Ο φόβος για το αύριο, για την ίδια την επιβίωση, είναι σήμερα πιο έντονος από ποτέ για τις εργαζόμενες.

Συναντήσαμε τη Ζωή Σώκου, μέλος της διοίκησης της ΓΣΕΕ, υπεύθυνη της Γραμματείας Γυναικών της ΓΣΕΕ και υποψήφια βουλευτή στο υπόλοιπο Αττικής, μετά από περιοδείες σε χώρους δουλιάς, εργοστάσια φαρμάκων και κλωστοϋφαντουργίας, αλλά και περιοχές όπως ο Αγιος Στέφανος, το Καπανδρίτι, η οποία μας είπε:

Ολοι οι εργαζόμενοι, και ιδιαίτερα οι γυναίκες, τρέμουν δυο ενδεχόμενα: Το πρώτο είναι ο φόβος της απόλυσης, μήπως και χάσουν τη δουλιά τους. Η ανασφάλεια αν αύριο θα έχουν μεροκάματο, μήπως κλείσει το εργοστάσιο όπου δουλεύουν. Κι αυτό γιατί υπάρχει μεγάλη πίεση, από την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων, την ένταση της τρομοκρατίας, τα ωράρια, τις απολύσεις. Η υπερεντατικοποίηση βασιλεύει. Το δεύτερο που τις απασχολεί πολύ έντονα είναι η αβεβαιότητα για το ασφαλιστικό. Μας ρωτάνε με αγωνία τι πρόκειται να γίνει. Εμείς από την πλευρά μας ενημερώνουμε. Ηδη έχει δημοσιευθεί η έκθεση της Κομισιόν ότι μέσα στο 2000 θα προχωρήσει η δεύτερη ζώνη για το ασφαλιστικό. Εξάλλου είναι γνωστή η έκθεση Σπράου που είχε προηγηθεί... και προκάλεσε τόσες συζητήσεις και αντιδράσεις. Απ' αυτά που ακούνε και διαβάζουν τελευταία, αντιλαμβάνονται ότι δεν πρόκειται ποτέ να πάρουν σύνταξη...

- Ποιες φοβούνται περισσότερο, οι νεότερες ή οι πιο μεγάλες εργαζόμενες;

- Ολος ο κόσμος, ιδιαίτερα αυτές που είναι πολύ κοντά στη σύνταξη.

- Οι γυναίκες ειδικά θα φοβούνται περισσότερο να διεκδικήσουν...

- Ε, βέβαια, διότι ξέρουν ότι αν απολυθούν από μια δουλιά είναι πάρα πολύ δύσκολο να βρουν άλλη. Θα δυσκολευτούν περισσότερο από έναν άντρα εργαζόμενο και σε όσο πιο μεγάλη ηλικία βρίσκονται αυτό λειτουργεί απαγορευτικά για την οποιαδήποτε απασχόληση. Υπάρχει ακόμα το άγχος μήπως κλείσει το εργοστάσιο όπου εργάζονται - και εδώ στην περιοχή έχουμε περιπτώσεις εργοστασίων που έχουν κλείσει - επιχειρήσεις κλωστοϋφαντουργίας αλλά και φαρμάκων. Επίσης όσο περνούν τα χρόνια γίνεται προσπάθεια από τους εργοδότες να μην εφαρμόζονται οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις και υιοθετούν μόνο την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Με τις ατομικές συμβάσεις εργασίας και τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης αυτό εφαρμόζεται στην πράξη.

- Εχουν επεκταθεί τα Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης;

- Γίνεται προσπάθεια να επεκταθούν. Δεν έχουν μπει βέβαια όλοι οι δήμοι και οι κοινότητες σ' αυτό το σύστημα... Πρέπει να πούμε όμως ότι το τελευταίο διάστημα γίνεται μια μεγάλη συζήτηση για την εθελοντική εργασία, προπαγανδίζεται ότι οι γυναίκες πρέπει να είναι αλληλέγγυες και να κάνουν δουλιές όπως είναι η φύλαξη παιδιών και ηλικιωμένων, «κοινωνική απασχόληση». Σ' αυτή την περίπτωση όμως θεωρείται δεδομένο ότι δεν μπορούν οι εργαζόμενες να βάζουν ζητήματα δικαιωμάτων και συλλογικών συμβάσεων εργασίας...

Δουλεμπόριο...

Ηδη υπάρχει η φιλοσοφία, η τάση να επιστρέψουν οι γυναίκες στο σπίτι. Κι επειδή αυτό είναι πολύ αντιδραστικό, προσπαθούν να το μετριάσουν λέγοντας ότι «εντάξει, να γυρίσουν στο σπίτι αλλά να προσφέρουν κοινωνικές υπηρεσίες και να αμείβονται ελάχιστα γι' αυτή τους την κοινωνική προσφορά». Αυτό είναι κάτι που στην Ευρώπη έχει πάρει μεγάλη έκταση. Εκεί το ένα τρίτο των εργαζομένων δουλεύουν με μερική απασχόληση. Και για ποια ψαλίδα να μιλήσουμε όταν και στην Ελλάδα μερική απασχόληση και ημερομίσθιο έχουν γίνει κανόνας πια σε ορισμένους κλάδους; Στο εμπόριο, στην ιδιωτική υγεία, στις υπηρεσίες καθαριότητας, λ.χ., λειτουργούν τετράωρα, δίωρα, συμβάσεις της μιας μέρας, ιδιαίτερα στον τουρισμό. Οι αποκλειστικές πληρώνουν μόνες τους τα ασφάλιστρα, υπάρχει ένα τιμολόγιο στο οποίο πληρώνουν τη συμμετοχή τη δική τους και του εργοδότη υποτίθεται. Στον τουρισμό καλεί ο εργοδότης την εργαζόμενη και της λέει, «έλα, σε θέλω για μια ώρα». Και η συμφωνία γίνεται γι' αυτή την ώρα.

Εχει μεγάλη σημασία λοιπόν μετά τις εκλογές να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή αντίσταση μέσα και έξω από τη Βουλή. Τα πιο δύσκολα τώρα έρχονται. Εμείς από την πλευρά μας δεσμευόμαστε ότι και την επομένη των εκλογών θα βρισκόμαστε στο δρόμο...