Οι Θέσεις στρέφουν την προσοχή στη βελτίωση της καθημερινής δουλειάς με το Πρόγραμμα και το Καταστατικό, την αντιστοίχηση της λειτουργίας μας στον σκοπό ίδρυσης και χαρακτήρα του Κόμματος, την όξυνση της ιδεολογικοπολιτικής δουλειάς στο εσωτερικό μας και προς τις μάζες.

Είναι, πραγματικά, ζωογόνο να έχεις τόσο εμφατικές επιταγές να προσανατολίζουν τη σκέψη σου και συμφωνώ με τις κατευθύνσεις που προτείνονται. Με αυτό το συναίσθημα, θα ήθελα να καταθέσω κι εγώ τις σκέψεις μου. Την περισσότερη έμφαση θα τη δώσω σε αδυναμίες που παρότι δεν τις θεωρώ γενικευμένες, πρέπει να χτυπηθούν αλύπητα. Αλλωστε η αδυναμία που μας απειλεί, είναι μόνο αυτή που θα υποτιμήσουμε.

• Πέρασμα σε συλλογική μελέτη του «Ριζοσπάστη»

Σίγουρα, για την επιτυχία των βαριών πολιτικών καθηκόντων μας, είναι απαραίτητη η ουσιαστική βελτίωση της επαφής με τον «Ριζοσπάστη». Για να βελτιωθεί, όμως, η σχέση με τον συλλογικό οργανωτή και καθοδηγητή της πάλης του Κόμματος, πρέπει και το διάβασμά του να πάψει πια να είναι ατομική διαδικασία. Πέρασμα στη συλλογική μελέτη του «Ριζοσπάστη». Να τον εντάξουμε οργανικότερα στην κομματική ζωή.

Προτείνω διερωτώμενος: Θα βοηθούσε αν οι ΚΟΒ, με την επιμέλεια των καθοδηγητικών οργάνων, ανέθεταν εκ περιτροπής στα μέλη τους να μελετούν και να προετοιμάζουν για παρουσίαση στις ΓΣ συγκεκριμένα ζητήματα που εκτίθενται στον «Ριζοσπάστη», αναπτύσσοντας έπειτα συζήτηση στα πρότυπα των ιδεολογικών σχολών; Δεν είναι εύκολο, αλλά πιστεύω πως η συλλογική μελέτη θα ενίσχυε και την ατομική επαφή γενικότερα με τις επεξεργασίες μας, και θα προσάρμοζε καλύτερα την καθημερινή αξιοποίησή τους στις προτεραιότητες του Κόμματος.

• «Γίνεται πόλεμος έτσι;»

Φαινόμενα «αυταρχικού διοικητισμού», «μη δεκτικότητας στην κριτική»: Σωστά οι Θέσεις προειδοποιούν για τον επιζήμιο «αντικαθοδηγητισμό» (θα προσέθετα και την παθητικοποίηση δυνάμεων) που, αξιοποιούμενες από τον αντίπαλο, μπορεί να προκαλούν τέτοιες περιπτώσεις. Ομως η διατύπωση των Θέσεων θα έπρεπε να μαχητικοποιεί περισσότερο απέναντι σε τέτοια φαινόμενα. Οχι απλά να προειδοποιούμε για μια επιζήμια αντίδραση, αλλά να παρακινούμε δυναμικά όλα τα μέλη προς την αντίθετη, επίσης υπαρκτή, αντίδραση: Την αποφασιστική καταπολέμηση τέτοιων φαινομένων, μέσω της επιμονής στις αρχές λειτουργίας του Κόμματος. Αλλωστε και αυτά τα φαινόμενα είναι αξιοποιήσιμα από τον αντίπαλο.

Να ένα παράδειγμα τέτοιας διαπαιδαγώγησης από την έκδοση «Είμαι μαχητής του Δημοκρατικού Στρατού», που κυκλοφόρησε το 1949. Ας κάνουμε τις αναλογίες. Μαχητής, επικρίνοντας σε συνέλευση λόχου τη δειλία που επέδειξε ο διμοιρίτης του στη μάχη και προτείνοντας καθαίρεση, η οποία και υπερψηφίζεται, διερωτάται: «Αυτός είναι αξιωματικός και εγώ ένας μαχητής (...) Αν σήμερα εγώ δεν μπορούσα να μιλήσω, όπως γίνεται στους φασίστες, τι θα γινόταν; Αυτός θα ήταν όπως πάντα διμοιρίτης, εγώ θα τον είχα διοικητή κι από μέσα μου θα τον κορόιδευα. Γίνεται πόλεμος έτσι;».

Επειδή, λοιπόν, προετοιμάζουμε το Κόμμα για όλα, θα ήθελα να παρατηρήσω πως δεν είναι αρκετή η διατύπωση των Θέσεων, για «ανάγκη τα στελέχη σε όλη την κλίμακα (...) με τη στάση τους να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση» των εν λόγω φαινομένων, που φυσικά πρέπει. Το καθήκον είναι η καταπολέμησή τους από όλα τα μέλη, και τα συνεδριακά μας ντοκουμέντα πρέπει να είναι αιχμηρότερα σε αυτό, βοηθώντας τα μέλη να υπερνικούν ένα κακό δέος απέναντι σε φορείς τέτοιων συμπεριφορών και την αυτο-ενοχοποίηση στην οποία μπορεί να αυθυποβάλλονται, μήπως η κριτική, ή η απεύθυνσή τους προς τα πάνω είναι απλώς κανένα καπρίτσιο, εμμονή, ή αντικομματική συμπεριφορά.

