Ο Ορέστης Κολοζώφ,μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κόμματος, μιλάει στο "Ρ" για τη νέα δομή του ΝΑΤΟ και τις συνέπειες της εφαρμογής της στο Αιγαίο, που -όπως τονίζει- θα σημάνει περιορισμό των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
- Στις 2 και 3 Δεκέμβρη συνέρχεται η Σύνοδος των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ όπου θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για τη νέα δομή του ΝΑΤΟ. Οι αποφάσεις ωστόσο, έχουν ήδη συμφωνηθεί στην προηγούμενη Σύνοδο της Μαδρίτης. Ποια είναι η νέα δομή και πού αποσκοπεί;
- Είναι γνωστό το πρόβλημα που υπήρχε στα πλαίσια του ΝΑΤΟ σχετικά με τον επιχειρησιακό έλεγχο, ιδιαίτερα στο Αιγαίο, όπου η Τουρκία, πέρα από τις άλλες διεκδικήσεις που έχει ευρύτερα, διεκδικεί να κατέχει αυτή τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου. Φυσικά η Ελλάδα αντιδρούσε σε αυτές τις πιέσεις της Τουρκίας και το αποτέλεσμα ήταν να υπάρχει δυσκολία στα επιχειρησιακά σχέδια του ΝΑΤΟ. Ετσι έγινε μια προσπάθεια, από τις ΗΠΑ ιδιαίτερα, να δημιουργηθεί μια δομή τέτοια, όπου ουσιαστικά τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου και ευρύτερα να τον ασκεί απευθείας η διοίκηση του ΝΑΤΟ από το στρατηγείο της Νάπολης και όπου φυσικά την ευθύνη την έχουν οι ΗΠΑ. Ουσιαστικά δηλαδή στην πράξη έχουμε τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίο στα χέρια των ΗΠΑ, με τη δυνατότητα κάθε φορά η διοίκηση να δίνει, σε ένα από τα δύο υποστρατηγεία, της Λάρισας ή της Σμύρνης, τον επιχειρησιακό έλεγχο ανάλογα με την άσκηση ή την κατάσταση που θα δημιουργηθεί. Την αρμοδιότητα αυτή την εκχωρεί το στρατηγείο της Νάπολης.
- Τι θέλει να εξυπηρετήσει η νέα δομή του ΝΑΤΟ;
- Η νέα δομή, όπως και συνολικότερα η αναδιοργάνωση του ΝΑΤΟ μετά τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αποσκοπεί στο να διευκολύνει παρεμβάσεις αυτού του οργανισμού σε όλους τους χώρους, όχι μόνο της κλασικής περιοχής που πρέπει να δρα, σύμφωνα με το καταστατικό του, αλλά και πέρα από αυτή. Η αλλαγή αυτή βέβαια δεν έχει επικυρωθεί από κανένα Κοινοβούλιο των χωρών - μελών. Επομένως, με τη νέα του δομή το ΝΑΤΟ, έχει σαν στόχο να διευκολύνει τις επιχειρήσεις ακόμα και σε μακρινά σημεία,καθώς είναι πιο ευέλικτη και δίνει περισσότερες δυνατότητες στα κεντρικά στρατηγεία να ασκήσουν στην πράξη μια πολιτική εξυπηρέτησης των συμφερόντων της Συμμαχίας, όπως τη λένε οι ίδιοι, που όμως πρέπει να την ερμηνεύσουμε ως συμμαχία των αμερικανικών συμφερόντων στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης.
