Καθώς η ιμπεριαλιστική σύγκρουση με τη Ρωσία στην Ουκρανία μπαίνει στον τρίτο χρόνο της και σε «κομβική στιγμή», το ευρωατλαντικό στρατόπεδο εξετάζει τρόπους για «βιώσιμη» χρηματοδότηση του πολέμου και των πολεμικών προετοιμασιών για τα επόμενα χρόνια, κατά τα οποία αναμένεται να κλιμακωθεί ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός σε Ανατολική Ευρώπη, Βαλτική και Μαύρη Θάλασσα.

Στο επίκεντρο των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ βρέθηκαν οι τρόποι με τους οποίους θα γεμίσουν τα οπλοστάσια της Ουκρανίας και των κρατών - μελών. Ο «λογαριασμός», με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, θα καταλήξει στους λαούς, που θα «σφίξουν» για ακόμη μια φορά το «ζωνάρι», ενώ τα οπλοστάσια αυξάνονται για μια γενικευμένη σύγκρουση.

Η ΕΕ πρέπει να περάσει σε «λειτουργία οικονομίας πολέμου», δήλωσε χαρακτηριστικά πριν από τη Σύνοδο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ.

Μαζί με τις πολεμικές προετοιμασίες εντείνονται και τα παρασκηνιακά παζάρια για ενδεχόμενες μελλοντικές συνομιλίες, με εκατέρωθεν απειλές σε ένα επικίνδυνο «παιχνίδι» ισχύος που προμηνύει ανά πάσα στιγμή κλιμάκωση.

Καθώς στις ΗΠΑ καθυστερεί στο Κογκρέσο η έγκριση του στρατιωτικού πακέτου 61 δισ. δολαρίων για το Κίεβο και υπάρχουν αμφιβολίες για τη στάση της Ουάσιγκτον στην «ευρωπαϊκή Ασφάλεια», η ΕΕ επικεντρώνεται στην ταχεία παροχή στρατιωτικής βοήθειας και πυρομαχικών στην Ουκρανία και στην ενίσχυση της παραγωγής της ευρωπαϊκής πολεμικής βιομηχανίας.

Η Σύνοδος Κορυφής των «27» αποφάσισε να χρησιμοποιηθούν οι αποδόσεις των «παγωμένων» ρωσικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν ακινητοποιηθεί στην ΕΕ (περίπου 210 δισ. ευρώ) στο πλαίσιο των ευρωατλαντικών κυρώσεων.

Αναλόγως των επιτοκίων, τα έσοδα μπορούν να αποφέρουν περίπου 3 δισ. ευρώ ετησίως και θα δαπανώνται για παραγωγή και αγορά εξοπλισμών αντί για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, όπως είχε αρχικά προβλεφθεί. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα να διατεθούν κάποια χρήματα για τη χρηματοδότηση «ειρηνευτικών» αποστολών της ΕΕ ανά τον κόσμο.

Το πρώτο δισ. θα μπορούσε να αποδεσμευτεί μέχρι τον Ιούλη, δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε ο επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, η ΕΕ έχει παράσχει στην Ουκρανία όπλα αξίας 31 δισ. ευρώ από τον Φλεβάρη του 2022. Τα κράτη - μέλη και η ΕΕ έχουν δωρίσει περίπου 500.000 βλήματα πυροβολικού, «αλλά μαζί με τις εξαγωγές, τις εμπορικές σχέσεις, η ευρωπαϊκή βιομηχανία παράγει για την άμυνα της Ουκρανίας 400.000 περισσότερα». Πάντως, σύμφωνα με τον Μπορέλ, «πρέπει να συνεχίσουμε, γιατί ούτε 2 εκατ. δεν θα είναι αρκετά».

Πριν από λίγες μέρες το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικύρωσε και την απόφαση για παροχή άλλων 5 δισ. ευρώ μέσω ενός ειδικού «Ταμείου Βοήθειας για την Ουκρανία» (UAF) για στρατιωτικό εξοπλισμό και εκπαίδευση στις ουκρανικές Ενοπλες Δυνάμεις. Εξάλλου το UAF θα ενισχύσει τις προσπάθειες των κρατών - μελών της ΕΕ για αυξημένες κοινές προμήθειες από την ευρωενωσιακή και τη νορβηγική «αμυντική» βιομηχανία.

Με την απόφαση αυτή το χρηματοδοτικό ανώτατο όριο του «Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη» θα ξεπεράσει τα 17 δισ. ευρώ το διάστημα 2021 - 2027.

