Associated Press

Από τη συνάντηση του Τζ. Στρο με τον Μ.Χαταμί

«Ιστορική» χαρακτήρισε την επίσκεψή του στο Ιράν, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Τζακ Στρο, ο οποίος έσπευσε να εκτιμήσει ως «θερμές και εποικοδομητικές» τις συνομιλίες που είχε με τον Ιρανό ομόλογό του Καμάλ Κχαραζί. Οι δύο άνδρες, κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου, εξέφρασαν «την απόλυτα κοινή καταδικαστική θέση τους για τις επιθέσεις σε βάρος των ΗΠΑ, αλλά και για τις επιθέσεις που ακολούθησαν σε βάρος μουσουλμάνων πολιτών».

Εντούτοις, επισήμως δεν έγινε καμία περαιτέρω δήλωση που να μπορεί να προϊδεάσει για το περιεχόμενο της κρίσιμης συνάντησης, κατά την πρώτη επίσκεψη Βρετανού υπουργού στο Ιράν από το 1979. Ο Στρο τόνισε ότι «δε μετέφερε κανένα μήνυμα της Ουάσιγκτον προς την Τεχεράνη και ότι απλώς θέλησε να καταστήσει σαφή την αναγκαιότητα διεθνούς κοινού μετώπου για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας».

Από την πλευρά του, ο Κχαραζί δεν έχασε την ευκαιρία να τονίσει ότι «δε θα πρέπει να δοθεί η ευκαιρία στο ρατσιστικό Ισραήλ να εκμεταλλευτεί την κρίσιμη συγκυρία» και κατέστησε σαφές ότι «δεν επίκειται καμία αλλαγή στις σχέσεις Ιράν - ΗΠΑ, όσο οι τελευταίες δεν αλλάζουν πολιτική απέναντι στην Τεχεράνη». Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε την ιρανική θέση ότι «θα είναι μακροπρόθεσμα αναποτελεσματικό κάθε βιαστικό και μονομερές στρατιωτικό πλήγμα» και τόνισε ότι είναι απαραίτητο κάθε προσπάθεια κατά της τρομοκρατίας να «τεθεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ».

Λίγο μετά την αναχώρηση Στρο, έγινε γνωστό ότι συγκλήθηκε εκτάκτως το εθνικό συμβούλιο ασφαλείας του Ιράν, υπό τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Ο ιρανικός Τύπος εμφανιζόταν, χτες, διχασμένος απέναντι στην επίσκεψη Στρο, καθώς «μεταρρυθμιστικές» εφημερίδες μιλούσαν για «ιστορική ευκαιρία βελτίωσης των σχέσεων με τη Δύση», ενώ «σκληροπυρηνικές» επισήμαιναν ότι ΗΠΑ και Βρετανία υποκρίνονται στρεφόμενες κατά της τρομοκρατίας, αφού «οι ίδιες τρομοκρατούν».

Πάντως, μέχρι στιγμής, δε φαινόταν καμία αλλαγή στάσης από πλευράς Τεχεράνης, που έχει ταχθεί ενάντια σε πλήγμα κατά του Αφγανιστάν και έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να παραχωρήσει τον εναέριο χώρο της. Δημοσιογραφικές πηγές ανέφεραν ότι ο Τζακ Στρο δεσμεύτηκε να παρουσιάσει στην ιρανική ηγεσία «αποδείξεις για την ενοχή του μπιν Λάντεν».

Μετά από παρέμβαση του ίδιου του Βρετανού πρωθυπουργού, που συνομίλησε τηλεφωνικώς με τον Ισραηλινό ομόλογό του, ανακοινώθηκε ότι, τελικά, ο Αριέλ Σαρόν θα συναντηθεί, σήμερα, με τον Τζακ Στρο. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε όταν ο Βρετανός υπουργός, σύμφωνα με τον ιρανικό Τύπο, δήλωσε ότι «ένας από τους παράγοντες που βοηθούν να τραφεί η τρομοκρατία είναι ο θυμός που πολλοί άνθρωποι στην περιοχή νιώθουν από την κατάσταση στην Παλαιστίνη». Τα σχόλια εξόργισαν την ισραηλινή ηγεσία, τόσο για το περιεχόμενο όσο και για τη χρήση του όρου «Παλαιστίνη» και όχι Παλαιστινιακή Αρχή, και Ισραηλινοί αξιωματούχοι μιλούσαν για «καταστροφικές παρατηρήσεις», ενώ χαρακτήριζαν την επίσκεψη στο Ιράν «μαχαιριά στην πλάτη του Ισραήλ».

Την ένταση προσπάθησε να διαλύσει, εκτός από τον Μπλερ, ο εκπρόσωπός του, χαρακτηρίζοντας «ατυχή» τη χρήση του όρου Παλαιστίνη και τονίζοντας ότι «δεν υπήρχε πρόθεση προσβολής». Ο Στρο, από την Τεχεράνη, εξέφραζε την κατανόησή του «για τη δικαιολογημένη ευαισθησία του Ισραήλ σχετικά με την επίσκεψη στο Ιράν, καθώς ζει υπό συνθήκες τρομοκρατίας επί χρόνια» και επανέλαβε τη σπουδαιότητα «επίτευξης διεθνούς συμμαχίας». Παρ' όλα αυτά, η ισραηλινή ηγεσία εμφανίζεται εξαιρετικά δυσαρεστημένη από την απόπειρα προσέγγισης χωρών, όπως το Ιράν και η Συρία, και από την απουσία οργανώσεων όπως οι «Χεζμπολάχ» ή «Χαμάς» από τον αμερικανικό κατάλογο. Χαρακτηριστικά ο υπουργός Μεταφορών, Εφρέμ Σνεχ, μιλούσε για «νομιμοποίηση της τρομοκρατίας που υποθάλπουν χώρες σαν το Ιράν ή τη Συρία».

Ο Στρο, που έχει, ήδη, συναντηθεί με τον Ιορδανό βασιλιά και τον Παλαιστίνιο ηγέτη, θα μεταβεί, στη συνέχεια στην Αίγυπτο.