεισόδια στο Τανούσεφσκι άρχισαν μετά την επίκυρωση αυτής της συνοριακής συμφωνίας...

Αφ' ετέρου, λόγω της σύναψης διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της ΠΓΔΜ και της Ταϊβάν, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν ανανέωσε την εντολή στην παρουσία της ειρηνευτικής δύναμης των κυανόκρανων, με αποτέλεσμα και από αυτήν την άποψη να υπάρχουν δυσκολίες για την εξεύρεση μίας λύσης.

Και τρίτο σημείο σημαντικό είναι το θέμα νομιμοποίησης του μεταλλαγμένου ΟΥΤΣΕΚΑ στο Πρέσεβο. Αυτό βάζει δυναμίτη σε οποιαδήποτε προσπάθεια σταθεροποίησης στην ΠΓΔΜ και το αποτέλεσμα το είδαμε. Αρκεί να σας πω πως την ημέρα που ήμασταν στα Σκόπια αναγγέλθηκε η δημιουργία ενός νέου αλβανόφωνου κόμματος, το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο, εντελώς «τυχαία», έχει τα ίδια αιτήματα με το λεγόμενο Απελευθερωτικό Στρατό που δρα στα βόρεια σύνορα της ΠΓΔΜ.

Επιβεβαίωσαν μία εκτίμηση που είχαμε: Οτι δηλαδή, εκτός των άλλων, η παρουσία της ΚΦΟΡ στο Κόσσοβο έχει βοηθήσει στη δημιουργία δομών, νομίμων και παρανόμων, πάρα πολύ ισχυρών. Δηλαδή, από μερικούς εκτιμήθηκε πως το Κόσσοβο έχει αναδειχτεί σε ένα πολύ ισχυρό κέντρο λαθρεμπορίου όπλων, ναρκωτικών κλπ. Η συσσώρευση πλούτου μέσω τέτοιων διαδικασιών επιτρέπει εξελίξεις και εντός της ΠΓΔΜ, ενώ στα οικονομικά κέντρα συγκαταλέγονται και πάλι χρηματοδότες από την Ελβετία.

Εκτιμήθηκε πως η κατάσταση που υπάρχει στην περιοχή ήταν μία στρατηγική επιλογή, που έχει να κάνει με διακοπή του άξονα βορράς - νότος και την αντικατάστασή του με έναν άξονα ανατολή - δύση. Είναι ζητήματα, που, εάν δει κανείς το χάρτη, έχουν πράγματι μία βάση και έτσι μπορεί κανείς να εξηγήσει ένα μεγάλο ανταγωνισμό μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων.

- Πώς αντανακλάται αυτός ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων στα Σκόπια;

- Προκαλεί έκπληξη η μεγάλη παρουσία των δυνάμεων της ΚΦΟΡ στα ίδια τα Σκόπια. Το «χείμαρρο» της ΚΦΟΡ δεν τον βλέπει κανείς στη διαδρομή από τα σύνορα μέχρι τα Σκόπια. Μπορεί να ήταν και τυχαίο... αλλά εμείς στα Σκόπια είδαμε μία μεγάλη φάλαγγα Αμερικανών, Γερμανών της ΚΦΟΡ, είδαμε οχήματα Ουκρανών της ΚΦΟΡ... Εκτελούσαν, άραγε, κάποιες επιχειρήσεις επιτήρησης;

- Προκαλεί ίσως αίσθηση αυτό που αναφέρετε... Γιατί, για παράδειγμα, λίγες ώρες μετά την «ερήμωση» του χωριού Τανούσεφσκι από τους Αλβανούς αυτονομιστές, ανακοινώθηκε πως άνδρες της ΚΦΟΡ μετέβησαν στο χωριό για να κάνουν έλεγχο, κάτι που αργότερα διαψεύστηκε από τις επίσημες αρχές των Σκοπίων;..

- Εγώ εμπιστεύομαι την κυβέρνηση των Σκοπίων και θα έλεγα πως δεν υπήρχε εμπλοκή της ΚΦΟΡ. Οτι, δηλαδή, η ΚΦΟΡ δεν πείραξε ούτε πειράζει κανέναν από τα αυτονομιστικά στοιχεία που δρουν στην περιοχή...