- Αυτή η νέα στρατηγική τι συνέπειες έχει για τους λαούς της περιοχής και γενικότερα για την ασφάλεια και την ειρήνη;
- Προηγούμενα δικαιολογούσαν την ύπαρξη του ΝΑΤΟ με την ύπαρξη του Συμφώνου της Βαρσοβίας και επέμεναν στη διατύπωση "αμυντικός οργανισμός". Σήμερα δεν υπάρχει ένας αντίστοιχος στρατιωτικός οργανισμός, που υποτίθεται ότι απειλεί το ΝΑΤΟ. Ετσι, έπρεπε να ανευρεθεί ένας εχθρός και ο εχθρός βρίσκεται στους λαούς της περιοχής, ιδιαίτερα των περιοχών όπου υπάρχουν οι ενεργειακές πηγές και όπου το ΝΑΤΟ φυλάει για τον εαυτό του το δικαίωμα να επεμβαίνει στις εσωτερικές εξελίξεις αυτών των κρατών, κάθε φορά που θεωρεί ότι μια εσωτερική αναταραχή στις χώρες αυτές, που θα μπορούσε να αλλάξει τους εσωτερικούς συσχετισμούς, βάζει σε κίνδυνο τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Ετσι, σαν αντίπαλος πια, έχει αναδειχτεί το λεγόμενο ισλαμικό κίνημα, χωρίς να καθορίζουν ακριβώς τι εννοούνε όταν μιλάνε για "ισλαμικό κίνημα" ή "διεθνή τρομοκρατία". Δικαιολογούν ακόμα και τη στάθμευση πυρηνικών όπλων, στη χώρα μας αλλά και σε άλλες, με το πρόσχημα ότι τα χρειάζονται για να παρέμβουν σε τέτοιου είδους διενέξεις, που μπορεί να εκδηλωθούν, αφήνοντας να εννοηθεί ότι είτε η Λιβύη είτε το Ιράν, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν έναν τέτοιο κίνδυνο με την παραγωγή και την αξιοποίηση πυρηνικών όπλων. Φυσικά, όλα αυτά είναι προσχήματα. Η πραγματικότητα είναι ότι αυτά τα όπλα διατηρούν τη στρατιωτική υπεροχή στις ΗΠΑ, τους δίνουν τη δυνατότητα με την απειλή βίας να επιβάλλουν την πολιτική τους και τα στρατηγικά τους συμφέροντα.
- Η ελληνική κυβέρνηση εμφανίζεται όχι μόνο να συμφωνεί, αλλά δείχνει και υπερβάλλοντα ζήλο στην εφαρμογή αυτών των σχεδίων και στην εμπλοκή της Ελλάδας. Τι προσδοκά από αυτή τη στάση της;
- Η ελληνική κυβέρνηση και η προηγούμενη, υπό την προεδρία του Α. Παπανδρέου, αλλά ιδιαίτερα αυτή, έχει πλήρως αποδεχτεί το ρόλο μιας κυβέρνησης - "οχήματος" των ΗΠΑ στα Βαλκάνια και στη Μεσόγειο.Πρωταγωνιστεί σε αυτούς τους σχεδιασμούς, συμφωνεί με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, με τη νέα δομή του. Συμφωνεί με τη δημιουργία μεικτών πολυεθνικών δυνάμεων κρούσης. Συμφωνεί με τη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτές τις πολυεθνικές δυνάμεις και ακόμα διεκδικεί να τις φιλοξενήσει στην Ελλάδα. Ουσιαστικά έχει μετατραπεί, στον στρατιωτικό τομέα, σε ένα εξάρτημα της δομής που οι ΗΠΑ επεξεργάζονται αυτή την περίοδο στην περιοχή μας.Δεν είναι μόνο στα πλαίσια του ΝΑΤΟ που φαίνεται πολύ καθαρά αυτός ο ρόλος που παίζει η ελληνική κυβέρνηση, ένας ρόλος υποταγής προς τους Αμερικανούς, αλλά και στον πολιτικό και στον οικονομικό τομέα προσφέρεται να παίξει έναν τέτοιο ρόλο "οχήματος" της αμερικάνικης πολιτικής στην περιοχή μας.
Στην περιοχή μας δε θα μπορούσε να ασκηθεί αυτή η ηγεμονία των ΗΠΑ χωρίς να αξιοποιηθούν ενδιάμεσες χώρες. Οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη, για να μείνουμε στη στενή περιοχή μας, και από την Ελλάδα και από την Τουρκία, και αυτό δημιουργεί έναν ανταγωνισμό μεταξύ των δύο χωρών, στην προσπάθειά τους να κερδίσουν την εύνοια των ΗΠΑ, για να μπορέσουν να παίξουν το ρόλο μιας μεσαίας περιφερειακής δύναμης. Αυτές είναι οι προσδοκίες της ελληνικής κυβέρνησης που φυσικά εκφράζει τα συμφέροντα της ελληνικής πλουτοκρατίας.Θέλει να παίζει ένα ρόλο αιχμής στην προσπάθειά της να αναδειχτεί σε ενδιάμεσο μεταξύ των ΗΠΑ και της Βαλκανικής και της Μεσογείου.