Καθόλου δεν είναι κάτι τέτοιο η απαιτητική προσκόλληση στις καταστατικές αρχές συλλογικής λειτουργίας, κριτικής και λογοδοσίας. Είναι παρακαταθήκη και για τα καθήκοντά μας στην εργατική εξουσία.

«Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε! / Μην αφεθείς να πείθεσαι. / Μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος. / Ο,τι δεν ξέρεις ο ίδιος / Καθόλου δεν το ξέρεις. / Ελεγξε το λογαριασμό. / Εσύ θα τον πληρώσεις. / Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι. / Ρώτα: πώς βρέθηκε αυτό εδώ; / Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία!» (από το «Εγκώμιο στη Μάθηση» - Μπρεχτ)

• Πρωτόφαντα σκληρή και με τον οπορτουνισμό η πάλη του «μεθαύριο»

Είναι σημαντικό πως το Κόμμα δεν προετοιμάζεται μόνο για την πάλη του «αύριο», της άμεσης εμπλοκής σε ιμπεριαλιστικό πόλεμο και της επαναστατικής κατάστασης, αλλά κοιτάζει και τα «μεθαυριανά» καθήκοντα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, επιμένοντας στη μελέτη της πείρας της ΕΣΣΔ, και με τη «μετάφραση - έκδοση βασικών έργων».

Σε αυτόν τον σχεδιασμό θα πρέπει να δοθεί έμφαση και στην ιστορική τεκμηρίωση της λενινιστικής αρχής πως η μετάβαση από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό «είναι αναπόφευκτα περίοδος μιας πρωτόφαντα σκληρής ταξικής πάλης, πρωτόφαντης οξύτητας των μορφών της».

Τεκμηρίωση αναγκαία, όχι απλά απέναντι στη μαινόμενη, αστική και οπορτουνιστική «σταλινολογία», αλλά ως προετοιμασία για τα καθήκοντα της εργατικής εξουσίας στην Ελλάδα, την οποία και ο οπορτουνισμός θα πολεμήσει με πρωτόφαντη σκληρότητα και οξύτητα στις μορφές του.

Ας μην αφήνουμε αντιμετωπίσιμες αδυναμίες να στενεύουν την προετοιμασία για εκείνη την ακόμα πιο σκληρή φάση της ταξικής πάλης. Η οργανωμένη ανάδειξη των αδυναμιών, με σκοπό συλλογική μελέτη και αυτών, είναι ο καλύτερος τρόπος να τις αντιμετωπίσουμε.

• Περισσότερη προσοχή σε αυτό που εμπνέουμε

Η επαναστατική μας θεωρία, όπως αποτυπώνεται στη συλλογική μας δράση, βοηθούν στην άνθιση του αισθήματος της δημιουργικότητας και πρωτοβουλίας, που μπορούν να εκφραστούν πολύμορφα. Χρειάζεται όμως προσοχή στο να αξιοποιούμε περισσότερο ό,τι βγάζουμε.

Ποιος σύντροφος, δρώντας, μελετώντας, ερχόμενος σε επαφή με την πρωτοπόρα τέχνη, δεν έχει εμπνευστεί να δημιουργήσει και αυτός κάτι πνευματικό, να πάρει κάποια πρωτοβουλία προς όφελος της τάξης του και της πρωτοπορίας της, γενικά να δώσει χωρίς να του ζητηθεί;

Τι συμβαίνει, όμως, σε οτιδήποτε καλό ή ποιοτικά νέο φυτρώνει ή «ξεφυτρώνει» εκεί που καλλιεργούμε, στην περίπτωση που το αγνοούμε, ή εξετάζουμε τις αδυναμίες του όχι βελτιωτικά, αλλά απορριπτικά, όταν δεν το αξιοποιούμε οργανωμένα; Δεν μένει έτσι άκαρπο; Ο φορέας του δεν παίρνει έτσι ένα μήνυμα σαν «Μόνο αν μου πουν θα σκεφτώ/δράσω», «Η πρωτοβουλία δεν εκτιμάται»; Αυτό δεν θα το φουντώνει ο αντίπαλος; Δεν καθυστερεί έτσι η ανάπτυξη όλου του Κόμματος;

Αν η επαναστατική μας θεωρία - δράση συνεγείρουν σήμερα το ανήσυχο πνεύμα σε «λίγους», η απελευθέρωση της εργατικής δύναμης από τα καπιταλιστικά δεσμά θα πυροδοτήσει αφάνταστα μαζικές διαθέσεις πρωτοβουλίας και δημιουργικότητας. Αυτές είναι οι ανθρώπινες ιδιότητες που με την καθοδήγηση της πρωτοπορίας της εργατικής τάξης χτίζουν σήμερα τη δύναμη της ανατροπής και αύριο θα χτίσουν τον κομμουνισμό. Περισσότερη προσοχή, λοιπόν, σε αυτό που εμπνέουμε.