- Λέγεται πως οι τελευταίες κυβερνήσεις των Σκοπίων είναι σιδηροδέσμιες συμφωνιών που έκαναν πριν, κατά τη διάρκεια ή και μετά τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς κατά της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας. Ιδιαίτερα σε σχέση με τον τρόπο που «καλούνται» να αντιμετωπίσουν τους Αλβανούς αυτονομιστές...

- Μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός πως μας ανέφεραν ότι, στα πλαίσια του λεγόμενου ΝΑΤΟικού Συνεταιρισμού Για Την Ειρήνη και των διάφορων μέτρων που πρέπει να προωθηθούν στο στρατό της χώρας, υπάρχει απαγόρευση σύγκρουσης με Αλβανούς αυτονομιστές. Υπάρχει μία συμβατική υποχρέωση τέτοιου είδους... Αυτή την πληροφορία δεν μπορώ να την επιβεβαιώσω, αλλά έτσι μας μεταφέρθηκε...

Ενα επιπλέον σημαντικό στοιχείο: Πέρα από το θέμα της ΚΦΟΡ στην άλλη πλευρά των συνόρων, είναι και το εξής. Παρόλο πως η ΠΓΔΜ δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ, υποχρεώθηκε να υπογράψει τη συνθήκη SOFA! Οσοι εφαρμόζουν τη συνθήκη SOFA, είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν ελεύθερη κίνηση κλπ. στα στρατεύματα του ΝΑΤΟ. Αυτό, εκτός των άλλων, οδήγησε στην ετεροδικία και στα φοβερά επεισόδια, που ζήσαμε την προηγούμενη περίοδο εκ μέρους των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο έδαφος της χώρας αυτής.

Ομως, δε χρειάζεται κανείς να είναι και πολύ σοφός για να κατανοήσει το εξής: Οταν έχουμε μία νεοσύστατη Δημοκρατία, όταν ο στρατός αυτής της χώρας είναι αριθμητικά μικρός, όταν το όλο πλαίσιο είναι η λεγόμενη διεθνής κοινότητα και οι ευρωατλαντικοί θεσμοί, όταν οι «σύμμαχοί» τους συμπεριφέρονται με το γνωστό τρόπο απέναντι σε όλο τον πληθυσμό της χώρας, αδιακρίτως εάν είναι Αλβανοί ή όχι, μάλλον και να ήθελε ο στρατός της ΠΓΔΜ με δυσκολία μπορεί να κινηθεί...

Μας ειπώθηκαν, μάλιστα, από εκπρόσωπο της Σοσιαλδημοκρατικής Ενωσης Μακεδονίας, οι σοβαρές εκκαθαρίσεις που έγιναν από τη νέα κυβέρνηση στο στρατό και στην αστυνομία της ΠΓΔΜ. Μας είπαν, επί λέξει, πως αντί να εφαρμοστούν κριτήρια επαγγελματισμού και ικανότητας εφαρμόστηκαν κριτήρια κομματικής προσήλωσης ή μη... Αυτό στην περίπτωση της γειτονικής χώρας δημιουργεί μία ανασφάλεια σημαντική...

- Πέρα από τα όποια προβλήματα που δημιουργούν οι συγκρούσεις, οι πολιτικές που ασκούν οι κυβερνήσεις των Σκοπίων τι αντίκτυπο έχουν στην καθημερινή ζωή των πολιτών αυτής της χώρας;