- Η νέα αυτή κατάσταση τι επιπτώσεις θα έχει στα ανοιχτά ζητήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και ιδιαίτερα σε αυτά που έχουν να κάνουν με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις;
- Οσοι θεωρούν ότι η χώρα μας πρέπει να παραμείνει μέλος της Συμμαχίας και όσοι προπαγανδίζουν ή πιστεύουν ότι το ΝΑΤΟ είναι μια δύναμη που εγγυάται τη σταθερότητα στην περιοχή, έχουν την αυταπάτη ότι μπορούν τα ζωτικά συμφέροντα της χώρας, με την έννοια της ασφάλειάς της, να κατοχυρωθούν, όντας μέλος του ΝΑΤΟ και παίζοντας έναν τέτοιο πρωταγωνιστικό ρόλο. Αυτό είναι μια μεγάλη αυταπάτη για όσους το πιστεύουν, δε μιλάω φυσικά για όσους ξέρουν τι κάνουν και ουσιαστικά προωθούν - πρακτορεύουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ στη χώρα μας.
Είναι μια αυταπάτη, γιατί έχει αποδειχτεί επανειλημμένα ότι τα εθνικά συμφέροντα στην περιοχή μας δε συμβαδίζουν με τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων, ούτε και με των οργανισμών που προωθούν την πολιτική των μεγάλων δυνάμεων, είτε είναι ΝΑΤΟ είτε είναι ΔΕΕ, είτε και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση και συχνά βρισκόμαστε σε αντίθεση με αυτούς τους οργανισμούς. Το ζήτημα της Κύπρου είναι ένα παράδειγμα, όπου όλοι οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ ουσιαστικά μηχανεύονται λύσεις που δεν παίρνουν υπόψη τα συμφέροντα, ούτε των Ελληνοκυπρίων ούτε της Ελλάδας. Στην υπόθεση του Αιγαίου, σήμερα στην πράξη η Ελλάδα έχει μπει υπό καθεστώς περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας, κάτω ακριβώς από την ασφυκτική πίεση που ασκούν οι σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ.Η στάση του ΝΑΤΟ που είναι στάση ίσης απόστασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στην πραγματικότητα είναι αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας με την αποδοχή ότι υπάρχουν "γκρίζες ζώνες" προς διευθέτηση στα πλαίσια του Αιγαίου.
- Η νέα δομή του ΝΑΤΟ, ειδικά στο Αιγαίο, τι επιπτώσεις θα έχει στα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα;
- Η νέα δομή του ΝΑΤΟ κατ' αρχήν θα ενθαρρύνει την Τουρκία να αυξήσει τις πιέσεις της για να αλλάξει το "status quo" στο Αιγαίο, να αμφισβητήσει τη Συμφωνία της Λωζάνης ή για να την αλλάξει τελείως και να υπάρξει μια νέα συμφωνία με τη σφραγίδα και την εγγύηση των ΗΠΑ, είτε να αποσπάσει ορισμένες ερμηνείες, τέτοιες που να εξυπηρετούν τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο. Δε νομίζω ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται να έχει κάποια βραχονησίδα, τι να την κάνει, εκείνο που ενδιαφέρεται είναι να αλλάξουμε τα πλαίσια μέσα στα οποία τόσον καιρό λειτούργησε το Αιγαίο, δηλαδή να αλλάξει ή να ερμηνευτεί διαφορετικά η Συνθήκη της Λωζάνης.Βασικά αυτός είναι ο κεντρικός στόχος της Τουρκίας.