Σε «Αμυνα και Ασφάλεια» οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν «να γίνουν περισσότερα» για να ενισχυθεί «η αμυντική ετοιμότητα της ΕΕ» και προβλέπονται σημαντικά «κίνητρα» και επιχορηγήσεις δισ. ευρώ στην πολεμική βιομηχανία. Αντιθέσεις εκφράζονται γύρω από την έκδοση «ευρωομολόγων για την Αμυνα», την οποία υποστηρίζουν Γαλλία, Ιταλία, άλλες χώρες του λεγόμενου «ευρωπαϊκού Νότου», καθώς και η Εσθονία, ενώ διαφωνούν οι χώρες του «Βορρά», η Γερμανία, η Ολλανδία κ.ά.

Στο μεταξύ, εντείνονται οι εκατέρωθεν απειλές, με τη Γαλλία «να μην αποκλείει» την αποστολή «δυτικών» στρατευμάτων στην Ουκρανία και τη Ρωσία «να μην αποκλείει» πυρηνικό πλήγμα στο Παρίσι.

Μετά τις σχετικές δηλώσεις του Γάλλου Προέδρου, Εμ. Μακρόν, την Πέμπτη ο επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου των γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Τ. Μπουρκάρ, επισήμανε ότι «η δυτική υποστήριξη στην Ουκρανία μπορεί να υπερβεί την απλή παράδοση των όπλων» και ότι «οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι ικανοί να πάρουν τα ρίσκα για να εγγυηθούν την ασφάλεια στην Ευρώπη την ερχόμενη δεκαετία».

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν μας αφορά δευτερευόντως. Μας αφορά γιατί εμπλεκόμαστε στις συνέπειές του», επέμεινε.

Εξήγησε ότι μπορεί το Κίεβο να μη ζητεί στρατιωτικές δυνάμεις, το ΝΑΤΟ όμως πρέπει να προετοιμαστεί για όλα τα ενδεχόμενα.

Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, βασίζει τη στρατηγική του «στην ιδέα ότι οι Δυτικοί δεν θα πάνε ποτέ στην Ουκρανία, αλλά θα περιοριστούν να προμηθεύουν όπλα. Πρέπει να του δείξουμε ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιεί αυτή τη λογική για να πάει μέχρι τέλους», συνέχισε.

«Θα χρειάζονταν μόλις δύο λεπτά για να χτυπήσουμε το Παρίσι με πυρηνικά», αν η Γαλλία στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία, υποστήριξε ο αντιπρόεδρος της ρωσικής Κρατικής Δούμας, Π. Τολστόι, σε συνέντευξή του στο γαλλικό δίκτυο BFM TV.

Στο μεταξύ, σε ένα τέτοιο φόντο καταγράφηκε η δήλωση Μακρόν περί εκεχειρίας την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο Πούτιν, το βράδυ της επανεκλογής του, δήλωσε «ετοιμότητα για συνομιλίες», απαντώντας στην πρόταση του Μακρόν ότι το Παρίσι θα ζητήσει από τη Μόσχα «να τηρήσει εκεχειρία στα μέτωπα της Ουκρανίας».

«Η Ρωσία είναι έτοιμη για συνομιλίες» αλλά για να γίνει αυτό «πρέπει να ληφθούν υπόψη τα συμφέροντά της», δήλωσε, υπενθυμίζοντας ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν την πρωτοβουλία στο μέτωπο.

«Η Ρωσία θα πρέπει να σκεφθεί με ποιον θα μπορούσε να συνομιλήσει για την πιθανότητα ειρήνης στην Ουκρανία», είπε ο Πούτιν, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, δεν αποτελεί επιλογή.

Αναφερόμενος στην πιθανότητα άμεσης σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ και την αποστολή «δυτικών» στρατευμάτων στην Ουκρανία, προειδοποίησε ότι «θα οδηγήσει τον κόσμο στο χείλος του Γ' Παγκόσμιου Πολέμου. Ολα είναι εφικτά στον σύγχρονο κόσμο. Δεν νομίζω ότι ενδιαφέρεται κανένας για κάτι τέτοιο. Η Γαλλία μπορεί να διαδραματίσει τον ρόλο της σε μια ειρηνική λύση στην Ουκρανία. Δεν έχουν χαθεί όλα ακόμα».

Σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα «Repubblica», οι τελευταίες αυτές φράσεις ίσως είναι «σήμα» του Πούτιν προς τον Μακρόν. Από την άλλη, σύμφωνα με ρωσικά δημοσιεύματα, οι δηλώσεις Μακρόν για ενδεχόμενη αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία είναι σινιάλο για συνομιλίες. Υπάρχει η εκτίμηση ότι η Γαλλία, ως μεγάλη στρατιωτική δύναμη και μόνη πυρηνική δύναμη στην ΕΕ, θέλει να ενισχύσει τη θέση της στη διαπραγματευτική διαδικασία και μιλώντας για αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία «είναι σαν να ζητά να προσκληθεί σε συνομιλίες».