- Στα Σκόπια βρέθηκα μετά από τέσσερα χρόνια. Αυτό που κάνει εντύπωση από την αρχή είναι μία τρομερή όξυνση των αντιθέσεων στην περιοχή. Απ' τη μια, έχεις ένα κέντρο πόλης με τρομερό κυκλοφοριακό πρόβλημα, τεράστια κτίρια, εμπορικά κέντρα, πολυτελή ξενοδοχεία, ενώ σε απόσταση λιγότερη του ενός χιλιομέτρου υπάρχουν συνοικίες, μαχαλάδες καλύτερα, που αποτελούνται από παράγκες. Εχει, θα έλεγα, ανοίξει πολύ η ψαλίδα χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Και σ' αυτό έχουν συμβάλει πολλές παράνομες δραστηριότητες κάθε φύσης και μορφής, που μπορούν να εξηγήσουν διάφορες ανακατατάξεις στο πολιτικό σύστημα, την εύκολη εμφάνιση νέων πολιτικών σχημάτων και να δημιουργήσουν μία πολύ μεγάλη ρευστότητα και αστάθεια στην περιοχή αυτή. Δηλαδή, είμαστε μπροστά σε μία διαδικασία κοσσοβοποίησης της ΠΓΔΜ...

- Προκαλεί, άραγε, δυσφορία στον πολιτικό κόσμο των Σκοπίων ο τρόπος χειρισμού της κρίσης του Πρέσεβο από τις αρχές του Βελιγραδίου;

- Μας ανέφεραν το σεβασμό και την πλήρη εφαρμογή της απόφασης 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την ΟΔ Γιουγκοσλαβίας. Μας διευκρίνισαν, δηλαδή, ότι εάν η απόφαση αυτή είχε εφαρμοστεί ευλαβικά και ιδιαίτερα εκείνο το σημείο που αναφέρει την ανάπτυξη του γιουγκοσλαβικού στρατού στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, τότε η κατάσταση θα ήταν διαφορετική...

- Στα τέλη Απρίλη έχουμε τις εκλογές στο Μαυροβούνιο, ενώ παράλληλα σήμερα στο Κοσσυφοπέδιο έχουν ανάψει οι συζητήσεις, για το πότε θα πρέπει να διεξαχθούν οι λεγόμενες γενικές εκλογές στο Κοσσυφοπέδιο. Θεωρείτε πως αυτές οι επικείμενες κάλπες, σε συνδυασμό με τις σφοδρές συγκρούσεις στην ΠΓΔΜ, θα «επισπεύσουν» κάποιες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή;

- Ο καθένας καταλαβαίνει πως και οι πολιτικές εκλογές στο Κοσσυφοπέδιο δε σημαίνουν παρά ολοκλήρωση των δομών ενός κράτους. Είχαμε τις λεγόμενες δημοτικές εκλογές τον περασμένο Οκτώβρη με ό,τι αυτό συνεπάγεται, οι οποίες, στην πραγματικότητα, ήταν πολιτικές εκλογές, προκειμένου να αποκτήσουν πολιτική υπόσταση και πολιτικό λόγο κάποιες δυνάμεις... Πριν γίνουν αυτές οι λεγόμενες δημοτικές εκλογές, ο οποιοσδήποτε μιλούσε με τη δύναμη που του είχαν δώσει τα όπλα του ΝΑΤΟ, στη μία περίπτωση, ή με τη δύναμη που του έδωσε η κατοχή της ΚΦΟΡ. Σε καμία περίπτωση, δεν ήταν νομιμοποιημένος με τη βούληση του λαού, σύμφωνα με τα αστικά δεδομένα.

Ενα δεύτερο ζήτημα, είναι το περιβόητο «Σώμα Κοσσόβου». Λέγανε πως ήταν, τάχα, ένας τρόπος για να διευκολυνθεί ο αφοπλισμός του ΟΥΤΣΕΚΑ, γιατί δε γινόταν εύκολα. Τι ακούσαμε, όμως, πριν λίγο καιρό; Ακούσαμε πρόταση του «Σώματος Κοσσόβου» να περιπολούν με τους Γιουγκοσλάβους, υπό επιτήρηση της ΚΦΟΡ, στην κοιλάδα του Πρέσεβο. Αρα, λοιπόν, το «Σώμα Κοσσυφοπεδίου» δεν ήταν ένα μέσο για να διευκολυνθεί ο αφοπλισμός του ΟΥΤΣΕΚΑ, αλλά ήταν το έμβρυο του στρατού της νέας οντότητας!