Οταν υπάρξει κάποια απόφαση του στρατηγείου της Νότιας Ευρώπης, τέτοια που να δίνει τη δυνατότητα στο στρατηγείο της Σμύρνης, που θα είναι υπό τον έλεγχο της Τουρκίας, να ασκήσει ουσιαστικά κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή - γιατί όποιος ελέγχει στρατιωτικά την περιοχή, ελέγχει και το χώρο που βρίσκονται τα νησιά μας, και τα νησιά μας είναι εθνικό έδαφος δεν είναι διεθνής χώρος - ουσιαστικά εγκαταλείπονται μέρη του εθνικού μας χώρου στην κυριαρχία της Τουρκίας.Αυτό δεν είναι δυνατόν να το αποδεχτεί κανένας. Αυτός είναι και ο λόγος, η κυβέρνηση το γνωρίζει καλά, ότι βάζοντας την υπογραφή της στη νέα δομή του ΝΑΤΟ βάζει την υπογραφή της στη δημιουργία μιας τέτοιας κατάστασης. Ουσιαστικά θα έχουμε μια νέα κλιμάκωση στις διεκδικήσεις της Τουρκίας,γι' αυτό προσπαθεί να καθησυχάσει τον ελληνικό λαό, λέγοντας ότι δε θα υπάρξει κάτι τέτοιο γιατί μπορεί κάθε στιγμή να βάλει βέτο. Ολοι όμως γνωρίζουμε πώς λειτουργούν αυτοί οι οργανισμοί. Εφόσον το πλαίσιο έχει καθοριστεί, στην πορεία θα καταλήξει να εφαρμοστεί πλήρως σε όλες του τις λεπτομέρειες. Πόσες φορές θα μπορέσει να βάλει βέτο η ελληνική κυβέρνηση; Εάν προγραμματιστούν δέκα ασκήσεις του ΝΑΤΟ, όπου ο επιχειρησιακός έλεγχος τμημάτων του Αιγαίου θα εκχωρείται στο στρατηγείο της Σμύρνης, θα βάζει και στις δέκα ασκήσεις βέτο; Είναι δυνατόν να λειτουργήσει; Και είναι γνωστό ότι οι ΗΠΑ θα ασκήσουν μια τέτοια τακτική προκειμένου να επιβάλουν τελικά την απρόσκοπτη λειτουργία της νέας δομής, γι' αυτό η νέα δομή δε γίνεται για τους προκαλεί προβλήματα, αλλά για να είναι πιο ευέλικτες και πιο αποτελεσματικές οι υπηρεσιακές τους δραστηριότητες.
- Ποια θα έπρεπε να είναι η στάση της ελληνικής κυβέρνησης, με ποιο τρόπο δηλαδή να υπερασπίσει τα λαϊκά, τα εθνικά συμφέροντα και ποιος ο τρόπος αντίδρασης απέναντι σε αυτήν την κατάσταση;
- Η κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι έχει συμφωνήσει στη νέα δομή, υπάρχει ακόμα καιρός να το ξανασκεφτεί και να μην την επικυρώσει ή τουλάχιστον να επιφυλαχτεί και να ανοίξει ξανά το ζήτημα αυτό που αφορά το Αιγαίο.Πρόκειται για ένα θέμα που έχει ανησυχήσει ευρύτερα πολιτικούς και κοινωνικούς παράγοντες της χώρας μας. Δεν είναι τυχαίο ότι άνθρωποι που ιδεολογικά ανήκουν σε τελείως διαφορετικά ρεύματα, σήμερα από κοινού απευθύνονται στην ελληνική κυβέρνηση με το αίτημα να μην επικυρώσει αυτήν τη συμφωνία. Ομως, θα ήταν καθοριστικό, η πίεση θα ήταν πιο έντονη εάν αυτές οι δραστηριότητες, οι διαμαρτυρίες βρίσκανε αντίκρισμα και σε επίπεδο λαϊκής κινητοποίησης και διεκδίκησης του ελληνικού λαού.Ο λαϊκός παράγοντας μπορεί να δημιουργήσει μια δυναμική τέτοια που να ανατρέψει στην πορεία αυτή τη συμφωνία.