Η εφ' όλης της ύλης επίθεση που επιχειρείται σήμερα δεν εξελίσσεται σε παρθένο έδαφος.Σε μια σειρά κλάδους, όπως στο εμπόριο, στον τουρισμό, στους κλάδους ένδυσης, αλλά και σε ολόκληρες περιοχές - κύρια παραμεθόριες - που μαστίζονται απ' την ανεργία, οι "απασχολήσιμοι" (κατά την προσφιλή ορολογία του πρωθυπουργού) αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα του εργατικού δυναμικού, που παίρνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Επιδίωξη κυβέρνησης και κεφαλαίου είναι αυτές οι μεσαιωνικές συνθήκες εργασίας, να γενικευτούν παραπέρα και να νομιμοποιηθούν.

Οι "ελαστικές" μορφές εργασίας οργιάζουν στο χώρο του εμπορίου. "Πρωτεργάτες" οι πολυεθνικές. Σύμφωνα με ενδεικτικά στοιχεία τουΣυλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας: Στα σούπερ μάρκετ "Σκλαβενίτης", "Αλιμέντα", "Ατλάντικ", "Βερόπουλος", "Μαρινόπουλος" οι ωρομίσθιοι ή συμβασιούχοι δυο - τριών μηνών ανέρχονται σε ποσοστό 50% ως και 80%! Ανάλογα μεγάλη έκταση παίρνει το φαινόμενο και στα καταστήματα "ΖΑΡΑ", "Μαρκ & Σπένσερ", "Κλαουδάτος" και "ΜΙΝΙΟΝ".

Την ίδια έκταση παρουσιάζει η μερική απασχόληση και στη Θεσσαλονίκη,και κύρια στα καταστήματα των παραπάνω εταιριών. Για παράδειγμα στους 250 εργαζόμενους στο "ΜΑΚΡΟ", η συντριπτική πλειοψηφία είναι 4ωρίτες, ενώ στους 600 του "Μαρινόπουλου" το 70% είναι ωρομίσθιοι.

Στο Βόλο στα σούπερ μάρκετ "Βερόπουλος", "Τροφό" και "Πανεμπορική" το 50% των εργαζομένων είναι ωρομίσθιοι και απ' τους υπόλοιπους ένα μεγάλο ποσοστό είναι συμβασιούχοι. Στο Ηράκλειο τα 2/3 των εργαζομένων στο εμπόριο είναι μερικώς απασχολούμενοι.

Γενικά η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη, οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις παραβιάζονται καθημερινά, ενώ τη θέση τους παίρνουν οι "ιδιωτικές συμφωνίες", όπου οι εργοδότες εκβιάζουν τους εργαζόμενους να αποδεχτούν να εργάζονται χωρίς δικαιώματα και ανασφάλιστοι.

"Μισή" δουλιά, λίγους μήνες το χρόνο ή λίγες ώρες την ημέρα είναι η οδυνηρή πραγματικότητα για τους χιλιάδες εργαζόμενους στον τουρισμό - επισιτισμό. Τα νούμερα μιλούν από μόνα τους: Περίπου 500.000 είναι οι εργαζόμενοι του κλάδου σε όλη τη χώρα. Απ' αυτούς μόλις οι 100.000 απασχολούνται σε σταθερή ετήσια βάση.

Οι εργαζόμενοι σε σταθερή βάση απασχολούνται κυρίως στις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες σε Αττική και Θεσσαλονίκη. Αντίθετα σε Κρήτη, Ρόδο, Χαλκιδική, η περίοδος απασχόλησης μπορεί να φτάσει μέχρι εφτά μήνες το χρόνο, ενώ στα Ιόνια νησιά, στη Δυτική Πελοπόννησο και στην Εύβοια μπορεί να φτάσει μέχρι τους 3 - 4 μήνες.

Ταυτόχρονα αξιοποιούνται χιλιάδες αλλοδαποί σε συνθήκες "μαύρης εργασίας".

Η σύνταξη γίνεται άπιαστο όνειρο, αφού απαιτούνται 4.500 ένσημα. Αυτό μεταφράζεται στην καλύτερη περίπτωση σε 45 χρόνια δουλιάς, μια και είναι ελάχιστοι αυτοί που μπορεί να κάνουν πάνω από 100 μεροκάματα το χρόνο και να τους επικολληθούν και όλα τα ένσημα.

Από κοντά έρχεται και το ωρομίσθιο και το φαινόμενο των "εξτρά", καμαριέρων, σερβιτόρων κλπ. Ο θεσμός των "Εξτρά" αιτιολογήθηκε για την κάλυψη έκτακτων αναγκών π. χ. δεξιώσεις κ. ά., ωστόσο στην πράξη αξιοποιούνται για τα πάντα, γιατί απλούστατα στοιχίζουν φθηνότερα. Υπολογίζεται μάλιστα ότι στην Αθήνα, στις μεγάλες μονάδες, κάποιες μέρες εργάζονται περίπου 100 "εξτρατζήδες", σε κάθε ξενοδοχείο.

