Μιλώντας στη χτεσινή εκδήλωση, ο Μάκης Μαΐλης στάθηκε ιδιαίτερα στην αντικομμουνιστική επίθεση που οξύνεται στις μέρες, αλλά και στα διδάγματα που το λαϊκό κίνημα κέρδισε από τα όσα προηγήθηκαν και ακολούθησαν τον ηρωικό Δεκέμβρη του 1944. Ανάμεσα σε άλλα σημείωσε:

«Η αντικομμουνιστική επίθεση, την οποία το Κόμμα μας έχει καταγγείλει και έχει απαντήσει, θέλουμε να υπογραμμίσουμε, και στη σημερινή εκδήλωση, ότι θα συνεχιστεί και θα ενταθεί. Δεν πρόκειται για συνωμοσιολογία, όπως αρέσκονται να λένε εκείνοι, που είναι μάλιστα από τους εμπνευστές και πρωτεργάτες της αντικομμουνιστικής επίθεσης. Θα συνεχιστεί, δίνοντας έμφαση στην Ιστορία του ΚΚΕ. Ηδη, διάφορα κέντρα της πλουτοκρατίας έχουν σχεδιάσει και ετοιμάζονται να βάλουν σε ενέργεια τις κατασκευές τους.

Δεν παράγουν μόνο οι ίδιοι όσα μηχανεύονται. Αξιοποιούν ταυτόχρονα και διάφορα κείμενα, βιβλία ή και προσωπικές μαρτυρίες του οπορτουνιστικού χώρου, για να τεκμηριώσουν δήθεν του λόγου τους το αληθές. Δείτε το σίριαλ των δημοσιευμάτων για τις υποθέσεις Μπελογιάννη και Πλουμπίδη.

Επιτρέψτε μία συμβουλή προς τις νέες γενιές: Μην παίρνετε τίποτα τοις μετρητοίς, προτού επιδιώξετε να μάθετε. Μην παίρνετε άκριτα οι νέοι κομμουνιστές, οι φίλοι της ΚΝΕ, ούτε αυτά που σας λέμε εμείς. Σκεφτείτε τα, μελετήστε, συγκρίνετε και μετά καταλήξτε. Το ΚΚΕ δε φοβάται να βάλει τις θέσεις του, τις αναλύσεις του, σε δημόσια δοκιμασία. Δε φοβάται να ακούσει διαφορετικές γνώμες. Είμαστε έτοιμοι να τις συζητήσουμε.

Εχουμε εμπιστοσύνη στο κριτήριο των νέων γενεών, ιδιαίτερα στο κριτήριο των παιδιών της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Και κάτι ακόμα: Σκεφθείτε ποιοι πρωτοστατούν στην επίθεση κατά του ΚΚΕ. Είναι οι ίδιοι που έχουν ξεζουμίσει τους γονείς σας, οι ίδιοι που σας επιφυλάσσουν ένα γκρίζο μέλλον, αν δεν τους ματαιώσουμε τα σχέδια. Τα αντικομμουνιστικά κέντρα, λοιπόν, εργάζονται. Δε φοβόμαστε κανέναν, γιατί κανείς δεν μπορεί να βάλει το Κόμμα μας στο χέρι.

Επαγγελματίες αντικομμουνιστές, που ορισμένοι διδάσκουν σε αυτό το χώρο, και που έχουν κάνει την αυθαιρεσία και το αναποδογύρισμα της Ιστορίας μεθοδολογικά εργαλεία τους, είπαν πολλές φορές ότι το ΚΚΕ πίσω από τους εθνικοαπελευθερωτικούς στόχους έκρυβε τον πραγματικό στόχο του, δηλαδή τη βίαιη κατάληψη της εξουσίας. Και τα γράφουν αυτά σε πείσμα και των ιστορικών ντοκουμέντων για το τι έλεγε το ΚΚΕ κατά τη δεκαετία του 1940, και για το τι έκανε το ΚΚΕ την ίδια δεκαετία.

Το ΚΚΕ ποτέ δεν απέκρυψε τη στρατηγική του. Να τι έλεγε η εισήγηση της Κεντρικής Επιτροπής στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ τον Δεκέμβρη του 1942: «Αυτή είναι σήμερα η δική μας θέση, αυτός ο άμεσος πολιτικός σκοπός του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας. Ναι, αλλά μήπως ξεχνάμε τον τελικό στρατηγικό σκοπό του Κόμματος; Δηλ. τον αγώνα για το σοσιαλισμό και την οριστική απελευθέρωση του λαού μας από κάθε πολιτικό ζυγό και εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο; Οχι μόνο δεν τον ξεχνάμε αυτό το σκοπό, μα αντίθετα η σημερινή μας πολιτική έναντι του ξένου καταχτητή ίσα - ίσα μας ανοίγει το δρόμο για την πραγματοποίηση και των παραπέρα στρατηγικών σκοπών του ΚΚΕ».

Την ίδια αντίληψη για τη στρατηγική εξέφρασε και η Απόφαση της 11ης Ολομέλειας της ΚΕ το 1945, στην οποία διαβάζουμε για το Δεκέμβρη του '44: «Ο αγώνας του Δεκέμβρη είναι μια παλλαϊκή ένοπλη αντίσταση ενάντια στο πραξικόπημα της αντίδρασης που ήθελε να ανακόψει με τη βία την ομαλή και ειρηνική δημοκρατική εξέλιξη της χώρας».