Επιπλέον, εάν συμπεριλάβετε τις συζητήσεις που γίνονται για έναν τύπο κτηματολογίου στο Κοσσυφοπέδιο, τις προσπάθειες έκδοσης διαβατηρίων στο Κοσσυφοπέδιο... ή τον πρόσφατο ανταγωνισμό μεταξύ της γερμανικής «Ζίμενς» και της γαλλικής «Αλκατέλ» για την κινητή τηλεφωνία του Κοσσόβου... Τότε συμπεραίνετε τις πραγματικές προθέσεις των υπερδυνάμεων... Δηλαδή, ακριβώς επειδή υπάρχει αυτή η διαδικασία δημιουργίας των θεσμών, έχουν θεριέψει οι εγκληματικές δυνάμεις, πολιτικές δυνάμεις που δε δεσμεύονται για τίποτε, και γι' αυτό το στοιχείο είναι τόσο επικίνδυνο και ασταθές στην περιοχή.

Το ίδιο θα έλεγα πως συμβαίνει με την περίπτωση του Μαυροβουνίου! Αφ' ενός μεν υπάρχουν οι δηλώσεις της ΕΕ και άλλων για το ότι η Δύση υποστηρίζει την παραμονή του Μαυροβουνίου στο πλαίσιο της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας, αλλά κανένας δε βγήκε να πει ότι έτσι και γίνει το δημοψήφισμα θα υπάρχουν σημαντικές επιπτώσεις στο Μαυροβούνιο, όπως η διάλυσή του!

Ορισμένοι κρύβονται πίσω από το δάκτυλό τους, προωθούν αυτά τα μέτρα και ιδιαίτερα τις αλλαγές των συνόρων με τον κλασικό τρόπο: Οι μεγάλες δυνάμεις βάζουν τους Βαλκάνιους να σφαχτούν μεταξύ τους... Αυτό που γινόταν, δηλαδή, πάντα. Ποτέ οι μεγάλες δυνάμεις δεν ήρθαν οι ίδιες σε απευθείας σύγκρουση.

- Με δεδομένες τις ραγδαίες εξελίξεις στην ΠΓΔΜ και τον αντίκτυπό τους στην ευρύτερη περιοχή, πιστεύετε πως όσα βλέπουμε σήμερα είναι το επόμενο κεφάλαιο μίας σύρραξης που έχει αρχίσει εδώ και καιρό, ή πάμε ολοταχώς προς την τελική αναμέτρηση;

- Είναι δύσκολο κανείς να πει... Η ουσία, πάντως, είναι πως αυτοί που έχουν διακηρυχθεί ως θιασώτες του Διεθνούς Δικαίου προωθούν με κάθε τρόπο την αποσταθεροποίηση και τη χρεώνουν στους Βαλκάνιους. Γι' αυτό και οι Βαλκάνιοι δεν μπορούν να βρουν μία λύση βασιζόμενοι στις δυνάμεις αυτές. Και επίσης δεν μπορούν να βρουν λύση, και σ' αυτό συμφωνούμε με τους συνομιλητές μας στα Σκόπια, στη βάση αξόνων και αντιαξόνων. Δεν πρόκειται να υπάρχει καμία λύση, εάν καταδικαστούν οι Αλβανοί γενικώς και αορίστως, όπως δε θα υπάρξει καμία λύση εάν καταδικαστούν γενικώς και αορίστως οι «αντι-Αλβανοί»... Πρέπει να καταδικαστούν αυτοί που είναι πίσω από τα ζητήματα αυτά, να φύγουν από την περιοχή και μόνον έτσι οι Βαλκάνιοι θα βρουν λύση. Οσο καιρό οι δυνάμεις αυτές παραμένουν εδώ, η κατάσταση αστάθειας, τριβών, παρανομιών, εγκληματικών ενεργειών θα είναι μόνιμη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται...

Δε νομίζω, τέλος, να είναι όραμα των βαλκανικών λαών μία κατάσταση τύπου Κοσσυφοπεδίου ή Βοσνίας, προς την οποία οδεύουμε ολοταχώς! Ο βάλτος της αστάθειας συνεχώς αυξάνει. Και είναι μεγάλη αυταπάτη να νομίζει κανείς πως θα μείνει στο απυρόβλητο αυτής της υπόθεσης. Αυτό νόμιζαν και στα Σκόπια!