Το προηγούμενο Σάββατο, 5 του Δεκέμβρη, στα Προσφυγικά, στη Λ. Αλεξάνδρας, απέναντι απ' τους τοίχους των σπιτιών που φέρουν ακόμα τα σημάδια από τις μάχες, η ΚΟ Αθήνας του ΚΚΕ έστησε μια μαρμάρινη πλάκα πάνω στην οποία αναγράφεται: «Τιμή και δόξα στους ήρωες μαχητές του ΚΚΕ και του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ που πολέμησαν το Δεκέμβρη του 1944 ενάντια στην αστική τάξη και τον εγγλέζικο ιμπεριαλισμό». Πρόκειται για ένα χρέος που περίμενε την εκπλήρωσή του, καθώς ο Δεκέμβρης του '44 έχει πάρει ήδη τη θέση του πλάι στις άλλες λαμπρές σελίδες του επαναστατικού κινήματος της χώρας μας. Σελίδες που καταγράφουν τη συνέχεια και τη συνέπεια, με την οποία το ΚΚΕ κάτω από αντίξοες συνθήκες - μερικές φορές και με σκαμπανεβάσματα - στάθηκε παρ' όλα αυτά πάντα στην πρώτη γραμμή του αγώνα για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης και μαζί των ευρύτερων λαϊκών στρωμάτων που ασφυκτιούν εντός των πλαισίων των εκμεταλλευτικών σχέσεων, όποια μορφή κι αν παίρνουν αυτές στο διάβα της Ιστορίας. Σε μια συνολική αποτίμηση του κινήματος εκείνου του καιρού, η ΚΕ του ΚΚΕ με τη διακήρυξή της για τα 60χρονα του ΔΣΕ αναφέρονταν στο «δίκιο και ακατάβλητη ηθική» που αποπνέει εκείνος ο αγώνας, «επειδή δίκιο και ηθική αποπνέει ο αγώνας της εργατικής τάξης, ο αγώνας του ΚΚΕ, είτε έφερνε νίκες, είτε έρχονταν πικρές οι ήττες». Και σημείωνε χαρακτηριστικά: «Το λαϊκό κίνημα εκείνων των χρόνων βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα: Υποταγή ή οργάνωση της πάλης και αντεπίθεση; Αν και με καθυστέρηση, επέλεξε το δεύτερο δρόμο, όπως κάθε λαός που αρνείται να δεχτεί την ταπείνωση και τον εξανδραποδισμό. Δεν ταίριαζαν αυτά σε εκείνους και σε εκείνες που μόλις είχαν αφήσει πίσω τους το σηκωμό του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ, της ΟΠΛΑ, της Εθνικής Αλληλεγγύης και τον αγώνα του ΕΛΑΣ κατά των Εγγλέζων και των εγχώριων αστικών δυνάμεων το Δεκέμβρη του 1944».

Για τον ίδιο τον Δεκέμβρη του '44 έχουν υπάρξει αρκετά σχετικά αφιερώματα στον «Ριζοσπάστη». Θυμίζουμε ορισμένες πλευρές του: Ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Ουίνστον Τσόρτσιλ στις 8 Δεκέμβρη 1944, στη Βουλή, είπε σχετικά μ' αυτό: «Τα αγγλικά στρατεύματα πραγματοποίησαν εισβολή στην Ελλάδα, η οποία δεν υπαγορευόταν από πολεμική αναγκαιότητα, επειδή η κατάσταση των Γερμανών στην Ελλάδα από καιρό είχε καταστεί απελπιστική» («Τάιμς του Λονδίνου», 9 Δεκέμβρη 1944). Με την απόβαση των Αγγλων έμπαινε σε εφαρμογή το βρετανικό σχέδιο επέμβασης, που είχε επικυρωθεί στη δεύτερη Διάσκεψη του Κεμπέκ το Σεπτέμβρη του 1944, για την εγκαθίδρυση αστικής φιλοβρετανικής εξουσίας στην Ελλάδα. Ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου είχε τονίσει ότι ο ίδιος είχε ζητήσει επίμονα από τον Τσόρτσιλ να «αποστείλει επιβλητικές δυνάμεις» στην Ελλάδα «διότι τα πολιτικά μέσα διά την αντιμετώπισιν της κρισίμου καταστάσεως δεν ήσαν πλέον επαρκή». Την 1η του Δεκέμβρη ο Σκόμπι κοινοποίησε στον ΕΛΑΣ διαταγή που καθόριζε ημερομηνία έναρξης της αποστράτευσης των ανταρτικών δυνάμεων την 10ην Δεκέμβρη. Στις 3 Δεκέμβρη ο αθηναϊκός λαός διαδήλωνε στην πλατεία Συντάγματος. Η ειρηνική διαδήλωση χτυπήθηκε με τα όπλα. Στις 4 Δεκέμβρη η αδούλωτη Αθήνα και ο αδάμαστος Πειραιάς σηκώθηκαν στο πόδι για να συνοδέψουν στην τελευταία τους κατοικία τους 30 νεκρούς και να απαιτήσουν την άμεση παραίτηση της ματοβαμμένης κυβέρνησης. Οταν η πένθιμη πομπή έφτασε στην πλατεία Συντάγματος, οι διαδηλωτές γονάτισαν. Ορκίστηκαν στη μνήμη των νεκρών. Εψαλαν το Πένθιμο Εμβατήριο. Πάνω από το ανταριασμένο πλήθος υψωνόταν ένα πανό που έγραφε: «Οταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας, διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα». Και αυτή η πορεία χτυπήθηκε με όπλα. Τη νύχτα της 3ης προς την 4η Δεκέμβρη ο Σκόμπι προχώρησε σε ανοιχτή ένοπλη επίθεση κατά του ΕΛΑΣ. Η σύγκρουση γενικεύτηκε και συνεχίστηκε για 33 μέρες. Στις 11 Γενάρη 1945 ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και τους Αγγλους υπογράφτηκε ανακωχή, που καθόριζε ημερομηνία κατάπαυσης του πυρός τις 14.1.1945. Στις 12.2.1945 υπογράφτηκε η «Συμφωνία της Βάρκιζας», που αποτέλεσε ουσιαστικά συνθηκολόγηση του ΕΑΜ με τους Βρετανούς και την ντόπια αντίδραση και ήταν επί της ουσίας ένας απαράδεκτος συμβιβασμός. Λίγους μήνες αργότερα, η κλαγγή των όπλων ηχούσε και πάλι...

Ο «Ριζοσπάστης» παρουσιάζει σήμερα ολόκληρη την ομιλία που έκανε ο Δημήτρης Αρβανιτάκης, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στην ειδική εκδήλωση που οργάνωσε η ΚΟΑ του ΚΚΕ στον Περισσό για τον Δεκέμβρη του 44, το απόγευμα του Σαββάτου, 5 Δεκέμβρη 2009.