Ανεξάρτητα από το πώς κρίνουμε σήμερα αυτές τις τοποθετήσεις, το περιεχόμενό τους κάνει σαφές ότι το ΚΚΕ κάθε άλλο παρά έκρυβε τη στρατηγική του στόχευση. Αν το ΚΚΕ έκρυβε τους σκοπούς του, θα ήταν ανάξιο του ονόματός του. Αλλά θα αποτελούσε και αυτοϋπονόμευση του σκοπού του, αν έλεγε άλλα, για να κάνει στη συνέχεια άλλα. Ομως το ζήτημα το σχετικό με το σκοπό του ΚΚΕ δεν ήταν αυτό, ήταν άλλο, που οι κατήγοροί μας μάλλον δεν αντιλαμβάνονται.

Το Κόμμα μας, παρά την τεράστια συνεισφορά και τον πρωταγωνιστικό ρόλο του, δεν μπόρεσε να διαμορφώσει τη στρατηγική που θα οδηγούσε προς την επαναστατική επίλυση του προβλήματος της πολιτικής. Ακριβώς γι' αυτό οδηγήθηκε στην υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο εγγλέζικο στρατηγείο της Μ. Ανατολής το 1943 και αργότερα στις συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας. Οι τέτοιες επιλογές υπηρετούσαν τη διατήρηση και διεύρυνση της «εθνικής ενότητας», που το ΚΚΕ είχε θέσει πάνω απ' όλα. Δε διαμόρφωσε τις υποκειμενικές προϋποθέσεις μιας πορείας που μπορούσε να οδηγήσει στη νίκη. Πρώτα απ' όλα, δεν εκτίμησε σωστά τη σύμπλεξη του κοινωνικοταξικού περιεχομένου της λαϊκής πάλης με το εθνικοαπελευθερωτικό. Το γεγονός, δηλαδή, ότι η αντίθεση κεφάλαιο - εργασία οξυνόταν στις συνθήκες του πολέμου, στη διάρκεια του οποίου έφτασαν στο ανώτατο σημείο όξυνσης όλες οι αντιθέσεις.

Αυτή η περίοδος μάς δίνει πολλά ακόμα διδάγματα. Επιτρέψτε να απαριθμήσω ορισμένα μόνο:

1. Η εργατική πρωτοπορία οφείλει να οξύνει την ταξική πάλη, να ενθαρρύνει την αυτενέργεια και την πρωτοβουλία των λαϊκών μαζών, να τις διαπαιδαγωγεί και να διδάσκεται από τη γενίκευση της πείρας τους, να ανεβάζει το επίπεδο συνειδητοποίησής τους. Ορος γι' αυτά είναι η αυτοτελής δράση του Κόμματος.

Το τελευταίο σημαίνει και αναδιάταξη των συμμαχιών που μπορεί και πρέπει να πραγματοποιηθούν, εφόσον χρειαστεί. Οι συμμαχίες, βεβαίως, και αναγκαίες είναι και προϋποθέτουν συμβιβασμούς. Τέτοιους όμως, που δε θα θίγουν την προώθηση της στρατηγικής του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Στο ΕΑΜ, εκτός από το ΚΚΕ, συμμετείχαν και δυνάμεις σοσιαλδημοκρατικές, φιλελεύθερες, γενικά αστικής πολιτικής κατεύθυνσης. Επρεπε να θεωρηθεί βέβαιο ότι, εξαιτίας των ταλαντεύσεων που προσιδιάζουν στη φύση τέτοιων κομμάτων, δε θα είναι διατεθειμένα να φτάσουν μέχρι το τέλος του δρόμου. Αρα δεν ήταν δυνατό η εργατική τάξη να βαδίσει μαζί τους σε όλες τις φάσεις της πάλης, πολύ περισσότερο όσο πλησίαζε το τέλος της Κατοχής και το ζήτημα τού "ποιος - ποιον" ετίθετο επί τάπητος. Στην ουσία, το "ποιος - ποιον" άρχισε να προβάλλει καθαρά μετά το Στάλινγκραντ.

2. ΕΑΜ - Δεκέμβρης και στη συνέχεια ο ΔΣΕ: Είναι η φάση που μεγάλες εργατικές και λαϊκές μάζες βγαίνουν στο προσκήνιο, με πρώτη την εργατική τάξη ως ηγετική δύναμη αυτών των αγώνων. Την εργατική τάξη, δίχως να έχει καμία σημασία ως προς το ζητούμενο, ότι αυτή η τάξη ήταν τότε μειοψηφική δύναμη στην ελληνική κοινωνία, ως ποσοστό στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό. Και αποδείχθηκε, για πολλοστή φορά, ότι από το σύνολο αυτού που λέμε λαός, μόνο αυτή η τάξη είναι σε θέση να συσπειρώσει σε πορεία προς τα εμπρός τα άλλα λαϊκά στρώματα, δηλαδή τις μικροαστικές δυνάμεις του χωριού και της πόλης.

3. Το αστικό κράτος δεν μετασχηματίζεται. Το αστικό κράτος πρέπει να τσακιστεί αμέσως. Καμία ιστορικά απερχόμενη τάξη δεν παραδίδει την εξουσία της οικειοθελώς. Το κράτος ήταν και είναι ταξικό από γεννησιμιού του. Κράτος υπερταξικό δεν υπήρξε, δεν υπάρχει. Συστατικό και στη φύση του είναι και η βία. Το θέμα είναι για ποιον τύπο κράτους μιλάμε. Το θέμα είναι εναντίον τίνος στρέφεται η βία του. Ποιων τα συμφέροντα υπερασπίζει.