Είναι αρκετά συχνό το φαινόμενο εργαζόμενος να δουλεύει π. χ. δυο ώρες στο ένα ξενοδοχείο, τρεις ώρες στο άλλο και αν είναι "τυχερός" μπορεί να δουλέψει για κάποιες ώρες και σε ένα τρίτο.

Ο αντεργατικός "κυκλώνας" της Λευκής Βίβλου έχει σαρώσει και τους κλάδους ένδυσης - υπόδησης.

Σε δεκάδες επιχειρήσεις έχει επιβληθεί η μερική απασχόληση.Στην ELITE, για παράδειγμα, ένα μεγάλο ποσοστό από τους 130 εργαζόμενους που απασχολεί, είναι συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου. Στη ΦΕΙΔΑΣ,όπου επίσης απασχολούνται 130 εργαζόμενοι, έχουν καθιερωθεί οι δίμηνες και οι τρίμηνες συμβάσεις, με τη μέθοδο της δοκιμής...

Η καταπάτηση του 8ωρου είναι επίσης γεγονός σε αρκετές επιχειρήσεις, καθώς υποχρεώνονται είτε να δουλεύουν 4ωρα και 6ωρα,είτε 10 και 12 ώρες.Για παράδειγμα, στην επιχείρηση ΔΟΥΡΟΣ,στην Πάτρα, έχει επιβληθεί εδώ και ένα χρόνο το 7ωρο με ταυτόχρονη μείωση των αποδοχών. Στην MAS FASHION,στη Δράμα, ο ιδιοκτήτης έχει υποχρεώσει τους εργαζόμενους να δουλεύουν 2 μέρες τη βδομάδα, ανάλογα με τη θέληση και τις ανάγκες του. ΣτηνΜΠΕΪΤΟΝ στην Κατερίνη οι εργαζόμενοι υποχρεώθηκαν να σταματήσουν τη δουλιά για τρεις μήνες (χωρίς να πληρώνονται) και μετά επανήλθαν. Στη ΒΙΟΣΙΛΕΚΤ,επίσης στην ίδια πόλη, ανάλογα με τις ανάγκες του εργοδότη, οι εργαζόμενοι άλλες μέρες δουλεύουν και άλλες όχι.

Πολλές επιχειρήσεις για να ανατρέψουν το εργασιακό καθεστώς και να καρπωθούν τις διάφορες επιδοτήσεις κλείνουν και ανοίγουν με άλλη ονομασία. Για παράδειγμα η ΑΛΜΠΑ στο Μπραχάμι που έκλεισε πέρυσι, πέταξε στο δρόμο 100 εργαζόμενες και ξανάνοιξε με άλλη ονομασία επαναπροσλαμβάνοντας ορισμένες απ' τις εργαζόμενες. Επίσης, η ΤΖΩΡΤΖΙΝΑ στην Κατερίνη, που έκλεισε τον περασμένο Μάη, απέλυσε όλο το προσωπικό και ξαναλειτούργησε με άλλη ονομασία, ενώ οι νεοπροσλαμβανόμενοι είναι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.

Πολλοί αναγκάζονται να απασχολούνται ανασφάλιστοι, ενώ τα "πάνω" της παίρνει και η "μαύρη" εργασία των αλλοδαπών. Το αποκορύφωμα της όλης κατάστασης είναι και η χρησιμοποίηση ακόμα και κρυφών υπόγειων τούνελ, για το πέρασμα του εργασιακού Μεσαίωνα. Η καλτσοποιία Κορακίδη στη Ν. Ιωνία, έχει δημιουργήσει ένα υπόγειο τούνελ που συνδέει τα δυο κτίρια της επιχείρησης και εκεί κρύβει κάθε φορά τους αλλοδαπούς που παράνομα απασχολεί.

Η ασυδοσία δεν έχει όρια. Ο σύνδεσμος πλεκτοβιομηχάνων απειλεί ανοιχτά με μεταφορά των εργοστασίων σε χώρες με φτηνά εργατικά χέρια, αν δεν καταργηθεί το όριο του 2% των απολύσεων, ενώ ο σύνδεσμος των κλωστοβιομηχάνων απαιτεί περισσότερη "ευελιξία" στην αγορά εργασίας και στις αμοιβές των νεοπροσλαμβανόμενων στις φθίνουσες περιοχές.

Η μερική απασχόληση "ανθεί" ιδιαίτερα στις παραμεθόριες περιοχές και σε εκείνες που η ανεργία βρίσκεται σε έξαρση. Στη Θεσσαλονίκη το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται στο 17% και σύμφωνα με καταγγελίες συνδικαλιστών, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις απολύουν εργαζόμενους και παίρνουν στη θέση τους ωρομίσθιους. Ειδικά στον ιματισμό ο χαρακτηριστικός εκβιασμός είναι: "700 δρχ. την ώρα και χωρίς ένσημο αν θέλεις".

Στην Ξάνθη τα τελευταία 3 - 4 χρόνια, όπως καταγγέλλει το Εργατικό Κέντρο της πόλης, όλες οι νέες προσλήψεις που έχουν γίνει στον ιδιωτικό τομέα είναι συμβασιούχοι διμηνίτες και τριμηνίτες που οι συμβάσεις τους συνεχώς ανανεώνονται.