Η προσφυγή της ΠΓΔΜ κατά της Ελλάδας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης οδηγεί, εκτός των άλλων, σε μια εκτίμηση που με βεβαιότητα μπορεί να υποστηρίξει κανείς: Η λύση του προβλήματος της ονομασίας αυτής της χώρας απομακρύνεται χρονικά ακόμη περισσότερο.

Σύμφωνα με την έως τώρα πρακτική που ακολουθείται στο Δικαστήριο της Χάγης, η διαδικασία, που θα ξεκινήσει στις 19 Γενάρη με την πρώτη συνάντηση των εκπροσώπων των δύο χωρών με τους δικαστές, θα διαρκέσει από δύο έως πέντε χρόνια. Η εξέλιξη αυτή, περιγράφει με σαφήνεια μια διόλου ευνοϊκή, για την ελληνική εξωτερική πολιτική, κατάσταση: Η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια θα συνεχίσει να καταναλώνει δυνάμεις σε μια δικαστική - νομική διαμάχη, συμβάλλοντας και με αυτόν τον τρόπο στη συντήρηση μιας επικίνδυνης για την ειρήνη και τη σταθερότητα ολόκληρης της περιοχής εκκρεμότητα.

Η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ επέλεξε να αξιοποιήσει τις προβλέψεις της ενδιάμεσης συμφωνίας, προκειμένου να προσφύγει στη Χάγη, κατηγορώντας την Ελλάδα για αθέτηση της εν λόγω συμφωνίας. Η προσφυγή της στηρίζεται στο παρακάτω άρθρο της ενδιάμεσης συμφωνίας:

«Οποιαδήποτε διαφορά ή διένεξη που προκύπτει μεταξύ των μερών σχετικά με την ερμηνεία ή την εφαρμογή της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, μπορεί να υποβληθεί από οποιοδήποτε από τα μέρη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, εκτός της διαφοράς που αναφέρεται στο άρθρο 5, παράγραφος 1 (σ.σ. εννοεί τη διαφορά για το όνομα)».

Η καταγγελία της ΠΓΔΜ αφορά το άρθρο 11 της ενδιάμεσης συμφωνίας το οποίο, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς των Σκοπίων η Ελλάδα το έχει παραβιάσει. Το εν λόγω άρθρο αναφέρει:

«Με τη θέση σε ισχύ της παρούσας Ενδιάμεσης Συμφωνίας, το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος (σ.σ. η Ελλάδα) συμφωνεί να μην αντιταχθεί στην αίτηση εισδοχής ή στη συμμετοχή του Δεύτερου Συμβαλλόμενου Μέρους (σ.σ. της ΠΓΔΜ) ως μέλους σε διεθνείς, πολυμερείς και περιφερειακούς οργανισμούς και θεσμούς στους οποίους το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος είναι μέλος. Το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος εν τούτοις διατηρεί το δικαίωμα να αντιταχθεί σε οποιαδήποτε συμμετοχή από τις προαναφερθείσες εάν και στο μέτρο που το Δεύτερο Συμβαλλόμενο Μέρος πρόκειται να αναφέρεται σε τέτοιους οργανισμούς ή θεσμούς διαφορετικά από ό,τι στην παράγραφο 2 της απόφασης 817 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (σ.σ. εννοεί με όνομα διαφορετικό από το ΠΓΔΜ)».

Είναι προφανές ότι με την κίνηση της προσφυγής ξεκίνησε και η νομική αντιδικία μεταξύ των δύο χωρών. Ηδη η ελληνική πλευρά σημειώνει ότι η ΠΓΔΜ έχει παραβιάσει την ενδιάμεση συμφωνία.

Με βάση αυτή τη συμφωνία (ενδιάμεση), όπως υπογραμμίζουν στο ελληνικό ΥΠΕΞ, τα Σκόπια δεν έχουν δικαίωμα να προσφύγουν στο Διεθνές Δικαστήριο, ούτε να υποβάλουν το αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ χρησιμοποιώντας το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας».

Είναι φανερό ότι ο πρωθυπουργός Ν. Γκρούεφσκι επέλεξε να «φρενάρει» τις διαδικασίες για την επίλυση του προβλήματος της ονομασίας, προσφεύγοντας κατά της Ελλάδας στο δικαστήριο της Χάγης.

Πίσω από τις διατυπώσεις που χρησιμοποιεί η ΠΓΔΜ στην προσφυγή της στη Χάγη, η κυβέρνηση Γκρούεφσκι επιδιώκει:

Να υπονομεύσει την ενδιάμεση συμφωνία, η οποία ρυθμίζει τις σχέσεις Ελλάδας - ΠΓΔΜ, να υπονομεύσει το δικαίωμα που έχει η Ελλάδα να ασκεί βέτο όταν τα συμφέροντά της το υπαγορεύουν είτε στο ΝΑΤΟ είτε σε άλλους διεθνείς οργανισμούς, να υπονομεύσει τη διαδικασία διαλόγου υπό τον Μάθιου Νίμιτς.

Κοινός παρονομαστής των επιδιώξεων της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ είναι η αλλαγή πλαισίου (και κανόνων) για την αναζήτηση της λύσης στην υπόθεση της ονομασίας.

Αποτιμώντας πολιτικά την κίνηση της κυβέρνησης της ΠΓΔΜ, παράγοντες της ελληνικής διπλωματίας εκτιμούν ότι ο Γκρούεφσκι επέλεξε να ρισκάρει μια μακρά περίοδο αβεβαιότητας παρά να προχωρήσει σε ένα συμβιβασμό στο θέμα της ονομασίας. Σύμφωνα, ωστόσο, με την εκτίμηση του ελληνικού ΥΠΕΞ, το ρίσκο της ΠΓΔΜ είναι «λελογισμένο» καθώς: Η Ουάσιγκτον και υπό τη διακυβέρνηση Ομπάμα θα συνεχίσει να επιδιώκει και να απαιτεί την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ.

Υπό αυτήν την έννοια, τα Σκόπια αναμένουν από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση κινήσεις, οι οποίες θα «ξεμπλοκάρουν» το θέμα της ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και θα ξεπεράσουν τις ελληνικές αντιρρήσεις.