Επίσης, μετά την επανεκλογή Πούτιν και τις μικρές νίκες στο μέτωπο, η Μόσχα δίνει την αίσθηση την τελευταία βδομάδα πως θέτει όρους για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις και απειλεί με κλιμάκωση.

Την Κυριακή των εκλογών ο Ρώσος Πρόεδρος άφησε να εννοηθεί ότι ο μοναδικός τρόπος για να προστατευτούν τα ρωσικά εδάφη είναι η δημιουργία μιας «ουδέτερης ζώνης», εντός της Ουκρανίας, που θα έφερνε τις ρωσικές περιοχές (συμπεριλαμβανομένων Κριμαίας και Ντονμπάς) πέραν του βεληνεκούς των ουκρανικών και «δυτικών» οπλικών συστημάτων.

Στο ίδιο πνεύμα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, τόνισε ότι η Ρωσία έχει τέσσερις νέες περιοχές (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια), οι οποίες «αυτήν τη στιγμή είναι ντε φάκτο κατεχόμενες από το καθεστώς του Κιέβου» και «το πιο σημαντικό για εμάς είναι να προστατεύσουμε τους ανθρώπους εκεί και να τις απελευθερώσουμε».

Ξεκαθάρισε ότι η Ρωσία «δεν μπορεί να επιτρέψει στο κατώφλι της την ύπαρξη ενός κράτους, το οποίο δηλώνει την πρόθεσή του να χρησιμοποιήσει κάθε μέσο για να καταλάβει την Κριμαία, το Ντονμπάς» κ.λπ.

Σε μια ακόμη προειδοποίηση για κλιμάκωση, ο Πεσκόφ παραδέχτηκε ότι η Ρωσία βρίσκεται «σε κατάσταση πολέμου»: «Ξεκίνησε ως ειδική στρατιωτική επιχείρηση, αλλά από τη στιγμή που (...) η συλλογική Δύση επενέβη στο πλευρό της Ουκρανίας, για μας έγινε πόλεμος».

Σε αυτήν τη συγκυρία, κλιμάκωση καταγράφεται και σε άλλα πιθανά μέτωπα, όπως οι «φιλορωσικοί» θύλακες της Υπερδνειστερίας και της Νότιας Οσετίας.

Στο «κάδρο» στο μεταξύ μπαίνει ξανά η Κίνα. Τον Μάη ο Κινέζος Πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, θα επισκεφτεί τον Γάλλο ομόλογό του στο Παρίσι. Αξιωματούχοι είπαν στο «Politico» πρόσφατα ότι η Κίνα προσπαθεί να πείσει την Ευρώπη να αφήσει τη Ρωσία να καθίσει στο τραπέζι για μελλοντικές «ειρηνευτικές» συνομιλίες, διαφορετικά το Πεκίνο θα μποϊκοτάρει τέτοιες συναντήσεις.

Μέσα στον Μάη, πιθανότατα πριν ο Σι πάει στο Παρίσι, θα επισκεφτεί το Πεκίνο ο Βλ. Πούτιν. Ο δε Γερμανός καγκελάριος, Ολ. Σολτς, θα μεταβεί στην Κίνα τον Απρίλη.

Το Πεκίνο θεωρεί απαραίτητο να οργανωθεί μια «ειρηνευτική» Διάσκεψη που θα αναγνωριστεί εξίσου από τη Ρωσία και την Ουκρανία, δήλωσε την Παρασκευή ο ειδικός απεσταλμένος της Κίνας για Ευρασιατικές Υποθέσεις, Λι Χούι, σχολιάζοντας τη διάσκεψη στην Ελβετία που προωθεί το Κίεβο, χωρίς τη συμμετοχή της Ρωσίας, με σκελετό την «ουκρανική φόρμουλα».

Σύμφωνα με τον ίδιο, όλα τα εμπλεκόμενα μέρη κατανοούν ότι περαιτέρω κλιμάκωση θα είχε μόνο επικίνδυνες συνέπειες και η παγκόσμια κοινότητα «ενδιαφέρεται για την επίτευξη ειρήνης σύντομα».

Ο Λι - που επισκέφτηκε στις αρχές Μάρτη τη Ρωσία, την Ουκρανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Πολωνία - τόνισε ότι το Πεκίνο θα αναζητήσει κοινό έδαφος για «ειρηνευτικές συνομιλίες».